Tíminn - 21.02.1952, Blaðsíða 5

Tíminn - 21.02.1952, Blaðsíða 5
42. blaS. TÍMINN, fimmtuilaginn 21. febrúar 1952. Fimmtud. 21. febr. ÞJÓÐLEIKHUSIÐ Sem yður þókn ast Stjórnarsamvinnan í blöðum stjórnarandstæð- inga er nú oft varpað þung um ásökunum í garð Fram sóknarmanna fyrir samstarf þeirra við Sjálfstæðisflokk- inn. í því sambandi benda þau m. a. á, að sitthvað fari á annan veg hjá ríkisstjórn- inni en æskilegt geti talist samkvæmt stefnu Framsókn- armanna. Framsóknarmönnum kem- ur ekki til hugar aö neita því, að þeir myndu kjósa, að ýms- ar stjórnarframkvæmdir hefðu veriö gerðir á annah veg en raun hefir á orðið. Þetta er þó ekki nema eðlileg afleiðing þess, þegar tveir ólik ir og andstæðir aðilar verða að semja um framkvæmdirn- Efnið í Sem yður þóknast er gripiö úr hjarðmannasögu eft- ' ir Thomas Lodge, er birtist ár- j ið 1590. Saga þessi hlaut nafn- ! ið Rosalynde, og ávann sér brátt: svo almennar vir.sældir sökum ; þess ævintýrablæs, sem hvíldi! yfir allri frásögninni, að árið • 1598 var hún gefin út í fjórða j sinn. Þótt margt sé stórum; líkt með Rosalynde og Sem yð- > ur þóknast, þá er samt e'ins og; reyndar að likum lætur rit-; snilld og listfengi mjög ójafnt! skipt með höfundum þessara j ofangreindu verka. Shakespeare 1 fylgir söguþræðinum í Rosa-! lynde fast eftic, en bætir samt i við nokkrum nýjum persónum j eins og t.d. Villa, Öddu, Próf- j steini og Jakobi þunglynda. j Þessi síðastnefnda, en ekki síð- ur merkilega, persóna var bæði eðlileg og bein afleiðing þeirr- ar sálkönnunar, er færðist mjög ar. Hvorugur getur búist við j vöxt eftir 1590, er jafnt leik- því að fá allt sitt fram. Til rita.skáld sem aðrir rithöfund-: þess að ná samkomulagi, verð ar teku að kanna sálarlíf og : ur að gera ýmsar tilslakanir. Þetta gildir vitanlega um samstarf Framsóknarmanna innri hræringar mannverunn- j ar af mun meiri áhuga og kost j I gæfni en tíðkazt hafði fram til! og Sjá 1 fstaeöismanna eins og þessa Mönnum var þannig skip j að í ólíka skapgerðairflokka j annað hliðstætt samstarf. Framsóknarmenn gengu að þessu vísu, þegar þeir hófu samstarfið viö Sjálfstæðis- („types“ eða humours", er minna nokkuð á „complexa“ j vorra tíma) eftir vessasamsetn- menn. Þeir áttu hinsvegar j íngu líkamans. Slikar sálarlifs- ekki um annað en þetta sam íýsingar var að finna í velflest starf að velja eða að láta skapast algert stjórnleysi. Kommúnistar höfðu dæmt Bryndís Pétursdóttir í hlutverki Rósalind um lækninguna“. (Your brother and sister no sooner met but they looked; no sooner looked but they loved; no sooner loved but they sighed; no sooner sigh ed but they asked one another the reason; no sooner knew the reason but they sought the remedy!) Þetta hugarástand, þ. e.a.s. ástin, eins og hún birtist oss í sjónleikjum Shakespeares, er mönnunum jafn torskilin og órannsakanleg sem tilgangur sjálfs lífsins. Ef nokkra ást er á annað borð að finna, er Shake speare innan handar að sýna oss og sanna, að hún er slegin úr ósviknum májmi. Hann ger ir sér ekki far um að sýna oss með hvaða hætti hún varð til, en gerir aftur á móti það, sem er mun vandasamara, hann sannfærir oss að undrin hafi gerzt. Hann leggur elskendum sínum hin einföldustu, en um leið skáldlegustu orð í munn, þannig, að af vörum þeirra hrökva hin skírustu gullkorn. í veruleikanum vefst elskend- mn oftast tunga um tönn, er þeir gera tilraun til þes að ræða um ástir sínar. Shakespeare leysir þá úr læðingi, og gefur ástinni mál, er virðist vera jafn eðlilegt og töfrandi sem ástin sjálf. Þegar Orlando segir um Rósalind, að hún: „Nái honum nákvæmlega í hjartastað" (just as high as my heart) og þeg- ar Beatrice í Mucho Ado About Nothing svarar prinsinum: „Þú fæddist án efa á gleðistundu“ (’Out of question you were born in a merry hour’) „Nei, alls ekki, yðar náð, móðir mín hljóð aði, en þá steig stjarna dans á himnum, og undir hennar um ádeiluritum, er fóru að birt fyrir uppistöðunni í þessnm um huga sínum eða hjala við hann ast á prenti eftir 1597. En í júní rædda gamardeik. Óliver situr undurfögram ástarorðum. Að. merki fæddist ég“ (’No, sure, sig úr leik með Moskvuþjón- ustu sinni. Alþýðuflokkurinn hafði ákveðið að vera utan stjórnar vegna vonbrigða yfiri nann blátt bann viö frekari út- kosningaúrslitunum 1949. Af | gáfu fjölda ádeilurita, og var 1599, er innsiglisverði konungs á svikráöum við yngri bróður lokum fer svo, að Óliver verð- varð það ljóst, að ádeiluhöfund j sinn, Orlandc. Glíma nokkur er ur líka rekinn í útlegð, og hann háð í viðurvist Friðriks, her- leitar sér athvarfs í áðurgreind toga, er hefir sölsað undir sig um skógi, þar sem fullar sætt lönd bróður sins. í þessari ir takast með þeim bræðrum. arnir voru farnir að höggva of nærri konungsvaldinu, setti tvennu, sem. þá var eftir að velja um, kusu Framsóknar- menn heldur samstarf við Sjálfstæðisflokkinn en stjórn Jeysið. Þeir töldu, að þrátt fyrir alla ágalla, er sliku sam starfi myndi fylgja, væri það þó líklegri leið en stjórnleys- ið til þess að bjarga því, sem bjargað yrði. Reynslan hefir sannað, Sem yður þóknast i hópi þeirra, lét síðan brenna nokkur, og stemmdi þannig stigu fyrir þeim hvumleiða áróðri, sem hafinn hafði ver- ið gegn krúnunni. AU- ar heimildir benda samt til þess að þetta bann hafi ei verið mjög langvarandi, hvað snertir Sem yður þóknast, því að ári síðar virðist það hafa fundið að sú skoðun hefir verið náð fyrir augum innsiglisvarð- rétt. Núverandi stjórn hefir arins. Eftirfarandi orð Celíu tekist að afstýra stórfeldasta j gefa samt ótvírætt í skyn, að atvinnuleysi, sem yfirvof-[ Shakespeare hafi heldur sárn- andi var og hefði orðið marg að þessi afskiptasemi yfirvald- fallt tilfinnanlegra en það anna: „since the little wit that my Lord, my mother cried, but then there was a star danced, and under that I was born.’) Hér þekkjum vér aftur tungu- tak ástarinnar eins örugglega keppni stendur Orlando sig svo Áður en yfir lýkur sviptir Rósa eins og gömlu spámennirnir írækilega, að Rósalind leggur lind sig dulbúningi sínum og þékktu rödd Herra síns. Þannig þegar í stað ástarhug til hans. giftist Orlando, en Celia Óliver,' mundu elskendur tala, ef þeir Að glímunni lokinni skiptast °S valdaræninginn, hann Frið- j fengju á annað borð málið. Ást þau Rósalind og Orlando nokkr dk, gerir iðrun og yfirbót, og (ln i augum Shakespeares er á- um orðum, og þá grípur Eros allt fer vel á endanum, eins og þreifanlegur veruleiki, sem kóln lækifærið og skýtur ör sinni vera ber- í hjarta glímukappans. Er Or- Að jafnaði hefir Shakespeare lando veröur þess visari, aö bróð það til siðs að láta elskend- ir hans býr honum banaráð, uma í sjónleikjum sínum gera flýr hann á brott og gengur í sér strax grein fyrir hvað hefir lið með gamla hertoganum, er í rauninni hent þá. Hversu elsk dvelur í áhyggjulausri útlegð í endur hans eru skjótir að Ardenskógi, ásamt fylgdar- skynja töframagn og lögmál mönnum sínum. Rósalind, dótt- ástarinnar má bezt sjá af lýs- ir gamla hertogans verður nú ingu hans á ástum þeirra Celiu flæmd írá hirðinni. Dulbúin og Ólivers: „því naumast höfðu ar ekki í himinsvala háloft- anna, eins og svo oft vill brenna við hjá öðrum stórskáldum. Ást in í sjónleikjum hans er hvorki köld né himnesk, heldur hlý og mannleg, og karlar og konur, sem engan botn rnundu fá í hin um andlegu og háleitu ástarór- um Dantes, Spinoza eða Shell- eys skynja strax og skilja rödd ástarinnar hjá Shakespeare, þvi , sem skógarhöggsmaður leggur þau fyrr hitzt, hann bróðir a® han. yekur vmist r brjósti atvmnuleysi, er verzð hefir, fools have was silenced, the hýn ]ejg sína ásamt frænku þinn og systir mín, en þau Þeirra ljúfar endurminningar hér um hríð. Stjórninni hef (little foolery that wise men ir tekist að rétt vzð hag have makes a great show! („Því ríkfssjóðs, sem var kominn á' síðan þetta smáræðis vit fífl- gjaldþrotsbarm. Hún hefir' anna var þaggað, hefir þessi tryggt landbúnaðinum jafn smáræðis fíflska hinna vitru rétti við aðra atvinnuvegi og' verið býsna hávær!“). bætt honum að nokkru það mikla tjón, sem hann hlaut sinni, Celíu, dóttur Friðriks her horfðu, naumast horft fyrr en um iiðnar sælustundir eða von toga, til Ardenskógarins. Hér þau elskuðu, naumast elskað um hamingjusamara lif. Þess ber fundum þeirra Orlando aft fyrr en þau andvörpúðu, naum ástarvíma setur mjög svip sinn ur saman, og Rósalind, brynj- ast andvarpað fyrr. en þau a íyrsiu verk skáldsins, enda er uð dulbúningi sínum og ótví- spurðu hvort annað hverju ekki annað sýnna, en að hún ^ ræðri öryggiskennd leikur sér það sætti, og naumast orðið þess iiggi sem glófagur gullþráður í Nú verður lítillega gerð grein ! ýmist að því að gera gys að elsk vísari fyrr en þau voru sér úti gegnum allflesta gamanleiki hans. af því að vera hornreka í Bryndísi Pétursdóttur hefir tlð nvskopunarstj®rnarinn" hennar og hagar störfum sín starfhæía. Alþýðuflokkurinn hefir veriö og er sú, að sam- ar. Siðast, en ekki síst, hef- um samkvæmt því. Þetta hafði ákveðið að draga sig starf hins vinnandi fólks sé verið falið hið vandasama hlut- ir stjornin tryggt hmarstóru sannagjst j ttg nýsköpunar- úr leik. Þessi afsta.ða verka- æskilegt um stjórn landsins.. verk Rósalindu. Þessi unga, en raforkuframkvæmdir við stjgrnarinnar, þetta sýndi lýösílokkanna hindraði það, Sl’k samstarf er jafnvel enn htt reynda leikkona, hefir ráð- Sogið og Laxá og áburðar- sig j stjórnartíð Stefán Jó- að nokkur möguleiki væri íyr t æskilegra á erfiðum timum izt í það stórræði að leika Rósa verksmiðjuna, en framlög til j)annS) og þetta hefir einnig ir hendi til að mynda svo-, en ejla. Það, sem nú myndi hnd, sem um langt skeið hefir þessara framkvæmda hefðu jj0mjg fram í núverandi nefnda vinstri stjórn. Það (vafalaust stuðla bezt að heil bæði verið keppikefli og próf- ekki^ ^fensist^ að óbreyttri ^ stjgrnarsarnVjnnU) j voru þeir, en ekki Framsókn [ brigðum og réttlátum stjórn- t steinn færustu leikkvenna um arháttum, væri samfylking víða veröld. Ranglátt væri að hinna vinnandi stétta. En um gera samanburð á frammistöðu slíkt er hinsvegar ekki að Bryndísar og hinna eldri og tala meðan Moskvupólitíkin reyndari leiksystra hennar er- drottnar í Sósialistaflokknum lendis, þess vegna verður ei lagð og hjásetupólitíkin í Alþýðu- ur strangari mælikvarði á flokknum og stór hluti alþýð frammistöðu hennar í þessu tor unnar heldur samt áfram að velda hlutverki en efni standa fjármálastefnu Allt hefði þetta farið for- görðum, ef stjórnleysinu hefði ekki verið afstýrt. Hinu er svo ekki að neita, að ýmsa ágalla má finna á ýmsum verkum stjórnarinnar Allar ríkisstjórnir gera ein- liver mistök. Framsóknar- mönnum hefir og alltaf verið ljóst, aö samstarfi við Sjálf stæðisflokkinn hlyti að fylgja, að milliliðastéttirnar nytu ýmsra forréttinda og ó- eðlilegrar gróðaaðstöðu. Hann er fyrst og fremst flokkur Framsóknarflokkurinn verð arflokkurinn, er hindruðu samstarf hins vinnandi fólks. ur þo ekk. asakaður rctti-. MeSan forustu þessara iega fynr það, að hann hef; f]okka ep þannl háttað) en ir orðið að taka t.lhttzl Þess ,stórhluti verkalýðsins lætur ara sjonarmiða Sjálfstæð.s-|samt g3epja£t til að fy]gja flokksms, nema hægt §é aðjþeim verður ekki komið & benda a, að hann; hafi att; stjórnarsamstarfi hinna annan kost til að afstýra stjórnleysi og öngþvezti en samvinnu við Sjálfstæðis- flokkinn. Hvorki Þjóðviljinn eöa Al- þýðublaðiö geta bent á þann möguleika. Moskvuþjónustan hafði gert kommúnista ósam vinnandi stétta. Meðan svo háttar verður flokki milliliða stéttarinnar tryggð þátttaka 1 stjórn landsins og mikil á- hrif þar. Þetta er staöreynd, sem hið vinnandi fólk verður að .gera sér Jjósa. . Skoðun Framsóknarmanna fylgja þessum flokkum. Með- j til. Hún er gædd mörgum þeim an svo háttar verður Fram- { kostum, sem góða leikkonu ma sóknarflokkurinn ekki rétti- prýöa: Glæsilegu útliti, frjáls- lega áfeldur fyrir það þótt mannlegri og óþvingaðri fram- hann freisti þess að hafa sam . komu og fjaðurmögnuðum og starf við Sjálfstæðisflokkinn: stílhreinum hreyfingum. Radd til þess að afstýra algeru beitingu hennar er enn nokk-. stjórnleysi. i .(Framhald á 4. síðu.), j

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.