Tíminn - 01.03.1952, Blaðsíða 3

50. blað.
TÍMINN, laugardaginn 1. niarz 1952.
3.
Vetrar-ÓlympíuleikarnLr: 5. grein.
Bergmann sigraöi í stökkkeppninni
Dánarminning: Helgi Þórðarson
Helgi Þórðarson, fyrr bóndi
á Háreksstöðum í Horðurár-
dal og Gilsstöðum í Hrúta-
firði, lézt í Höfðakaupstað á
Skagaströnd 11. febrúar síð-
astliðinn. Er þar hniginn að
velli einn hinna þróttmiklu
manna meðal þeirrar kynslóð-
ar, er reis á legg á síðasta
fjórðungi næstliðinnar aldar.
Helgi var fæddur á Odds-
sl^öðum í Hrútafirði 3. febrúar
1877, næstelztur sex bræðra,
er komust til fullorðinsára.
Foreldrar hans voru Þórður
Sigurösson og kona hans,
Sigríður Jónsdóttir. Voru þau
hjón þá í húsmennsku,
bjuggu síðan á heiðarbýlinu
Gilhaga í Hrútafirði og víð-
ar, unz þau fluttust að
Grænumýrartungu, þar sem
þau gerðu garðinn frægan til
æviloka, eins og mörgum,
bæöi sveitungum og ferða-
mönnum þeirrar tíðar,ær enn
í ljósu minni.
Þórður, faðir Helga, var
sonur Sigurðar bónda í Núps-
seli í Miðfirði, Sigurðssonar
frá Miðhópi, Péturssonar, en
móðir Sigurðar í Núpsseli
var Helga Tómasdóttir, stú-
dents á Stóru-Ásgeirsá,
Tómassonar, og Ljótunnar
Jónsdóttur frá Melum í Hrúta
firði. Móðir Þórðar var Helga
Þórðárdóttir frá Ytri-Knarr-
drtungu á Snæfellsnesi, móð-
iirsystir Sigurbjörns Svéins-
sonar rithöfundar. Sigríður,
Hámarki ná Vetrar-Ólympíu-
leikarnir, er stökkkepnin fer
fram. Þessi glæsilega keppni
hefir hrifið hug Norðmanna og
hafa þeir ætíö átt beztu stökk
mennina. Það var því ekki furða
nú, er stökkkeppnin fór fram
sunnudaginn 24. febrúar, að um
150 þús. áhorfendur skyldu
mæta hjá Holmenkollen til þess
að fylgjast sem bezt með keppn
inni. Aldrei hefir annar eins
fjöldi horft á stökkkeppni í
heiminum.
Erfitt val.
Það var mjög erfitt fyrir Norð
menn að ákveða, hvaða stökk-
menn þeirra skyldu keppa á
þessum leikum, því að þeir eiga
I stóran hóp afbragðs manna, sem
' erfitt er að gera upp á milli.
Átta menn voru að lokum vald
ir úr, og valið milli þeirra var
ekki löng. Ragnhildur lézt 7. gífurlega erfitt, svo erfitt, að
júlí 1904. Eignuöust þau hjónjþejr menil) sem f úttökunefnd
eina dóttur, Láru, sem er gift mni yoru, sögðu, að það hefði
í Kaliforníu, þarlendum verig erfiðasta verk, sem þeir
Fjórir NortSmenn mcðal sex fyi’sín — Ari
Gnðmandsson ittun aftar en efni stóðu fil
manm.
í Winnipeg stundaði Helgi
smíðar og einnig hverja aðra
vinnu, sem kostur var á. En
eigi undi hann þar vestra,
eftir að hann missti konu
sína. Fluttist hann alfarinn
þaðan hingað til lands árið
3 908. Á næsta ári hóf hann
búskap í Gilhaga, þar sem
foreldrar hans höfðu búið
fyrr á árum. Hafði Gilhagi
verið í eyði í allmörg ár, áð-
ur en Helgi settist þar að, og
varð hann að byggja hvert
hús frá grunni. í Gilhaga bjó
Helgi aðeins í þrjú ár, en
hefðu lent í um dagana. Enda
mátti ekkert mistakast, því að
heiður Noregs var í veði. Að lok
um voru fjórir menn valdir, Berg j en áður, 65,5 m. Nú var Falk-
mann, Falkanger, Næs og Hoel.! anger aðeins eftir og hann var
Ágætir stökkmenn eins og heims sá eini, sem hafði'nokkra mögu
arinn Holmström og stökk 67 m„
en misheppnaðist aöeins, er
hann kom niður. Austurríkis^
maðurinn Bradl, sem álitinn var
hættulegasti keppinautur Norð-
mannanna, féll. Þá kom Falk-
anger og var stökk hans lang-
bezt í þessari umferð. Hann
stökk 68 m. og fékk 18,5 fyrir
stílinn.
Önnur umferð'.
Eftir fyrri úmferðina var auð
séð, að keppnin myndi fyrst og
fremst standa milli Bergmann,
Falkanger, Holmström, Brut-
scher og Östman.
Bergmann stökk fyrstur af
þeim og stökk hans var frá-
bært og það bezta í keppninni.
Hann stökk 68 m. og dómararn-
ir voru með 18,5 til 19,5 í stíl.
Östman var næstur, en honum
misheppnaðist, og sama er að
segja um Brutscher, sem stökk
aðeins 62,5 m. Holmström náði
aftur ágætu stökki, þó styttra
móðir Helga, var dóttir Jóns fluttist þá að Háreksstöðum í
bónda á Bálkastöðum, Magn-
ússonar á Óspaksstöðum,
Magnússonár í Laxárdal,
Magnússonar ríka á Kolbeins-
á, Bjarnasonar. En Magnús
ríki var af Heydalakyni í móð
urætt. Móöir Sigríðar var
Kristín Jónsdóttir, Böðvars-
sonar, og Sigriðar Andrésdótt-
ur ríka á Skriðnesenni, Sig-
mundssonar. Frá Andrési er
rakin Ennisætt.
Helgi ólst upp með foreldr-
um sínum, og eins og að lík-
um lætur, var honum haldið
mjög til vinnu, þegar er
þroski leyfði. Á heimili hinna
fátæku hjóna. á heiðarbýlinu
gafst eigi svigrúm fyrir dek-
ur og óþarfa vorkunnsemi.
En svo voru þau hjón um-
hyggjusöm og nærfærin, aö
synir þeirra allir hlutu hinn
bezta þroska. Einkum er það
eftirtektarvert, að hinir elztu
þeirra, sem lifðu sitt frum-
vaxtarskeið á miklum harð-
indaárum, urðu annáluð þrek
menni og vinnuvíkingar. Það
er sannast, að uppeldið á
æskuheimilinu varð hinum
ungu sveinum harður en holl
ur skóli, hagnýtur í bezta lagi
fyrir þá lífsbaráttu, er þeir
áttu í vændum. Þórður bóndi
var góöur smiður af eigin at-
gervi og hagleik, snyrtimenni
og hagsýnn búmaður, en
kona hans kyrrlát í starfi og
kunnáttusöm í því að veita
vel af litlum efnum. Fór og
hagur þeirra mjög batnandi,
er árin liöu.
Um það leyti, sem Helgi
varð fullvaxta, fór hann að
heiman í vistir. En árið 1900
fluttist hann til Vesturheims
og settist að í Winnipeg. —
Kvæntist hann þá fyrri konu
sinni, Ragnhildi Andrésdótt-
úr frá fívassafelli í Noröurár-
.Öal, En,..sambúð þeirra varð
meistarinn Björnstad, Olympíu-
meistarinn Hugsted, Trane og
Ruud-bræður komust ekki í lið
ið. Nú var aöeins spurningin,
hvort heppnin myndi vera með
þessum fjórum útvöldu.
Keppnin hefst.
Rúmlega' fjörutíu keppcndur
voru skráðir til leiks. Veðrið var
ágætt, sólarlaust og logn. Fyrst
ur var Svíi ræstur, sem náði
ágætu stökki 63,5 m. og stíl-
einkunnir hans voru um 17.
Þess má geta, að fimm dómarar
Norðurárdal, keypti þá jörð
og bjó þar til vors 1929. Flutt-
ist hann þá aftur í heima-
byggð sína, að Giísstöðum, og
bjó þar í sex ár, en síðan eitt j voru’ en aðeins einkunnir
ár á Óspaksstöðum. Þegar ÞriS^a voru teknar tu smina,
Helgi brá búskap, fiuttist! léleSasta °§ bezta einkunin var
hann til Skagastrandar og
átti þar heima síöan.
Eftir heimkomuna
Winnipeg kvæntist Helgi síð-
felld niður.
Bergmann var ræstur fyrstur
af hinum stóru. Hann renndi sér
niöur vinstra megin í brautinni,
! en áöur höfðu keppendurnir far
i ið hægra megin, og var stökk
ieika til að nálgast Bergmann.
Nei, honum tókst ekki upp, stökk
ið var ekki eins djarft og áður
og hann var boginn í bakinu, en
hann hélt þó alla vega ööru sæt leikana báru Kanadamenn sígu ;
þar sem hann kenndi leikfimi,
en s. 1. haust fór hann heim ti.l
Noregs til að reyna að komasv.
í Ólympíusveitina, þótt ham .
gerði sér grein fyrir því, að þa.v
var við ramman reip að draga
Hann stóð sig ekki vel á mót-
um til að byrja með, en snu,
vann á, og var kominn í ágæta.
æfingu, er meistaramót Noregí,
fór fram, og í því móti vart:
hann sigurvegari. Eftir það vav
hann öruggasti maðurinn í hóp .
hinna útvöldu.
Úrslit:
1. A. Bergmann Noregi 226,1
(67,5 m. og 68.0 m.I
2. T. Falkanger Noregi 221,í
(68 og 64 n
3. K. Holmström Svíþjóð 219,:>
(67 og 65,5 rn.,
4. Halvor Næs Noregi 216,1
(63,5 og 64,5 m.l
4. T. Brutscher Þýzkalandi 216,í'.
(66,5 og 62,5 m.I
6. Arne Hoel Noregi 215,í
(66,5 og 63,5 m..
ísknattleikskeppnin.
Eins og spáð hafði verið fyn :
i hans að rnestu lítalaust. Hann
i stökk 67,5 m. og stíleinkunnir
I voru 18, 18, 18,5. Síðan komu
' margir ágætir stökkmenn. Svi-
inn Östman, Þjóöverjinn Keissl
inu, og heiðri Noregs var bjarg
að með því að eiga fyrsta og
annan mann í keppninni. Stökk
Næs í seinni umferðinni var all
gott og hann vann sig úr 7.
sæti í 4. ásamt Þjóðverjanum
Brutscher.
Um Ara Guðmundsson, eina
íslendinginn, sem tók þátt í
stökkkeppninni, segir Sports-
manden: íslendingurinn Guð-
mundsson, sem siöustu árin hef
ir dvalið í Stokkhólmi, var ó-
heppinn í öðru stökki sínu —
og varð að sætta sig við mun
lakara sæti en efni stóðu til.
Ari var í 34—37 sæti og hlaut
um 180 stig.
ari konu sinni, Ingibjörgu
Skarphéðinsdóttur, Jóhanns-
sonar. Lifir hún mann sinn
ásamt sjö börnum þeirra
hjóna, en þau eru: Rögnvald
ur, bílstjóri á Borðeyri, Sig-
urþór, bílstjóri í Borgarnesi, TT , ,, „„ „ „ , , , , ... „ . .... . ,...,
Óskar, stöövarstjóri í Höfn í ogf Hoel stukku 66i5' En ovæn -j er hann tok ffst ^ 1 stokk;
Hornafirði, Gunnar, bíistjóri, j ast var; er Þioðverpnn Brutsch- keppm og þaðsyndi sig fljott,
Sigurlaug, gift GUnnari Gríms 1 e_r stokfc 66^5 m. og h!auU meðal | að þm var mik^efm a ferðinm.
syni kaupfélagsstjóra, Lauf-
ey, gift Sigurði H. Magnús-
Sigurvegarinn.
Arnfinn Bergmann er aöeins
23 ára gamall og varð drengja-
meistari á Holmenkollen-mótmu
1948. Hann var 11 ára gamall,
syni, og Sigríður, gift Engil-!
bert Óskarssyni; þessi fjögurj
síðast töldu öll búsett á
Skagaströnd.
Þegar svo var ummælt hér
að framan, að Helgi Þórðar-
son hafi verið einn _ hinna
þróttmiklu manna sinnar
kynslóðar, þá var eigi átt við
það eitt, að hann hafi verið
miklu líkamsþreki gæddur.
Eitt ríkasta einkenniö í fari
hans var sívökull starfsvilji,
brennandi áhugi og starfs-
fjör, að hverju sem hann
gekk. Meöan hann stundaði
búskap bætti hann jörð sína
eftir föngum og vann að því
starfi ötrauðliega, en hafði
um leiö gagnsamt bú og
komst vel af með mikla ó-
megð. Oft var til hans lei
um að vinna hjá öðrum, eink
um við smíöar. Þótti j
verða skriður á verki, er hann
kom til skjalanna, enda áhug1!
hans þá einatt þvílíkur, sem
væri hann að
(Fraujhald-
tal 18,5. Síðan kom sænski meist! Arið 1951 dvaldi hann í Kanada,
i
úr býtum í ísknattleikskeppn
inni, sigruðu þeir alla keppi
nauta sína nema Bandaríkm,
sem þeir gerðu jafntefli við
Kanadamehn hafa alltaf boric
sigur úr býtum í þessari keppn.
á Ólympíuleikunum, nema 1936
er Bretar sigruðu, en flestir i".
þeirri sveit voru frá Kanada,
en vegna innbyrðis ósamkomu
lags kepptu þeir ekki fyrir lanc.
sitt. Fyrsta sveitin, sem sigrað
fyrir Kanada 1924, var eingöngv.
skipuð Vestur-íslendingum.
í öðru sæti voru Bandaríkje,
menn, en þeir töpuðu fyrir Sv.
um. í þriðja sæti voru Svia.
og Tékkar, og urðu þeir að keppa
aftur um 3. verðlaunin og Ev
rópumeistaratignma. Sigruðv
Svíar þá með 5-3, eftir að hafa
verið þremur mörkum undir t,
tímabili. Svíar höfðu áður tap-
að fyrir Tékkum og eins fyrir
Kanadamönnum, en sá leikur
var einn sá skemmtilegasti, og:
sigruðu Kanadamenn með einu
marki, 3-2.

LlciÞU pvmh'Ul, ÖCJLI.X •
1Ö vinna hið brýn- j
aöjhald,*. 4. •siðu.li ]
ölympíumeistarinn, Arnfinn Bergmann, í sigurstökki sínu