Tíminn - 17.05.1952, Blaðsíða 4

TÍMINN, laugardaginn 17. maí 1952.
110. blað.
*.
^ I
Réttur Islendinga er ótvíræður M
Mánudaginn þann 12. þ. m.
afhenti utanríkisráðherra
jendiherra Breta svar ís-
lenzku ríkisstjórnarinnar við
jrðsendingu brezku ríkis-
itjórnarinnar, varðandi hin-
ir nýju reglur um verndun
ciskimiða umhverfis ísland,
jr sendiherrann afhenti utan
ríkisráðherra 2. þ. m. Svar
ríkisstjórnarinnar er svo-
aljóðandi.
aáttvirti sendiherra,
Ríkisstj órn íslands hefir' at
lugað orðsendingu yðar,
iags. 2. maí 1952, varöandi
reglugerð um verndun fiski-
niða umhverfis ísland.
2. Þegar samningnum frá
1901 var sagt upp, var jam-
íomulag um að æskilegt væri
yrir báða aðila, að viðræður
cæru fram um fyrirætlanir ís
enzku ríkisstjórnarinnar. í
samræmi við þessar ráðagerð
r fór Ólafur Thors atvinnu-
nálalráðherra til London í
janúarmánuði s. 1. og átti var
dðræður við brezk stjórnar-
;öld, þar sem skipzt var á
skoðunum um fyrirhugaðar
■áðstafanir íslenzku ríkis-
.tjórnarinnar varðandi vernd
in fiskimiðanna. Ráðherrann
skýrði ítarlega skoöanir ís-
'enzku ríkisstjórnarinnar, þ.
i. m. að hún gæti ákveðið
íiskveiðilandhelgina á sama
aátt og gert hefði verið í Nor
jgi, og að málið væri í undir
búningi á þeim grundvelli. Af
ðreta hálfu var það tekið
iram, að það myndi vera sam
iiginlegt hagsmunamál fyrir
oæði ríkin, að gerður yrði
samningur þeirra í milli um
petta mál. Var því einnig
naldið fram, að nauðsynlegar
:eglur mætti byggja á möskva
stærðarsamningnum frá 1946.
ólafur Thors ráðherra lagði
aftur á móti á það áherzlu,
að íslenzka ríkisstjórnin áiiti,
að hinar fyrirhuguðu ráðstaf
anir væru í samræmi við al-
pjóðalög, og að ekki væri
aægt með milliríkjasamningi
að afsala réttinum til að taka
iinhliða ákvarðanir um
.nesta velferðarmál þjóðarinn
ar. Þetta sjónarmið var endur
íekið í erindi mínu, dags. 17.
.narz 1952, til yðar. Ráðherr-
ann sýndi einnig fram á, að
neð möskvastærðarsamningn
im frá 1946 væri ekki fengin
iausn í þessu máli, því að á-
ívæði hans tækju einungis til
peirra svæða, sem einhliða
ceglum væri ekki beitt á. Það
ar því ljóst, að viðræður milli
ríkisstjórnanna áttu sér stað,
auk þess sem brezka ríkis-
stjórnin með orðsendingu til
islenzku ríkisstjórnarinnar
Kom skoðunum sínum áleiðis,
pótt eigi tækist að samræma
ijónarmið ríkisstj órnanna.
3. í erindi yðar frá 2. maí
1952 er gagnrýnd grunnlína
sú, sem samkvæmt hinni
aýju reglugerð er dregin milli
grunnlínustaðanna 39 og 40.
Það er skoðun íslenzku ríkis-
stjórnarinnar, að gagnrýni
þessi sé eigi réttmæt, enda
sést við athugun á línu þeirri,
sem stungið er upp á í orð-
sendingu yðar, að hún er
oijög óeðlileg miðað við stað-
hætti. Hin eðlilegu takmörk
Faxaflóa eru yztu mörk hans.
Að norðanverðu eru eðlileg
aiörk grunnlínustaöur sá,
sem valinn var (Gáluvíkur-
cangi) eða e. t. v. jafnvel
Hraunvör (grunnlínustaður
41). AÖ sunnan eru þrjár eyj-
ar, sem mynda framhald af
Svar utanríklsráðherra við mótmæliim
brezku stjórnarinnar gegn nýju friðunar-
reglunum
meginlandinu og framlengja
þannig fauces terrarum.
Grunnlínustaður nr. 39 er
Eldeyjardrangur, sem er lítil
eyja i rúmlega mílu fjarlægð
frá Eldey, en milli Eldeyjar
og lands er fjarlægðin 7.3 míl
ur. Ýmsir hafa talið, að nota
hefði mátt Geirfugladrang
sem grunnlínustað, bæði fyr-
ir lokun Faxaflóa og fyrir
beina línu, sem dregin væri í
Geirfuglasker (grunnlínu-
staður 35). Jafnvel þótt slík
aðferð hefði verið viðhöfð
myndi fiskiveiðalandhelgin
einungis hafa náð yfir gömul
og alkunn íslenzk fiskimið, og
miðað hefði verið við „hag-
kvæmar þarfir og aðstæður
allar,“án þess að sveigthefði
verið til muna frá heildar-
stefnu strandarinnar.íslenzka
ríkisstjórnin taldi þó ekki ör
uggt, að slík ákvörðun fengi
staðizt því að hún vildi velja
grunnlínustaðina í hinni nýju
reglugerð með hinni mestu
varúð að mjög vel athuguðu
máli og gerði það að ráðum
sérfræðinga, er njóta almenns
trausts í þessari grein á al-
þjóðavettvagni. Það er þess-
vegna sannfæring ísleiizku
ríkisstjórnarinnar, að ákvörð
un grunnlínustaðanna hafi
fulla stoð í alþjóðalögum. Til
lögur Alþjóðahafrannsóknar-
ráðsins árið 1946 skipta ekki
máli í þessu sambandi, því að
þær fjölluðu um afmörkun
svæðis með millii’íkjasamn-
ingi til vísindalegra rann-
sókna, og hafi þær nokkurn-
tíma haft lögfræðilega þýð-
ingu, sem mjög er hæpið, þá
hefir það viöhorf breytzt með
Haagdómnum.
4. í erindi yðar, herra sendi
herra, er athygli vakin á
þeirri kunnu staðreynd, að
spurningin um víðáttu land-
helginnar var ekki borin und-
ir Alþjóðadómstólinn í deilu-
máli Breta og Norðmanna.
Þrátt fyrir það er það skoðun
íslenzku ríkisstjórnarinnar,
að hin svonefnda þriggja
mílna regla hafi enga stoð í
þjóðarétti fremur en hin svo-
nefnda 10-mílna grunnlínu-
regla í flóum, sem algjörlega
var hafnað af dómstólnum
þrátt fyrir fullyrðingar um
gildi hennar. Það er vissulega
skoðun íslenzku ríkisstjórnar
innar, aö hvert ríki megi
sjálft, innan sanngjarnra tak
marka, ákveða viðáttu fisk-
veiðalögsögu sinnar með hlið
sjón ef efnahagslegum, land-
fræðilegum, fiskfræöilegum
og öðrum aðstæðum á staðn-
um. Hin nýja reglugerð geng-
ur ekki lengra en þær aðstæð-
ur gefa tilefni til. Auk þess
var við 4 mílur miðað á ís-
landi áður en samningurinn
milli Bretlands og Danmerk-
ur var gerður 1901, og styðst
því sú fjarlægð við sterk sögu
leg rök.
5. Svo sem tekið er fram í
erindi mínu, dags. 17. marz
1952, var hin nýja reglugerð
við það miðuð, að komist yrði
eftir því sem unnt væri hjá
hugsanlegum deilum í þess-
um efnum. Var þess því vand
lega gætt, að takmörkin væru
þegar í upphafi dregin þann-
ig, að ekki væri hægt að gera
sanngjarnar eða réttlátar
kröfur um breytingar. Það er
skoðun íslenzku ríkisstjórnar
innar, að hún hafi fyrir fram
tekiö til greina hugsanlegar
aðfinnslur með því að af-
marka ekki stærri svæði en
það, sem Bretar hafa ýmist
sætt sig við viö Noregsstrend-
ur eða með berum orðum var
úrskurðað með Haagdómnum
að fengi staðizt þar. Að öllu
þessu athuguðu er það ein-
læg von íslenzku ríkisstjórn-
arinnar, að ráðstafanir þær,
sem gerðar hafa verið og
gjörvöll íslenzka þjóðin bygg-
ir afkomu sína á, verði ekki
til þess að spilla hinni góöu
sambúð íslendinga og Breta.
Ég leyfi mér, herra sendi-
herra, að votta yður sérstaka
virðingu mína.
(sign) Bjarni Benediktsson.
G. Þ. ræðir um sjónleikinn'
„Tyrkja Guddu“, eftir séra
Jakob Jónsson:
„Svo virðist sem sjónleikur-
inn „Tyrkja Gudda“, sem nú er
sýndur í Þjóðleikhúsinu, njóti
ekki þeirrar viðurkenningar
sem hann mun eiga skilið.
Valda því sennilega hinir ó-
mildu dómar hinna kunnu leik-
dómara dagblaðanna. Væri illa!
farið, ef þeir hindruðu rétt-
mæta aðsókn að þessari leik-
sýningu, því almennir áhorfend
ur munu yfirleitt telja leikinn
veigamikinn og athyglisverðan.
i
Þjóðleikhúsið hefir sjaanlegal
lagt mikið í kostnað við hin j
margbreyttu, og sum glæsilegu,
leiksvið og búninga. Og höfund
ur hefir lagt mörgum persón- j
um velhugsaðar og snjallar setn^
ingar í munn.
Eðlilega getur mönnum fund (
izt þetta eða hitt miður takast'
um byggingu leiksins. Er t.d.
ekki erfitt að samræma fram-
komu Olafs gagnvart Guðríði,
þar sem ekki verður séð að
hann geti hermt nein svik upp'
á hana? Og hefði ekki verið
heppilegra að láta leikinn enda
í hátíðlegri þögn við dánarbeð f
skáldsins, en með hinu þrjósku (
fulla hrópi hinnar öldruðu og
margreyndu konu? Hið líkinga-
fulla tákn krossins, sem mátt
hefði vera dulrænna og feg-
urra, hefði fyrir það getað not-
ið sín að fullu. Um að hlutur
leikaranna sé með ágætum eru
víst flestir sammála.
Þó virðist furðulegt, að Þor-
steinn Ö. Stephensen skuli
• ekki fara með hlutverk Brynj-
! ólfs biskups, þar sem hann hef
ir þegar fastmótað þá persónu
' í hugum manna með leik sinum
j í Skálholti.
! Það þarf enginn að iðrast
j þess að fara í leikhúsið til að
sjá þennan leik, og ekki vansa-
laust, ef hann nýtur minni vin-
| sælda en miðlungsverk út-
lendra höfunda."
Úlfur í Gili tekur nú til máls:
Aldurstakmark
drengja hækkað
Stjórn Frjálsíþróttasam-
bands íslands gerði nýlega
breytingar á aldursákvæðum
drengja, til samræmingar
því, sem tíðkast á hinu.m Norð
urlöndunum. Aðalbreytingin
er fólgin í því, að aldurstak-
markið er hækkað úr 19 árum
í 20 ár, þannig, að þeir, sem
kepptu sem drengir s. 1. sum-
ar, hafa einnig sömu réttindi
í ár.
Þá hefir drengjaflokkunum
verið þrískipt. í yngsta flokki,
sem kallaður er sveinar, eru
12—14 ára drengir, og nota
þeir sömu áhöld og kvenfólk
í keppnisgreinunum. í öðrum
flokki eru 15—17 ára drengir,
kallaöur drengjaflokkur, og
mun sá flokkur nota sömu á-
höld og drengir áður. Til
elsta flokksins teljast 18—20
ára.kallaður unglingaflokkur,
og mun í þeim flokk verða
notuð sömu áhöld og hjá full
orðnum.
Þakkir til sinfón-
íuhljómsveitarinnar
Sinfóníuhljómsveitin hefir
að undanförnu efnt til hljóm
leika ókeypis fyrir skólabörn
í Reykjavík. Hefir verið boðið
á þessa hljómleika öllum 12
ára börnum skólanna og einn
ig þeim, sem taka unglinga-
próf í vor. Fræðslumálaskrif-
stofan hefir beðið blaðið að
ílytja hljómsveitinni og stjórn
endum hennar alúðar þakkir
fyrir hljómleikana.
„Sæll vertu Starkaður, og all-
ir í baðstofunni. Mér finnst
vera farið að dofna yfir sam-
ræðunum hjá ykkur, baðstofu-
menn góðir, líklega vegna þess,
að Hinrik Andrésson og Brynj-
úlfur Bóndason eru farnir út
til að skoða í augun á folöldum
og útigangshrossum og mega
því varla vera að því að lita
inn.
Þó hefir maður heyrt kveðið
hér við raust, svona við og við,
en lítið bragð finnst mér að
því, þar sem ekkert er um af-
ómljóð eða annan ’nýtízku kveð
skap, sem mér finnst, að menn
skemmti sér bezt við.
Á dögunum kom hér Vörður
frá Felli og ræddi um framtíð-
ina, sem honum fannst brosa
mjög björt framundan með
miklum „traktorshljóm" og öðr
um vélagný en vildi gera sem
minnst úr hestinum, en þar er
ég á annarri skoðun. Hesturinn
er það afl, sem er ódýrast fyrir
bóndann, nú til dags, og hjá
mörgum bændum það eina drátt
arafl, sem þeir kunna að fara
með, og þar sem einn lítill trakt
or verkfæralaus kostar um 20
þúsund krónur, þá eru fáir
bændur, sem geta staðizt þann
kostnað, þegar öll nauðsynleg
verkfæri eru fengin með hon-
um, og til samanburðar má geta
þess, að ekki þarf gjaldeyri fyr-
ir hestinn. Eða þá allur milli-
liðakostnaðurinn af vélunum,
sem rennur í vasa stórlaxanna
í Reykjavik og verkar á þá eins
og dýr, sem búin eru að éta
yfir sig, en pína þó gjarnan svo
litiö meira i sig, ef æti gefst.
Nei, svoleiðis lagað ættu ekki
fátækir bændur að styðja að
gamni sínu.
En veit ég það, að vélar eru
mjög svo nauðsynlegar við bú-
skapinn, en það eru sett tak-
mörk fyrír því, hvað bóndinn
getur aflað sér, af þeim, sem eru
því miður of þröng, þó það sé
hagur þjóðarinnar allrar að
landbúnaðurinn eflist sem
mest. En það veröur að draga
eitthvað meira úr þessum milli-
(Framhald á 6. síðu.)
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiHiiiiiiiiiiiiimiiitiii
REIÐHJÓL
Kvenreiðhjól
kr. 996,00
Karlmannareiðhjól
kr. 975,00
Góð tegund.
Kaupfélag Hafnfirðinga,
Sími 9224.
fiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiinmiiiiii
0. JOHNSON & KAABER h/f