Tíminn - 27.05.1952, Blaðsíða 4

TÍIYIINN, þriðjudaginn 27. maí 1352.
117. blað.
Séra Hatldór frá Reynivöllum:
Orðið er frjáist
Ný viðhorf í landbúnaöarmálum
i.
Á nýju fyrirbrigði, næsta I-
ikyggilega, er farið að brydda
im of í kaupstöðum og sjávar
oorpum og einkum í Reykja-
/ík. Eftir atvikum virðist, því
niður, ekki vera um stundar-
c'yrirbrigði að ræða, heldur á-
itand, er haldizt framvegis,
rf eigi eitthvað kemur fyrir
il að ráða bót á, sem enginn
iér fyrir sem stendur. Þetta
laust nokkurt atvinnuleysi í nýlegur og má einnig segja,
þessum löndum og er megin- að trúin á vélarnar hafi orð- Úlfur í Gröf hefir sent mér' nokkrum sinnum á ári og sýnir
ástæðan þessi: lið að einskonar oftrú eins og bréf um forsetakjörið og beðið sig þar að auki við einstaka sér
Vélaaflið hefir verið látið þær væri hjálpræðið sjálft i miS um að koma Því a framfæri leg tækifæri, t.d. þingsetningu.
r ----, ’--4r '-’*•**— --- Hins vegar er ekki ttt þess ætl-
azt, að hann hafi neina íhlutun
eða afskipti af stjórnarstörf-
koma í stað mannsaflsins í búnaðarháttum okkar íslend 1 baðstofunni. Það hljóðar svo:
stórkostlega miklum mæli, inga. Og vegna hjálpar frá
dauðar vélar í stað lifandi útlöndum (Marshallfé) höf-
manna. . um við getað átt vélanna
kost í sívaxandi mæli eins og
III.
Að vísu eru vélar nauðsyn-
legar að vissu marki í nútírna
cyrirbrigði er atvinnuleysið. þjóofélagi, einnig hér á landi,
Atvinnuleysið merkir ekki að
oins það að eigi verður bætt
ir brýnustu þörfum til lífs-
ramdráttar, heldur felur það
oinnig í sér stórkostlega sið-
cerðislega hættu fyrir þann
rluta hins uppvaxandi æsku
í.ýSs, sem ekkert verkefni hef
:.r og þá engar tekjur heldur,
im að leiðazt á glapstigu, því
rthafnaþörfin er hverjum
nanni ásköpuð. Skyldi ekki
til að vinna erviöustu verk-
að líta inn til ykkar, en aldrei
orðið neitt af framkvæmdinni.
kunnugt er, ella hefði okkur En nú er ég hér kominn og vildi
verið ókleyft að eignast þær. segja örfá orð um hið væntan-
lega forsetakjör.
V.
„Sæl og blessuð hér í baðstof- ^
unni. Mér hefir oft dottið í hug um, því að þá er hann kom-
— 'A' IG-a C4-íl T,If1,nii av. aMvaÍ í -F trAwlroiri A'í niv\ll
Allir vita, hve viðhald vél-
Það er nú víst fullráðið, að
im En vel er að Því að gá, að anna er geysidýrt. Og mætti
stórvirk vél sviftir fólkið at-;x þvi efm mxnni a jeppana, son fyrrverandi sýslumaður og
vinnu og gerir mannsaflið ó- (sem verða sannkallaðar eyðslu Ásgeir Ásgeirsson núverandi
þarf. jhítir, er sá tími kemur, að þingmaður gefi kost á sér til
Ef stefnt er að því, að láta þeir þurfa verulegrar viðgerð framboðs við næsta forsetakjör,
allt ganga hratt og sem hrað ar og þurfa ekki mörg ár að ef kjósendur vilja gefa þeim til-
ast, eru vélarnar óhjákvæmi ’ líða, að þar velti ekki á hundr skttda meðmælendatölu.
legar. Vegakerfið íslenzka' uðum, heldur þúsundum' ,... , „ . ,
hefir t d. verið þanið út urn | króna og er dæmin þar dejla.'
land allt vegna vélanna. Meö^um ljosan. Auk þess verður ingarmesta staðan, sem til er
öðrum hætti hefði það verið að borga af þeim skatta, sem hér á landi, heldur líka ábyrgð-
nega rekja orsakir margra af j ógerningur. jhljóta að vera tilfinnanlegir _ armesta stáðan innan hins ís-
orota fjölda unglinga til þess, Uppþurrkun lands var auð í búi bóndans. Jlenzka lýðveldis. Nú eru tveir
ið gagnleg verkefni vantar til vitað lítt hugsanleg, svo veruj jaf þessum frambjóðendum
ið vinna og um leið tækifæri' legt gagn væri í, án stórvirkra! VI. i komnir yfir sjötugt, og báðir
,il að afla sér lífsviðurværis véla og verður efalaust fram-j Meðan vélarnar hafa hald-,farnir ur embættum fynr ald-
. heilnæmu starfi, þar sem á- vegis, aflmiklar vélar til að ið hér innreið sína, hefir ann ( Þetta finnst mér öfugstreymi
kapaðir kraftar fá eðlilega knýja skipin um höfin og flug 'að gerzt. Við höfum að miklu og bencia tp þesSj ag ekki sé lit-
itrás Sama máli gegnir um vélarnar um loftin blá. Má leyti og að langmestu leyti jg a forsetastarfið, sem slíkt, að
ulltíða og fullþroska fólk,
æm vantar atvinnu og á
nargt fyrir fjölskyldu að sjá.
n.
svo lengi telja.
IV.
inn út af verksviði sínu.
Þrátt fyrir það, þótt- starf
forsetans sé þannig mjögt hægt
og umsvifalítið, getur það verið
ábyrgðarmikið undir vissum
kringumstæðum eða í sambandi
við stjórnarmyndanir, ef ekki
er fyrir hendi samstæður þing-
meirihluti. Þá reynir á hlut-
leysi og réttsýni forsetans.
Nær hvarvetna annars staðar,
þar sem höfð eru forsetaem-
bætti í sama stíl og hér, hafa
verið og eru valdir háaldraðir
menn til að gegna þeim. Ástæð-
an er sú, að ekki þykir hlýða að
velja aðra í þetta embætti, sem
fyrst og fremst er tígnarstaða,
en þá, sem eru búnir að vinna
sér almenna viðurkenningu
með trúu og skylduræknu
starfi langrar ævi. Um slíka
menn er auðveldara að samein-
ast sem einingarmerki en þá,
sem yngri eru og óreyndari.
Slíkir menn þykja og líklegri til
að sýna hlutleysi og réttsýni, ef
gengi á snið við hestinn, þarf þar þurfi að sitjá maður með enSbe[r ase£eenn Edftaðum
asta þjóninn, sem svo hefir fullri starfsorku og einu gildi ®. |) h =
verið nefndur og vissulega þó í forsetastóli sitji maður, er
Eins og á var minnzt, er með réttu. í stað þess að sækja ekki má gegna öðrum , em-
farið að bera á óhugnanlegu hestinn í haga eða hesthúsið,, ba:tCti-f,yrl.r a3d,ur® sakir-
Pað er verkefni hinna ráð fyrirbærl’ ^vxnnuleys! við til að vinna verk. sem honum . þessuP er verið aðP festa það i
xnai manna í þjóðfélaginu, að(S]ávarsiðuna’ en það vai ó-, hæfir, er tekið td véianna og hUga þjóðarinnar, að forseta-
■eyna að létta af böli atvinnu þekkt áöur' AflatreSöa hefu’ Þær latriar eyða orku smm, embættið sé ekkert nema topp-
eysisins með öllum þess • verið ár, eftir ár’ en fáíkinu ■ ótal. 1s*“nu“. a® óÞörfu; Fáir fígúra.
vleikvillum oe vissuleea Pr!f]0lSar 1 ofueu hlutfalli við að tiltolu vilja fara bæjarleió i
if boirra v,á’if,, ro„,af aa o-ora ! aukninS atvinnuveganna í nema í einhverju vélartrogi, | Stjornarski-am virðist þó gefa
xaö sem í þeirra ^valdi sfend kauPstöðum og sjávarþoi’pum,1 jeppa, fólksbílum, fhitnings-(tllefnl tu að alykta að starf for“
'ir til að bæta úr þessu meini,en sveitir iandsins “ *"
an hægra er um að tala en í
ið komast. Ef ekki væri skól-
irnir gengi t. d. hér í Reykjav.
pús. unglinga aðgerðarlitlir
aða aðgerðarlausir allan þann
;íma, er þeir starfa, og er þeir
hafa bíl, einhverju, sem er á hjól- seta Seti orðið Það mikið, aö
tæmst að sama skapi. Þettajum Þessi fárartæki eru notiið meS^fSlrittorfsorku en
er eitthvað oðruvisi en ætti, í alls konar snatt og snuninga,1
að vera.
Vegna
vélanna komast
.í öðrum embættum þjóðfélags-
en hesturinn .ekki snertur. ins
_ Um fæturna eins og áður var, j Ég vil að endingu leggja ttt,
sveitabændur alls yfir af með j er sjaldnast að tala. Hestur- að aldurstakmörk til forseta-
sáralítið vinnuafl, jafnvel.inn, þessi ljúflingur, fær að framboðs verði ákveðin með lög
geta stækað búin og margir! kúra í hesthúsinu eða aðgerð-
Ef skyggnzt er ttt þeirra
landa, sem hafa svipað forseta-
embætti og hér, kemur það líka
í Ijós, að forsetarnir þar eru
flestir um eða yfir sjötugt og
sumir hátt á áttræðisaldri.
Margir þeirra hafa verið orðnir
eldri en séra Bjarni Jónsson og
Gísli Sveinsson, er þeir völd-
ust fyrst til forsetastarfa. Paasi
kivi Finnlandsforseti var 75 ára,
er hann var fyrst kosinn forseti,
Körner Austurríkisforseti 77
ára, Enaudi italíuforseti 74
ára og svona mætti lengi telja.
Loks er svo að benda á það,
að hár aldur er ekki sönnun fyr
ÍSa 1 vír*þes’sar aShúsSnd?r i að m)öí míltlum m"n 4,1 Þess arlaus uu 1 hasa.
varahlutir, brennsluefni, á-
jburðarolíúr og þessháttar. Og
Með þessu háttalagi kosta
um frá 45—65 ára til að fyrir- ir því, að andlegir starfskraftar
byggja að forsetabústaðurinn
verði í framtíðinni gamalmenna
hæli.“
Nú má svo að orði kveða, að
vélakosturinn í okkar landi
jsé í hettd sinni nýr eða mjög
úns og högum er háttað.
Að vísu mætti virðast svo,
að verkefni væri nægileg í j véTarnar'” þeTsr”dýru”áhöld°
xkkar landi þar sem það májverga eðlilega fyrir sliti, er
mn heita ónumið nema að þær eru notaðar og þá vel sé
Jrlitlu leyti, svo virðast mætti, | með þær fariS
og vel hirtar,.
ið hér væri ekki úr svo vöndu hvaS þá> ef þær eru nia hirt.
ið ráða. En dæmið er ekki ar> eins og þvi miSur hefir
jvo einfalt’ sem virðast mætti-! viljað við bi’enna um of og er
Meðal annars vantar okkur það ekkert launungarmal því
íægilegt fjármagn, en það er miður
ills ekki svo auðvelt að hafa ‘
pað tiltækilegt.
Ég átti nýlega tal um þetta
nð greindan mann hér í bæn
xm. Hann hélt því fram, að
iér væri nóg verkefni. Hann
Denti mér á, að t. d. væri lít-
ið um atvinnuleysi í Stóra-
3retlandi. Ég benti honum á,
að annan veg háttað væri
par en hér hjá okkur og taldi
xpp ýmsar veigamiklar ástæð
xr til þess, en gleymdi þó í
svipinn mjög veigamiklu at-
riði er hjá þeim fyllti upp í
skörðin í hópi hins vinnandi
::ólks. Og það er, að veruleg-
ir hluti fólks gegnir þar her
pjönustu og ótal störfum,
sem er í sambandi við hana.
Játa verður, að þetta er at-
/inna, svo geðsleg, sem hún
«er og göfgandi eða hitt þó
heldur. Og þannig er það með
al hinna stóru þjóða úti í
cieimi. Sem betur fer, erum
við hér heima lausir við þess
aáttar atvinnu og óskar vafa
.aust enginn eftir slíku.
Þrátt fyrir þetta er vafa-
menn áreiðanlegu miklu i
meira til ótalsinnum en ef j nxér hefir borizt annað bréf,
hesturinn væri notaður og sem fjallar um svipað efni, en
eölisbundna skyldu. Mætti, sleppi því að birta það, þar sem
væri ekkert að segja, ef menn það er næstum samhljóða. Þar
máske segja, að við þessu sem fleiri en þessir tveir bréf-
væri ekkert að segja, ef menn ritarar kunna að vera svipaðl'ar
hefðu ráð á því. En frá al-
þjóðarsjónarmiði er þetta
mikils of dýru verði keypt.
Og það, sem sumir og jafnvel
margir einstaklingar kynni
|að hafa ráð á, gildir eigi um
þá, sem eigi hafa ráð á því
né um þjóðfélagið sem heild.
(Framhalú.)
Hreðavatnsskáli
Eins og undanfarin ár rek ég nú gestaheimili í Hreða
vatnsskála. — Vona ég að fá þá ánægju að sjá sem
flesta af mínum gömlu skiptavinum og góðkunningj-
um í sumar, ekki síður en á liðnum sumrum.
Veitingar verður reynt að hafa góðar og með sann-
gjörnu verði eins og venjulega.
Athygli bílstjóra skal vakin á, hve þægilegt er að
taka benzín á hinu rúmgóða hlaði við skálann. En
skálinn er h. u. b. á miðri leið milli Reykjavíkur og
Blönduóss — og Bjarkarlunds.
Ferðamenn! Verið velkojnnir „í hraunið“.
VIGFÚS GUÐMUNDSSON
skoðunar, finnst mér
leggja orð í belg.
rétt að
Ems og forsetaembættið er
hugsað samkvæmt stjórnar-
kerfi því, sem talið er gilda á
landi hér, þingræðiskerfinu, er
séu nokkuð teknir að .bila. Þess
vegna er hægt að benda á mörg
dæmi þess, að háaldraðir menn
hafa verið valdir til erfiðustu
trúnaðarstarfa. Þrír valdamestu
forsætisráðherrar Evrópu eða
þeir Churchill, Adenauer og De
Gasperi eru allir komnir tals-
vert á áttræðisaldur.
Þetta þykir mér rétt að láta
koma fram til þess að fyrir-
byggja þann misskilning, að sr.
Bjarna Jónssyni eða Gísla
Sveinssyni megi finna aldurinn
til foráttu. Það er einmitt í sam
ræmi við þá hefð, sem skapazt
hefir í þessum málum annars
það mjög umsvifalítið starf. staðar, að velja menn á þeirra
Forsetinn þarf að taka á móti aldri ttt forsetastarfa.
gestum í 1—2 klukkustundir I Starkaður.
W.V.V.W.V.,.V.W.,.VAVA%VlV.WAW.W.W.VAVV
! Rafmagnstakmörkun

Álagstakmörkun dagana 26. maí—31. maí frá
frá kl. 10,45—12,15.
1
:»
Mánundag
Þriðjudag
Miðvikudag
Fimmtudag
Föstudag
26. maí
27. maí
28. maí
29. maí
30. maí
4. hlutl.
5. hluti.
1. hluti.
2. hluti.
3. hluti.
»■
Straumurinn verður rofinn skv. þessu þegar og
að svo miklu leyti sem þörf krefur.
5
SOGSVIRKJUNIN.
s §
AUGLYSIÐ í TÍMANUM