Tíminn - 20.08.1952, Blaðsíða 4

TÍMINN, miðvikudaginn 20. ágúst 1952.
186. blaff.
Jón Guhmundsson, ValkölL:
Orðið er frjáist
Gestamóttakan á Þingvöllum
í Varðbergi frá 24. þ. m. er væri ætlast til að þar væri
::ætt um Þingvallamál, þarjeinhver greiðsala gesta, sem
>em mér finnst, í nefndri
grein, koma fram óná-
ivæmni, sem stafar vafalaust
ií ófullkomnum upplýsingum,
:el ég rétt að bæta við og
:eiðrétta það, sem mér finnst
ekki sannleikanum sam_
ívæmt, eftir því, sem ég veit
•>ezt.
jað eru nú ekki nema 20
•ir síðan farið var að sýna
iinhvern lit á umbótunum á
jtaönum. í okkar sundrung-
ætti að halda uppi kostnaði
við starfræksluna? Ég er
hræddur um, að það yrði of
lítiö að gera á þessum stað
til að standast slíkan kostn-
að.
Fyrir rúmum 20 árum voru
öll hús flutt innan af völlun-
um, nær vatninu, það væri
því ekki í samræmi við það,
að byggja þar nú.
Mér hefir alltaf fundist, að
menn telja hagkvæmara, þar
sem það mundi ekki kosta,
nema lítið brot af línukostn-
aði frá Soginu. Ég fékk einu
sinni tilboð frá rafmagnsfirm
anu Titan, að stækka stöð-
ina í 100 kw., en ég var svo
óhygginn að taka þvi ekki og
var mér þó boðið það að láni
að miklu leyti, án sérstakrar
ábyrgðar.
Á meðan að ekki verður úr
þessu bætt, er ekki hugsan-
legt vegna mikils reksturs-
kostnaðar, að halda hér opnu,
nema stuttan tíma, eins og
nú er komið, og má með
nokkrum rétti segja, að þar
sé hraklega að staðnum búið,
eins og sagt er um aðbúnað
bezt fari á því, að þeir, sem
irgjarna þjóðfélagi er fátt óska að búa í tjöldum, fengju
svo gert, að ekki sýnist sitt|að vera sem næst hótelinu.
averjum, hér sem annars stað f>a® er gagnkvæmur hagur
ii. Alltaf er hægt að segja,lfyrir baða> mönnum væri
ið meira væri hægt að gera,! ieyff að halda sömu tjald-
■íd í mörg horn 6r ciö lits, hjá st86ðu.m ár 6ftir ár sóö um j gostsi á stuönum. Þuð má
■ ámennri og fátækri þjóð, gen£ni áskilin til aö haldajsegja, að húsakynni séu hér
>em býr i stóru landi, þar sínum rétti- Ekki er ólíklegt, | fátækleg og ófullkomin, en
>em flest verður að byggja ,^ó menn vildu hlynna aö sin jvilja þá ekki þeir, sem hafa
ipp aö nýju. Það eru víst um> bletti meö gróöursetn- j betri fjárráö en þeir, sem aö
íléstir sammála því, að of' inSu riokkurra plantna. Þing- j þessu hafa staðiö, áhætta
nikil orka fari í skriffinnsku vellir eru sérstaklega merkur í sínu fé til umbóta, og láta sína
og embséttiskostnað hjá staður frá fornu og nýju.lvizku skína betur en í órök-
Jón Kristgeirsson, kennari hefir rétt: „Jóhann Briem hcfir verið
sent mér eftirfarandi hugleiðingu 40 ár prestur í Ásbyrgi í Miðfirði“.
um sundhöllina:
Landleiðin til Norðurlandsins
„Sólbaðskýlin í Sundhöllinni eru liggur svo að segja um hlaðið á
þess verð, að þeim sé sómi sýndur. Melstað. Mðal annars af þeim á-
Þau eiga að gegna álíka mikils- ' stæðum hefði mér þótt sennilegt,
verðu hlutverki gagnvart baðsgest að blaðamenn hefðu hugmynd um
um og sjálf sundlaugin. Þau eiga að þar er prestssetur Miðfirðinga,
að bæta það upp, að hún er yfir- ' og hefir þar ekkert annað prests-
byggð, svo að útiloftið fær ekki setur verið síðan 1907, að sr. Eyjólf
að leika um sundmanninn í laug-j ur Kolbeins fluttist frá Staðar-
inni. Hann verður því að fá sér ( bakka að Melstað. Ásbyrgi í Mið-
ioftbað á eftir sundi áður en hann ' firði hefir aldri veriö prestsset-
klæðir sig í fötin, ef hann á ekki ur, og fyrir 40 árum var það alls
að hætta við hálfnað. verk. I ekki til. Það er samkomuhús sveit
Sólskýli má því með réttu einn- ! arinnar, byggt fyrir nokkrum ár-
ig nefna loftslaug. um, og stafar villa þessi í fyrir-
Skilyrði þess að menn geti alls- ; sögninni af því að í greininni er
fcjgrir notið loftslaugarinnar er al- svo komizt að orði: „í dag, 13. júlí,
er minnzt 40 ára starfsafmælis
þessa prests að Ásbyrgi í Miðfirði“.
Þ.e. afmælisins var minnzt að Ás-
ekki nafn með rentu hvað þetta' byrgi. Auðvitað hefir greinarhöf-
snertir, því að þar er aldrei skjól, undi aldrei dottið í hug að kippa
ef nokkur andblær er á annað borð.! prestinum frá hinu fornfræga
Skiptir ekki máli um áttina. Þar er | setri Björns officialis Jónssonar,
gert skjól fyrir vindi og úrkomu.
En skýlin í Sundhöllinni bera
vindurinn á öllum attum í senn, og
slær fyrir bæði að ofan og neSan.
Sundgesturinn, sem í góðri trú
sr. Arngrím hins lærða og sr. Þor-
valds Bjarnasonar og koma hon-
um fyrir í Ásbyrgi. Það myndi sr.
40,000 hræöum, sem byggja Hann er sameign allrar þjóöjstuddum fullyröingum er ieggur iejg Sjna þangað, þegar svo! Jóhann ekki heldur geta fellt sig
j arinnar. Þess vegna færi líka stangast viö umsagnir mætra er ástatt, fiýr sem iiraðast burtu
I bezt á því, aö öll mannvirki manna, bæði innlendra og er þaðan eins og hann eigi fótum sín
oetta land.
°f>ð er fjárveitingavald Al- hér væru þag ííka, þau værujlendra, sem hafa fengið þar 'um fjör að launa.
?! bæff °8 prýdd með sameigin; fyrirgreiðslu fyr og síðar.
Það ma með nokkrum rétti
. 'janna, án sérstaks eignarrétt'segja, s.ð flest fyrirgreiðsla
dvernig fenu er svo varfð. er ar þeirra. ViÖ ættum þá allt ‘ þess opinbera hafi veriö hin
iftur a moti veigamikið at-
ir.rthvaö mikiö er.gert fil: legum framlögum einstaklingi
imoóta á hverjum staö. _____________i.„ _____
En fyrst ég er að skipta mér af
þessu, langar mig að minnast
prestshjónanna á Melstaö ofurlít-
Og
jeiningar.
Það er hægast að benda á
^ ihér í sameiningu. Það ætti
:iói. Flestir hafa staöið íjað vera takn bræöraiagS
oeirri memingu, að með kaup'
im á, Gjábakkanum, hefði
verið háft í huga að friða j ýmislegt> sem þörf væri á að
audið, ásamt sínum eigin j framkvæma t. d. bætur á veg
um til að auövelda fólki að
ganga á hih merku fjöll. Þá
vantar og tilfinnanlega veg
milli Þingvalla og Laugar-
vatns, sem mundi kosta mjög
lítið, en er til stór bóta fyrir
Hér íjþessa staði.
verið 1 Það, sem stendur þéssum
öndum, sem liggja að þjóð-
garöinum og eru engu síður
'ei fallin til skógræktar.
Aað er ný vaknaður skiln-
ingur almennings á því, hvað
paó er stórt mál, að græða
sár fósturjarðarinar.
þjóðgarðinum hefir
plantað út á annaö hundrað staö sérstaklega fyrir þrifum,
púsund plötnum. AÖ girða
rukgirðingar innan Þjóð-
garösins, sem er' vel varinn,
/erdur alltaf illa séð. Von-
andi smálærist fólki að ganga
/el um og skemma ekki, sem
pvi miður hefir borið of mik-
ð á. í þaö minnsta hef ég orö
ið þess var hér í nágrenni við
aótelið og víðar, og hef ég
iagt mikla vinnu í aö reyna
aö foröa því frá eyðilegg-
ingu. En samt finnst mér um
gengni fólks betri en var með
iö rneta gróðurinn.
jllum, sem fást við skóg-
:ækt, er það ljóst, aö þess er
ikki að vænta, að við, sem
irum orðnir fullorðnir menn,
getum séð mikinn árangur af
itarfinu. Að vanþakka það,
iem gert er af litlum efnum,
ir ekki rétt. Að heimta aukn
ar framkvæmdir, sem víða er
þörf, og heimta jafnframt
iækkandi skatta, stangast
ift á. Þaö er rétt, aö hér er
itundum allmikiö af tjöld-
im, þegar eitthvaö er um að
/era, en aö öðru leyti er það
tninna en áöur fyr, og til-
tölulega lítiö um það, að fólk
oúi hér að ráöi. Þingvalla-
aefnd hefir haft ráðagerðir
,im það, aö byggja salerni fyr
:ir almennig hér, sem eg hygg
ið hafi strandað á fjárskorti.
Mér er þaö ekki vel ljóst
ivernig- það er hugsað. Ekki
þýðir að byggja sl'ik salerni,
tiema hafa fastan mann til
að gæta þeirra, sjá verður fyr
:ir nægilegu vatni og fleira.
Hver á að bera kostnaö við
þetta, því hér yrði að vera
íastur maður allt sumarið,
annars væri allt eyðilagt, eða
er að ekki hefir verið lögð
lína hingað frá Soginu, og
má það furðulegt heita. Þó
er aflgjafinn frá Þingvalla-
vatni. Til aö leysa þetta raf-
orkumál mjög bráðlega eru
til tvær leiðir. Önnur er að
leggja línu frá Soginu, en hin
að stækka rafstöð sem ég
kom uþp fyrir 20 árum, ef
hún væri stækkuð í 100 kw.
væri þetta mál leyst. Fróðir
hrapalegasta, hvað fyrir-
greiðslu ferðamanna tilheyr-
1 in að manni finnst þar indælt að
vera. ,
Enda sýnir reynsian það að í .
skýlinu -sést'Varla maður, nema j ið um leið. Ég hefi nokkrum sinn-
þegar bezt er og blíöast. En slikt j um verið gestur þeirra hjóna. Að
er illa farið, því að hverjum bað- j koma til þeirra er líkt og þegar
gesti er nauösyn og mikil þörf á þráður sonur eða dóttir kemur
að hágnýta sér útiloftið að loknu lieim til foreldra sinna eftir langa
ir. Þeir menn, sem hafa lagt baði, hversu sem viðrar. þótt ekki 't útivist. Ög þá þekkja allir burtflutt
sin efni og sína krafta til að sé nema í nokkrar mínútur, áður'ir Miðfirðingar. Öllum sýnd hin
vinna þetta fórnarstarf af en hann klæðist. Allt of fáir kunna sama ljúfa og rausnarlega gesttisn
hendi, hefir verið sýndur sá að hasnýta sér hina mikiu íífs-
skilningur að skattleggjajlind-hreinfc og tært útlloft'
þessa starfsemi meö auka- j ^ vetrUm má oft sjá sama snjó- Á Meistað- og Staðarbakka sátu
skatti, án þess að rétta þeim inn i skýlinu liggja að mestu ó- stundum áður fyrr 5 prestar. Hafði
hjálparhönd með hagkvæm-' snortinn dag eftir dag eða jafn-j annar aðalpresturinn 1 aðstoðar-
um lánum til uppbyggingar,1 vel vikum saman, ef þannig við'r- prest og hinn tvo. Þessi fimm
enda má segja, aö hótel séu ar. Sýnir það að umferöin er ekki prestsembætti hefir sr. Jóhann sem
víðast hvar út á landsbvggð- ímikil á þessum slóð'um. fyrr er sagt þjónað um 40 ár. Og
= ; fót^u-ipn- Vn-pvdi Vprnrn I En við svo búið má ekki sitja til . þau hjón hafa sannað að þau eru
h t • .v ' lengdar. Það verður að opna bað-j hinum fornfræga stað samboðin.
þess samt mmnug aö örugga ^ að fjársjós_ Hefðu þau ekki verið það, þá hefði
Skuti ei betia en uti Og.,,fa-jUm i0ftslaugarinnar með því að þeim ekki liðið þar svo vel, sem
tæklegt hreysi sem höll mér búa réttilega að ,,sólbaðskýlinu".1 þau telja að verið hafi, og sjá má
er“, sagði eitt góðskáldið Okk Byggingafróðir menn hafa sagt meðal anöars af því, að sr. Jó-
ar. Gagnrýnin er nauðsynleg, J mér að sáralítil mannvirki þurfi að ( hann hefir farið að dæmi fyrir-
en á bak Við hana þarf að vera ' gera þarna til þess að brjóta loft- j rennara sinna í því, að hann hefir
uppbyggingarhugur Og góö- j straumana, sem leita inn í skýlin. j aldrei sótt um annaö embætti.
vilii Ko- held ofi hlöff nkknr Kostnaðarhliðin ætti því ekki að j
. , ' . , . . . ‘ .. . . ... | vera þröskuldur hér. Hins vegar i Fyrir nokkrum árum fauk í of_
seu ekkl nógu vond að vnð“!myn(iu umbætur í þessu efni senni viðri kirkja sú á Melstað. er reist
mgu fynr þvi aö hafa það|jega eítthvað auka aðsókn að höll' hafði verið 1866. Var þá skömmu
sem réttara reynist og meta lnni.
það fram yfir flokkshag og
éigin hagsmuni.
Sá baðgeslur Sundliallarinnar,
síðar reist þar ný kirkja, vönduð
og fögur, svo af bar um íslenzkar
sveitakirkjur. Þegar hin nýja
Knut Liestöl
Hr. ritstjóri.
Út af grein Benedikts Gísla
sonar fræðimanns frá Hof-
teigi í Tímanum um hinn á-
gæta norska prófessor Knut
Liestöl látinn (það má telja
hæfilegt að nefna hann á ís-
lenzku Knút frá Hlíðarseli,
eins og Benedikt gerir), vil ég
leyfa mér að taka þetta fram:
Ummæli B. G. um prófessor
Knút eru góðra gjalda verö og
að öllu leyti makleg, en um
Hann hefir aðeins
sínu til hálfs.“
þar, gerðust brátt allmikil
mök milli mín og ýmsra lær-
dómsmanna þar í landi, ásamt
mörgum öðrum. Varð mér þá
bæði ljúft og skylt að sýna
Knut Liestöl virðingar- og
vinahót. Var hann oftar en, ar villf- sem . a m'kl, Miöfiröinga.r
einu sinni í boði heima hjá
sem ekki leggur leið sína upp í, kirkja var vígð, fékk ég tækifæri
skýli, ber skarðan hlut frá borði. j til að sjá, hvílíkra vinsælda prests-
* lokið erindi. hjónin njóta meðal safnaðar þessa.
Guð gefi Miðfirðingum þá ha'rn-
ingju, að þeir megi enn lengi njóta
þess að hafa þessi ágætu hjón sín
á meðal, og að fá, er þau hætta að
starfa þar, önnur, er orðiö geti
1 Tímanum hinn 17. ágúst er' sóknarbörnum sínum jafn kær. Þá
minnzt 40 ára prestsþjónustu séra1 mega þeir vel við una.“
Jóhanns Briem. Því miöur hefir I
slæðzt inn í fyrirsögn greinarinn
Þá er hér athugasemd frá Þor-
valdi Kolbeins prentara:
okkur hj ónunum í hópi lærðra
manna innlendra og erlendra, j
og undi hann sér jafnan hið !
bezta. Er mér minnisstætt, I
hversu það gladdi hann, er ég 1
munu kunna illa við, og Jþá ekki
sízt sr. Jóhann. Þar stendur orð-
Þorvaldm' hefir lokið máli sínu
og taka ekki fleiri til máls í dag.
Starkaður.
hit't hirði ég lítt, þótt hann að ! lýsti yfir því, að fjöldi íslend-
ööru leyti fari stundum nokk- j inga væri honum þakklátur! ‘
uð „út í aðra sálma“. En var j fyrir rit hans um uppruna ís- ''
Kn. L. enginn sómi sýndur j lendingasagna, enda væri ég
Aðvörun
O
o
o
hér?
Mér er ókunnugt um, hvaö
háskóli ísiands hefir gert fyr-
ir þennan norska fræðimann,
eða hefir ætlað sér að gera
honum til hróss. En hið ís-
lenzka bókmenntafélag kjörið
hann fyrir nák.tveim tugum
ára að heiöursfélaga sínum,
og sæmdur „var hann stór-
riddarakrossi íslenzku Fálka-
orðunnar. — Þegar ég kom til
Noregs 1947, sem fyrsti sendi-
herra íslands meö bólfestu
jsjálfúr honum algerlega sam-
mála um það efni.
Síðustu samfundir okkar og
kveðjur urðu, er hann sat
sem aðalfulltrúi af hálfu
Oslóar-háskóla hiö mikla
skilnaöarhóf, sem vinir og
fyrirmenn í Noregi héldu mér
og konu minni við brottför
okkar úr landinu.
Vissulega ber minningu
hans lof meðal íslenzku þjóð-
arinnar.
Gísli Sveinsson.
Samkvæmt kröfu tollstjórans í Reykjavík og heimild
í 4. mg. 3. gr. laga nr'. 112, 28. desember 1950 verður at_
vinnurekstur þeirra fyrirtækja hér í umdæminu, 'sem
enn skulda söluskatt 2. ársfjórðungs 1952, stöövaður,
þar til þau hafa gert full skil á hinum vangreidda sölu-
skatti ásamt áföllnum dráttarvöxtum og kostnaöi. Þeir,
sem vilja komast hjá stöövun, veröa að gera full skil
nú þegar til tollstjóraskrifstofunnar Hafnarstræti 5.
Lögreglustjórinn í Reykjavík, 18. ágúst 1952
Sigurjón Sigurðsson