Tíminn - 20.01.1953, Síða 1

Rítstjóri:
Þórartnn Þórarlnsson
Fréttaritstjóri:
Jón Helgason
Útgefandi:
Framsóknarflokkurlnn
Skrifstofur í Edduhúsi
Fréttasímar:
81302 og 81303
Afgreiðslusími 2323
Auglýsingasími 81300
Prentsmiðjan Edda
37. árgangnr.
Reykjavík, þriðjudaginn 20. janúar 1953.
15. biað.
Sunnlendingar viljabrúaTungnaá
og gera Sprengisand að þjóðleið
AakakGviitaðiir við fjárf2uííjIsan luisailr
uð þésnndá af því að sú lefð vav ófseir
Á Suöurlandi er mikill áhugi fyrir því að brúa Tungnaá
með gömlu Þjórsárbrúnni eg lagfæra veginn um Sprengisand,
svo að sú leið geti aftur orðið að þjóðleið rnilli landsf jérðung-
anna við breyttar aðstæður og með bifreiöum.
Þrír ísfirzkir skíða-
menn ienda í snjófióði
Vorn að svigæfingam í gili upp af Gullhél á
I haust, þegar fjárflutning
arnir fóru íram, jókst áhugi
manna fyrir hinni fornu
þjóðleið, og var mikið rætt
um að lagfæra leiðina til
fjárflutninga að norðan. En
að hausti fara væntanlega
aftur fram miklir fjárflutn-
ingar, þar sem þá þarf að
flytja lömb að norðan til fjár
skiptasvæðanna austan Rang
ár.
Náðist mikið
skemmdur af
strandsíaðnum
Frá fréttaritara Tímans
í Siglufirði.
Á laugardaginn tókst að ná
vélbátnum Kóp, sem strand-
aði við Siglunes, á flot og
koma honum inn til Siglu-
fjarðar, þar sem báturinn fer
á land upp í dráttarbraut til
viðgeröar.
Er báturinn talinn mikið
skemmdur. Björgun bátsins
tókst eftir atvikum vel, enda
var veður hagstætt. Vélin var
að mestu tekin úr til að létta
hann og síðan hlaðið í hann
tómum tunnum. Vélbáturinn
Stígandi dró Kóp siðan á flot
og inn til Siglufjarðar.
Hásetar á vélbát-
unum felldu sátta-
tillöguna
Atkvæðagreiðsla um miðl
unartillögu sáttanefndar I
vélbátadeilunni í Reykjavík
og Hafnarfirði fór fram á
sunnudagijin, eins og boðað
hafði verið. Urðu úrslitin
þau, að hásetar felldu tillög
urnar, en úfcgerðarmenn og
matsveinar samþykktu þær.
Af vélbátasjómönnum
greiddu 24 atkvæði með til-
lögunum, en 67 á móti. Mat
sveinar samþykktu þær
með 7 atkvæðum gegn 6 og
útgerðarmenn með 23 at-
kvæðum gegn 16.
Verkfallio heldur því á-
fram, og munu sjómanna-
samtökin hafa gert ráðstaf
anir til þess, að bátar úr
Reykjavík og Hafnarfirði
verði ekki gerðir út frá
öörum stöðum, þar sem
ekki er verkfall.
Sambykkt
verkstjórafélagsins.
Verkstjórafélag Suðurlands
hefir samhykkt að beita sér
fyrir framgangi brúargerð-
arinnar, að því er Brynjólf-
ur Melsted hefir tjáð blaðinu.
Var samþykkt á aðalfundi
félagsins áskorun til sýslu-
nefnda Árnes-, Rangárvalla-
og Vestur-Skaftafellssýslna
um að þær hlutist til um að
brúin gamla á Þjórsá, sem
nú er ónotuö, verði flutt á
Tungnaá.
Benda Sunnlendingar á,
að ef hin forna þjóðleið yrði
bílfær, myndu samskipti og
kynni fólksins í þessum fjar-
lægu byggðum aukast að
mun, því að leiðin styttist um
helming við fyrirhugaðar
vegabætur.
Stórfé kastað á glæ.
Fargjöld eru yfirleitt reikn
uð eftir vegalengdum og mun
ar því miklu hvor leiðin er
farin, eí um mikla flutninga
er að ræða. Þannig er alveg
víst, að fjárflutningarnir í
naust hefðu orðið mun ódýr-
ari, ef hægt hefði verið að
aka Sprengisand. En flutn-
ingur þingeyska fjárins suð-
ur mun hafa kostað um eina
milljón króna.
Svo vildi og til í fyrra, að
kartöfluuppskera Þingeyinga
hrást. Ef Sprengisandur hefði
þá verið akfær, myndu Sunn-
lendingar hafa flutt kartöfl-
ur beint norður til Þingey-
inga.
Nýting afréttarlandanna.
Brú á Tungnaá kæmi sér
vel fyrir þá, sem reka fé á af-
rétt milli Þjórsár og Tungna-
ár, en búast má við vaxandi
notkun þeirra með auknum
fjái’stofni. Þegar brúin væri
komin, kæmi sæluhús fljót-
lega upp á þessari leið, sem
og er mikil nauðsyn.
I
Fordæmi Tunrnamanna.
[ Þegar Sogsbrúin gamla
var flutt á Hvícá við Hvitár-
vatn 1936, lögðu Biskups-
tungnamenn, sem áttu af-
réttinn þar inn af, fram sex
þúsund krónur til fram-
kvæmdarinnar, og var þaö
mikið fé þá. Mun enginn þar
í sveit siá eftii' þeim psning-
j um, er flýttu fyrir brú á sund
' vatni því á afrétti þeirra.
■ Svipað er ástatt um
Tungnaá. Þar eiga nokkrir
hreppar í Rangárvallasýslu
afréttarlönd að. Mætti jafn-
vel gera ráð fyrir, að þeir
vildu. eitthvað létta undir
með byrjunarframkvæiinQlir.
íæðir áfer<gismálin
Siúdeniafélag Reykjavik-
! ur efnir í kvöld til málfund
1 ar í Tjarnarbió og verður
rætt um áfengismálin, sem
I nú eru mjög á dagskrá með
þjóðinni. — Frummælend-
ur verða fjórir og eru það
þeir Gústaf A. Jónasson,
skrifstofustjóri, Brynleifur
Tobíasson, yfirkennari, Jó-
hann G. Möller forstjórl og
Björn Magnússon prófessor.
Framhaldsfundur
um vinstra samstarf
Félag ungra Framsóknar-
manna í Reykjavík heldur
framhaldsfund um vinstra
samstarf í Edduhúsinu í
lcvöld, og hefst hann klukk-
an hálf-níu.
Frummælandi að þessu
sinni er Jón Snæbjörnsson.
Unglingspiltur
fótbrotnar
Frá fréttaritara Tímans á ísafirði.
Síðastliðinn laugardag fót
brotnaði sextán ára piltur,
Sigurður Gunnarsson að
nafni. Sigurður var á skíðum
í Stórurð, er slysið varð.
Scljalamlsdal, er
Frá fréttaritara \*ímar.3 á Ísafiríii
Á sunnudag'inn voru nokkr
ir skíðamenn frá ísafirði að
æfingum í ‘svigi í giíi upp
af Gullhól á Seljalandsdal,
efst í fjallinu. Skyndilega
brast snjóhengja fyrir ofan
þá og dundi snjóflóðið nið-
ur gilið og hreif þrjá af
mönnunum með sér. Allir
sluppu þó liís og lítt eða
ekki meiddir.
Harðfenni í gilbotninum.
Þarna í gilbotninum var
harðfenni, og höfðu skíða-
mennirnir, sem voru sex,
gert svigbraut í gilinu og
upp í gilbarmana sitt á
hvað, en þar stóð grjótið
upp úr snjónum. Kvöldið og
nóttina áður hafði snjóað
talsvert og myndast hengj-
ur í fjallsbrúnunum.
Barst 250 metra.
Skíðamennirnir vissu ekki
fyrr til en snjóflóðið skall
á þeim, sem voru niðri í
sjálfu gilinu, en hinir þrír,
sem sluppu, voru að taka
sveigjurnar uppi í gilbörm-
unum. Sá sem lengst barst
með snjóflóðinu, var kunn-
ur skíðamaður, Oddur Pét-
ursson. Færðist hann alveg
á kaf og stöðvaðist ekki
fyrr en hann hafði borizt
250 metra niður gilið. Þar
tókst honum að brjótast
upp úr snjóhrönglinu. Hin-
ir tveir voru Jón Sigurðs-
son og Jón Páll Halldórs-
son. Þeir bárust skemmri
leið og fóru aldrei í kaf, en
Jón Páli missti skíði sín og
flóðið skall á þá
stafi ,og hefir hvorugf fund
izt. Hann er og dálítið halt-
ur eftir þetta ævintýri, en
hina mennina sakaði ekki.
Sögufélag ísfirð-
inga stofnað
Frá fréltarilara Tímans á Isafirði.
í gær var stofnað hér sögu-
féíag fyrir ísafjörð og ísa-
fjarðarsýslur. Tilgangur fé-
jlagsins er að safna gögnum
að sögu héraðsins og gefa
. þau út síðar.
I Stofnendur voru tuttugu,
iog voru kosnir i bráðatairgða
stjórn Jóhann Gunnar Ólafs-
son formaður, Óli Ketilsson,
Kristján Jónsson frá Garðs-
stöðum, Guömundur frá Mos
dal og Björn H. Jónsson.
Framsóknarvist í
Hafnarfirði á
f immtudagskvöld
Framsóknarvistin í Hafn-
arfirði verður n. k. fimmtu-
dagskvöld 22. þ. m. í Alþýðu
liúsinu kl. 8,30. Halldór Sig-
urðsson stjórnar. Hvað skeð
ur kl. 11,00?
Framsóknarmenn og ann-
að gott fólk, fjölmennið og
takið gesti með ykkur.
Dansað verður af miklu
fjöri eins ag venjulega.
Nafnhreytingur nýju ríhisborgartmnu:
Tillaga um að þeir íslenzki skírn-
arnafnið en haldi ættarnafninu
Til umræðu í neðri deild
alþingis í gær var frumvarp
til laga um veitingu rikis-
borgaráréttar til handa
í fimmtán mönnum, og urðu
j nokkrar umvæður.
! Á þingi í vor var sam-
þykkt að veita nokkrum
mönnum ríkisborgararétt
með því skiiyrði, að þeir
tækju upp alíslenzk nöfn,
bæði skírnarnöfn og föffur-
nöfn.
Engin skilyrði frá efri deild.
Þessi lagaákvæði urn
nafnbreytinguna giltu að-
! eins um þá menn, sem þá
fengu ríkisborgararétt, þótt
almennt væri litið svo á,
að hér mundi vera um al-
' mennt skilyrði af hálfu al-
þingis að ræða, er gilti fram
vegis um þá, sem fengju rík
isborgararétt. Nú hefir efri
deild alþingis hins vegar
afgreitt frumvarpið um þá,
sein nú eiga að fá ríkisborg
ararétt, án nokkurra skil-
5rrða um nafnbreytingar og
leggur til að þeir fái rétt-
inn og haldi fyrri nöfnum
aö viíd.
Menntamilaráðherra
vill skiiyTði.
í umræðunni í neðri deiid
í gær lagði menntamálaráð
herra til, að nafnbreytinga-
skilyrðið yrði líka látið
fylgj^ þessu frumvarpi í
samræmi við það, sem gert
var áður, enda væri brýn
nauðsvn á að sporna gegn
því, að fjöldi erlendra ætt-
arnafna væru hér á landi
á niðjum þessa fólks.
Skírnarnafnið breytist.
Gylfi Þ. Gísiason ræddi
málið, og kvaðst við nán-
ari athugun hafa komizt á
þá skoðun, að þetta væri ó-
heppileg braut. Það væri
ckkert hégómamál fyrir
menn að skipta alger-
lega um nafn og dálítið
hart aðgöngu að gera slíka
kröfu. Hins vegar væri rétt,
að sporna gegn erlend-
ua ættarnöínum á íslenzk-
um mönnum. Kvaðst hann
gera það að tillöju sinni, að
hinum nýju borgurum yrði
gert að skvldu að skipta um
skírnarnafn eða fornafn,
enda mættu þau miklu oft-
ar lialdast eöa auðvelt væri
að íslenzka þau. Hins veg-
ar fengju menn að halda
ættarnafni sínu, en börnum
þessa fólks yrði gert að
skyldu að kenna sig við for-
nafn föður að " íslenzkum
(Frs«Bh. á 6. sKSu).