Tíminn - 20.01.1953, Blaðsíða 3

1£ blað.
TÍMINN, JjriSjudaginn 20. janúar 1953.
3.
í slendin.galDættir
Sextugur: Ólafur Björnsson
ÞJÖÐLEIKHÚSIÐ:
„ÉG BIÐ AÐ HEILSA1
Listdans er mjög ung list-
grein hér á lanöi og er því
eftirtektarvert, hvernig af
staö er farið í þeim efnum,
Ólafur Björnsson, bóndi Ólafur, sem á sextugsafmæli mikið atriSi aS vei takist
og hreppsnefndaroddviti í í dag.
Núpsdalstungu, er sextugur íj Ólafur ólst upp heima í
dag. Núpdalstungu meö systkin-
Tunga í Núpsdal er fornt um sínum. Árið 1921 kvænt
þar sem listdansinn er rót-
' gróinn og í blóö runninn
mörgum erlendum þjóðum,
1 sem við stöndum í menning-
býli. Þar bjó Þorkell, faðirhst hann Ragnhildi, dóttur artengslum við. Eins og list-
Steingerðar, fyrir eitt þúsund Jóns bónda Jónssonar og dansinn er alþjóðlegur og
árum, eftir því sem frá er'Elísabetar Benónýsdóttur í skiljanlegur öllum tungum,
sagt í Kormákssögu. Jörðin'Fosskoti í Miðfirði Þau hafa ein® er irann bundinn þjóð-
er landstór, eins og fleiri'síðan búið í Núpdalstungu, arsál hverrar einstakrar þjóð
jarðir í Miðfjarðardölum, og íyrst í sambýli við foreldra af’ sem Ser ^a1111 uppi og bó
þar er kjarngott beitiland Ólafs, en síðustu 10 árin hafa einkum og sérílagi tónlist- j
fyrir sauðfé. ^ þau haft alla jörðina til á-,in> sem samin er við hann, j
Á þessu ári hefir sama ætt búSar Böm þeirra Ólafs og en stemningn hennar er ekki j
in búið í Núpdalstungu sam- jRagnhildar eru þrjú, Kjart-, hæ&'t að þyða til skilnmgs-,
fleytt í 134 ár. Árið 1819 fluttja11. skrifstofumaöur hjá S. I. auka fra Þlóð til Þlóðar þo ,
rst þangað, frá Guðrúnarstöð S. 1 Reykjavíku, Jón, búsett dansana sé hægt að endur-,
um í Vatnsdal, maður að ur & Akranesi, og Elísabet. ,sem3a við hæfi viðkomandi
nafni Bjarni Rafnsson, þá á . Þegar á ungþngsárum tók aðila. Þvi er það með nokkr-|
fimmtugsaldri, fæddur á Oiafur að fást við tamningu um hjartslætti, sem við sitj- Lise Kæregaard sem engill
Fornastöðum í Noröursýslu hesta, og kom í ljós að hann um erna kvoldstund i Þjoð- skaldsms með raudan skuf
bjó yfir óvenjulegum hæfi- 1 leikhúsinu að horfa á nýjan
leikum á því sviði. Mun hon listdans, sem gerður er eft
í húfu
um 1775. Kona hans var Ás-
gerður Ólafsdóttir frá Guð- - . , . . ■
rúnarstöðum. Hún lézt 22. um hafa tekist flestum bet- ir hinu þjóðkunna og trega- þeirra svörtu kletta þess
júní 1845, 63 ára gömul, en
Bjarni 12. ágúst 1862, og var
hann þá 87 ára að aldri.
Eitt af börnum þeirra,
Bjarna Rafnssonar og Ásgerð
ar konu hans, var Bjarni,
fæddur á Guðrúnarstöðum
18. jan 1811. Hann kvæntist
10. dag júnímánaðar 1845 og
fór að búa í Núpdalstungu.
Kona hans var Guðfinna, f.
25. ágúst 1825, dóttir Jóns
bónda á Búrfelli, Jónssonar,
og Guðnýjar Magnúsdóttir
konu hans.
Bjarni Bjarnason var
hreppsstjóri í Torfustaða-
hreppi. Hann andaðist 30.
marz 1881, eftir 36 ára bú-
skap, en Guðfinna ekkja
hans var áfram í Núpdals-
tungu til dánardægurs, 29.
ágúst 1907.
Ein af dætrum þeirra,
Bjarna og Guðfinnu, var Ás-
gerður, f. 22. ágúst 1865,
Hún giptist Birni Jónssyni
27. júlí 1889 og hófu þau þá
búskap í Núpdalstungu. For
eldrar Björns voru Jón, ( f.
á Þóreyjarnúpi 24. apríl 1829,
d. ÍGÍ okt. 1901) Teitsson,
Einarssonar, og Elínborg (d.
31. jan. 1909, 84 ára) Guð-
mundsdóttir bónda og smiðs
á Siðu í Viðidal, Guömunds-
sonar. Kona Guðmundar
smiðs og móðir E.tinborgar
var Guðrún Sigfúsdóttir
Bergmann fjrá Þorkelshóli.
Björn Jónsson og Ásgerð-
ur kona hans bjuggu í Núps
dalstungu í 49 ár, en Björn
lézt 12.' maí“ 1938. Ásgerður
hélt áfram búskap til ársins
ur að kenna óstýrilátum fol- hlandna ljóöi Jónasar Hall- kalda skins af ísum, sem eink
um góöa siöi og fá þá til að grímssonar, „Ég bið að um hafa gert menn eins og
leggja fram sína beztu kosti. heilsa“. Maöur kvíðir máske Jónas Hallgrímsson að skáld
Ólafur er greiðvikinn, og svolítið fyrir að horfa á þenn um, fjarri þeirri strönd, sem
mun oft hafa verið leitað til an listdans, því það er svo á aðeins fáein fótmál upp í
hans af sveitungunum, þeg-|margt, sem okkur hefir mis- jökulinn.
ar þeir þurftu að fá mann til, tekizt í listum, og svo mikill i L,aglínur Inga eru felldar
læknisvitjunar eða í aðrar (þroski, sem við eigum eftir (inn í sjálfa tónlist dansins,
skyndiferðir, og reyndist
hann þá öruggur og fljótur í
ferðum.
En nú eru breyttir tímar.
Hestamensku hefir hnignað
í sveitunum, eftir að vélknú-
?,ð tileinka okkur, áður en ' án þess að nokkrar brotalam
því stigi er náð aö geta hé-; ir verði fundnar og án þess
gómalaust túlkað dýrustu til J að annað finnist, en að þarna
finningar og stemningar eigi þessar laglínur heima og
mannssálarinnar. Einsog í, hvergi annars staðar. Sjálf-
allri upphafningu, er ekki ver ■ ír tónlistarkaflarnir, sern
in farartæki komu til sögunn (ið að ráðast á garðinn, þar tfansað er eftir fela í sér sí-
ar og hestar eru nú lítið not 'sem hann er lægstur, heldur vaxandi mýkt, allt til enda
aðir til ferðalaga, miðað við^er tekið til meðferðar ljóð, og hafa yfir sér sama blæ og
það sem áður var. Þessi sem er svo fíngert, að það. ijóðið, en gefa auk þess dýpri
breyting hefir ekki farið þarf sérstakrar aðgætni við, innsýn í þessa hugljúfu ljóða j haíThafi víriiTmea vTlVn’o-ert*
fram hjá Ólafi. Nú ekur að maður geri sig ekki aðperlu. “ ’
hann i bifreið sinni, í nauö- ,fífli við að lesa það upphátt
synjaerindum innan sveitar J og ennfremur ívafið þeim glit
og utan. En sjálfur er hann þráðum trega og ástar, sem
I listdansinum „Ég biö aö
heilsa* komu fram bárurnar,
vorvindurinn, þrösturinn og
„stúlkan mín“, auk skáldsins,
og hefst listdansinn á því, aG
það situr við borð og hugsai
í því að vorvindurinn bærii
gluggatjöldin. «Siðan hefsi
sköpun kvæðisins. Skáldic
hverfur af sviðinu, en holl
vinir þess taka við, þeir hoil
vinir, sem bera kveðju gkáid;
ins heim til stúlkunnar, sen
ber rauðan skúf í húfu. Bald
ur Hólmgeirsson fer með hiuv
verk skáldsins og mætt
hann, innan um allan þenn
an þýðleika, vera látlausai
í fasi, einsog það skáld hlyt
ur að vera, sem á þröst og
bárur að hollvinum. Vorvinc.
inn dansa Sigríður Ármaru.
Guðný Pétursdóttir og Irmy
Toft og er dans þeirra örugg
ur og léttur. Þröstinn dansa.
Erik Bidsted með þeim víir-
burðum, sem gerir öðrun.
dansendum fremur erfitt íyv
ir, einkum vekur þetta eftir-.
tekt, þegar hann stormar im.
á sviðiö, þar sem æskulýðu).’
sveitarinnar dansar viki
vaka, og hrífur þá vinkoni.
skáldsins með sér og flytui:
henni kveðju þess. Vikivaki.
æskulýðsins er einum oL'
þunglamalegur, saman bor-
ið við hin atriðin og kann
það að hafa valdið þessum
andsteéðum. Hins vegar hali
ast ekki á, þegar „stúlkari
mín“ og þrösturinn eru á
sviðinu, en stúlkuna dansar
Lise Kæregaard. Jafnframt
dansinum, er lesið ljóð Jón-.
asar. Lestur ljóðsins var frem
ur óskýr og getur verið, að
þar sem allir kunna ljóðið,
Það hefir verið mikill feng | og upplesturinn hefir því
ur að því fyrir Þj óðleikhúsið ■ ekki ööru hlutverki að gegna,
aö fá að njóta starfskrafta en binda áhorfendur við
Eriks Bidsteds við að koma ýmsa hluta ljóðsins.
fótum undir Listdansskól-
Yfirleitt var
mjög smekklega
listdansim.i
af hend.
hress i anda og léttur í spori,1 tæplega er af mennsku eðli.
eins og á yngri árum, þegar'Ofan á þetta samdi svo tón-
hann hleypti hestum sínum skáldið Ingi T. Lárusson lag ann OB. SÝndn fpfTn'ö'nr ríem
ísa. JviS IJóSiS, er íclur i sér sömr, | en[l;, *, 'ar er „,* m41um iSymLT.
Olafur 1 Nupdalstungu hef: stemmngar og hefir bvi að- j halald. Sérstaklega athygiis-1 ik Bidsted hrós skilió fyrir ac
geta sett sig á þennan háti:
inn í ljóð Jónasar og tónlási:
Karls Ó. Runólfssonar, erí.
listdansinn var í heild mjög
tjáandi og blæbrigðaríkur.
Það er óhætt að segja, aö
Þjóðleikhúsið hafi farið veZ
af stað með þessum listdans.
og ber það að þakka ágætun..
listamönnum, sem hafa lagi:
ir verið oddviti hreppsnefnd. hæfzt Ijóðinu í söng þjóð-1 verður var barnadansinn úr
ar um allmörg ár, svo sem arinnar, svo það tvennt, ljóð Elverhöj, sem dansaður var
áður var Björn faðir hans.'og lag, er ósundurslítanlegt.1 af Quðnýju Friðsteinsdóttur
og fleiri trúnaðarstörfum Samt sem áðúr er ráðist í að og jjelga Tómassyni bæði
gegnir hann fyrir sveitunga semja listdans eftir þessu
voru dansendurnir kornung,
sína. Var formaður fasteigna (ljóði, og er það mikil dirfska, ■ og skilugu hau dansi sinum
matsnefndar í Vestur-Húna en sú dirfska, sem ung og meg nrýgi
vntnssvsin vi« sf«nstn. fast- skanandi list verður alltaf að i - _ " _. „
A eftir æfmgadonsum List-
dansskóla Þjóðleikhússins,
dönsuðu þau hjónin Lise
vatnssýslu við síðasta
eignamat. Hann er áhuga-
samur samvinnumaður og
er einn af deildarstjórum
kaupfélagsins á Hvamms-
tanga. Öll þau störf, sem hon
um eru falin, rækir hann
með alúö og samviskusemi.
Ég vil, með þessum línum,
flytja Ólafi Björnssyni góðar.
kveðjur og heillaóskir í til-
kapandi list verður alltaf að
beita, sér til framgangs. Mig
skildi ekki undra, þó tvær
grímur haíi runnið á Karl Ó
Runólfsson tónskáld, þegar í ?^egaard °g Erik Bidsted sig fram um að engin van •
1 hstdansinn Þyrmrósu eftir t smið yrðu á þessu upphafi,
tónlist Tscaikowskys. Fyrst Eiga þau hjónin Erik Bidstec
1942, en hún andaðist þá um efni af sextíu ára afmæli
haústið. Þau áttu mörg börn, ihans.
og einn af sonum þeirra erj Sk. G.
i
Meysið póstkröfurnar
eða greiðið blaðgjaldið beint
Þeim kaupenduni, er sendar hafa verið póst-
kröfur til lúkningar blaðgjaldi ársins 1952 skal
bent á að innleysa þær þegar. Endursendið póst-
kröfurnar alls ekki óinnleystar.
Innheimta Tímans
þjóðleikhússtjóri fór þess á
leít við hann, að hann semdi
tónlistina við listdansinn.
Hvernig Karli hefir verið inn
anbrjósts, þegar hann hóf
verkið, skal engum getum
leitt að hér, en honum tókst
það prýðilega og það skiptir
mestu máli. Við spyrjum
ekki að andvökum og hugar
angri, þegar list er annars
vegar, heldur úrslitum. Og
fyrst að út í eldinn var kom-
ið, hefir Karl tekið það ráð
að vera sterkur og einstæð-
ur, þrátt fyrir það, að honuin
var faliö að fella inn í lag-
línur Inga T. Lárussonar „til
skýringar og stemningar-
auka“, eins og mig minnir s.ö
| hann hafi orðað það sjáifur
í viðtali. Einkum finnst und
irrituðum forleikupr Karls
djarfur og sérstæður. Hann
felur þó í sér að mig minnfr
á tveimur stöðum tóna, sem
endurtakast síðar í listdans-
inurn, en er að öðru leyti bor-
inn uppi af kyngimögnuðurr.
þunga, þess máttka afls;
dansaði frúin sólódans kon-
ungsdótturinnar, síðan dans-
aði Bidsted sólódans konungs
sonarins og að lokum döns-
uðu þau saman. Dans þeirra
hjóna var mjög hrífandi, sér
staklega var dans Bidsteds
þróttmikill og tjáandi í sóló
konungssonarins.
og Lise Kæregaard sérstakai
þakkir skilið fyrir framlag;
sitt í þessu máli. Ennfremui
finnst undirrituðum, að nafn
Karls Ó.. Runólfssonar hefö:.
mátt standa feitletrað í leik--
skránni, slíkur er hlutur
hans í þessum listdansi.
Indriði G. Þorsteinssori.
I?
U
«1
Innheimtumenn!
og aðrir þeir er hafa innheimtu fyrir blaðið
með höndum.
fscrið iunfseimíuiitti skíl íyrir iuáis
a$amót.
Ennheímta Tímans