Tíminn - 20.01.1953, Page 8

„ERIÆXT YFIRL1T“ í DAG:
Míímie Eiseithmver
37. árgangur.
Reykjavík,
20. janúar 1953.
15. b!að.
á ný að
holtsdal
þangað með stórgrips-
h«ð fyrir 70 árum ©g sýkill-
inra síðan iifað þar í Jörð
Nú fyrir nokkru lsom miitisbruni upp að Skáney í Reyk-
holtsdal lijá Marinó Jakobssyni, bónda þar, og drapst ein
kýr úr þesru fári. Miltisbruni er orðinn afar sjaldgæfur hér
á landi, og mun seinasta tilfelli hafa komið upp í nágrenni
Reykjavikur á stríðsárunum. En að Skáney I Reykholtsdal
hefir miitisbruni hvað eftir annað gert stórtjón s. 1. sjötíu ár.
Umræður um fram-
í dag heldur Eisenhower, forseti Bandaríkjanna, innreið sína
í Washington við mikla dýrð. Truman stendur upp úr
forsetastólnum, tekur i hönd eftirmanns síns, óskar honum
alira heilla í starfi og afhendir honum öll völd í Hvíta húsinu.
Mikill mannfjöldi hefir safnazt til Washington undanfarna |
daga og eru þar öll gistihús yfirfull. !
Virkt dufi í vörpu
togarans Helgafells
Þegar skipverjar á togar-
anum Ilelgafelli leystu að
næturþcli frá pokanum á
þilfari skipsins að loknu
togi, blasti við sjón, sem
ekki var beint viðkunnan-
leg. Lítið af fiski var í vörp-
unni, en í þess stað tund-
urdufi. Þetta gerðist á tog-
aramiöum úti af Vestfjörð-
um nú fyrir nokkru.
Héidu til ísafjarðar.
Tundurduflið var skorðað
á þilfari skipsins, en síðan
var haldið til ísafjarðar um
nóttina. En það er kunnara
en frá þurfi að segja, að
tundurdufl, sem enn eru að
koma í leitirnar frá stríðs-
árunum, eru iðulega virk,
þótt þau hafi legið áratug í
sjó eða jafnvel lengur. Þótti
því eðlilega ekkert eigandi
undir því að hafa tundur-
duflið lengur innan borðs
en nauðsynlegt var, en sjálf
sögð skylda að sjá um, að
því yrði eytt.
Hvellhettan virk.
Þegar inn í Skutulsfjörð
kom, lagðist togarinn í
Prestabugt, skammt utan
við ísafjarðarkaupstað, en
þangað kom tundurdufla-
eyðir á vélbát frá ísafirði.
Við rannsókn kom í ljós, að
hvellhetta duflsins var virk.
Tundurduflaeyöirinn gerði
tundurduflið síöan óvirkt
og fór síðan með það í land,
en togarinn hélt aftur út á
miðin.
ÞJóðminjasafnið þegar
orðið mjög fjölsótt
Soinustu dihldirnar opnaðar vorið 1954 !
Síðastliðið ár komu 14500 gestir í þjóðminjasafnið, og er
það meira en þriðjungi fleiri gestir en komu í safnið áður
en það var flutt í nýju byggingur.a, sagði Kristján Eldjárn
þjóðminjavörður, cr blaðið ræddi við hann í gær. j
Kemiir laxirm ekki
í uppeldisá sína?
í skýrslu norsku laxamerk,
inganna fyrir síðasta ár eru
upplýsingar, sem ýmsir norsk
ir fiskifræðingar telja, að koll
varpi fyrri staðhæfingum
manna um það, að laxinn leitl
ætíð aftur í uppeldisá sína. í
svonefndri Nansensá í Norð-
ur-Noregi voru fyrir nokkrum
árum merktir 126 laxar áður
en þeir fóru í sjóinn, og í sum
ar hefir fullur þriðjungur
þeirra veiðzt í ýmsum ám á
vesturströnd Noregs, en eng-
inn þeirra í ánni, sem þeir
voru aljáir up.£> í og merktir í.
l Sýningárdeildir þær, sem
búiö er að ganga frá og opna,
eru fornaldarsalur og deild
l'mis konar listi'ðnaðar frá
seinni öldum. Er nú safnið
opið á sunnudögum lilukkan
1—4 og á þriðjudögum og
fimmtudögum klukkan 1—3.
' í
• Kirkjurripasafnið I
jcpnað I vor. ,
Nú er verið aö ganga frá
; kirkjugripasafninu, sem verð
I ur opnað í vor. Er því komið
| fyrir í stcrum sal, þar sem
það nýtur sín vel. Næsta vet
ur vinr.st svo væntanlega
tími til þess að ganga frá sjó
minjasafni og búnaðarsafni
og þar með fær almenning-
jur aðgang að öllum gripum;
(Pramti. á 7. slðu). 1
Sýkillinn. sem veldur miltis
bruna, getur liíað i jcröu ára
tugum saman, og svo hefir
verið í Skáney. Seinast kom
miltisbruni þar árið 1935, og
mun þá hafa orðið að bana
fjórum kúm og þrem hross-
um.
Sýkin barst með útlendri húð.
Upphaflega er talið, að milt
isbruni hafi borizt að Skán-
ey með útlendri stórgrips-
húð nálægí 1880. Húðin var
keypt í kaupstað og reidd
heim að Skáney. Drapst þá
fyrst hesturinn, sem var
næstur aftan við þann hest,
er húðin var reidd á. Virðist
mega álykta, að hann hafi
nasaö af húðinni, og það orð
ið hans bani. Húðin var sið
an lögð í bleyti í læk, og eftir
það drapst fjöldi af skepnum
úr miltisbruna á Skáney.
Allir nautgripir drápusí
tvívegis.
Á Skáney er aldraSur mað-
ur, Sveinbjörn Sigurðsson,
sem þessir atburðir í barns-
minni. Eftir þetta hefir miltis
bruna gætt þar hvað eftir
annað, og minnist Sveinbjörn
þess, að tvívegis hafa drepizt
þar allir nautgripir.
Sýklar í grasinu af nýja
túnaukanum
Skepnur, sem farast úr
miitisbruna, eru grafnar
með húð og hári, því að af
þeim getur stafað banvæn
sýking, ef ógætilega er að
farið. Nautgripir, sem drep-
izt hafa úr miltisbrunanum
á Skáney, hafa verið grafn
ir í gömlum haugi og sumir
í gömlu f jósgóifi, en eitthvað
af hrossunum í mýri, sem
var neöan við bæinn. Þessa
mýri er nú verið að rækta,
og var síöastiiðið sumar í
;ljvsta akipti hirt hey af
nýrri sléttu á þeim slóðum,
þar sem hrossin voru grafín.
Virðist ekki ósenniiegt, aö
sýkiliinn haíi veriö í gras-
inu aí henni og borizt þann-
ig í kúna.
Eitt tíifelli í nágrenninu.
Miltisbruni mun ekki hafa
komið fram í nágrenni við
Skáney, nerna einu sinni á
Grímsstöðum í Reykhoitsdal.
Boli frá Skáney var lánaður
að Grímsstöðum, og var hann
látinn inn í kofa um kvöldið.
En að morgni var hann dauð
ur úr miltisbruna, og var
skrokkurinn síðan grafinn nið
ur í kofagóifið.
Vélbáturinn Drang-
ur stöðvast vegna
verkfalls
Nú er að hefjast á Akur-
eyri verkfall sjómanna á vél-
bátum. Þetta hefir þó ekki
núkla þýðingu, því að vél-
bátaútgerð er þaðan engin,
'en hins vegar er vélbáturinn
í Drangur, sem haft hefir flutn
ingaferðir um Eyjafjörð og
|inn á Skagafjörð, skráður
þar. Hefir hann haldið uppi
I ferðum tvisvar í viku með
iviðkomu í Hrísey, Grenivik,
Dalvík, Ólafsfirði, Siglufirði
1 og Sauöárkróki og við og við
hefir hann farið til Gríms-
eyjar. Meðal annars hefir
hann flutt mjólk til Siglu-
fjarðar.
Aðalmálið á dagskrá efri
deildar í gær var frumva.rpið
um framkvæmdabanka, og
fylgdi Bernharð Stefánsson,
form. fjárhagsnefndar því úr
hlaði með ýtarlegri ræðu.
Greinargerð nefndarinnar
i hefir verið birt hér í blaðinu.
Brynjólfur Bjarnason, minni
hluti nefndarinnar, leggur
t fram langt sérálit og leggur
j til að vísa því frá. Einnig
ræddi frumvarpið Gísli Jóns-
s.on og Haraldur Guðmunds-
!son. Fjármálaráðherra svar-
| aði ýmsu úr ræðu og riefndar
áliti Brynjólfs. Umræðunni
' varð ekki lokið.
Lítil telpa verðnr
fyrir bíl
í gærmorgun varð lítil
telpa, Kristjana B. Sæmunds
dóttir, tólf ára, dóttir Árnýj-
ar H. Júlíusdóttur og Sæ-
mundar K. Jónssonar végg-
fóðrara, fyrir bifreiö á Lang-
Iicltsvegi, er hún var á leið
í skóia. Hlaut hún nokkur
mciðsli.
Fólk í Ólafsfirði flýr
undan atvinnuleysinu
Ekki neinar liorfur á teljamli álgeríS
Frá fréttaritara Tímans í Ólafsfirði.
. Svo að segja allt vinnandi fólk, sem á lieimangengt, bæði
! f jölskyldur og einstaklingar, er farið héðan úr Ólafsfirði í
! atvinnuleit, þorrinn af því' suður á land. Dæmi eru um, að
hús í kaupstaðnum séu lokuð, þar eð allir íbúarnir eru farnir
að heiman.
Ekki lítur út fyrir, að nein
teljandi útgerð verði frá Ólafs
firði. Bátar, sem ætla að fiska
með línu, eru farnir til ver-
stöðva sunnan lands, og
seinna fara bátar, sem ætla
á netaveiðar. Heima fyrir verð
ur ekki eftir nema Einar Þver atvinnuleysi, nema því aðeins
æingur. að samningar takist um það,
Ekkert er nú róið, og ekki (Framh. á 7. s:Su).
einu sinni soðningu að fá í
kaupstaðnum, en líkur eru til
að Einar Þveræingur byrji
fljótlega með vörpu.
Leggja togarar upp afla?
Það er því ekki annað
sýnna, en hér verði nær aigert-
íísnarverð á bensíni
■ oiíu ræjLt i n.d.
Heizta málið á dagskrá
neðri deiídar var frumvarp
um verojöfnun á fcensíni og
oiíu, þar r.c m gert er ráð fyrir
sama verði á öllu landinu.
Meiri hluti allsherjarnefndar
leggur til að frumvarpið verði
samþykkt. Minni hiutinn, Jc-
liann Hafstein og Emil Jóns-
son, vill vísa þvi frá. Einar
Olgeirsson fiytur allmargar
breytingartiliögur.
í umræðunum í gær mæltu
þeir Jörundur Brynjálfsssn
og Jcn Gíslason,stefkIega mpð
frumvarpinu. Jcruntiúr be’nti
i á að margt í rökstuðningi
j minni hiuta ánsTrerjtn*KeTOT-
jar mælti eiúmitL ,gt.ei&lega
, með samþykkt' frýmvÁrgsins,
! og Jón Gíslason benti á, *að
! rökstuðningur minni hlutans
sýndi, að nauðsyn væri á að
létta framleiðendum í dreifð
um byggðum byrði flutnings-
kostnaðarins og bátaflotanum
í smærri verstöðvum landsins.