Tíminn - 20.06.1953, Blaðsíða 5

13&- Mað.
TÍMINN, laúgardaginn 20. júni 1953.
hautfurd. 20. júní
Aðvörunin frá
Austur-Berlín
Ábyrgð Kiljans
H. K. L. skrifar
í málgagn Riissa
Skáldið
langt mál
hér á landi og velur þjóðhá-|
tíðardag íslendinga til að J
birta bað. Eins og vita máttij
er meginefni greinar KiljansJ
að óvirða Bandaríki Norður-1
Ameríku og tala um dóna-'
... Atburðirnix í Austur-Berlín hátt þeirra, jafnhliða því að'
'!iaÍSr: vakið óskipta athygli þj ána iund sinni um þá1
um allan heim. Að visu vissu menl!> sem ráða mestu á ís-'
roenn, að óstj.órn og kúgun ]anch þessi síðustu ár.
ríkti í leppríkjúm Rússa. At- „ . . v'
búrðirnir í Áustur-Berlín I En ^tið er í veðn vaka að
hafa ' hins veaar aert mönn rltverklð sé Sert 1 Þá§u fllð-1
haíahms vegar.gert monn arhreyfingarinnar og eigi að
um.þetta enn gleggra en að- . . _ *. . , . . í
ur • - I birtast i erlendu málgagni.
Fregpirnar frá Austur-. H. K. L. verður skrafdrjúgtj
BerJín .minna ekki aðeins á u.ra styrjaldir í Asíu og fyllist
það, að Aústur-Þjóðverjar vlðbjóði á mannvígum - - ef
eíga um sárt að binda vegna Þau eru framkvæmd aí vest-
hinnar kommúnistisku harð-
stjórnar og kúgunar. Austur-
rænurn þjóðum.
Sé Kiljan heill i friðarboð-
Þýzkaland er aðeins eitt rikiö skapnum, er hróður hans að
af tíu, sem hafa verið inn- raeiri-
limuð í rússneska heims- ■ ^,n Það er nokkur ástæða
ríkið seinustu árin. Hin ríkin lil að einst urn beihndi haiis
eru: .
Eistland,
. Lettland,
‘ Lithaueh,
. .. ... Pólland,
Ungverjaland,
Tékkóslóvakía,
íí„ Rúmenía,
Rúlgaría og
Albanía.
Ellefta ríkið, sem Rússar
voru búnir að inhlima, Júgó-
slavía, reif sig úr hlekkjun-
um á seinustu stúndu og hef-
ir síðan tekið upp sívaxandi
samvinnu við vestrænu lýö-
ræðisþjóðirnar.
í öllum þéssum löndum
búá þj óðirnar við sömu kúg-
úriina og harðstjórnina og
Austur-Þjóðverjar. Hin
mirinsta tilslökun á að-
gæzíu hers og lögreglu í þess-
um löndum, myndi hleypa af
stað svipuðum atburðum og í
Austur-Berlín á dögunum.
Gremjan og reiðin, sem býr
inni fyrir í brjóstum megin-
þorra íbúanna er svo mikil,
áð það þarf aðeins lítinn
rieista til að koma af stað
ahsherjarbáli.
Vegna atburðanna í Aust-
ur-Berlín vottar. hinn frjálsi
heimur þessum kúguðu þjóð-
um énn meiri samúð en ella
; Verkamennirnir þýzku, er ið vnit við, að honum hafi
iétu líf sitt undir rússnesku orðið flökurt, þó.tt blóð fórn-
skriðdrekunum ' í Austur-J arlambanna kæroi yfir böðla
Berlín, eru ógleymanleg sönn sina.
un þess, að enn blundar sterk | Handaþvotturinn hefir tek
frelsisþrá í brjóstum þessara ist vonum betur.
þj’óða. Kúgun kommúnism-l Það eitt virðist hafa á
ans bugar ekki frelsisþrána' skort, að H. K. L. værí við
frekar en kúgún nazismans þegar rússnesku vísindamenn
á sinni tíð. j irnir og læknarniv voru pynt-
Atburðirnir í A.-Berlín eru aðir til að játa á sig stór-
jafnframt alvarleg áminning ' glapi og morð, sem þeir a’.dr-
um—það til hinna frjálsu'ei höfðu framið. En ekki
þjóóa.að.vera vej á veröi um(hcyröist stuna eða hósti írá
ifféisi' sitt. Ef lýðræðisþjóð-1
frnar hefðu ekki tekið sam-
jan höndum og Atlantshafs-
;:banda]agið verið stofnað,
áhefðu atburðirrijr, sem gerð-
ust í Austur-Beríin á dögun-
*um, alveg eins getað gerst
i Kauþrháririáriöfn, Osló eða
‘Reykjavík. Þessir atburðir
,_geta líka gerst fyrr en síðar í
Tþessum höfuðborgum Norð-
Jurlanda, ef slakað er á varn-
;arvrija og viðnámshug. Þá
iúæfi farið svo innan skamms
Ítíma, að ríkin, sem hin rúss-
-neska yfirgangsstefna hefði
u-lagt undir sig í Evrópu, væri
' ékki tíu, héldur tuttugu og
jísland væri eitt þeirra.
T : Það ;er fiillkomið gáleysi
T að stlnga höfðmu í sandí/ni
Hann þagði þegar rússneska
herveldið réðist á smáríkið
Finnland. Hann lofsöng þeg-
ar sama herveldi lagði hluta
af Póllandi undir járnhæl;
sinn, á meðan synir og börn.
Póllands lágu í blóðbaði ogj
reyndu að verjast innrás’
bandamanna Rússa, þýzku'
herveldissinnanna. J
Saga allra alda mun líta
með viðbjóði á þetta samspilj
stórveldanna, Þýzkalands óg
Rússlands.
En úti á íslandi var skáld,
sem gat tekið þessu faanandi.
Síðan þetta gerðist, eru
senn liðin fjórtán ár. Hve-
nær sem Kiljan hefir upp
raust sína um heimsmálin,
rekjast þessir atburðir upp.
Þeir eru sem ljótur skuggi.
En skuggarnir eru fleiri.
H. K. L. hefir fyrr komið viö
sögu friðarmála og maunrétt
inda. Á árunum þegar valda-
menn Rússlands voru að
hreinsa til og senda fyrri bar
áttumenn byltingarinnar og
samherja sína, inn í eilífð-
ina, undir yfirskyni laga og
réttar, tók Kiljan sér forð á
hendur austur til Rússiands
til að hlusta á réttarhöid í
alþýðuríkinu og heyra játn-
ingar sakborninganna.
H IC. L. lýsir þessu af mikl-
um íjáigleik í einni af bók-
um sinum og ekki hefir orð-
skáldrou, meðan þessi fórn-
arlömb herveldisir.s aust-
ræna biðu gálgans,
feama daginn og „Þjóðvilj-
inn" birtir grein H. K. L., ger
ast þau tíðindi austan járn-
tjalds, að verkamenn í Aust-
ur-Þýzkalandi sameinast
gegn kúgurum sínum og
heimta einföldustu mannvétt
indi Þcir vilja frjálsar kosn-
ingar likt og við höfum hér
úti á íslandi. Þeir neita að
leggja á sig 10% aukið erfiði
án þtss að fá nokkra kaup-
hækkun.
Þetta gerist i sæ’uríki Kil|-
ans og það gerist meira. Þeg-
ar hér er komið, skal þaggað
niðv.r f verkamönnum. Brvn-
vaiclr vígdrekar Rússa aka
yfir fiiðsama bor«;arr- og
tæta þá í sundur Jifand;.
Er þetta það sem koma
skal, hr. Halldór Kiljan Lax-
ness?
Það er gott að H. K. L.
svari spurningunni opinber-
lega. En þess er krafist, að
liann svari henni í einrúmi
og blekki hvorki sjálfan sig
eða aöra i eintali sálarinnar
við guð sinn.
— Það hvílir þung ábyrgð
á hverjum manni, að villa
ekki um fyrir samborgurum
sinum, og þess meiri ábyrgð
eftir því sem þeim er meira
gefið. B. G.
Á VÍÐAVANGI
Loforð og verk
Sjálfstæðisflokksins.
Hver trúir því?
Sjálfstæðisflokkurinn seg
ist vera vænlegasti flokkur-
inn til að gæta hagsmuna
iðnaðarins. Hver trúir því,
að flokkur heildsalanna,
sem lifa á innflutningi, sé
líklegur til að treysta hag
og velgengni iðnaðarins?
★
Kommúnistar segja, að
þeim sé bezt trúandi til að
gæta vel frelsis þjóðarinn-
ar. Hver trúir því, að flokks
bræður Grotewohls og III-
brichts hinna þýzku séu
manna líklegastir til að
forða þjóðinni undan á-
gangi rússnesku heimsvalda
stefnunnar og tryggja frelsi
og lýðræði í landinu?
★
Þjóðvarnarmenn segja, að
þeim sé bezt treystandi til
að víkja ekki af verðinum í
þjóðernismálunum. Hver
trúir því, að menn, sem
hafa skipt eins oft um skoð
anir og Bergur Sigurbjörns-
son og Valdimar Jóhanns-
son og hlaupið eins oft á
milli flokka og þeir, séu lík
legastir til að vera hinir
staðföstu vökumenn?
Sjálfstæðisfl. læzt vera á
móti höftum. Reynslan sýn
ir, að hér hafa aldrei verið
meiri og verri höft en þegar
11 ára f jármálastjórn flokks
ins Iauk. Svo hörmulega mis
heppnuð hafði fjármála-
stefna hans verið.
Sjálfstæðisflokkurinn seg
ist vera á móti háum skött-
um og tollum. í fjármála-
stjórnartíð hans fjórtán-
földuðust sfcattar og tollar.
Sjálfstæðisflokkurinn seg
ist vilja draga úr ríkisút-
gjöldum og vilja gætilega
fjármálastjórn. í fjárstjórn
artíð hans sautján-földuð-
ust útgjöld ríkisins og rík-
ið var komið í alger greiðslu
þrot, þegar henni lauk.
Nú lofar Sjálfstæðisflokk
urinn að draga úr höftum,
lækka skatta og minnka út-
gjöld. Hversu margir þora
að leggja trúnað á þau lof-
orð, ef þeir gera sér fulla
grein fyrir framangreindri
reynslu og staðreyndum?
Hagsmunir klíkunnar
settir ofar öllu.
Hvers vegna bregzt Sjálf-
stæðisflokkurinn jafn
hrapalega loforðum sínum
og greint er hér að framan?
Vegna þess að forkólfar
flokksins nota þau aðeins
sem kosningabeitu, en hafa
ekki áhuga fyrir að efna
þau. Áhugi þeirra allur er
bundinn við það að þjóna
hagsmunum klíkunnar, sem
ræður flokknum, þ.e. Thors-
bræðra, Hallgríms Bene-
diktssonar, Eggerts Krist-
jánssonar & Co. Loforðm eru
aðeins gefin til að afla
flokknum fylgis, svo hann
hafi meira bolmagn til að
þjóna klíkunni. Takist hon-
um að þjóna henni, er hon-
um sama um, hvernig allt
annað veltist.
Hækjuliðið nýja.
biaðinu í gær af atburðun-
um í Austur-Berlín, að frið-
arhorfur séu nú að glæðast
svo stórum í heiminum, að
ísland þurfi ekki lengur
neinar varnir. Ekki hefir
það hins vegar heyrzt, að
forvígismenn jafnaðar-
manna á Norðurlöndum
hafi dregið þá ályktun af
þessum atburðum, að óhætt
sé að draga úr vörnum þar.
Skyldi Alfreð háfa vaxið
svo vizka við það að fella
Jóhönnu Egilsdóttur úr
þriðja sætinu á lista Alþýðu
flokksins, að hann sé miklu
skyggnari á alþjóðamál en
þeir Torp og Lange, Erland-
er og Unden, Hedtoft og H.
C. Hansen?
\
Hátt til lofts
og vítt til veggja.
• veidísárum nazista vildu
ekki trúa því, að smáþjóð-
unum stafaði hætta af naz-
istum. Nazistar myndu
nefnilega virða hlutleysi
þeirra. Kommúnismi er yf-
irgangsstefna, sem er engu
betri en nazisminn. Hver,
sem ekki gerir sér þetta
ljóst, er vitandi eða óvitandi
blindaður af hinum komm-
únistiska áróðri og gengur
vitandi eða óvitaíidi erinda
kommúnista.
Meðan hin kommúnistiska
yfirgangsstefna veður uppi,
eins og hún gerir nú, er ekki
til nema eln leið að hindra
útbréiðslu hérinar og trygéja
#ð- fordœmi þeirra, scm á meö því friðinn í heiminum.
Það er nægileg samheldnl og
hæfilegur varnarvilji lýðræð
isþjóðanna. Hin kommúnist-
iska yfirgangsstefna lætur
ekki staðar numiö, nema
henni verði ljóst, að yfirgang
ur og árásir borga sig ekki,
eins og höfuðpaurar hennar
virðast nú vera að gera sér
Ijóst í Kóreu. Sú lýðræðis-
þjóð, sem ekki gerði sér grein
fyrir þessu og skærist því úr
samstarfi hinna vestrænu
þjóða, væri vitandi eða óvit-
andi að stuðla að því, að at-
burðirnir í Austur-Berlín
gætu endurtekið sig miklu
víðar eða á stöðum eins og
Osló. Kaupmannahöfn og
Reykjavík.
Síðan kommúnistar fengu
fulltrúa á Alþingi 1937 hef-
ir ekki verið unnt að mynda
varanlega ríkisstjórn vánstri
manna á íslandi. Með klofn
ingsstarfi sínu, hafa komm-
únistar komið því til leið-
ar, að umbótaöflin á Alþingi
hafa ekki haft þingmeiri-
hluta. Þannig hafa komm-
únistar verið bezta hækjulið
íhaldsins.
Nú vænta Sjálfstæðis-
menn þess, að þeir hafi eign
azt nýja hækju. Það er Þjóð
varnarflokkurinn svo-
nefndi. Ef eitthvað yrði úr
honum, gæti ekki annað
hlotizt af því en að umbóta-
sinnað fólk á íslandi væri
enn tvístraðra en áður. Það
yrði þá skipt milli fjögurra
flokka í stað þriggja nú.
íhaldið eitt gæti grætt á
því.
Þess vegna er þessi nýi
flokkur helzta fagnaðar-
efni íhaldsins og vegur ör-
lítið gegn raunum þess út af
stofnun lýðveldisflokksins.
Það er frjálslyndra manna
að sjá til þess, að þetta fagn
aðarefni endist ekki íhald-
inu, nema fram að 28. júní.
Vizka Alfreðs.
Margir munu hafa haídið,
að ekki væri hægt fyrir einn
flokk að komast öllu lengra
í því að hafa margar stefn-
ur í sama máli en Sjálfstæð
isflokkurinn gerir í stjórnar
skrármálinu.
Nú er það hins vegar orð
in veruleg spurning, hvort
Alþýðuflokkurinn kémst
ekki lengra í hervarnarmál-
inu. .
Flokksþing hans lýsti yfir
því í vetur, að það vildi hafa
hér fullnægjandi varnir.
Miðstjórn hans lýsti því
yfir nokkrum mánúðum síð
ar, að hún vildi ekki hafa
hér meiri varnir en þær,
sem nú eru.
Þriðji maðurinn á lista
Alþýðuflokksins í Reykjavik
er látinn lýsa yfir því í gær,
að hann vilji engar vafnir
og telur frásagnir um yfir-
gang kommúnista áróður
einn.
Þarna eru þá komnar ekki
færri en þrjár stefnur hjá
flokknum í einu og sama
málinu.
Formaður flokksins sagði
í vetur, að hann vildi hafa
hátt til lofts og vítt til
veggja í flokknum, svo að
allir gætu átt þar heima.
Vissulega er þetta lofsvert.
En er þó í þessu tilfelli ekki
orðið svo hátt til lofts og
vítt til veggja í flokknum,
að erfitt sé að átta sig á,
hvað hann raunverulega
vill?
Og eftir kosningarnar
veit svo enginn, hvort það
verður Hannibal eða Stefán
Jóhann sem ræður.
Aðvörun Gunnars.
Alfréð Gislason læknir
dregur þá ályktun í AÍþýðu-
Gunnar Thoroddsen borg
arstjóri flutti ágæta ræðu
17. júní og cr því næsta kyn
legt, að Mbl. skuli birta
hana á lítið áberandi stað.
í ræðu sinni brýndi borgar-
stjórinn m.a. sannsögli fyrir
blaðamönnum. Ástæðan til
þess mun sú, að þegar Sig-
urður Bjarnason, stjórn-
málaritstjóri Morgunblað's-
ins, fór í framboðsferð í
kjördæmi sitt, tók Bjaimi
Benediktsson við starfi
hans og mun annast það
fram yfir kosningar.
C/ Gerist askrifendur cic
^Jímanam
Askriftarsími 2323