Tíminn - 23.07.1953, Blaðsíða 5

163. blað.
5
TÍMINN, fimmtudaginn 23. júlí 1953.
■mr

Fimmtuel. 23. jiílt
ERLENT YFIRLIT:
1 „Rauöa“ Hiide Benjamin
Þaö vekiir ugg í Austur-Þýzkalaredi, áð hún
hefur veriö skiouð dómsmáiaráöherra
Dreifing
byggðarinnar
Það er gömul og ný reynsla,
að eigi einhverri þjóð að
vegna vel, verður hún að
byggja land sitt og byggja
það vel. Annars hvílir ekki að
eins efnalega afkoma henn-
ar á ótraustari stoðum en ella
þar sem hún vanrækir þá að
nýta ýmsa kosti lands síns.
Menning hennar stendur þá
líka miklu veikari fótum en
ella, því að fleiri af einstak-
lingum hennar skortir þá hin
lífrænu tengsli við iandið,
sem er ein meginundirstaða
sérstæðra og þjóðlegra menn
ingarhátta.
Því miður hefir á það
skort, að íslendingar gerðu
sér alltaf nógu ljóst, að nauð
synlegt væri að byggja land-
ið og byggja það vel. Á gróða
tímum, líkt og á stríðsárun-
um, magnaðist t. d. sú trú, að
nóg vajri að byggja fá svæði
á landinu og stór hluti sveit
anna og mörg sjávarþorp-
anna gætu að skaðlausu
lagst í eyði. Stefna og störf
nýsköpunarstj órnarinnar
mótuðust alltof mikið af
þessu sjónarmiði. Þessvegna
fór jafn lítið af stríðsgróðan
um til þess að efla sveitirn-
ar og sjávarþorpin og raun
ber vitni um.
Framsóknarflokknum hef-
ir frá öndverðu verið ljóst,
að þjóðin yrði að byggja land
ið. Þá stefnu hefir hann ekki
aðeins7 miðað við líðandi
stund, heldur líka framtíö-
ina, þegar þjóðin verður orð
in miklu fjölmennari en nú.
Þessvegna hefir það jafnan
verið eitt grundvallaratriðið
í stefnu Framsóknarflokks-
ins að berjast fyrir jafnvægi
í byggð landsins. Fyrir þetta
heíir hahn veriö ofsóttur og
rægður j höfuðstaðnum, kall
aður óvinur Reykjavíkur o.
s. frv. Þótt Reykvíkingum
lrafi aukist skilningur á því,
að jafnvægi í byggð landsins
er ekki síður hagsmunamál
annara landsmanna, stendur
þessi rógur enn fyrir við-
gangi Framsóknarflokksins í
Reykjavík.
Framsóknarflokkurinn held
ur fast yið þessa stefnu sína
sem fyrr. Á flokksþingi hans
í vetur var einróma sam-
þykkt svohlj óðandi ályktun:
„Tíunda flokksþing Fram-
sóknarmanna leggur áherzlu
á, að gæði landsins og hafs-
ins umhverfis það verði eigi
að fullu nýtt, nema byggðin
sé hæfilega dreifð um land-
ið. Flokksþingið lítur ekki á
dreifbýli og þéttbýli sem and
stæður, þar sem eðlilegt er,
að hvorutveggja eigi sér stað
— allt eftir staðháttum og
atvinnuháttum. Flokksþing-
ið telur, að stefnuna í at-
vinnu- og fjárhagsmálum
beri sérstaklega að miða við
það sjónarmið, að halda jafn
vægi i byggð landsins og
koma í veg fyrir, að lands og
sjávargæði séu ónotuð vegna
þess, að fólkið hnappist sam
an í fáa staði, en aðrar bvggð
ir leggist í eyði. Telur flokks
þingið, að taka verði nægi-
legt tillit til þess sjónarmiðs,
þannig að ekki sé dregið úr
pólitískum áhrifum dreif-
býlisins, þó að fólki fækki
Aðfaranótt fimmtudagsins i
fyrri viku var dómsmálaráð-
herra Aústur-Þýzkalands, Max
Fechner, tekinn fastur á heimili
sínu í Austur-Berlín. Hann og
fjölskylda hans höfðu þá undir-
búið að flýja daginn eftir til
Vestur-Berlínar, en Fechner
hafði þótzt sjá þess ýms merki,
að hann væri orðinn valtur í
sessi. Einhvernveginn hefir leyni
lögreglan fengið grun um þenn
tók við dómsmálaráðherraem-
bættinu. Dómar þeir, sem hún
liefir staðið að, eru taldir mjög
strangir, en hún er talin hafa
ráðið mestu um dóma hæstarétt
arins seinustu mánuðina. M. a.
hefir hún í eigin persónu kveðið
upp tvo dauðadóma og fimm
dóma, er hljóðuðu upp á ævi-
langt fangelsi.
Hilde Benjamín er lýst þann-
ig, að hvorki skorti hana greind
an ráðgerða flótta Fechners og ! né dugnað, en hins vegar sé hún
því orðið fyrri til.
Orsökin til þess, að Fechner
IHLDE BENJAMIN
bæði mentaðargjörn og vægðar-
laus. Hún er þekkt fyrir það, hve
féll í ónáð, "|r fyrst og fremst stóryrt hún er. Það er talið, að
talin sú, að kommúnistar hafijhún hafi lengi látið sig dreyma
ekki talið hann nógu trygganjum dómsmálaráðherraembættið
sér. Hann . ýar jafnaðarmaður \ og hafi frá því fyrsta, er hún
þangað tíi 1946, er hann gekk í kynntist Fechner haft fyrirlitn-
einingarflbkK kommúnista, á- ■ ingu á honum og talið hann ó- ‘ um kringumstæðum hefði mátt
samt Grotewohl. Fechner hefir ! færan til að gegna starfi sínu, reikna með þvi, að þessi skipti
líka jafnán þótt heldur aðsóps- j enda hafði hann ekki iögfræði- J táknuðu strangari og harðskeytt
lítill í staffi sínu. Ekki er ósenni j lega menntun. Hún hefir nú ari framkvæmd laga og refsinga,
legt, að kommúnistar áliti, að fengið valdadraum sínum full-' par sem Hilde Benjamin er
búast megi -við vaxandi and- nægt og er nú álitin ein valda- miklu athafnasamari og harð-
spyrnu meðal almennings, og mesta persónan i Austur-Þýzka- j fyignari en Fechner var. Erlend-
undir þeim kringumstæðum (landi. j ii blaðamenn eru þó hvergi
þurfi að hafa einbeitta og röska j nærri sammála um, hvort niður- * 1
persónu sem æðsta vörð laga ' Skipan dómsmálanna ' staðan verður á þessa leið. Ástæð
og réttar í landinu. Til þess bend í Austur-Þýzkalandi. 1 an til þess er sú, að það er ekki
ir líka valið.á hinum nýja dóms- j Á undanförnum árum hefir Hilde Benjamin eða þýzkir
málaráðhérrá. j Hilde Benjamin unnið að því, kommúnistar, sem ráða því,
Endalok Fechners eru annars ásamt nokkrum lögfræðingum hvernig stjórnað er í Austur-
næsta lík endalokum flestra öðrum, að breyta réttarskipan- Þýzkalandi. Því ráða Rússar, og
þeirra leiðtoga jafnaðarmanna, inni í Austur-Þýzkalandi í full- það er ekki fullkomlega séð enn,
er gengið hafa til samstarfs við komlega kommúnistiskt horf. hvort þeir ætla að halda áfram
kommúnista í leppríkjum Rússa. Ákæruvaldið, sem áður var óháð að milda stjórnarhættina, eins
Þeim hefir verið hossað hátt stjórnarvöldunum, hefir verið og þeir voru aðeins byrjaðir á
meðan veriö var að sameina lagt undir ríkisstjórnina eða rétt áður en óeirðirnar hófust, eða
flokkana, fengið að vera ráð- I ara sagt undir flokkinn. Löglærð hvort þær hafa haft þau áhrif,
herrar og gegna öðrum vegtyll-j ir dómarar hafa verið settir til að þeir ætli að taka upp stranga
um. Þegar ,;einingin“ hefir verið hliðar og komið upp í staðinn og óvægna stjórnarhætti að
komin í frarnkvæmd og kornm-j hinum svokölluðu alþýðudóm- nýju. Eftir þessu verður Hilde
únistar fastir í söðlinum, hafa' stólum. Þeir eru skipaðir óbreytt Benjamin að haga sér. Úr því
þeir fljótlega losað sig við þessajum borgurum, er þurfa að full- mun verða skoriö næstu vikurn-
einföldu meðreiðarmenn. nægja því skilyrði fyrst og ar, hvaða stefnu Rússar taka.
fremst að vera trúir meðlimir Þrátt fyrir þessa óvissu, hefir
kommúnistaflokksins. Á þennan það þó heldur vakið óhug í
hátt hefir kommúnistafíokkur- Þýzkalandi, að Hilde Benjamin
inn fengið bæði ákæruvaldið og er orðin dómsmálaráðherra Aust
dómsvaldið í sínar hendur og ur-Þýzkalands. Því veldur fortíð
hefir líka óspart notað þetta hennar. Og fyrstu ummælin, sem
vald í þágu sína. ; hún hefir látið hafa eftir sér eft
Það er ekki aðeins, að dóma- ir að hún tók við ráðherrastöð-
skipuninni sjálfri hafi verið unni, spá ekki heldur góðu. Hún
þannig breytt, heldur hafa dóms lét m. a. svo ummælt, að Fechner
stólum verið gefin ný fyrirmæli fyrirrennara sinn hefði hent sú
til að breyta eftir. Samkvæmt skyssa að álíta verkamönnum
þeim ber ekki fyrst og fremst að leyfilegt aö gera verkíall í sósíal
fara eftir þröngum lagafyrirmæl istisku ríki, þar sem verið væri
, , ... . . TT. ... um, heldur meta hvert einstakt að vinna að alhliða uppbygg-
fangabuðum þeirra. Hm beizka brot meg hliðsjón aí hagsmun_ ingu. Slíkt væri að sjálfsögðu
reynsla Hilde Benjamm er talin j um rikisins Þannig geta dóm- refsivert og mætti ekki þolast.
hafa gert hana harðlyndan og stólarnir beitt valdi sinu eins og ummæli þessi benda a. m. k. til,
A'irrofmon Qn him OrtTlV VúV ’ ° _ ...... _
Gáfuð, en grimmlynd
Hinn nýí dómsmálaráðherra t
Austur-Þýzkalands er lcona, sern
heitir Hilde Benjamin, en hefir
um lengra skeið gengið undir
nafninu Rauða Hildur. Hún er
lögfræðingur að menntun og
fékkst við margháttuð lögfræði-
störf fyrir styrjöldina. Maður
hennar var læknir af Gyðinga-
ættum, og varð ætterni hans
þess valdandi, að nazistar tóku
hann fastan og lét hann lífið í
óvægnari en hún áður var.
Fyrst eftir styrjöldina átti
Hilde Benjamin heima í Vestur-
Berlín, en þar undi hún ekki hlut
; sínum. Hún flutti því til Austur-
Berlínar og gekk í þjónustu
kommúnistastjórnarinnar þar.
Hún hækkaði þar stöðugt í tign
! og var varaforseti hæstaréttar
Austur-Þýzkalands, þegar hún
þeim sýnist.
að verkfallsrétturinn verði ekki
mikill í Austur-Þýzkalandi með-
an Hilde Benjamin fer með
dómsmálastjórnina.
þar í bili. Enfremur sé leitazt
við að gera kjör fólks sem
jöfnustu til sjávar og sveita,
Hvað táknar ráðherra-
dómur Hilde Benjamin?
,Mfg eJi ”.ú rætV uAm það’' Andspyrnan í Austur-
hvaða afleiðmgar það mum Þýzkalandí virðist
hafa, að Hilde Beniamin tekur; .
magnast.
Samkvæmt seinustu fregnum
frá Austur-Þýzkalandi virðist
enn fjarri því, að kyrrð og frið-
við dómsmálaráðherraembætt- i
inu af Fechner. (Jnciir venjuleg-1
ingu þess. Meiriháttar fram- J
kvæmdum, sem ráðizt verður í'
þarf að dreifa hæfiiega umi
(Framh. á 6. slðui
t. d. með því að hraða seniilandið, svo aö þær skapi ekki j &?0liTISSTl©t
mest framkvæmdum við að j ój afnvægi í byggð þess. j •*
dreifa rafmagni um sveitir j Það var í samræmi við þetta
landsins. Sé þessa sjónar- j sjónarmið, sem einn af ráð-
miðs gætt við afgreiðslu fjár herrum Framsóknarflokks-
mála á Alþingi og ekki síður
1 í útlánastefnu bankanna“.
í samræmi við það sjónar-
mið, sem hér kemur fram,
ins staðsetti sementsverk-
smiðjuna á Akranesi.
H
A sunnudaginn var setti
Rússinn Leonid Sherbakov
nýtt heimsmet í þrístökki á
Með slíkum aðgerðum er, mbti í Moskvu. Stökk hann
síöur en svo verið að vinna 10,33 metra.
mun Pramsóknarflokkurinn | gegn Reykjavík. Hagsmunirj Fyrra metið átti Brazilíu-
heyja baráttu sína í framtíð j Reykjavíkur eru ekki síst maðurinn Ferreire da Siiva
inni, líkt og hingað til. Haldajþeir, að hingað sæki ekkii 16,22 m., og setti hann það á
verður áfram eins og hægt! fleira fólk en atvinnuhættir | ólympíuleikuhum í Helsinki
er, uppbyggingu sveita ogjbæjarins leyfa. Gegn slíkri í fyrra. Sherbakov var þá í
þorpa víðsvegar um landið.! öfugþróun verður bezt unnið, öðru sæti, stökk 15,98 m. sem
I Sérstaka áherzlu ber aðímeð því að skapa jafnvægi í' þá var nýtt Evrópumet.
Jleggja á það að koma raf- byggð landsins. Þessvegna erj Sherbakov bætti þennan ár
þar um sameiginlegt mál, angur siun, þegar hann, fyrir
allra landsmanna að ræða og' rúmum háífum mánuði, stökk
inu verður að beina í vaxandi. því mun Framsóknarflokkur 16,12 m. Var það einnig á
mæli til sveitanna og kaup- j inn halda áfram að haga móti í Moskvu. En nú hefir
j túnanna og helzt að setj a' störfum sínum í þessum mál þessum gíæsilega stökkvara
i reglur um lánveitingar bank um á sama hátt og hingað teki'zt að bæta heimsmet da
anna, er tryggja slíka dreif- til. ' Silva um einn sentimetra.
magni til þeirra staöa, sem
j ekki nj óta þess nú. Fj ármagn
Á víðavangi
Gjafastarfsemi, sem
verður hætt.
Bandaríkjaþing hefir und
unfarið haft til meðferðar
frumvarp frá stjórninni
um óafturkræf framlög til
annarra þjóða, einkum þó
Evróppþjóðanna. Þar er
um að ræða einskonar fram
hald Marshallaðstoðarinn-
ar. Nokkur tregða hefir ver
ið á því, að þingið sam-
þykkti þetta frumvarp. Nið
urstaðan mun þó verða sú
fyrir atbeina Eisenhowers
forseta, að þingið samþykk
ir um fimm miljarða doll-
ara fjárveitingu í þessu
skyni.
f umræðunum um frum-
varp þetta í þinginu, virð-
ist það hafa komið glöggt
í Ijós, að ekki sé þess að
vænta, að Bandaríkjaþing
samþykki aftur slíka fjár-
veitingu vegna Evrópuþjóð
anna. Helzti rökstuðningur
inn fyrir þessu er sá, að
takmarkinu með Marshall-
hjálpinni hafi verið náð,
þar sem efnahagur Vestur-
Evrópuþjóðanna hafi batn-
að, og að langvinn gjafa-
starfsemi sé ekki til bóta.
Hún geti gert báða aðila ó-
ánægða — gefandann vegna
þess, að hann þarf að
leggja á sig byrðar vegna
gjafanna, og þiggjandann
vegna þess, að hann telur
sig háðari gefandanum en
ella. Auk þess geti langvinn
gjafastarfsemi Iamað fram
tak þiggjandans.
Góður árangur.
f Evrópu virðist þessu við
horfi á Bandaríkjaþingi
yfirleitt tekið með fullum
skilningi. Það er staðreynd,
að Marshallhjálpin hefir
borið mikinn og góðan á-
rangur og orðið efnahag og
atvinnuvegum Evrópuþjóð-
anna til eflingar. Forráða-
menn Evrópuþjóðanna
telja hinsvegar, að fram-
hald þessarar gjafastarf-
semi sé meira en vafasöm,
og byggja það yfirleitt á
sömu sjónarmiðum og
greint er frá hér á undan.
Þótt segja megi, að Mars
hallhjálpin hafi á vissan
hátt verið í þágu Bandaríkj
anna, verður ekki á móti
því mælt, að hún lýsti stór-
hug og víðsýni, sem er til
sóma fyrir Bandaríkja-
menn. Það er líka áreiðan-
lega ekki síst að þakka við-
reisninni, sem hún studdi
að, að friðvænlegra er nú í
Evrópu en oft áður.
Verndartollarnir í
Bandaríkjunum.
Afleiðing þess að Evrópu-
þjóðirnar missa gjafafram-
lög Bandaríkjanna, verður
hinsvegar sú, að þær þurfa
að auka útflutning sinn og
afla þannig þess fjár, sem
þær fengu áður gefins.
Miklu skiptir í því sam-
bandi, að þær fái greiðari
aðgang að bandaríska mark
aðnum. Til þess þurfa
Bandaríkjamenn að draga
úr verndartollum sínum.
Verndartollastefnan á öfl-
uga fylgismenn í Bandaríkj
unum, einkum þó í flokki
republikana. Eisenhower
forseti er hinsvegar fylgj-
andi því, að úr þeim sé dreg
ið. Það mun skipta miklu
(Framh. á 6. síðú).