Tíminn - 01.03.1955, Page 1

Ritstjóri:
X>érarlim Þórarinsaot
Skrifstoíur i Edduhúsi
Fréttasímar:
81302 og 81303
Afgreiðslusfmi 2323
Auglýsingasími 81300
Prentsmiðjan Edda
39. árgangur.
Reykjavík, þriðjudaginn 1. marz 1955.
49. blað.
Yfirlit fjármáliiráðherra um afkomn ríkisins 1954:
Greiðsluhallalaus ríkisbúskapur á árinu
Tekjur og gjöld 5% hærri en árið áðui
Hér fer á eftir yfirlitsræða sú, sem Eystemn Jónsson, \
fjármálaráðherra flutti í sameinuðu þingi í gær, um af-
komii ríkissjóðs á s. 1. ári. Eins og sjá má af ræðunnz hefir
afkoma ríkissjóðs verið dágóð á s. 1. ári. Ræktunarsjóði og
Fiskveiðasjóði var hjálpað nokkuð með fjárframjagi úr rík-
issjóði. Umframgreiðslur ríkissjóðs hafa aðeins eifiu sinnz
orðið minni s. 1. 30 ár. Greiðsluhallalaus ríkisbúskapur síð-
iístu árin hefir lagt gru?idvöll að frjálsari viðskiptum, stöð-
lígra verðlagi og auknum sparnaði. Stefnt verður að áfram-
haldandi greiðsluhallalausum ríkisbúskap.
Ég mun hér á eftir gefa hátt
virtu Alþingi yfirlit til bráða-
birgða um afkomu ríkissjóðs
árið 1954. Ég verð að gefa
þetta yfirlit með þeim fyrir-
vara, að tölur geta nokkuð
breytzt í endanlegum reikn-
ingum, en ég vona, að þær
breytingar verði ekki svo stór-
felldar að verulega raski nið-
urstöðum. Má þó, samkv. fyrri
reynslu fremur gera ráð fyrir
að báðar hliðar reikninganna
hækki dálítið, en hinu gagn-
stæða.
Samkvæmt bráðabirgðayf-
irlitinu hafa rekstrartekjur
orðið 537 millj. og rekstrarút-
gjöld 447 millj. Tekjuafgang-
ur á rekstrarreikningi hefir þá
orðið 89 millj.
Til samanburðar má geta
þess, að árið 1953 varð tekju-
afgangur nærri jafnhár eða 86
millj., en þá urðu tekjurnar
510 millj. og gjöldin 423 millj.
Hafa því tekjur og gjöld á
rekstrarreikningi orðið rúm-
lega 5% hærra hvort um sig
en árið áður. Er þetta áreið-
anlega nokkuð önnur niður-
staða en sumir álitu í haust
að verða mundi og munu ýms
ir hafa gert ráð fyrir stór-
felldri hækkun á tekjunum
frá því árið áður.
Tekjurnar hafa farið veru-
lega fram úr áætlun á rekstr-
arreikningi eða um 94 millj.
króna. Er það um 21% hærra
en fjárlög gerðu ráð fyrir og
álíka miklar umframtekjur og
urðu árið áður.
Umframgreiðslur
með minnsta móti.
Útgjöld á rekstrarreikningi
hafa á hinn bóginn orðið um
42 millj. hærri en fjárlög
gerðu ráð fyrir. Þar af eru
launauppbætur og uppbætur
á lífeyri, samkv. ákvörðun Al-
þingis nú rétt fyrir jólin, og
greiðslur samkv. sérstökum
lögum, þingsályktunum og
heimildarlögum, rúmlega 14,5
millj. samtals. Raunverulegar
umframgreiðslur á rekstrar-
reikningi eru því um 27,5 millj.
eða tæplega 7% af útgjalda-
hlið fjárlaganna. Eru það
lægstu umframgreiðslur til-
tölulega, sem orðið hafa síð-
ustu 30 ár a. m. k., utan einu
sinni, árið 1950.
Ekki er veruleg* ástæða til
þess að rekja einstaka liði af
Snarpir jarðskjálftar á mjórri
spildu á Norð-Austurlandi
Iiítils háttav skcumidir á liiisum I Keldu-
hverfi og Öxarfirði. Fannst líka í Grímsey
Allsnarpi'a jarðskjálftakippa varð vart á sunnudags-
morgu?? og mánudagsnótt á Norð-Austarlandi, einluim á
mjórri spildn frá norðri til suðnrs wm Öxarfjörð. Kippirnir
fwndust allt austwr á Vopnafjörð og vestur í Ólafsfjörð, cn
ekki í Mývatnssveit eða austur á Héraði. Engar teljant S
skemmdir urðu í jarðskjálfum þessum e?i þó konui sprung-
ur í hús í Kelduhverfi og Öxarfiröi.
umframgreiðslunum, en á tvo
liði verður sérstaklega að
minnast, sem skera sig nokk-
uð úr. Annars vegar umfram-
greiðslur vegna vegaviðhalds,
4 millj. króna. Hins vegar
framlög, til þess að greiða nið-
ur vöruverð, sem orðið hafa
5,4 millj. hærri en fjárlög
gerðu ;'áð fyrir.
Vegviðhaldið kemst upp í
25 milli. og er það jafnhá fjár-
hæð, og veitt er á þessa árs
fjárlögum tii vegaviðhalds.
Varð ekki með neinu móti
spornað gegn því, að þessi um-
framgreiðsla ætti sér stað,
vegna ástands veganna.
Niðurgreiðslum vöruverðs
var haldið svo að segja óbreytt
um á árinu, og hefði því áætl-
unaríjárhæð fjárlaganna átt
að duga í því skyni. Það sýndi
sig þó, að ekki hafði veriö
gert nægilega fyrir fram-
leiðslu- og söluaukningu inn-
lendra vara, einkum mjólkur-
vara. Þar af stafar hækkunin
fyrst og fremst. Þótti ekki
fært að draga úr niðurgreiðsl-
um, þótt sýnilegt væri, er á
árið leið, að umframgreiðslur
mundu verða allverulegar á
liðnum.
Launauppbætur, sem Al-
þingi ákvað fyrir jólin verða
að sjálfsögðu, til þess að um-
framgreiðslur koma fram
talsverðar á öllum launalið-
um.
(Framhald & 5. síðu.l
Fulltrúaráð Fram-
sóknarf élaganna
Fulltrúaráð Framsóknarfé
laganna í Reykjavík heldur
fund I Edduhúsinu í kvöld
kl. 8,30. Áríðandi er, að full-
trúaráðsmenn og varafull-
trúar mæti á fundinum.
Hmrœður um ufkomu ríkissjóðs:
Rökþrota stjórnarandstæðing
arogsjálfumsérósamkvæmir
2'jás-iíiá Ias*. lircknr gagnrýni þeirra
Að lokin?ii yfi?l?'tsræðu Eysteins Jónssonar, fjármálaráð-
herra í sameinuða þingi í gær, urðu nokkrar amræður, sem
síðar var frestað. Létu allir ræðumenn í Ijós mikla ánægju
yfzr því, að fjármálaráðherra skyldi gefa þingin?í yfirlit
yfir afkoma ríkzsins á s. I. ári, aðeins 2 mánuðum eftir að
reikningsárinu væri lokið. Væri þetta mjög til fyrirmyndar.
Fyrstur tók til máls Emil
Jónsson. Taldi hann, að rík-
issjóður tæki af fólki með
tollum og sköttum fé fram
yfir það, sem nauðsynlegt
væri og vitnaði til greiðslu-
afgangs, sem orðið hefði á ár
inu. Þá talaði Einar Olgeirs-
son. Var ræða hans mest
íullyrðingar. Ekkert hefði ver
ið gert á undangegnum ár-
um t:l að undirbyggja at-
vinnuvegina og auka fram-
leiðsluna, sem væri undir-
staöa aukins kaupmáttar.
Fjármálaráðherra hefði
sveigt að verkamönnum, er
hann ræddi um verðbólgu-
hættu.
Gylfi Þ. Gíslason, 1. land-
(Framhald á 7. síðu.)
Miðst jómar f undur-
inn hefst á föstu-
daginn
Aðalfundur miðstjórnar
Framsóknarflokksins, sem
áður hefir verið auglýstur,
hefst næsta föstudag kl. 4,30
síödegis í flokksherbergi
Framsóknarflokksins í Al-
þingishúsinu. Annars eru
miðstjórnarmenn beðnir að
hafa tal cf flokksskrifstof-
unni sem fyrst eftir að þeir
koma í bæinn.
Skólamálafundurinn var fjölsóttur
og umræður miklarog fjörugar
Frá fréttaritara Tímans
á Kópaskeri í gær.
í Axarfirði varð jarðskjálfta
kippanna mest vart í Klifs-
haga og Sandfellshaga. Virð-
ist jarðskjálftinn hafa legið
á mjórri ræmu norður og
(Framhald á 2. siðu)
Margt skólaiuaniia og annara áliuganianna
um uppeldis- og skólaniál sótti fundinn
SkólamálafUTidurinn, sem fulltrúaráð Framsóknarfélag-
an?ia boðaði til á sunnudaginn í Tjarnarkaffi tókst með af-
brigöum vel. Hann var fjölsóttur. Stórmerk framsöguerindi
flutt og umræður miklar og athyglisverðar á eftir. Er eng-
inn vafi á því, að fundargestum þótti hinn mesti fengur
að umræðunum, enda kom þar margt harla athyglisvert
fram. —
Fundurinn hófst laust eftir
kl. 2 j Tjarnarkaffi. Kristján
Benediktsson, kennari, setti
fundinn fyrir hönd fulltrúa-
ráðsins og bað séra Gunnar
Árnason að vera fundarstjóra
Síðan tóku framsögumenn til
máls, fyrst Bjarni Bjarnason,
skólastjóri, og síðan Jónas Jó-
steinsson, yfirkennari. Fluttu
þeir snjöll og greinargóð er-
indi, livort með sínum hætti.
Að þeim loknum hófust um-
ræður og tóku margir til máls.
Stóðu umræður stanzlaust til
klukkán sex, og ríkti mikill
áhugi á fundinum.
Útdráttur úr ræðum
á morgun.
Því miður er ekki rúm til
að birta útdrátt úr ræðunum
í dag, en þaö mun verða gert
á morgun. Það, sem setti svip
sinn á þennan fund öðru frem
ur var það, hve margir skóla-
menn og aðrir áhugamenn um
þau efni sátu fundinn, og
mátti sjá þar margt skóla-
stjóra, uppeldisfræðinga og
kennara. Má nefna ‘ að þar
voru uppeldisfræðingarnir
Símon Jóh. Ágústsson, prófess
or, dr. Broddi Jóhannesson,
Sigurjón Björnsson og Jónas
Pálsson. Þar voru og allmarg-
ir skólastjórar, svo sem Árni
Þórðarson, Pálmi Jósefsson,
Frímann Jónasson, Sigurður
Jónsson, Sigurður Skúlason og
Gunnar Guðmundsson, svo og
fjölmargir kennarar og aðrir,
er hafa látið skólamál til sín
taka, en of langt yrði upp að
telja. Bíður nánari frásögn af
fundinum þá til morguns.
Styðja sjúkrahúss-
byggingu
Eftirfarandi samþykkt var
gerð á fundi Kvenfélags
Stokkseyrar þann 27. janúar
síðastliðinn:
„Aðalfundur Kvenfélags
Stokkseyrar, haldinn 27. jan.
1955, skorar á Alþingi að
veita nú á þessu ári ríflega
fjárupphæð til byggingar fyr
irhugaðs sjúkrahúss í Árnes-
sýslu.“