Tíminn - 07.04.1955, Blaðsíða 3

81. blaS.
jT . .....■■■■■
TIMINN, fimmtudaginn 7. aprfl 1955.
Heimsökn I ríki páskaliljunnar.
Frásögn og myndir: Gudni Þórðarson
I Hveragerði eiga menn blóm að vinum og
trúa helgisögn um upphaf páskaliljunnar
Samtök garðyrkjnbænda, sem rækta blóm «« ávexti. — Um 7
ha lands imdir gróðurhúsagleri á íslandi, þar af 9 dagsláttur
í Hveragerði. — Um 100 þásund páskaliljur á hátíðaborð Reyk-
víkinga. — Sex þúsund rósarunnar í cinni garðyrkjustöð. —
---— . Rauðar rósir aftur í tízku. —
I Hveragerði og öðrum
gróðurhúsahverfum er ilm-
ur vors og blóma þes a dag-
''ímaf ^þó vorið sé naumast
komið nema á bæjarhlaðið
hjá. fIestum íslendingum.
EnTþár sem ávextir og blórn
gréa í mold, sem hefir hita
sinn frá hverunum.
Á ísls.ndi er risin upp ung
stétt, sem þó býr myndarlega
og á -framtíðina fyrir sér. Það
eru garðyrkjubændurnir. Á
liðnum vetri' stofnuðu þeir
með sér landjsamtök, og er
Guðjcn A. Sigurðsson í Gufu-
dal, formaður. En hann er
einnig formaður Garðyrkju-
bændafélags Árnessýslu og
meðstjörnendur hans þeir
Ingimar Sigurðsson í Fagra-
hvammi og Snorri Tryggva-
son. - •
Garðyrkjubændafélag Ár-
nessýslu og félag blómaverzl-
ana i Reykjavík, buðu blaða-
mönnum í heimsókn austur í
Hveragerði í fyrradag. Þar
skýrði Guðjón frá starfsemi
garðyrkjubændafélagsins og
gróðurhiisaræktinni almennt
í stúttri ræðU. En blaðamenn-
irhir heimsóttu fjórar garð-
yrkjustöðvar ,þar sem ýmist
eru ræktuð blóm eða ávextir.
Árið 1948 var fyrsta garð-
yrkjubændafélagið stofnað í
Árnessýslu og hlaut það nafn
ið. Garðyrkjubændafélag Ár-
nessýslu.
Möguleikar á útflutningi
blóma.
Eins og sakir standa lætur
nærri að fullnægt sé innlendri
eftirspurn blóma. Næsta verk
efni Islenzkra blómaræktar-
manna er að efla framleiðsl-
una með útflutning fyrir aug-
um. Ýmsar þjóðir svo sem
Hollendingar og Belgíumenn
flytja blóm til annarra landa
í stórum stíl.
Möguleikar á þessu hér á
landi hafa nokkuð verið at-
hugaðir og er sýnt, að hér er
hægt að rækta blóm í stórum
stfí til útflutnings á sam-
keppnisfæru verði. í Ameríku
eru seldar fyrir 16 krónur rós
ir, sem hér kosta ekki nema
8 krónur. Sannleikurinn er
líka sá að blómaverð hér er
lægra en í flestum nágranna
löndum okkar.
En tíl þess að hugsa um
ræktun til útflutnings þarf
hún að vera í svo stórum stíl.
að íslenzkir garðyrkiumenn
telja sig ekki hafa bolmagn
til að leggja út í slíkar fram-
kvæmdir eins og sakir standa.
Teljn þeir að byggja þurfi yfir
.7 hektaraTands fyrir slíka út-
flutningsræktun blóma. Yrðu
blómin flutt út með flugvél-
um, aðaiíega til Ameríku.
Gr^twKiSsaborgín.
',í Hveragerði og nágrenni
æfu •stáffandi 27 garðyrkju-
land undir grænmeti og trjá-
plöntum.
Garðyrkjubændur á öllu
landinu munu vera um 130
talsins og hafa um 7 hektara
lands undir glerl Mestu yl-
ræktarsvæðin eru í Hyeragerði j
og Árnessýslu. .: h
Ræktunin í garðyrkju toðv-
unum skiptist þannig, að
tveir þriðju hl.utaT er græn-
meti og"ávextir, en blóm í
einum þriðja flatarmálsins,
auk grænmetis og trjáplöntu
uppeldis úti. Getur þetta þó
verið nokkuð breytilegt frá
ári til árs.
Um verðlag á þessum afurð
um er það að segja, að það
hefir að mestu staðið í stað
s. 1. 10 ár, þrátt fyrir síauk-
inn framleiðslukostnað þetta
tímabil, og munu íslenzkir
garðyrkjumenn í þeim efnum
fyllilega vera samkeppnisfær
ir við starfsbræður sína á hin
um Norðurlöndunum og öðr-
um nágrannalöndum okkar.
Vonast þeir til að geta fram-
vegis staðizt slíkan saman-
burð með hjálp aukinnar
tækni og þekkingar.
Tími páskaliljanna.
í fyrradag var mikið ann-
ríki í gróðurhúsunum í Hvera
gerði. Starfsmenn voru þar
með fangið fullt af páskalilj-
um og öðrum líffögrum blóm
um, en loftið var mettað af
blómailmi í húsunum og
geymsluherbergjunum. Flest-
ar gróðrarstöðvarnar hafa
kæliklefa til að geyma blóm-
in í, frá því að þau eru skorin
og þar til þau eru sett á mark
ajý____
Um þetta leyti árs setja
einmitt blómin svip sinn á
gróðurhúsaræktina, því að
nú er áherzla lögð á fram-
leiðslu blóma. Fyrir páska-
liátíðina eru það fyrst og
fremst páskaliljurnar, sem
ætlað er að gleöja augað og
. því að talið er, og það er því
engin tilviljun, að páskalilj
an í litfegurð sinni og hrein
leik er einmitt blóm páska-
hátíðarinnar.
Að þessu rinni mun verða
nokkuð innan við 100 þúsund
páskaliljur á markaði í Reykja
vík. Er það. tæplega það, sem
venjulega þarf til að full-
nægja eftirspurn á Reykja-
víkurmarkaði. Lætur því
nærri, að ein og hálf páska-
lilja komi á hvert manns-
barn i bænum.
Auk páskaliljunnar er nú
eins og jafnan áður á mark-
aði mikið af öðrum blóma-
tegundum. svo rem túlipön-
um, iris að rósunum ógleymd
um.
Rósin er ef til vill og vin-
sælust allra blóma í öllum
löndum, og hún er það líka,
þegar frá eru dregnir páska-
dagarnir, þegar páskaliljan
dregur að sér mesta athyglina.
Rósa-gróðrastöðin.
í einni gróðrarstöðinni í
Hveragerði, hjá Ingimar Sig-
úrðssyni í Fagrahvammi, er
-nær ein^Öngu rósarækt. í
húsunum eru um sex þúsund
rósaplöntur og gefur hver
þeirra af sér að jafnaði um
20 rósir á ári. Þar eru rósir
í öllum hugsanlegum litum
og nafnalistinn er langur.
Stærstu húsin eru yfir 1000
fermetrar að stærð.
Ingimar segir, að rósirnar
séu alltaf vinsælastar allra
blóma og er meira en helm-
ingur allra seldra blóma í
verzlununum rósir.
Raiiðar rösír á ný.
Hins vegar eru áraskipti
að því, í hvaða lit menn
kjósa sér rósir. Áöur fyrr
voru rauðar rósir í tízku, en
siöan fóru menn að taka
rósir í mildari og blandaðri
Mynd þessi er tekin í gróðrarstöð Gunnar Björn sonar.
Mennirnir á myndinni eru talið frá vinstri: Snorri Tryggva-
son, Guðjón Sigurðsson, Ingimar Sigurðsson og Gunnar
Björnsson. t
of' ýlíeitum. Auk þess,
f^ -þégsái1 stpðvar allmikiö
fegra heimilin. Blómin hafa litum fram yfir þær rauðu,
áhrif á hugarfar manna, að | en núi eru bað aftur rauðar
rósir, sem mestra vinsælda
njóta.-
Þeir menn, sem kunnugast
ir eru blómakaupum fólks,
segja að yfirleitt kaupi fólk
of stór bunt af blómum. At
hugar fólk ekki sem skyldi
að þrjár rósir í vasa eru í
flestum tilfellum fallegri en
30 saman. Njóta bómin sín
þá ver. Með ýmsu móti get-
ur fólk lengt líf afskorinna
blóma og hefir athugunum í
því efni mjög verið sinnt á
liðnum árum.
Haldgot ráð til að lengja
líf afskorinna blóma er að
láta þau í 42 stiga heitt vatn
og láta matskeið af ediki, eða
svkri í hvern lítra af vatni,
sem stilkarnir eru látnir
standa í.
Hér hefir aðallega verið
rætt um þann þátt garðyrkju
bændanna, sem helgaður er
blómunum. Það er gert í til-
efni páskahátíðarinar, því há
tíð upprisunár er öðrum frem
ur hátið blómanna og hins
byrjandi vors.
Ævintýri páskaliljunnar.
Páskaliljan hefir orðið eins
Páskaliljúniar flokkaðar og bunðnpr í búnt.
konar tákn paskablómanna I
mörgum löndum og sagan um
hið latneska heiti hennar er
fallegt ævintýr. Narcissus vars
undurfagur, ungur, grískur
veiðimaður, sem berggyðjan
Ekko elskaði, svo mikið aS
hún hrópaði nafn hans, svo
bergmálið barst um fjöll og
dali. En veiðimaðurinn ungi
var kaldlyndur og að lokum
varð gyðjan svo örmagna af
sorg að hún gat aðeins stam
að síðari hluta nafns ást-
vinarsíns ..Kissos, Kissos“. I
Af dufti haus spratt
páskaliljan. 1
Önnur gyðja, Nemeris að
nafn*i kenndi í bpjcht um
berggyðjuna og leiddi ást-
vin hennar að fagurtærrl!
lind í skóginum. Þegar ung-
lingurinn hafði svalað þorstai
sínum kom hann auga á,
mynd sína á vatnsfletinum
og gat ekki slitið sig frá lind
inni og féll loks dauður nið-
ur við lindina. Af dufti hans
létu guðirnir spretta hinai
fögru páskalilju. Og enn vex
páskaliljan oft við fagrar
lindir og speglar sig í tænj
vatni þar til hún fellur aft-*
ur í faðm lindarinnar.
Gott er að eiga blóm að viij
í vondum heimi. |t
En stundum hendir það aQ
saga hins unga veiðimanng
og hinnar undurfögru páska’
lilju, sem spratt upp af duftl
hans, enda á aðra leið, þeg-
ar vegfarandi getur ekki
staðist fegurð liljunnar,
hvort sem hún stendur við
tæra lind í skógi, eða ys-'
þunga stórborgargötuna. —<
Hann kippir blóminu upp og
sýnir því þá umhyggju og
vlnáttu, sem blóm þurfa til
þess að geta haldið fegurð
sinni, þar til þau fölna. Það
er gott að eiga blóm að virt
um í vondum heimi, því að
þau flytja með sér ilm og
fegurö, og- hjáípa þannig til
að gera lífið í-kringum okk-
ur fegurra og>.betra.: ■h-€Þ, 'i