Tíminn - 14.09.1955, Blaðsíða 4

TÍMINN, miðvikudaginn 14. seþtember 1955.
207. blaS.
Ávarp til Húnvetninga
Fáar þjóSir hafa fram til
síðustu tíma skeytt minna
um verndun fornra siða og
minja en vér íslendingar, öðr
um þræði sakir þess að þjóð-
in bjó við sérstaka emangr
un og kyrrstöðu, að hinum
vegna ræktarleysis við for-
feður og fortíð, eins og enn
vill við brenna.
Nú blandast samt engum
hugur um, að Sigurður málari
Guðmundsson er einn af
merkustu brautryðjendum og
nýtustu sonum ættlands
vors, en hann átti manria
mestan ^þátt í stofnun Þjóð-
minjasafnsins. Býr það enn
í dag að hugsjónum hans og
etarfi.
Þótt Þjóðminjasafnið eigi
míklu hlutverki að gegna,
sem varðar landið allt, ork-
ar ekki tvímælis, as hreyf-
ing sú, sem hafizt hefir á
siðustu árum í þá átt að
stofna til mmjasafns innan
einstakra héraða á fullan
rétt á sér.
Á þessari öld hefir orðið
fcylting í lífi þjóðarinnar. Vér
lifum að kalla nýju lífi í nýju
landi. Öll tækni er gerólík því
sem áður var, alls staðar hafa
ný tæki leyst hin gömlu af
hólmi. Jafnframt er bygg-
íngarstíllinn nýr og bygging
arefnin önnur en áður. Jafn-
vel húsmunir hafa tekið á
sig nýja mynd. Torfbæir hafa
þokað fyrir steinhúsum. —
ýtur, bílar og dráttarvélar
með alls konar tilheyrandi
tækjum, útrýmt að mestu eða
öllu orfum og ljáum, reið-
ingum, kvörnum, — jafnvel
reipum og kerrum, já, beizl-
um og hnökkum, svo eitthvað
sé nefnt, sem voru dagleg-
ustu hlutirnir á hverju heim
lli fyrir fáum árum.
Ef til vill kemur ekkert af
þessu aftur í almenn not, og
nöfn og notkun týnist úr
minni og máli almennings.
En þetta á sína aldagömlu
sögu, og víst mun framtið-
ínni þykja mikili fengur í því,
bæði sakir sögu og mennmg
ar að eiga sem flestar, og sem
víðast minjar hinna fyrri
tíða. Til þess að sannfærast
um það, þurfum vér ekki ann
a? en n irniast þess, h >e vér
hcrmum nú allt, sem glatast
hefir af fræðum fyrri tíða,
svo að oss þykir nú mikús-
vert ef eitt skinnblað finnst,
hvað þá dysir með einhverj-
r.m munum.
Nokkur héruð hafa þegar
með góðum árangri hafizt
handa um að bjarga undan
sjó og úr hafróti breyting-
anna ýmsu úr farkosti fyrri
tiðar manna, sem svo að
segja hefir verið kastað á
glæ. Enda eru nú síðustu for
vöð að hirða margt, sem er
að. glatast i grasi eða grafast
í sand.
Húnavatnssýsla er eitthvért
söguírægasta hérað Iandsins
sð fornu og nýju. Þar hafa
or'ðið hvað mestar breytingar
á byggingum og búnaði öll-
um. Oss virðist því ærin nauð
syn að sinna þar þessu máli,
héraðinu til sæmdar og nytja
í nútíð og framtíð. Þeim mun
stjálfsagðara lika sem nú eru
fyrir hendi góðir og öruggir
geymslustaðir fyrir fórnminj
ar bæði í Héraðshælinu á
B'iönduósi og Héraðsskólan-
um á Reykjum í Hrútafirði.
Vér höfum þegar hafizt lítil-
lega handa, gert nokkrar eft
Ergrennslanir í þá átt hvað
ífcil sé af merkum fcrnmunum
I sýslunni, og hvort einstak-
lingar væru ekki fúsir að láta
þá af hendi til byggðasafns.
Þetta hefir komið í ljós:
a) Miktð er tU af allskon-
ar sjaldgæfum og merkum
munum, og tækjum, sem
nauðsýn ber til að verðveita,
j og bezt eru geymdir í vörslu
| og á kostnað byggðasafns.
b) Þeir einstaklingar, sem
1 þegar hefir verið leitað til,
I hafa yfirleitt brugðist ágæt-
; lega við tilmælum vorum, og
! ýmtct afhent muni eða heit-
! ið að það yrði gert eftir shin
j dag. Kom það skýrt í ljós, er
sendimaður af vorri hálfu fór
I um úti á Skaga nýlega. En
þar eru bændur enn hvað
íornbýlastir og geymnastir,
en einnig örlátir og höfðing-
lyndir.
Húnvetningsr búisettir ut-
an sýsiunnar, einkum í Rvík
hafa sýnt rnáh þessu einna
mestan slalning frá upphafi.
Húnvetningaíélagið í Reykja
vik átti ram ar drjúgan þátt
í að koma verulegu skriði á
málið bæði með nefndarskip
un og fjárírsmlögum. Þar
haía og nokkrir einstakling-
ar I;.gt fram góðan skerf svo
sem frú Gunnfríður Jónsdótt
ir xryndhöggvari.
,* Sýslunefndirnar í A- og V-
Húnavatnssýslu hafa á síðast
liðnu vori kosið nefndir í mál
’ð, lagt fram húsnæði og heit
ið frekari stuðningi.
Nú eru það tilmæli vor, að
allir Húnvetningar innan
sýslu og utan. sem og vestan
hafs, — gefi þessu gaum og
’eggi því lið m. a. á eftirfar-
andi hátt:
1. Menn athugi hvort þeir
eigi ekki í fórum sínum muni,
tæki, myndir o. s. frv., sem
þeir telja bevt geymt á byggða
safni. iMunið að skrifa nöfn
ir afran á gamlar myndir, og
láta helzt sögu hlutanna
fylgja, ef hún er sérstök og
þið þekkið hana).
2. Þeir gefi þessa mun: til
safnsihs, eða ánafni þá því
eftir smn dag.
3. Þeir sem selja vildu slíka
muni sanngjórnu verði láti
einhvern undirritaðan vita
af bví.
Frarnar öllu leggjum vér
þó ríka áherzlu á að hver ein
staklmgur gæti þess, að ekk-
ert giatist að cþörfu, sem hef
ir menningarlegt og þjóðlegt
gildi, cn varðveiti það, ef ekki
á perran hátt, þá á annan
veg.
Munið, þegar þið rífið
gömlu bæma, takið til í
geymslunum, flytjiö búferl-
um o. s. frv., að henda ekki
hlutunum f.yrir það eitt, að
i þeir eru gamlir og úreltir.
i Gefið oss fremur kost á að
varðveita gamalt tæki ef það
telst þess vert en láta það
fúna niður eða ryöga sund-
ur. Jafnvel örsmáir og lítil-
fjörlegir hlut’-r, me’ru að segja
úr lagi gengnir geta haft
mikið gildi, ef þeir eru tor-
fengnir eða eiga sérstaka
sögu.
Gætum þess líka. að hér-
að v.ort lifir kynslóðirnar og
1 eigu byggðaf aíns’ns eru
munir af húnverskum toga
spunnir, og úr eigu Húnvetn-
inga verðmævari og beun bet
ur bcrgið en á fiækhigi ann-
ars staðar, lausir úr tengsl-
um við uppruna sinn og sögu.
Látum þennan vísi, sem nú
er aö spretta, verða einn
beirra meiða. sem hæst ber í
Húnavatnssýslu. — Gerum
byggðasafnið að héraðsprýði
og þjóðargróða. Það tekst, ef
hver íeggur fram sinn skerf.
Bvggðasafnsnefnd
Húnavatnssýslna
Jósefína Helgadóttir
Hulda Stefánsdóttir
Kristín Gunnarsdóttir
Gísli Kolbeins
Jón ísberg
Páll Kolka.
Byggðasafnsnefnd Hún-
vetningafélagsins í Rvík.
Guðrún Sveinbjörnsdóttir
Finnbogi Júlíusson
Gnnnar Árnason
Jóhann Briem
Pétur Sæmundsen.
MtiiiiiiiimiuimMicititimrtiiiiiiimiittiimiiimitiititita
PELTAR ef þið eigið stúlk-
una, þ& á ég HRINGANA.
1 RENNILOKUR gullsmiður
z - Aðalstræti 8. Sími 1290
OFNKRANAR FITTINGS alls konar f Reykjavík
1 Fyrirliggjandi.
| Póstsendum 1
i SIGHV. EINARSSON & Co. í sfnwDdR°sli.^ilit
1 Garðastræti 45 - Sími 2847 i 14 karata og 18 karata

•ttauiimriiiMumiMmiirc’.iimiiiiiiitimiiiiiiifiimimnM TRÚLOFUNARHRINGAR
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIXIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII llllilitilllliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
1 Hafiagnir ©g I | Tengill h.f. |
raftækja-
j viðgerðir | | HEIÐI V/KLEPPSVEG i
Marald Rallagnir
Gnðmundsson Viðgerðir
I Lögg. rafvirkjameistari 1 i Efuissala.
| Bárugötu 17. Sími 4156. 1
jiiiiiiiiiiiiiiiimiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiimiK
Enska knattspyrnan
Urslit s. 1. laugardag:
1. deild.
Aston Villa—Blackpool 1—1
Burnley—Birmingham 3—2
Charlton—Everton 0—2
Luton Town—Newcastle 4—2
Manch. City—Cardiff 3—1
Portsmouth—Bolton 3—3
Preston—West Bromw. 0—1
Sheff. Utd.—Manch. Utd. 1—0
Sunderland—Che’sea 4—3
Tottenham—Arsenal 3—1
Wolves—Huddersfield 4—0
2. deild.
Bristol Rov.—Nottm. For. 4—1
Bury—Middlesbro 1—1
Doncaster—Sheff. Wed. 2—2
Fulham—Bristol City 3—0
Leeds Utd.—West Ham 3—3 Blackpcol 7 ,4 3 0 19-10 11
Leicester—Bamsley 0—0 Wolves 6 4 1 1 25- 7: 9
Liverpool—Lincoln City 2—1 Prestcn 7 4 1 2 16- 9 9
Notts County—Port Vale 0—0 Charlton 7 3 3 1 13-11 9
Plymouth—Blackburn 1—0 Luton Town 7 4 1 2 13-11 9
Stoke City—Hul) City 4—X Sunderland 6 4 0 2 21-16 8
Swansea—Rotb erham 4—1 Manch. Utd. 7 3 2 2 11- 9 8
West Bromw 7 3 2 2 8- 8 8
í síðustu viku fóru þessir Bolton 6 3 1 2 14., 8 7
leikir fram: Blrmingham 7, 2 . 3 2 12-11 7
Manch. City 6 2 3. 1 10-12 7
1. deiíd. Burnley 7 3 1 3 9-10 7
Aston Villa—Birmingham 0—0 Portsmouth 6 2 2 2 14-12 6
Blackpool—Cheisea 2—1 Newcastle 7 2 2 3 16-17 6
Burnley—Luton Town. 3—1 Aston Viiia 7 1 4 2 8-13 6
Sheff. Utd.—Tottenham 2—0 Everton 7 3 0 4 6- 9 6
Arsenal—Manch. City 0—0 Sheff. Utd. 7 2 1 4 8-12 5
Bolton—Cardiff City 4—0 Arsenal 7 1 3 3 9-14 5
Manch. Utd.—Everton 2—1 Chelsea 7 1 2 4 9-15 4
Preston—Ch arlton 2—2 Huddersfield 6 1 2 3 4-12 4
West Bromw.—Newcastle 1—1 Cardiff City 7 2 ,0 5 7-22 4
Tottenham 7 1. 1 5 9-13 3
2. deild.
Doncaster—Leicester 6—2 2 deild.
Leeds Utd.—Hull City 1—0 Bristol Rov. 7 5 T 1 19-11 11
Plymouth—Stoke City 0—1 Fulham 7' 4 2 1 18- 5 10
Rotherham—Barnsley 0—0 Stoke City 7 5 0 2 17-11 10
Bristol City—West Ham 3—1 Lincoln City 7 4 1 2 19- 9 9
Fulham—Notts County 1—1 Sheff. Wed. '7 3 3 1 17-11 9
Lincoln City—Sheff. Wed. 2—2 Leeds Utd. 7 4 1 2 9- 6 9
Liverpool—Bristol Rov. 0—2 Port Vale 6 3 2 1 8- 3 8
Swansea Town—Bury 6—3 Bristol City 7 4 0 3 15-12 8
Swansea 7 4 0 3 17-16 8
Tvö af liðunum, sem voru Barnsley 7 2 4 1 11-12 8
efst fyrir umferðina á laugar Liverpool 7 3 2 2 12-11 8
daginn, Preston og Charlton Doncaster 7 2_ 3 2 18-16 7
töpuðu bæði óvænt á heima- Middlesbro 6 2 2 2 10- 7 6
velli á laugardaginn. Er Black Blackburn 6 2 .1 3 6-9 5
pool því eitt komið í efsta Rotherham 7 1 3 3 7-14 5
%ætið, með tveimur stigum Plymouth 7 2, 1 4 8-13 5
meira en næsta lið, en það Leicester 7 2 1 4 12-21 5
eru Ulfarnir. Að vísu hafa Notts County 7 1 3 3 8-17 5
þeir leikið einum leik minna, West Ham 7 1 2 4 14-16 4
og markatala liðsins sýnir, að Nottm. Forest 6 2 0 4 10-16 4
leikmennirnir hafa haft gott Bury 7 1 2 4 11-19 4
af Moskvuferðinni. Hull City 7 1 0 6 5-16 2
f 2. deild er keppnin mjög
jöfn. Bristol Rovers komst
eftir tvo sigra i vikunni í
efsta sætið, en mörg lið fylgja
fast á eftir. Mjög er athyglis-
vert í báðum deildum, hve
hðin, sem komust upp í vor
standa sig vel, en það eru
Birmingham og Luton Town
í 1. deild og Bristol City og
Barnsley í 2. deild. Þó spáðu
sérfræðingar í Englandi, að
Luton myndi strax falla niður
í 2. deild, en greinilegt er, aö
leikmenn liðsins ætla ekki að
láta þá spádóma rætast.
Staðan er nú þannig:
l. deild.

Náttúrulækninga-
íélag Reykjavíkur
heldur fund í Guðspekifélagshúsinu, Ingólfs
stræti 22, fimmtudaginn 15. sept. 1955 kl. 20,30.
FUNDAREFNI:
Kosning fulltrúa á 5. landsþing Náttúrulækninga-
félags íslands. — Önnur mál.
STJÓRNIN.
Ullarverksmiðjan
Framtíðin
Laugavegi 45
Seljum fallegar skólapeysur fyrir börn.
SÖLUBÚÐIN
- Laugavegi 45 »