Tíminn - 03.11.1955, Síða 7

250. blað-
TÍMINN, fimmtudagínn 3, nóvember 1955,
7
Hvar era skipin
Kíkisskíp.
Hekla er vœntanleg til Reykja •
víkur 1 dag að vestan úr hringferð.
Esj'a _ er á Vestf jörðum á norður ■
leið. Herðubreið er í Reykjavik.
Skjaldbreið er á Breiðaíirði. Þyrill
er í Vestmannaeyjum. Skaftfelling-
ur á að fara frá Reykjavík í dag
til' Vestúlannaeyja. Baldur fór frá
Reykjavik í gærkvöldi til Búðar-
dals og Hjalianess.
EimsUip.
Biúarfoss;fer frá R-glufirði í dag
I. 11. til Akureyrar, Húsavíkur,
Seyðisfjarðar, Nörðfjarðar, Eski-
fjarðar, Reyðarfjarðar og Páskríiðs
fjarðar. Dettifoss fór frá Kaup-
mannahofn 29.10. Væntanlegur til
Húsavíkur um hádegi á morgun 2.
II. Per þaðan til Akureyrar og R-
víkur. Pjallfoss er í Hafnarfirði,
fer þaðan til Reykjavíkur Goða-
foss kom til Reykjavíkur 27.10. frá
Akranesi. Gullfoss fer frá Leith i
dag 1.11. til Reykjavíkur. Lagar-
foss kom til Bremerhaven í morg -
un 1.11. Per þaðan til Antwerpen,
Rotterdam og Reykjavíkur. Reykja
foss kom til Reykjavíkur 28.10. frá
Hull. Selfoss fór frá Leith 31.10 t.il
Reykjavikur. Tröllafoss kom tii
Reykjavíkur 29.10. frá New York.
Tungufoss fer írá Genúa 2.11. til
Barcelóna og Palamos. Drangajök-
uir íór frá Antwerpen 29.10. til R-
\ ikur.
Flugferðir
Aldrei fleiri flótta-
menn að austan
í síðastliönum mánuði
komu hvorki meira né minna
en 21.500 flóttamenn frá Aust
4u;-ÞýzkalanÖi tU Berlinar og
eru það 3000 fleiri en í sept-
ember. Méðal flóttamanna,
sem komu í október voru 533
úr lögregluher kommúnista í
Austur-Þýzkalandi, svokallað
Ti Alþýðulögreglu.
Kommúnigtafiokkur lands-
ins gaf í gær út yfirlýsingu
þar sem ggfið er í skyn að
nú verðí hert mjög á eftirliti
til að reyna að koma í veg
fyrir þann. mikla straum
flóttamanna. sem á hverjum
degi leitar vestur á bóginn til
frelsis og mannréttinda. Blað
kommúnista lýsir alla þá, er
landið flýja „óvini friðarins“.
Béúa or væníanleg til Reykja-
-Tiiui’.luiu.kl, 15,00 } dag frá New
Ycrk. .Fiugvélin íer áieiðis til
Gautahorgar, Kaupmannahafnar 03
Hamborrar eftir stutca viðdvöl hér.
Flxigíélaj /slands.
Gullfaxi er væntanlegur til R-
víkur kl.. 18,15 í kvöld frá Ham-
borgt Kaupmannahöfn og Osló.
í dag: ir ráðgert að fljúga til Ak-
ureyrar, EgilsstaO'a, Kópaskers og
Vestmannaeyja.
Á morgun er ráSrert, að fljúga til
Akureyrar,. Fagurhólsmýrar, Hólma
,;yíkur.., Hornafjarðar, ísafjarðar,
KikJölföfeTarklaustúrs og Vestmanna
ryja.
S|BSI*1ÍI8S
Bí*akk ííaeílayl-
.CFramhald af 1. EÍðu).
inn með Óskari heitnum Lár-
ussyni, sem stolið var af átta
vitum um helgina. í fyrstu
þverneitaði maðurinn, en
breytti síðan framburði sín-
um 0g . kvaðst hafa drukkið
með Óskari. Var hann þá flutt
ur á spítala og dælt upp úr
honum og liggur hann þar.
Vegna frásagnar í blaðinu
í gær um mál Óskars Lárus-
sonar hefir lögreglan beðið
blaðið að taka eftirfarandi
fram:
Kl. 11,20 f. h. á mánudag
var lögreglan kvödd að sölu-
búð Sigurþórs úrsmiðs í
Hafnarstræti. Hafði sést til
manns, er stal þar úri meðan
Sigurþór brá sér inn í bak-
herbergi inn af búðinni.
Sjónarvottur gat gefið ná-
kvæma lýsingu á manninum
og fór lögregluþjónn þegar
að leita hans og fann hann
við Verkamannaskýlið við
'Tryggvagötu. Reyndist maður
ifin vera Óskar heitinn Lárus
son. Var hann með gullúr á
sér, sem hann hafði tekið i
búð Sigurþórs. Samkvæmt
ósk rannsóknarlögrglunnar
vár Óskar fluttur í fangahús
ið vlð Skólav'örðustíg, ekki
vegna ölvunar, heldur vegna
þ'ess, að líklegt þótti, að hann
kýnni að hafa hnuplað fleiru
sém fram kynni að koma yið
yfirhsyrslu. Þegar Óskar var
Fyrijrlestnr Diingals
í Danmörkn
Prófessor Níels Dungal var
nýlega boðið til Danmerkur
til þess að;: halda fyrirlestur
á ársþingi krabbameinsfélags
ins danska (Landsforeningen
for kræftens bakæmpelse).
Plutti próf,. Dungal þ. 29. okt.
fyrirlestur um krabbamein á
fslandi, sérstaklega í maga og
lungum. Próf. Niels Bohr var
í forsæti.
IS á t a g j a! i! oy r i r
(Pramh. á 8. síðu)
greitt fyrir hann samkvæmt
gerðum Samningum, þ. e. a.
s. það er greitt fyrir fiskinn
strax.
Aftur á móti verða þeir að
bí'ða eftir nokkrum hluta and
virðisins, þegar réttindin eru
seld.
Kemur það oft fyrir, að út-
vegsmenn verða að bíða i
1—IV2 ár'.tii þess að íá allar
tekjur sínar, en eins og fyrr
er frá greint fer greiðslan til
sjómanna fram í lok hverrar
vertíðar. Erfitt mun að gefa
upp nákvæmlega tekjuskipt-
ingu útvegsmanna og sjó-
manna, en láta mun nærri,
að skipverjar á bátaflotan-
um fái 46—48%, en útvegs-
menn 52—54% af andvirði
innflutningsréttindanna.
Ií-skírtemi seld iyrir
1,5 mílljónir.
Gylfi bar fram fyrirspurn
um það, hversu það gjald
hefði numið samtals, sem tek
ið hefir verið' tU greiðslu kostn
aðar við framkvæmd þessara
ákvæða.
Sj ávarútvegsmálaráðherra
svaraði því til að meginupp-
hæðm hefði verið fengin með
sölu svokallaðra B-skírteina,
sem Sölunefnd innflutnings-
réttinda og S- í- S. hafa haft
með höndum.
Hj á Sölunef ndinni nam
gjald þetta árið 1951 225 þús.
króna, 1952 fór það upp í 1,2
millj., 1953 1,3 millj., og árið
1954 var þessi upphæð kom-
in upp í eina og hálfa milljón.
Stóriöniiðnr
(Framhald af 3. siðu).
mikill þrýstingur krefst ram
byggðs ketils. En hann stæli
mörgum nevtrónum. Þetta
upphefur einnig nokkuð
kosti þungavatnsins.
Hingað til hefir fyrst og
fremst grafít verið notað til
að hægja á nevtrónunum'.
Ennfremur má benda á, að
vísindamenn hafa tekið til
athugunar að notast við hrað
fleygar nevtrónur og væri
það æskilegasta leiðin, en þá
yrði ekkert þungt vatn notað,
Vísindamennirnir hafa séð
fleiri möguleika til að nýta
kjarnorkuna, hvaða leiö verð
ur farin fer eftir því, hversu
vel hin ýmsu efni uppfylla
þær nýju kröfur, sem gerðar
eru og gerðar verða, — það
íer eftir nú óþekktum eigin-
leikum efnanna.
Hér á landi höfum við ó-
dýra orku, sem er mikilvæg
til framleiðslu þungs vatns
með þeim 3,ðferðum, sem nú
eru þekktar.
Sú aðferð, sem er ódýrust
aí þeim, sem vitað er um, er
brennisteinsvetnisaðferðin. —
Fræðilega er aðferðin nokk
uð vel þekkt, en tæknilega
lífct þekkt. Má geta þess að
þessi aðferð sem sannprófuö
og ódýrasta aðferðin kom
f:am munnlega en ekki skrif
lega í Genf, og að komist var
hjá því að gefa frekari upp-
lýsingar um hana.
Ég hefi með þessu viljað
benda á, aö það er ekki ör-
uggt, að þungavatni'ð verði
mjög eftirsótt vara, og einnig
er það nokkuð óöruggt, að
við lendum á beztu- fram-
leiðsluaðferðinni.
Þessi iðnaður er á byrjun-
arstigi og bví er þróun í að-
ferðum ör. En við getum ekki
á byrjunarskeið'i stóriðnaðar
hér lagt út í fyrirtæki, sem
e. t. v. eru úrelt eftir nokkur
ár. Við verðum, til að byrja
með, að fara eftir öruggari
leiðum.
NIÐURLAG.
Ég hefi nú greint lítillega
frá bennisteinsvinnslu, salt
yinnslu, klór- og natrium-
vinnslu, aluminiumoxyð-
vinnslu, aluminiumvinnslu
og svo þungavatnsvinnslu.
Þungavatnsvinnsluna tel
ég að eigi að bíða í bili af
því að þróun í aðferðum til
nýtingar kjarnorkunnar er
■ svo ör. En á byrjunarskeiði
stóriðju hér er ekki hægt að
leggja út í vafasöm fyrir-
tæki. — Það er og því mir.ni
ástæða til þess. að hægt er
að benda á ýmsar stóriðn-
aðargreinar, sem yrðu vel
arðbærar.
Við höfum séð, að brenni
steinsvinnsla í Námaskarði
getur staðið óháð öðrum iðn
aði, þó að æskilegt veröi að
nýta þann jarðhita, sem
fengist samtímis og svo vetn
ið og koldioxyðið, sem einn-
ig streymir upp með guf-
unni. Stoínkostnaðurinn er
lítill (10 millj.), reksturinn
arðbær, og því er sjálfsagt,
að í þetta sé ráðist, enda er
það nú þegar gert.
Á ef/ir brenmsfeinsvinnsZ-
unni í Námaskarði íeZ ég að
klór- og saltiramleiösla sé
efniZeg sem næsti áiangi í
stóriðnaöarmálutn landsins.
Reksturinn - er arðvænlegur,
og þjóðin hefir, hugsa ég,
möguleika með miklu átaki,
að hiinda þessum málum i
framkvæmd af eigin getu.
Klórframleiðslan hefir og
þá kcsti, að hún getur hiaö
íð utan á sig, þ. e. a. s. ýmis
iönaður getur risið í sam-
bandi við hana, ef henta
þyk’r. og þannig getur hún
stuðlað að eðUlegri þróun í
iönaðarmálum landsins.
Saltið verður ódýrara. ef
framleiðslan er mikil. Þess-
vegna er bezt að klörverk-
snrðjan verði byggö á und-
an eða samtimis saltverk-
smiðjunni, svo að þegar i
byrjun verði markaður. fvrir
sem mesta saltframleiðslu.
Klórverksmiðjan myndi
nota um 65000 tonn og fisk-
iðnaðurinn um 35000 tonn.
Þá gæti saltframleiðslan frá
byrjun veriff 100.000 tonn á
ári. — Arðvænlegur rekstur
klórverksmiðju er þó ekki
háður salti framleiddu inn-
anlands, hins vegar myndu
klór- og saltframleiðsla
styðja hvor aðra.
Stofnkostnaður 100.000
tonna klórverksmiðju er um
182 millj. Hún þyrfti um
16000 kw. raforkuver. Stofn
kostnaður 100.000 tonna
saltverksmiðju er um 50—60
millj. Veltuhlutfall verk-
smiðjanna (þ. e. verð árs-
framleiðslu á móti stofn-
kostnaði) er um 0.5.
■imiinumniiiinnMiiniiiniiiiiiiiiiiiinininnniiinmw
i Hver dropi af Esso smurn-
i úigsolíum tryggir yffur há-
I marks afköst og Iágmarks
viðhaldskostnaff
| Olínfélagið hi.
í Bfml 81600.
handtekinn, sáust engin
merki þess á honum að hann
hefði neytt ‘skaðlegs vökva,
en síðan veiktist hann daginn
eftir og lézt, eins og fyrr seg j samtaka, ef hugmynd
ír. Ir.æði fram að ganga.
SjýSískóIar
(Framhald af 8. síðu)
leitað verði ráða Ungmenna
félags fslands um skóla þessa.
Samband ungnennafélag
anna á 50 ára afmæli árið
1957 og yrði það vegleg af-
mælisgjöf tU þehra þjóölegu
þessí
PILTAR @í «Sgig Rtftlk-
una. þá 4 ég HRINGAN&.
Kjartan Ásmundsson
gullsmlður
Aðalstræti 8. Slml 1296
Reykj avlk
11
l Í
Sem þarnæsta áíanga
mætti svo taka alummium-
oxyðframleiðslu í Hvera-
gerði með fullnaðarvinnslu
aluminiums seinna fyrir aug
um. Ef miðað væri við 100.
000 tonna aluminiumverk-
smiðju, þarf alummiumox-11
yðframleiðslan að vera um
200.000 tonn á ári, en stofn-
kostnaður slíkrar verksm.
yrði um 350 millj. kr. Þor-
lákshöfn er ekki stór eins
og cr, en þar má gera stærri
höfn, og virðist mikil fram
tíð í henni. Á Suðurlands-11
undirlendinu er ónumið, §
land, ónumin raforka, ó- j \
numinn jarðhiti. Þannig er; =
þetta að visu víðar hér á
iandi, en hvergi jafn ríku-
legt og þar. — Og vana er
það annaö en tímaspursmál
hvenær landsmenn þreytast
á að flytja þaðan orku og
faíðu háa vegu til Reykja-
vjkur.
Síðar gæti svo vmnsla al-
uminiums komið, en hún
krefst geysimikillar fjárfest
ingar eða um 3 milljarði kr.
— Það virðist engin ástæða
til að leggja út í sllkfc fyrir-
tæki meðan af nógu ööru er
að taka. Aluminiumverk-
smiðja krefst erlends pen-
ingavalds, a. m.k. nú, enj
það gæti meðan við erum;
ekki -sterkari, orðið okkur 1
hættulegt, og við of háðir 1
þvi.
Það er og engin ástæða til
þess að ráðast í slíkt fyrir-
tæki, þegar hægt er að
benda á ýmis konar annan
stóriðnað, sem er okkur við
ráðanlegur með miklu átaki
og sem miklu fremur gæti
stuðlað að eðlilegri þróun
þessara mála hjá okkur.
■uiinii 111111111111111111 miii 111 ia 1 inmiii 111111 1111111119
irmanent
Ilelesia Curiis
Ensk, frönsk, amerísk
úrvals permanent
Hárgreiðslustofa
- - I
_ í AHttia Amlrésdáííir j
s
Njálsgötu 110
Sími 82151
i
itiuiiiiiiiiiiiiiMiMiiiiiiiiMiiimiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiM
I VOLTI
aflagnir
afvélaverkstæðí
afvéla- og
aftækjaviðgerðlr
Norðurstig 3 A. Sími 6458
<MiimiiiiMitiiiiiiiiMtMminiititmiiift«iinu
Eru skepnurnar og
heyið tryggt?
SAjMrvo rsmririKwas œ nrjHA®