Tíminn - 04.05.1956, Blaðsíða 4

4
Stáiu vopnum og skotfærum úr stórri her-
stöð brezka hersins rétt við Lundúnaborg
Irski lýðveldisherinn treystir fremur á byssur
og vald en stjómvizku til áð sameina írland
TIMINN, föstudaginn 4. maí 1956.
r' i «
Eins og menn rekur kannske minni til, þá var ráðizt á
brezka vopnageymslu skammt frá London á miðju sumri
í fyrra og stolið þaðan töluverðu af skotfærum Qg vopnum.
Skömmu síðar hafðist upp á þýfinu, enda mun ekki hafa
verið meiningin að koma því svo dyggilega undan að það
fyndist ekki. Þvert á móti þjónaði það tilgangi ránsmanna,
að það fannst, en þeir voru úr írska lýðveldishernum, og
þjófnaðurinn var framinn til að beina augum heimsins að
þeirri staðreynd, að hluti írlands lýtur enn brezkum ■ yfir-
ráðum.
i
I þau þrjátíu og fjögur ár, sem
beðið hefir verið eftir friðsam-
legri lausn varðandi sameiningu
Xrlaiids; hafa írar öðru hverju hugs
að sér til hreyfings til að koma'
nokkru umróti á þann seinagang
sem ríkir varðandi þeirra dýrasta
mál: írland frjálst og sameinað.
Og í hvert sinn, sem þeir hugsa
sér tU hreyfings, kemur þeim
írski lýðveldisherinn í hug, sem
vaxinn er frá hinni svokölluðu
Sinn Fein hreyfingu, er skipar róm
antízkan sess í hugum íra.
Ólðgleg samtök.
írski lýðveldisherinn á sér langa
söéu. Það var hann, sem á tímabil-
imir 1918—21, lék Breta svo hart,
að þeir sáu sér ekki annað vænna
en ganga að samningum sem leiddu
til stofnunar írska fríríkisins, er
nær yfir tuttugu og sex sýslur í
snðurhíuta landsins. Bretar héldu
eftir(; aÍSeins sex sýslum í norður-
hliitánum. írski lýðveldisherinn
viðurkenndi aldrei þessa samninga,
né aðskilnað landsins í tvo hluta.
Og áframhaldandi starfsemi hers-
ins, þrátt fyrir samningana, stríddi
svo á móti vilja hinnar nýju írsku
stj’órnar, að Cosgrave forseti bann-
aði álla starfsemi hans árið 1931,
og; DeV-alera, sem í einn tíma var
lexðíogí lýðveldishersins lýsti því
yfib.árið 1936 að herinn væri ólög-
leg samtök. Það var því ekki ann-
aðiyrir samtökin að gera en hverfa
af yfirborðinu.
Tveir dæmdir fyrir morð.
Eftir ailan þennan mótbyr heima
í Eire, var hljótt um lýðveldis-
herinn, þar til á árinu 1939. Bretar
voru iþá að undirbúa sig undir styrj-
ölöina síðari og notaði þá írska
andspyrnuhreyfingin tækifærið til
að v.ekja athygli á aðskilnaði lands
síns með því að standa fyrir spreng-
ir.gnm í Manchester og London.
Bretar mótmæltu harðlega þessum
aðfaruih og leiddi það til þess, að
ári' sióar kom til götubardaga í
Bublin; ríkisstjórn írska lýðveldis-
ins tók lýðveidisherinn kverkataki,
farh'elsaði nokkur hundruð leið-
toga hans og tók tvo af lífi fyrir
morð.'
Það fréttist svo varla nokkuð af
hernum fyrr en á árinu 1954, þeg-
ar ný kynslóð ungra íra byggði
herinn að nýju með mikiili leynd.
Þessir ungu menn voru óþolinmóð-
ir ýfir þeim síendurteknu íullyrð-
ingum stjórnmálamannanna, að
landið yrði aðeins sameinað með
„stjórnvizku en ekki valdi“.
„Nú höfum við byssurnar“.
í fyrstu' útrásinni réðust írar á
herstöð í Norður-írlandi og náðu
þaðan um þrjú hundruð byssum.
Skömmu síðar ruddust nokkrir úr
leynihreýfingunni inn í sýningar-
herbergi tveggja kvikmyndahúsa í
Suður-írlandi og neyddu sýningar-
stjóranna til að auglýsa á tjaldinu:
„Gangið i írska lýðveldisherinn. Nú
höfum við byssurnar".
Hundruð ungra manna létu ekki
segja sér þetta tvisvar, en herinn
var enn illa búinn vopnum. í októ-
ber 1954 réðust þeir á annað vopna-
búr í Norður-írlandi, en þá tóku
Bretar tólf þeirra höndum. Þriðja
árásin var gerð á herstöðina við
Aborfield í Englandi sumarið 1955
í því augnamiði að afla hernum
vopna.
Bretum nóg boðið.
Það þótti að vonum aildjarflega
að Verið að ræna herstöð skammt
Skráning í írska lýðveldisherinn í
Lundúnum
frá London, enda vakti atburður-
inn gífurlega athygli. Hafin var
víðtæk leit að þeim vopnum, sem
stolið var. Nokkrum klukkustund-
um eftir árásina náðust þrír lýð-
veldishermenn og voru íeknir
höndum, en í bifreiðin, sem þeir
óku fannst aðeins lítill deill beirra
skotfæra, sem horfið höfðu.
Scotland Yard komst aftur á spor-
ið, þegar einhver nafnleysingi
hringdi frá íbúðahverfi í Norður-
London, sem gengur undir nafninu
„írska sundið“, vegna þess hve
margir írskir innfiytjendur búa
þar.
Þessi náungi sagði lögreglunni,
að tveir tólf ára drengir hefðu
sagzt hafa séð ókunna menn vera
að bera þunga kassa inn í tóma
byggingu í nágrenninu. Við leit í
húsinu fundust 45 skotfærakassar
og fólf stærri kassar með Bren og
Sten-byssum. Ofaná einum kassan-
um lá hlaðin skambyssa og þótti
sýnt að eigandi hennar hefði flúið
í skyndingu.
Ilakaskaft og fjögurra feta pfanki.
Morgunin eftir fengu ritsjórar
blaðanna i Dublin samhljóða til-
kvnningu frá „aðstoðarhershöfð-
ingja“ lýðveldishersins, Diarmid
Macdiarmada, þar sem tilkynnt var
„velheppnuð árás tólf sjáifboðaliða,
sem komust allir undan“.
Þólt lýðveldisherinn tapaði her
fanginu, vakti hann athygli á sér
og baráttumálum sínum um allan
heim. Lýðveldishernum hafði tek-
izt að smána brezka herinn, sem
viðurkenndi heimóttarlega, að einu
vopnin, scm voru handtæk við
Aborfield, liefðu verið „eitt haka-
skaft og fjögurra feta planki, þar
sem engin vopn voru ætluð við
varðmennsku“. Eden hélt fund með
yfirmanni hersins og ýmislegt ann-
að sýnir, að Bretar voru áhyggju-
fyllri út athafnasemi írska lýðveld-
ishersins, en þeir létu uppskátt.
Tugthúslimir kjörnir á þing.
Talið er að um fimm þúsund
manns séu í lýðveldishernum.
Sveitir úr hoonuni hafa stundum
heræfingar innan sjónmáls frá
landamærum Norður-íralands. Her
inn hefur lýst yfir þeirri ætlan
sinni, að hrella Norður-írland, þar
til þarlend valdstjórn fellur. Til
að undirstrika áhrifavald sitt þar,
létu þeir mikið til sín taka í síð-
ustu kosningum til brezka þingsins,
með þeim árangri, að tveir fram-
bjóðandanna, sem þó voru í brezku
fangelsi, voru kjörnir á þing. Þess
ir tveir voru dæmdir fyrir þátt-
tökuna í októberárásinni í Norður-
írlandi
Þótt lýðveldisherinn eigi þessi
ítök meðal Norður-íra, er samt
mikill meirihluti þeirra andstæð-
ur sameiningu landsins á grund-
velli ofbeldis og átaka. Þeir hall-
ast mikið fremur að því að beita
stjórnvizkunni. Á hinn bóginn þyk-
ir Bretum ekki fýsilegt að sleppa
með öllu liendinni af írlandi og
eiga von á hættulegu hlutleysi
ríkis rétt undan ströndinni.
Tveir drengir úr KR hafa náð
bronzmerki í hæfniþraatum KSÍ
Starf Guðrúr.ar Brunborg.
Borizt hefir bréf frá Kaup-
mannahöfn og ræðir Sk. Þ. um
starf frú Guörúnar Brunborg og
þá erfiSleika, sem hún hefir átt
við að stríða. Bréfritara farast
orð á þessa leið:
„SUMIR einstaklingar eru þannig
gerðir, að þeir finna ekki frið
með sjálíurn sér með því að
tryggja aðeins eigin hag. Þeir
eru ekki sáttir við lífið, nema
að þeim heppnist að greiða gotu
annarra á einn eða ahnaa háit.
Þessir einstaklingar eru leiðsögu
menn og boðberar betri íéiags-
hátta. Og það fer varla hjá því,
að hverjum góðum dreng hlýni
i hug í návist þeirra.
íbúðir fyrir stúdenta.
NOKKUR undanfarin ár hefir frú
Guðrún Brunborg ferðast víða
um ísland og sýnt ágætar kvik-
myndir. Tekjunum af þessum
sýningum hefir hún varið til þess
að veita íslenzkum stúdentum
rétt til afnota af tíu íbúðarher-
bergjum í stúdentaheimilinu í
Osló — Studenterbyen við Sogns-
vei. — íbúðirnar eru tvær, 5 her
bergi í hvorri. Eru þetta hinar
vistiegustu íbúðir og Jeigan mjög
sarthgjörn. Þessar ibúðir tryggja
það, að tíu ísienzkir stúder.tar
eru ekki í húsnæðishraki og
þurfa ekki að greiða óhagstæða
húsaleigu. Frú Guðrún hefir sýnt
ættlandi sínu og ísl. stúdentum
mikia ræktarsemi mcð þessu
starfi. Þá hefir hún einnig stofri-
að sjóð til styrktar ísienzkum og
r.orskum stúdentum.
Kjarkur og viljafesta.
FRÁ BARNÆSKU hefir frú Gu.ð
rún ekki gengið heil til skógar,
en kjarkur og viljafesta, ásanu
einlægri löngun til þess að rétta
öðrum hjálparhönd, hefir veitt
lienni þrek og sigurvissu. Frú
Guðrún hefir meirihluta ævinn-
ar dvalið fjarri ættjörð sinni.
Hún hefir reynzt góður þegn
dvalarlandsins og traustur full-
trúi átthaga sinna. Þeir eru orðn
ir margir íslendingarnir, se;n
dvalið hafa endurgjaldslaust á
heimili hennar lengri eða
skemmri tima og notið vinsemd-
ar og fyrirgreiðslu. Maður henn-
ar er henni samhentur og fagn-
ar hverjum íslendingi, sem að
garði ber ekki síður en eigin
löndum. Honum ber einnig að
þakka. En starfi frú Guðrúnar
fyrir þetta áhugamál er ekki enn
iokið. Síðustu greiðslur vegna
herbergjanna eru eftir. í sumar
kemur hún heim til fslar.ds og
sýnir kvikmyndir í þágu þessa
málefnis. Ég veit, að íslendingar
taka henni vel og létta henni Dar
áttuna fyrir góðu málefui. Frú
Guðrún á hlýhug f.iölda íslend-
inga og þeir tímar munu koma,
að starf hennar í þágu þessa mál-
efnis og málefnið sjálf, verður
metið til fulls. — Hún hefir reist
sér fagran minnisvarða.“
□ Enn halda hreinsanir dagiega á-
fram í kommúnistalöndunum. —
Unnið er markvisst að því að
koma Stalínistum fyrir kattar-
nef.
A þriðjudag-
inn, 1. maí,
luku tveir
drengir úr KR,
þeir Þórólfur
Beck og Örn
Steinssen,
prófi í hæfnis-
þrautum Knatt
spyrnusam-
bands íslands.
Luku þcir
finiin fyrstu
þraulunum við
ágætan orð-
stír og hafa
því rétt til að
bera hæfnis-
merki úr
bronzi, sem
Knattspyrnu-
sambandið
veitir þeim,
sem leysa
knattþraut-
irnar. Þess
skal getið, að
til þess að fá rétt til að bera silfur-
og gullmerkið þurfa drengirnir
fyrst að hafa lokið bronzþrautun-
um, og áreiðanlegt er, að þeir Þór-
ólfur og Örn hafa fullan hug g
því ,að ljúka öllum þrautunum í
sumar. *
Þessir tveir drcngir eru hinir
fyrstu hér á landi, sem vinna scr
rétt til að bera afreksmerki KSÍ
með því að leysa þrautirnar, og má
reikr.a með því, að Knattspyrnu-
sambandið muni heiðra þá sérstak-
Iega fyrir þann áhuga og dugnað,
sem þeir hafa sýnt með því að
leysa þrautirnar. En þess má einn-
ig geta, að fleiri fclagar þeirra
í KR eru nú að reyna við þraut-
irnar og hafa nokkrir þeirra leyst
tvær til þrjár þrautir, en fimm
fyrstu þrautinar þarf að leysa til
þess, að öðlast bronzmerkið. Á-
stæða er til að livetja fleiri knatt-
spyrnufélög ,til þess, að hefja nú
þegar, að undirbúa félagsmenn
sína á aldrinum 12—16 ára til að
gera þá hæfa til þess að leysa
þrautirnar, en það ætti hverju fél-
agi að vera metnaðarmál, að eiga
sem flesta drengi, sem eru það
Ieiknir með knöttinn, að þcir geti
leyst hæfni sþrautirnar.
Þá skal hér getið hvernig Þór-
ólfur og Örn leystu þrautirnar, en
prófdómari var Sigurg. Guðmanns-
son, en hann á sæti í Unglingá-
nefnd KSÍ. Fyrsta þrautin er innan
fótar spyrnur i mark, fimm spyrn-
ur með hvorutn fæti, af sex metra
færi. Gefin eru stig og Maut Þór-
ólfur 7 stig, en Örn sex, en sex
stig þarf í þessari þraut til að
öðlast bronznierkið. Önnur þraut
in er skot frá vítateigslínu, beint
fyrir framan mark, útfærist með
ristspyrnu, fimm spyrnur með hvor
um fæti. Markinu er skipt í þrjá
reiti, og eru gefin þrjú stig fyrir
að hitta í það í lítil bil við stang-
irnar, en eitt fyrir að hitta í mitt
markið. Þórólfur hlaut 17 stig, en
Örn 20, Lágmark er 15 stig. Þriðja
þrautin er að halda knetti á lofti,
og á að lyfta knettinum frá jörðu,
en síðan er knötturinn færður á
einn líkamshluta af öðrum, og eru
stig aðeins gefin fyrir þessa til-
færingu milli líkamshluta. Þórólf
ur hlaut 26 stig, en Örn 34 stig, en
lágmark fyrir bronzmerkið er 15
I stig, og gefa þessar tölur því gott
Iriæítii um leikni drengjamia. Fjórða
iþrautin er knattrekstur milli stanga
á hámarkstíma, senj: er 35 sek.
Þórólfur fór á 32,5 sek., en Örn á
31.1 sek. Finunta og síðasta þraut-
in er 25 m. sprettur, fljúgandi við-
bragð. Hámarkstími, .4.5, sek. Þór-
ólfur fór á 3.3 sek„, en Örn á 3.1
sek. Á þessu sést..vel, hye, þessum
drengjum hefur veitzt tiltölulega
létt að leysa þessar fimm þrautir,
sem af sumum hafa verið álitnar
það erfiðar, að ekki yæri víst að
allir landsliðsmenn okkar geti leyst
þær.
Að Iokum þetta. Úngu drengir,
sýnið nú leikni ykkar og dugnað
með því að leysa hæfnisþrautirnar
sem fyrst.
Landslið og pressulið keppa í
handknattleik í kvöld
í kvöld fara fram að Hálogalandi handknattleiksleikir milli
liða, sem landsliðsnefnd hefir valið annars vegar, en íþrótta-
fréttaritarar blaðann hins vegar. Leikirnir hefjast kl. átta
og eru hinir síðustu á þessu starfsári.
Keppt verður í kvenna- og karla-
flokkum og má reikna með að
keppni verði afar tvísýn. í fyrra
fóru slíkir leik'ir- fram, og sigr-
aði þá pressuliðið í karlaflokki
með 25 gegn 22, en lið Handknatt
leiksráðs -sigraði'' í kvennaflokki
með 10—8.
Þá má geta þess, að úrvalslið
Handknattléiksráðs Reykjavíkur í
kvennaflokki fer til Noregs í sum
ar í boði Grefsen frá Osló, er var
hér s. 1. sumar í boði HKRR. Ráð-
gert er að taka þátt í Norðurlanda
keppni í kvennaflokki, er íram
fer um svipað leyti í Finnlandi.
Verður reynt áð sameina þessar
tvær ferðir. Einnig munu hinir
nýbökuðu íslandsmeistarar í karla
flokkí, Fimleikafélag Hafnarfjarð-
ar, fara til Danmerkur í sumar.
Skipan liðanna, sem keppa í
kvöld, fer hér á eftir, en þess
má geta, að í pressuliðinu eru
fimm úr FH og tveir í liði lands-
liðsnefndar.
Karlaflokkur:
Lið Iandsliðsnefndar: Sólmund-
ur Jónsson, Val — Bergur Adolfs-
son, KR — Valur Benediktsson,
V'al — Kristinn Karlsson, Ármann
— Sigurður Jónsson, Víkingi —
Karl Jóhannsson, KR •— Ásgeir
Magnússon, Val — Bergþór Jóns-
son, FH — Birgir Björnsson, FH
— Snorri Ólafsson, Ármanni.
Lið íþróttafréttaritara: Kristófer
Magnússon, FH — Ólafur Thorla-
cíus, Fram — Einar Sigurðsson,
FH — Hainz Steinmann, KR —
Pétur Antonsson, Val — Geir
Hjartarson, Val — Sigurhans
Hjartarson, Val — Sverrir Jónsson
FH — Ragnar Jónsson, FH —
Hörður Jónsson, FH.
Kvennaflokkur:
Lið landsliðsnefndar: Rut Guð-
mundsdóttir, Ármanni — Elín
Guðmundsdóttir, Þrótti — Sigríð-
ur Lúthersdóttir, Ármanni •—
Helga Emilsdóttir, Þrótti — Sig-
ríður Kjartansdóttir, Ármanni —
Gerða Jónsdóttir, KR — Sóley
Tómasdóttir, Ármanni — Inga
Hauksdóttir, Fram — Guðlaug
Kristinsdóttir, FH — María Guð-
mundsdóttir, KR.
Lið íþróttafréttaritara: Geirlaug
Karlsdóttir, KR — Elín Helga-
dóttir, KR — Marta Ingimarsdótt-
ir, Val — Ása Jörgensdóttir, Ár-
manni — Valgerður Steingríms-
dóttir, Ármanni — Guðrún Georgs
dóttir, FH — Svana Jörgensdóttir,
Ármanni — Aðalheiður Guðmunds
dóttir, KR — Ólína Jónsdóttir,
Frám — Inga Lára Lárentíuz-
dóttir, Fram.