Tíminn - 10.05.1956, Blaðsíða 6

6
T í !U I \ N, fimmtudaginn 10. maí 1956.
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn.
Ritstjórar: Haukur Snorrason
Þórarinn Þórarinsson (áb.).
] Skrifstofur í Edduhúsi við Lindargötu.
Símar: 81300, 81301, 81302 (ritstj. og blaðamenn),
auglýsingar 82523. afgreiðsla 2323.
Prentsmiðjan Edda h.f.
L-——*——i— ------------—.— ----—~—-----------------—------j
Viðreisn efnahagsmálanna
AÐ HLÝTUR að vera
hverjum einum ljóst,
er eitthvað fylgist með málum,
að geigvænlegt ástand bíður
framundan í efnahagsmálum
þjóðarinnar að óbreyttri stjórn-
arstefnu.
Á nýloknum fundi fiskfram-
leiðenda, er haldinn var hér í
bænuni, var því lýst yfir í fund
arsaniþykkl, að þær auknu upp-
bætur, sem útgerðin fékk í vet-
ur, myndu hvergi nærri nægja
til að mæta auknum útgjöldum,
sem hlotizt hefðu af kauphækk
unum á síðastl. ári. Við þetta
bætist svo, að kaupið mun
halda áfram að hækka vegna
breytinga á vísitölu. Það bætir
svo ekki hlut útgerðarinnar, að
vetrarvertíðin hefir víða geng-
ið illa. Fyrirsjáanlegt er því, að
nýtt strand bíður útgerðarinn-
ar um næstu áramót.
Gjaldeyrisafkoman hefir ekki
um langt skeið verið lakari en
nú. í lok marzmánaðar var
gjaldeyrisstaðan óhagstæð um
140 millj. Allt bendir til, að
hún muni fara versnandi m. a.
vegna þess, að aflabrestur hef-
ir orðið á vertíðinni. Stöðugt er
því verið að herða á innflutn-
ingshöfíunum og er þegar orð-
inn skortur á ýmsum nauðsyn-
legum vörum.
FLETRA MÆTTI nofna til
sönnunar því, hve uggvænlegt
ástandið er. Þetta nægir hins
vegar til að sýna það, að öng-
þveiti og hrun bíður framund-
an, nema það takist að knýja
fram breytta stjórnarstefnu.
Það var vegna þess útlits, er
Framsóknarmenn knúðu fram
stjórnarslit og þingkosningar og
gengu til bandalags við-Alþýðu
flokkinn. Gömul og ný reynsla
sýndi, að ný stjórnarstefna yrði
ekki tekin upp í samstarfi við
Sjálfstæðisflokkinn. Vegna
hagsmuna.gróðamanna og milli-
liða eru foringjar hans ófáan-
legir til að gera þær ráðstaf-
anir, sem nauðsynlegar eru til
að koma þessum málum á rétt-
an kjöl.
Það, sem Sjálfstæðisflokkur-
inn býður upp á í þessum mál-
um, er aukin varnarvinna og
ný „bráðabirgðaúrræði eftir
bráðabirgðaúrræði“ í formi
nýrra skatta og . álaga. Slíkt
gæti ekki endað með öðru en
að við yrðum efnalega háðir
Bandaríkjunum og glundroði
og upplausn ykist stöðugt í pen
ingamálum þjóðarinnar. Slík
stefna myndi tortíma frelsi og
virðingu þjóðarinnar.
Enginn hugsandi maður get-
ur láð Framsóknarflokknum,
þótt hann vildi ekki veita slíkri
stefnu liðveizlu sína.
SÚ STEFNA, sem bandalag
umbótaflokkanna hefir markað
til viðreisnar í þessum málum,
er fyrst og fremst fólgin í því
að ná samstarfi við stéttarsam-
tökin í landinu um stefnu í
kaupgjalds- og verðlagsmálum.
Reynslan hefir sannað, að eng-
ar aðgerðir í þessum málum ná
tilætluðum árangri, nema þær
njóli stuðnings stéttarsamtak-
anna, en hans er hins vegar
ekki að vænta, nema bau fói
verulega aðild að framkvæmd
þeirra. Þá stefnu, scm verður
mótuð í samráði við stéttarsam-
tökin, þarí að miða við það, að
framleiðsluatvinnuvegirnir fái
notið sín til fulls og lagt þannig
grundvöll að nægri atvinnu og'
batnandi lífskjörum.
Jafnhliða þessu verður svo
að leggja rnegin áherzlu á öfl-
un nýrra atvinnutækja og' efl-
ingu nýrra atvinnugreina, svo
a'ð afkoma þjóðarinnar byggist
á sem breiðustuin grunni.
Þetta verður ekki gert, nema
með öflun erlends fjármagns
til slíkra framkvæmda. Á það
mál verður að leggja miklu
meiri áherzla en núverandi
stjórn liefir gert, og gera sam
starfsþjóðum okkar vel ljóst,
að við þurfum fjármagn til að
byggja upp atvinnuvegina. ís-
lendingar verða áð finna að
þeir hafi annan og meiri liagn
að af samsiarfinu en að hafa
atvinnu við virkjagerð,er bráð
lega myndi gera þá efnahags-
lega háða erlendu valdi.
Brýnustu verkefni þjóðarinn-
ar í dag eru að tryggja fram-
leiðslunni starfhæfan rekstrar-
grundvöll og að vinna að efl-
ing og aukningu atvinnuveg-
anna. Á þessu tvennu byggist
bæði sjálfstæði þjóðarinnar og
afkoma. Af þeim flokkum og
samtökum, er nú keppa um
hylli þjóðarinnar, er bandalag
umbótaflokkanna tvímælalaust
færast um að leysa þessi verk-
cfni vel af hendi.
Ingólfur og vörubílamir
CJÁLFSTÆÐISMENN
^hampa fáu meira í á-
:róðri sinum en að þeir séu
flokkur frjálsrar verzlunar og
viðskipta og engir berjist því
; eindregnara gegn hömlum og
höftum en þeir.
Reynslan sýnir þó ómótmæl-
anlega að síðan Sjálfstæðis-
menn fengu aftur hlutdeild í
stjórn landsins fyrir 17 árum,
hafa hvers konar höft og höml
ur aukizt. Sjálfstæðismenn hafa
síður en svo verið á móti höft-
um á borði, þótt þeir hafi verið
• það í orði. Þvert á móti hafa
þeir látið sér höftin vel líka,
þegar þeir hafa talið gæðingum
sínum hag að þeim:
EITT DÆMIÐ um þetta, er
að gerast um þessar mundir.
Víða utan af landi hafa borizt
beiðnir um innflutning á vöru-
bifreiðum. Ýmis atvinnufyrir-
:tæki þar hafa mikla þörf fyrir
að endurnýja -og auka bílakost
sinn. Sjálfstæðismenn hafa þó
staðið eindregið gegn því í
Innflutningsskrifstofunni, að
slík leyfi væru veitt, og hefir
þetta mál því komið til kasta
ríkisstjórnarinnar. Þar hafa ráð
herrar Sjálfstæðisflokksins
beitt sér eindregið gegn því að
leyfður yrði innflutningur á
vörubifreiðum.
Á sama tíma er svo hömlu-
laus innflutningur á hvers kon
ar óþarfa varningi, sem er á
bátagjaldeyrislista, en sá inn-
flutningur er heildsölunum hag
kvæmastur, því að þeir fá að
leggja ótakmarkað á hann.
ÞETTA DÆMI sýnir vel af
stöðu Sjálfstæðismanna til haft
anna. Þeir beita ströngustu
höftum til að hindra innflutn-
ing á nauðsynlegustu samgöngu
tækjum dreifbýlisins á sama
tíma og heildsalarnir fá að
flytja inn hvers konar skran
hömlulaust. Þeir einir, sem
Walter Lippmann ritar um alþjóðarnál:
Grundvöllur Atlantshafsbandalagsins er
traustur en yfirbyggingin er úrelt
AÐUR EN fundur Atlants-
hafsráðsins í París hófst, var
nokkuð um það að menn hristu
höfuðið yfir framtíð bandalagsins.
Alþingi íslendinga vill að ameríski
herinn fari heim. Frakkar hafa
flutt mikinn hluta herja sinna frá
Þýzkalandi til Afríku. Þjóðverjar
slá á frest að setja herskyldulög
vegna þess að herskylda er óvin-
sæl og vegna þess að mikil vel-
megun ríkir í landinu. Rétt undir
yfirborðinu er í Þýzkalandi sterk
tilhneiging til þess að skoða þátt-
töku Þjóðverja í NATO sem leik í
taflinu við Rússa um sameiningu
landsins, fremur en sem nauðsyn-
lega öryggisráðstöfun.
Nú eru Þýzka-
land og Frakk-
land þau lönd,
sem eru í mestri
hættu frá hendi
rauða hersins.
Og þegar Þjóð-
verjar og Frakk-
ar haga sér svona
vaknar sú spurn-
ing hvort NATO
sé í rauninni að
liðast sundur. Eg
leyfi mér að
halda því fram,
. að það sem er að
liðast sundur sé ekki grundvöilur
bandalagsins heldur yfirbyggingin
sem er orðin úrelt.
Walter
Lipmann
IIVERJAR ERU undirstöður
bandalagsins? Þær eru hreinskiln-
ingslega sagt sú yfirlýsing Norður-
Ameríku að fara í stríð ef Rússar
hefja hernaðaraðgerðir innan
landamæra nökkurs lands, sem er
meðlimur NATO. Hugsunin, sem á
bak við býr er, að Bandaríkin á-
samt bandalagsríkjunum í NATO,
hafi nægan herstýrk, og yfirlýsing
in um að láta hart mæta hörðu,
verki þannig að hún haldi árásar-
aðila í skefjum.
Þetta er hugmyndin, sem NATO
byggist á í upphafi, og það er alls
engin ástæða til að ætla að
yfirlýsing hafi minna gildi í dag,
en hún hefir áður haft. Á því er alls
enginn efi, að Bandaríkin muni
þegar fara í stríð, ef ráðist væri á
nokkurt land innan samtakanna.
Á ÞESSUM grundvelli hefir
síðan verið reist yfirbygging, sem
ekki var ráðgerð í upphafi, þegar
bandalagið var stofnað, og þessi
yfirbygging er alþjóðlegur her.
Þessi yfirbygging var reist á þeirri
forsendu, að ef Sovétríkin ákvæðu
að hefja strið, mundu þau beita
rauða hernum og ráðast inn í V-
Þýzkaland, Niðurlönd og Norður-
lönd og Frakkland. Þessi forsenda
var samþykkt áður en Sovétríkin
voru búin að koma sér upp kjarn-
orkuvopnum. Þetta var forsenda á
þeim tímum, er nútímahernaðar-
máttur Rússa var í bernsku.
Á GRUNDVELLI þessarar for
sendu, sem mest var á lofti haldið
þegar Kóreustríðið geysaði, ákváðu
NATO-ríkin að koma upp stórum
evrópskum her og inn í hann átti
að fella allstóran þýzkan her. —
Vandamál NATO hafa fyrst og
fremst verið sprottin af þessari yf-
irbyggingu. Ef tala má um að eitt-
hvað sé að liðast sundur í banda-
laginu, þá er það áætlanirnar um
þessa yfirbyggingu og viðbætur
við hana. En hvorki Frakkar né
Þjóðverjar, — þjóðirnar, sem ætla
mætti að hefðu mestan áhuga á
bandalaginu — virðast taka sér
þetta nærri.
Nú er því oft haldið fram, að
þessi breytta afstaða sé sprottin af
ísmeygilegum áróðri af hálfu
Rússa. En þetta held ég að sé á-
kaflega yfirborðsleg skýring.
Hin raunverulega skýring er,
að það er fátt fóík nú orðið í
Frakklandi eða Vestur-Þýzka-
landi, — eða í rauninni livar sem
er — sem heldur að þriðja lieims-
styrjöldin mundi verða með þeim
hæíti, að reynt yrði að ráðast inn
i Vestur-Evrópu. Hér er ekki um
að ræða að vestrænar þjóðir liafi
verið tældar til að hugsa að ekki
sé stríðshætta í heiminum. Þær
óttast mjög stríð af annarri teg-
und. Þeim dettur ekki í hug að
lialda, að það stríð, sem þær eru
hræddar við, hefjist eða verið út-
kijáð á vígvöllum í miðri Evrópu.
ÞESSi AFSTAÐA á rætur
miklu víðar en hjá þeim fjölda,
sem stundum er talið að hafi orð-
ið rússneskum áróðri að bráð. Það
er almennn skoðun — þótt hún
sé ekki alls staðar viðurkennd —
að innrásarhætta frá hendi rauða
hersins sé ekki sérstakt hernaðar-
legt vandamál meðan ríkir þrá-
tefli kjarnorkuveldanna í kjarn-
orkuvígbúnaði Ef lítill áhugi ríkir
fyrir NATO þá verkar það að ofan
og niður á við, og sprettur af því
að talið er að hinar herfræðilegu
áætlanir með tilliti til landamæra,
séu úreltar.
Ef þetta er rétt, þá þarf NATO
f.vrst og fremst að endurskoða her
fræðilegar áætlanir sínar. Slíkt
endurmat mundi ekki veikja grund
vallartrygginguna sem er kjarni
málsins, heldur styrkja hana.
(Einkar. NY Herald Tribune).
| Keflavíkurbækistöð- |
I in snertir ekki undir- í
| stöður NAT0 - segir ]
jáhrifaríkt norskt |
| blað [
É Hið lcunna norska blað, Hand- I
1 els- og Sjöfartstidende ræðir 1
§ fund Atlantshafsráðsins í París \
i í ritstjórnargrein 4. maí og rek-1
1 ur þar sögu samtakanna á þessa \
| leið m. a.:
i „ . . .Atlantshafsbandalagið |
i var stofnsett á hættutíð, á |
É versta augnabliki kalda stríðs-1
É ins, eftir valdaránið í Prag og |
i meðan stóð flutningabannið til |
É Berlínar. i
i Takmarkið og undirstaðan i
i var — er og verður — að |
i tryggja sjálfstæði og frelsi 1
É þátttökuríkjanna. Þcssu marki |
j hefur verið náð fram íil þessa. i
É Um það er engin óeining. Það i
| eru heldur ekki skiptar skoð- i
É anir um að þetta á að vera i
\ stefna bandalagsins. En það er i
i þegar komið er út fyrir þenn-J
| an ramma, sem vart verður vi'ð É
é skiljanlegan ágreining í milli i
É þátttökuríkjahna. Enginn gæti |
i lialdið að Norðmenn og Bretar |
| til dæmis liafi verið sammála i
É um landhelgismálið 1949, er i
i bæði lönriin gengu í bandalag- i
i ið. Enginn heiniskingi gæti i
= hafa látið sig dreyma um að I
: Grikkir mundu hafa sagt við J
É Breta: Gjörið svo vel, þið É
I megið eiga Kýpur. Eða að J
| Bretar gætu sagt: Blessaðir |
É eigið þið eyna ykkar sjálfir. |
| Saar-deilumálið var enn við i
i líði þcgar Þjóðverjar gengu |
i í bandalagið. En ameríska i
| herstöðin í Keflavík var ekki |
É til (er ísland gekk í banda-1
i lagið) og það kemur ekki við É
í undirstöður bandalagsins þótt |
É íslendingar vilji nú, vegna i
| þeirrar þróunar sem orðin er, i
| hverfa aftur til upphafsins" (þ i
i e. ástandsins sem þá var, vera i
í í bandalaginu en hafa ekki |
É herstöð í landinu). |
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiuiniiiiiiumijiiiniih
110 nemendur stunduðu nám í Hér-
aðsskólanum að Laugum í vetur
Umsóknir um skóiavist aíS ári teknar aí berast
Nemendur yngri og eldri deildar Héraðsskólans að Laug-
um kvöddu skóla sinn og fengu afhent prófskírteini mánu-
daginn 30. apríl s. 1. Skólastióri kvaddi nemendur með ræðu
að viðstöddum kennurum skólans.
Efst við próf í eldri deild var
Álfhildur Jónsdóttir, Víðivöllum,
Fnjóskadal, með aðaleinkunn 9,27;
í yngri deild Gunnlaugur Sigvalda
son, Grund, Langanesi með aðal-
einkunn 8,97.
110 nemendur í skólanum
Gagnfræðapróf og landspróf
hefst í skólanum 14. rnaí Nemend
ui gagnfræðadeildar eru 26, þar
af taka 13 landspróf.
Alls stunduðu nám í skólanum
í vetur 110 nemendur, þar af 53
stúlkur. Helmingur nemenda var
úr S.-Þingeyjarsýslu.
vilja stuðla að slíku „frelsi" í
innflutningsmálum, geta stutt
Sjálfstæðisflokkinn. Fyrir aðra
er það ekki hægt.
Heilsufar var mjög gott í vctur.
Inflúenza barzt að ’vísu í. okólanu
eftir páskaleyfi en tók ekki helm-
ing nemenda og var mjög væg.
Umsóknir um skólavist næsta ar
þegar teknar að berast.
Fæðiskostnaður í mötuneyli
skólans var fyrir pilta kr. 19.75 á
dag; fyrir stúlkur 15,80. Þar í eru
hreinlætisvörur. Ráðskona mötu-
neytis var Gerður Kristjánsdóttir,
bryti Eysteinn Sigurðsson.
Umsóknir um skólann til næsta
vetrar eru þegar komnar margar,
og nokkru fleiri en á sama tíma
í fyrra.
Skólastjóri á Laugum er Sigurð-
ur Kristjánsson guðfræðikandidat
frá Brautarhóli í Svarfaðardal.
vex í Alsír
Parísð 8. apríl. — Ákafir bardag-
ar eru háðir í Alsír. Franskt herlið
reynir að lortíma 600 manna flokki
skaéruliða, sem þeir hafa um-
kringt í fjöllum nokkrum á landa-
mærum Marokkó. Skæruliðar verj
ast sem óðir væru. Beita Frakkar
bæði stórskotaliði og ílugvélum.
Haldið er að þessir sönui skæruljð'
ar hafi fyrir nokkrum dögum ráð-
ist á 47 búgarða, brennt þá, en
myrt 40 konur og börn. Óeirðir
eru nokkrar í borgum Alsír. —
Franskir borgarar krefjast þess að
stjórnin gefi hernum frjálsar hend
ur og grípi til enn harkalegri að-
ferða.
Fyrsta Kirkjukvöld
í Bústaðasókn
Fyrir forgöngu kirkjukórs Bú-
staðasóknar, en organleikari hans
og stjórnari er Jón G. Þórarinsson,
verður haldið kirkjukvöld í Háa-
gerðisskóla að kvöldi uppstigning-
ardags kl. 9.30.
Aðalefni dagskrárinnar er að
sóknarpresturinn flytur ávarpsorð,
Þórir Kr. Þórðarson dócent, flytur
erindi, kirkjukórinn syngur og að
lokum er einsöngur.