Tíminn - 12.05.1956, Blaðsíða 2

2
T í IVII N N, laugardaginn 12. maí 1956.
OlíuskipiS
Myntl þessi var íakin á ReykjavíkurflugveHi á fimmtudaginn, er ísíenzku
ráSfierrarnír komu úr,hinni opinberu heimsókn til Þýzkalands. — Frá
vinstri: Kristján Albertsson, sendiráðunautur, Óiafur Thors, forsætisráð-
herra, frú !ngib}örg Thors, dr. Kristinn Guðmundsson, utanríkisráðherra,
frú Eisa Guðmundsson, Birgir Thorlacíus, ráðjneytisstióri, Henrik Sv.
Björnsson, ráðuneytisstjóri, og Jón Magnússon, fréttastjóri.
(Ljósm.: Pétur Thomsen.)
Þýzkakndsför ráöherranna
(Framhald af 12. síðu).
um það, að á þessum fimdi vorum
hefur að auki og enn fremur rikt
hinn góði andi gagnkvæmrar sam-
úðar og vináttu er. tengir svo ná-
komnar þjóðir sem vorar eðlilegum
og frjálsum böndum.
Ég vil ekki Iáta þetta tækifæri
síðustu samfunda vorra nú ónotað
til að tjá fulltrúum íslands í Sam-
bandslýðveldinu, ambassador
Briem og hinni ástúðlegu konu
hans, þakkir mínar. Þau hafa stuðl
að mjög að því að þesi heimsókn
tókst svo vel.
Oss væri það mjög kærkomið,
• að þér öll, sem hafið verið gestir
vorir undanfarna daga, hefðuð
heim með yður glögga og fjöl-
breytta mynd af þjóðlífi Þýzka-
lanos. Af hálíu ?or aíhi úslta ég
yður góðrar ferðar heim.
Herra forsætisráðherra, herra
utanríkisráðherra, aðrir virðulegir
gestir. Ég lyfti glasi mínu og árna
íslenzku þjóðiiáii allra heilla.
(Aritun sú á Skarðsbók, er kanzl-
arinn þakkaði forsætisráðherra sér-
staklega, er úr þeirri bók og hljóð-
ar svo:
..Hér hefur kristindómsbálk.
Hér segir um helga trú. — Þat
er upnhaf laga yárra íslendinga,
sem upphaf er allra g'óðra hluta,
at vér skulum hafa og halda
kristilega trú. Vér skúlum trúa
á guð föður, allsvaldan'skapara
himins og jarðar.“)
Svarræða Ólafs Thors,
forsætisráðherra
Herra kanzlari og aðrir göfugu
gestir!
Það var söguleg stund í lífi
þjóðar minnar þegar þýzkur þjóðar-
leiðtogi kom I fyrsta sinn í opin-
bera heimsókn til íslands. Sú heini-
sókn var þjóð minni því fremur
merkur og kærkominn viðburður,
að það voruð þér, herra kanzlari,
sem komuð. Yðar nafn mun ævin-
lega verða tengt við endurreisn
Þýzkalands eftir hina mestu eyði-
ieggingarstyrjöld sem yfir land yð-
ar hefur gengið. Þjóð mín geymir
í hjartfóllcinni minningu myndina
af yður á hinu forna Lögbergi
íslendinga á Þingvöllum, sem er
henni helgur staður. Koma yðar
þangað varð í okkar augum meira
en aðeins augnablik í opinberri
heimsókn. Við fundum að með
komu yðar á Lögberg heiðraði hin
mikia þýzka þjóð sögu okkar og
menningu, ein þeirra þjóða, sem
jafnan hafa viljað gera sóma ís-
Ienzkrar menningar. og sögu sem
mestan.
Kveðjuskeyti ráð-
herranna til
Þjóðverja
Eftir komu sína frá Þýzkalandi
sendi Ólafur Thors þakkarskeyti
•til dr. Adenauers kanzlara, og dr.
Kristinn Guðmundsson til von
Brentano, utanríkisráðherra.
Símskeytin eru þannig:
„Við heimkomuna til íslands
sendum við hjónin yður, herra
kanzlari, þakkir fyrir hina yndis-
legu daga, er við vorum gestir yð-
ar. Sú aluð og vinátta, sem þér
hafið auðsýnt okkur, mun ævin
lega verða ómetanleg og ógleyrri-
anleg endurminning.
Ólafur Thors.“
„Við hjónin sendum vður við
heimkomuna okkar hjartanlegu
kveðjur og þökkum hina hlýju
gestrisni, sem við nutum í Sam-
bandslýðveldinu. Heimsókn þessi
verður okkur ógleymanlegur við-
burður.
Kristinn Giiðmundsson."
(Frá forsætisráðuneytinu).
Ég hef nú notið þess heiðurs,
sein fulltrúi þjóðar minnar, að
vera gestur yðar og hinnar þýzku
þjóðar. Við þökkum innilega fyrir
alla þá miklu alúð og vinsemd,
sem okkur hefur verið auðsýnd
þessa daga, og fyrir alla þá gleði
og það gagn, sem við höfum haft
af heimsókninni. Við höfum fundið
að viðtökur og samfundir hafa
mótast af þeirri hlýju, sem er
eðlileg milli þjóða, er hafa sérstök
skilyrði til að skilja hver aðra og
vilja af heilum hug að vináttu-
bönd þeirra varðveitist og eflist.
Norrænt stórskáld hefur komizt
svo að orði um Þjóðverja, að þeir
væru „heilbrigð og glaðvær þjóð“.
Ég hef oft hlotið að minnast þess-
ara orða hina síðustu daga. Heim-
sókn mín hefur auðgað mig að
minningum um lífskraft og lífs-
gleði hinnar þýzku þjóðar, eins og
maður sér hana í önnum dagsins
og við hátíðleg tækifæri. Frá fornu
fari hefur norrænu kyni fundist
lífsgleðin vera eitt liöfuðeinkenni
heiibrigði og manndóms, og gert
viljan til að láta ekki hugfallast,
hversu hart sem að þrengdi, að
einu af sínum æðstu boðorðum.
Hávamál Eddu orða þetta svo:
Glaðr og reifr
skyldi gumna hverr
uns sinn bíður bana.
Þennan anda, borinn uppi af
glaðværð og krafti, á þýzka þjóðin
i ríkum mæli og hann hefur verið
orsök hinnar skjótu og stórfelldu
þýzku endurreisnar, sem heimurinn
hefur litið með aðdáun.
Þjóð yðar, herra lýðveldiskanzl-
ari, hefur sýnt yður meira traust
og lengur, en flestum þjóðarleið-
togum í öðrum lýðfrjálsum löndum
fellur í skaut. Vona ég að hún
megi lengst njóta starfskrafta yðar,
og beini til yðar óskum mínum
um mikla og giftusamlega framtíð
þjóðar yðar.
Herra lýðveldiskanzlari og aðrir
göfugu gestir! Ég lyfti glasi mínu
og skála fyrir neill og gengi hinn-
ar þýzku þjóðar.
(Framhald af 1. síðu). :
olíuflutnihgaskip, þó með því skil
yr&i að unnt yrði að afla erlendra
lána til þess að standa undir skipa
kaupunum, þar sem ekki var fyrir
hendi cigið fé til þess að ráðast í
slíkar stórframkvsémdir og innlent
lánsfe hefir ekki verið íáanlegt.
Athuganir fyriríarandi ára :á því,
hvort unnt yrði að fá erient íánsfé
til skipakaupanna, gáfu íil kynna
að slílct mundi mögulegt. Var því
fyrir nokkrum árum sótt um ieyfi
til gjaldeyrisyfirValda fyrir olíu-
skipi cg hefii' þassi leyfisumsókn
verið endurnýjuð á undanförnum
árum. Það var ekki fyrr en í des-
ember s. 1. að Innflutningsskrif-
stofan tiikynnti, að ríkisstjórnin
hefði ákveðið að veita Samband-
inu ieyfi í:l kaupa á stóru olíu-
skipi.
Lánsútvegira.
- Eftir að leyfi hafði ísngizt var
strax hafizt handa u;n útvegun er-
lendra lána. Forrnaðuf stjórnar
Glíuíélagsins, I-Ielgi Þoi'steinsson,
vann að lántökunni í New York
eftir áramótin og fékk ákveðið
lénslm'ord Eiieuottr Einarsson, for
| stjóri S.Í.S., gekk svo endanlega
I frá lánssamningum við The First
National .City Bank of New York
og undirritaði þá í marzmánuði s.l.
Annir skipasmíðastoðva,
Eftir að fengizt hafði loforð fyr-
ir láni með góðum vaxtakjörum,
var leitað eftir þvi hjá erlendum
skipasmiðastöðvum, hvort unnt
yrði að fá skip býggt með viðun-
anlegum kjÖrum. Víð þessar at-
huganir kom í ljós, að öll aðstaða
var nú miklu verri en fyrir nokkr-
um árum. Olíunotkun í heiminum
hefir faríð ört vaxandi með ári
hverju og hefir það liaft álirif á
aukna eftirspurn eftir olíuskipum.
Skipasmíðastöðvar eru nú upptekn
ar nokkur ár frarn í tímann og það
kom í ljós, að ekki var unnt að fá
olíuskip og afhent fyrr en árið
1980.
Fjögra ára skíp fait.
Þegar verið var að athuga smíði
á nýju skipi, vildi svo vel til, að
samband náðist við norskt skipa-
íélag. Félag þetta er um þessar
mundir að byggja 40.000 tonna ol-
íuflutningaskip og þurfti af þeim
ástæðum að selja nýlegt skip, sem
það átti. Skip þetta er 16.730 lest-
ir dw. Það var byggt hjá Ðeutsche
Werft í Hamborg, árið 1952. Skipið
heitir m. t. „Mostank" og hefir
undanfarna mánuði verið í sigling-
um á Kyrrahafi. Verð á þessu
skipi reyndist það hagkvæmasla,
sem völ var á.
Eftir að fulltrúar S.Í.S. og Olíu-
félagsins, þeir Hjörtur Hjartar
framkvæmdastjóri og Haukur
Hvannberg framkvæmdastjóri, á-
samt bandarískum sérfræðingum,
höfðu skoðað skipið í Japan fyrir
skömmu síðan, var gengið frá kaup
sanmingi og verður skipið afhent
í Evrópu til hinna íslenzku eig-
enda, Sambands íslenzkra sam-
vinnufélaga og Olíufélagsins, í
september n. k.
Nýtízku skip — mjög
fullkomið að gerð.
Skipið er byggt samkvæmt
ströngustu kröíum Lloyds um olíu
flutningaskip.
Skipið er 16.730 lestir dw. og
ristir fullhlaðið 9.261 m.
Helztu stærðir skipsins eru:
Mesta lengd ............ 167.37 m.
Lengd milli ióðlína .... 155.45 m.
Breidd .................. 20.73 m.
Dýpt .................... 11.89 m.
Lestarhylki skipsins eru 22 að
tölu, 10 miðhylki og 12 hliðar-
hyiki. í þeim er hægt að fiytja
samtals 22429 rúmmertra af olíu.
Lestarhylki eru á tveim stöðum,
aðskilin með milliskilrúmi, sem
gengur þvert yfir skipið, svo að
síður er hætt á biöndun farrns.
í skipinu eru tvö dælurúm og
fjórar gufuknúnar dælur, er dæla
samtals 1800 rúmmetrum á klst.
Gufa til dælingar og annarra
þarfa fæst frá tveim gufukötlum,
hvorum um sig með 200 fermetra
eldflöt.
Til hrein-unar á lestarnylkjum
er svokallað „Butterworth" kerfi.
í lestarhylkjum eru hitalagnir
til upphitunar á þykkri olíu. Eru
lagnir þessar steyptar úr járni, og
þannig lagðar, að þær gefa óvenju
Uppspretta seðlaverzlunarínnar í
New York getur ekki verið í Geneve,
segir aSalræSisF.iaSur Islendinga í borginni
M. Oliver de Ferron felur mögyleika á aukmmi
viðskiptum við Sviss, - undrast stórfellda byg§
ingastarfsemi hér
Ræðismaður íslendir.ga í Gen-
eve, M. Cliver de Ferron, er
staddur hér á landi. Hann hefir
nýlega verið útnefndur aðalræð-
ismaður, en liefir undanfarin 5
ár starfað sem vararæðisma'ður.
Hefir hnnn greitt gatu margra
Crabb f
(Framhald af 12. siðul
Við umræðurnar í þinginu á
fimmtudaginn kröfðust þingmenn
verkamannaflokksins þess, að um-
ræðurnar yrði haldið áfram, unz
eitthvað kæmi fram í málinu.
Eden reis npp og kvaðst ekki
hafa neinu að bæta við fyrri
yfirlýsingu sína, að ekki yrði
skýrt frá neinu, þar sem liér
i’æri uni að ræða ríkisleyndai-
mál.
Forseti sieit því næst umræð
um, þrátt fyrir hávær koll og mót
mæli fjölmargra þingmanna. Gait-
skell sagði, að þessi yfirlýsing Ed-
ens væri sú furðulegasta skýring,
sem nokkur forsætisráðherra
Eveta fyrr og síðar heíði nokkru
sinni gefið.
Hver urðu örlög þessa fræga
froskmanns?
Um annað er nú ekki rætt í
Bretlandi þessa dagana, en hver
mani hafa verið örlög Crabb frosk
manns.
Var hann í njósnaleiðangri til
að rannsaka russneska beitiskip-
ið? Og á liverra vegum var hann
þá að njósna? Hvers vegna álít-
ur flotamálaráðuneytið, að hann
sé látínn? Náðu Rússar honum
og liöfðu liann á brott með sér
til Rússlands, eða réðu þeir hon
um bana?
Þetta eru spurningar, sem Bret-
ar velta fyrir sér þessa dagana.
Leiðtogar verkamannaflokksins
eru nu að reyna að finna nýjar
le'ðir til að krefja stjórnina svars
uni þetta dularfulla mál.
mikinn hitaflöt við lengd þeirra.
Aðal-aflvél skipsins er 6650 hest
afla MÁN-dieselvéi, brennir ket-
iloliu, er 10 strokka og snýst 120
snúninga á mínútu.
Hjálparvélar eru þrjái'. hver um
sig tengd 130 kw. rafal. Hraði
skipsins, fuilhlaðins, er 14 míiur.
Skipið er að sjálfsögðu búið öll-
um nýtízku og fullkomnustu sigl-
ingatækjum.
íslenzk áhöfn!
Á skipinu verður 40 manna á-
höfn. Gert er ráð fyrir, að fy'rst
um sinn verði nokkrir erlendir
kunnáttumenn um borð í skipinu
til leiðbeininga, en a'ð hæfilegum
tíma liðnum verður skipið mann-
að alíslenzkri áhöfn.
Engin ríkisábyrgð —
fyrirgreiðsla Landsbankans.
Kostnaðarverð skipsins er 2,8
millj. dollara eða kr. 45.696.000,00.
Eins Og áður er tekið fram hafa
Sambandið og Olíufélagið fengið
allt andvirði skipsins að láni. 80%
upphæðarinnar fékkst lánað hjá
kunnri bankastofnun í Bandaríkj-
unum og eru ársvextir af því láni
4%%. 20% lánaði seljandi skips-
ins gegn 5% vöxtum. Lán þessi
eru án banka- eða ríkisábyrgðar,
en kaupendur nutu mjög þýðing-
armikillar fyrirgreiðslu af hálfu
Landsbanka íslands við lántökuna.
Draumur rætist!
Með þessum aðgerðum hefir ver
ið náð þeim merka áfanga í sögu
siglinga og atvinnuiífs á íslandi,
að stórt olíuflutningaskip kemst
undir íslenzkan fána á þessu hausti
Rætisí þar með gamall draumur,
sem vafalaust verður til hagsbóta
fyrir land og þjóð, sagði Eriendur
Einai’sson að lokum.
Islendinga, sem til Svisslaiids
koma og starfað að auknnrrs við-
skiptum og kynnum í milii i.md-
anna.
Blaðamaður frá Tímanum -æjdi
við hr. de Ferron í gær. Aðalræð-
ismaðurinn kvað samskipti iand-
anna ekki mikil, en Geneve er m'ð
stöð margs konar alþjó'- >.gra við-
skipta og menningartengsla. og
mætti því segjá að mikiivægt væri
fyrir ísland sem önnur lönd að
hafa þar fulltrúa.
Ræðisma'ðurinn taldi að nokkr-
ir möguleikar væru íyrir hendi að
auka viðskipti við Svisslendinga.
Norðmenn og Danir selja árlega
mikið magn af frosnum fiski og
niðursuðuvörum til svissneskra
gistihúsa og sjálfsölubúða, en enn
sem komið er eru lítil viðskipli
við íslenzka útflytjendur. Eiga
þeir óhægra um vik vegna ljar-
lægðar, en eigi að síður taldi de
Ferron líklegt að auka mætti út-
flutning. í Sviss er eitthvert íull-
komnasta dreifingar- og frvsti-
kerfi heims, og aðstaða að því ieyti
ákjósanleg, ef unnt er að konia
fiski á markaðinn fyrir sambæri-
legt verð. Ög um gæðin væri ekki
að deila. Eir.nig í Sviss væri ís-
lenzkur fiskur talinn gæðavara.
Engir íslenzkir seðlar
á boðstólum í Geneve.
Tíminn birti nýlega fregn af
ólöglegri verzlun með íslenzka
seðla í New York, og sögðust selj-
endur fá birgðir frá Geneve. Blaða
maðurinn spurði ræðismanninn,
hvort þetta mundi rétt hermt, en
hann kvað það fráleitt. Hann hefði
einmitt kynnt sér það sérstaklega
að beiðni íslenzkra stjórnarvalda,
en í allri Geneveborg — og raun-
ar í öllu Svisslandi — væri ekkert
teljandi af íslenzkum seðlum á
markaði, e. t. v. eitt þúsund kr.
hjá peningastofnunum. En gjald-
eyrisverzlun er þar frjáls og óháð,
eins og í Bandaríkjunum. Ræðis-
maðurinn kvað því þörf að leita
uppsprettu þessara viðskipta arm-
ars staðar.
Stórfelld byggingastarfsemi
vekur athygii.
De Ferron hefir aldrei komið til
íslands fyrr. Hann kvað ekkert
hafa vakið meiri athygli sína en
hina stórfeildu byggingarstarfsemi,
sem fram færi í Reykjavík. Mundi
svo mikil húsagerð á svo skömm-
um tíma þykja mikil tíðindi í Sviss
— De Ferron dvelur hér aðeins
fáa daga.
Olíufarmgjöld
(Framhald af 1. síðu).
nijög þægilegar og rúmgóðar. Bor'ð
sal og setusal má t. d. tengja
saman og gera úr báðum ágætan
kvikmyndasal.
Getur lagzt að einni bryggju.
Hið nýja olíuskip mun geta los-
að farm í Hvalfirði, Örfirisey,
Laugarnesi, Hafnarfirði og Skerja
firði, en ekki lagzt að bryggju
nema í Hafnarfirði. Tæknilegir
möguleikar eru á því að nota skip-
ið til að flytja út lýsi, t. d. ef svo
mikið aflaðist af síld, að þörf
væri á svo stóru skipi til lýsis-
flutninga.
Aðeins eitt olíuskip, sem komið
hefir til Reykjavíkur nú -hin síð-
ustu ár er stærra en þetta skip,
fiest hafa verið minni. Þetta skip
er um það bil þrisvar sinnum
slærra en Tröllafoss. Þegar það
bætist í flotann verður skipaeign
SÍS orðin 27000 lestir.
TIVOLI
Eins og skýrt var frá hér í
blaðinu í gær, átti að opna
skemmtigarðinn Tívolí í fyrradag.
Úr þessu gat þó ekki orðið vegna
bilunar.