Tíminn - 26.05.1956, Blaðsíða 7

T f M I N N, laugardaginn 26. maí 1956.
NúpsstaSur
Hannes á Núpsstað hefur marga svaðii-
förina farið yfir viðsjálan Skeiðarársand
Stunáum mátti ekki tæpara staiáa
í fj'rrasumar bar það til tíðinda, að hlaup kom í Múlakvísí.
Brúna tók af og vegurinn að hanni eyðilagðist á löngum
kafla. Sveitirnar fyrir austan einangruðust og það varð að
fá til sérstaklega stórar .og traustar bifreiðar til að annasí
flutninga til „sveiíanr.a milli sanda“.
Sveitirnar milii sanda erú Land-
brot, Álftaver, Sí<5a og Fljóts-
hverfi. Á Mýrdalssandi eru mörg
vatnsföll og ströng, en mest þeirra
eru Múlakvísl, Skálm og KúSafÍjót.
Brúin á Múlakvísl er nú um það
bií fullgtífS, og verið er aS brúa
Skálrn. Senniiega verður því lokið
innan skamms, svo að á öndverðu
sumri verði bílum af flestum
gerðum fært alla leið austur að
Núpstað, .austast? bænum í Fljóts-
hverfi og síðasta áður en lagt er
á SkeiSarársand.

Á víðavangi
stráumuni og flutti með sér jaka,
sem veltust fram í straumiðiínni.
Ég fór einbesta og kc.mst heiir.
um nóttiná.
í annnð skipti fór ég á inóti
Benedikt á Skaftafelli austur yf'.r
Núpsvötn. Eg beið hans á sand-
inum fyrir austan Vötnin og þau
voru í vexti, því að hlaup var
komið úr Grænaióni. Benedikt
seinkaði eitthvað, og begar hann
kom var ekki nih annað að gera
en að snúa honum við heim aftur.
Mér var ekki orðið rótt að bíða,
Djúpavog. Hvort tveggja langt,
og það var venjulega farið tvisvar
á ári. Það þurfti mar-»q h<>sta í |
bessar ferðir. Nú er öldin önnur.
Englnn vill lengur nota hestana.
— Hvenær hættir þú svo póst-
ferðuuí?
— Síðustu tvö árin var Björn
á Kálfafellsstað einnig i ferðun-
um. Eg hætti svo árið 1947.
i ílannes og kona hans, Þórunn
! Þórarinsdóttir koma framn' dyr og
: kveíja komumann. Þeir eru marg-
: ir, sem búnir eru að koma hér á
i þeirra búskapartíð, og öllum verið
vcittur beini, inatur og húsaskjól.
Túníð cr orðið skrúðgrænt og
viliigæsirnar hafa hópast þangað
og kroppa grængresið. Þær eru
spakar. Hér er þeim aídrei gert
mein. Annar hópur flýgur yfir
túnið, stefnir á Lómagnúp, sem
rís liár og tignarlegur yfir sand-
Hannes á Núpstað.
Hannes Jónsson á Núpstað er
fvrir liingu latidskunnur maður
fyrir íerðir sínar og svaðilfarir
yíir skaftfellsku vötriih.
Fréttamaður frá Tímanum átti
r.ýlega tal við Hannes. Hann er
nú nokkuð við aldur, en mjög vel
ern og skemmtiiégur. Kann frá
mörgu að segja.
— Hvcnær býrjaðir þú póst-
ferðir?
— Þáð var árið 1905, sama ár-
io og ég byrjaði búskan bérna á
Núpstað. Fór fyrstu ferðirnar fyr-
ir Stefán póst Þorvaldsson. Ilnnn
var liðfár pg fékk.mfg til að fara
nokkrar ferðir: Er. biar iirðu.flqiri,
og ári'ð' 1914 tók égivið þóstferð-
unum austur yfir Skeiðarársand.
Pósturinn var sóttur að Prest-
bakka og þanntg h'élstrþað meðan
séra Mágnús lifðL Eftir það var
afgreiðslan á Kirkjubæjarklaustri.
Póstinn fór. ég með austur í Öræfi
og margar góðar minningar á ég
frá þessum dögum.
— Þú hefir eílaust oft komist í
hann krappann í vötnunum á Skeið
arársandl?
— Útlitið var stundum ekki sem
hezt. En ég kcmst klakklaust heim
úr liverri ferð. Það var ekki mér
að þakka., Þar voru æðri máttar-
völd að verki. Þnð var um haustið
1922, að cg var á leið austur yfir
Sand og sá þess merki rétt eftir-
að ég lagði af stáð að heiman,
að hlaup var að byrja. f þessari
ferð var- stúllca með mér. Hún hét
Guðrún Pálsdóttir og var á leið
austur að Eiðuin. Seinna giftist
hún þar. Jæja, í þetta skipti var
hlaupið sem sagt byrjað og þeir
á Skaftafelli sáu þsss raerki, enda
komu þeir á móti méri Eg vildi
fyrir hvorn mun komast heim um
kvöldið, en það var ekki árenni-
legt. Hir.s vegar vissi ég að kon-
an mín mundi verða hrædd um
mig og eins pabbi, sem þá var
lifandu Eg dreif mig þess vegna
af stað, og. Odílur heitinn í Skafta-
felli fylgdi mér út yíir Skeiöará
afíur. Það var ógnþrungið um að
litast á sandinum þá. Kolmórautt
jökulvatnið byltist fram i stríðum

Eitf rekur sig
á annars horn
„Landsfundurinn“ sællar
minningar samþykkti þakkará-
varp til þingmanna flokksins
fyrir að þeir hefðu dyggilega
stuðlað að „jafnvægi í byggð
landsins". Auðvitað nálgast
samþykktin að vera skrítla, en
samræmið í orðum og athöfn-
um er svo þar á ofan þannig,
að þessir sömu þingmenn og
flokksforingjar hamast nú við
að halda í varnarherinn og
framkvæmdirnar þar, sem soga
til sín vinnuafl utan af landi.
annað tveggja beint á Keflavik-
urflugvöll eða í byggingafram-
kvæmdirnar í Reykjavík, sem
hergróði stendur undir. Það er
þclrra framlag til „jafnvægis-
ins“ þessa stundina. En á sania
tíma scni Mbl. og allt þess lið
hamast við að fortelja þjóðinni
að hér miini verða kreppa, ef
varnarfrainkvænidirnar dragist
saman, sainþykkti landsfundur-
inn ádeilu á utanríkisráðherra
fyrir að hafa ckki nógsamlega
gætt þess að innlent vinnuafl
væri ekki of bundið varnarfram
kvæmduin! Þannig er samræm
ið í málflutningnum, ekki lieil
brú í ncinu.
Hverjir sfanda á bak við
hallarsvindlið?
Morgunblaðið skýrði frá því
á dögunum að Morgunblaðsliöll-
in fræga — þar sem hver hæð
kostar eins mikið og íbuðar-
byggingar við heila götu —
væri byggð í samvinnu við fyrir
tæki á borð við Sölusamband
liraðfrystihúsanna og S. í. F.
Nú er löngu opinbert, að for-
ráðamenn Morgunblaðsins liafa
með byggingarframkvæindum
þessuin herfilega brotið þær fáu
rcglur, sem eftir erú um fjár-
festingareftirlit. Til þess að
geta haldið áfram að hlaða hæð
ofan á hæð á húsbákni þessu,
liefir íhaldið þótzt vera að
byggja íbúðir í höllinni og hefir
stunduin verið nefnt „smáíbúða
hverfi MorgunbIaðsins“. Nú
væri fróðlegt að vita, hvort
fyrirtæki þau, sem Mbl. nefndi,
eru aðilar að þessu svindli.
Mbl. hefir upplýst að þau séu
aðilar að byggingunni. Þar með
hefir blaðið tengt nafn þeirra
við stórfelldasta braskið í kring
um fjárfestingarcftirlitið, sem
um getur. Ætla þau að liggja
undir þcssu ámæli eða gera
hreint fyrir sínum dyrum.
Furðuleg samvinna
Samvinna fyrirtækja á borð
við Sölumiðstöðina og S.Í.F. við
Morgunblaðið í samb.indi við
liallarbyggingu þessa, er í sjálfu
sér furðulegt fyrirbæri. Fyrir-
tæki, sem eru byggð upp með
fé frá sjávarútveginúm og eru
að nokkru leyíi almanna fyrir-
tæki, taka höndum saman við
gróðaklíku, sem gefur út póli-
tískt blað til þess að vernda
hagsmuni sína. Samvinna um
húsbyggingu, sem er í sjálfu
sér og í framkvæmd hneyksli.
Mestur hagur þeirra, sem
standa að baki þessara fyrir-
tækja sjávarútvegsins, væri, að
ofurvald gróðaklíkunnar í
kringutti Mbl. yfir ýmsum þátt-
um útflutningsverzlunarinnar,
væri brotið á bak aftur. Skyldi
Mbl.-klíkan ekki hafa talið tvö-
faldan hag að því að tengjast
bróðurböndum við bcssi fyrir-
tæki í gegnum Morgunblaðs-
höllina? Fjárfcstingin í Mbl.-
höllinni nemur þcgar mörgum
miljónum. Hverjir skyldu þar
lcggja fram stærstan skerf?
Iðgjaldið og frygginga-
upphæðin
Menn geta gert sér ofurlitla
— og þó takmarkaða — hug-
mynd um peningaveldið á Sjálf
stæðisflokknum, cr þeir hug-
leiða þetta hallarbyggingarmál
allt saman, kaup íhaldsins á
húsum fyrir miljónir í þágu
flokksins, stórfellt mannahald ll-
til áróðursstarfsemi, flokksskrif S
stofur með launuðum erindrek- fi
um út um allt land, mikla út- i
gáfustarfsemi undir ýmsum 1
nöfnum og í ýmsum myndum ||
o. s. frv. Hvaðan koina pening- |l
arnir? Menn halda e. t. v. að II
hugsjónaríkir ágætismenn láti
fé af hendi rakna í þágu „sjálf-
stæðisstefnunnar“, þótt erfitt
eigi. Lítið miiiuli muna um
þeirra franilag í hallarbygging-
una. Ætli að ekki sé sanni
nær, að þeir, sem standa við
austur við gróðalindir ýmis
konar, í kringum her og verzl-
un og hvers konar viðskipti í
skjóli flokksins, séu að greiða
iðgjald af þeirri tryggingu, sem
flokkurinn þykist geta gefið
fyrir því, að þessar lindir þorni
ekki upp. Iðgjaldið er aldrei
nenia lítið brot af þeirri upp-
hseð, sein sá er tryggir, hefir
í huga. Hvernig mundi sú fúlga
líta út á blaði? Hætt er við,
að ínundi standa í einhverjum,
að lesa úr þeim tölum.
m
Hjónin á Núpsstað
því að sífellt óx á Vötnunum. Eink,
um var það einn állinn, sera gróf í
sig mest. Eftir að hafa snúið þeim
við austur yfir aftur, iagði ég í|
Núpsvölnin og komst yfir heilu og j
höldnu, en í ’-að skipti mátti eitki |
tæpara standa. ,
Nú vill enginn n<ifa hestana.
— Faðir minn bjó hér a-3 Núps-
stað og á undaq, honum afi hiirin.
Okkar ætt hefir búið hár síðan
sögur hófust. Áður var hér grös-
ugra.en nú. Fyrir um það bil eitt
hundrað og sjotíú árutn' voru allir
sandarnir hérna uppgrónir. Lóma-
gnúpsá, sem nú héitir NúpsyStn,
rann þá milli grasi gróinna bakica.
Sagan segir að1 þegar Guðmur.dur
góði var hér eýtt sinn á ferð, hafi
verið koinið hlaup í Vötnin þegar
hann bar þar að. Lestir biðu sitt
hvoru megin og komust ekki yfir.
Guornundur góði fékk bóndann á
Núpstað til þess að fylgja sér vfir,
og eftir það gátu lestirnar fárið
ferða sinna.
— Hveri voru kaiípstaðarfer'ðir
farnar héðan úr sveitinni?
— Það var annað hvort fari'ð
út á Eyrarbakka eða austur á
inn, en eLstu brúnir hans hverfa
í skýjabakkann íyrir handan.
Sv. S.
r
Kaupfélag Súgfirðinga endurgreiðir
6% af viðskiptum félagsmanna
Frá fréttaritara Tímans á Suðureyri.
Aðalfundur aupfélags Súgfirðinga var haldinn á Suðureyri
þriðjudaginn 22. maí. Vöruvelta félagsins varð 2,2 milj. kr.
á s. 1. ári. Afkoma félagsins var góð og samþykkti fundurinn
að greiða félagsmönnum 6% af ágóðaskyldri verzlun, 3% í
stofnsjóð, en 3% greitt út.
Tító forseti fer í heim-
sókn tii ftekvö * •
Belgrad, 24. maí. — Tilkynnt
var í Belgrad að Tító forseti muni!
fara í opinbera heimsókn til Ráð-
stjórnarríkjanna í næsta mánuði.
Er það í fyrsta sinn, sem hann fer
þangað síðan 1948 að fjandskap- j
ur hófst með Stalín og honum. |
Forsetinn ræddi við fréttamenn í
dag og sagði, að stefnubreyting
sú, sem orðið hefði í Ráðstjórn-
arríkjunum eftir dauða Stalíns
væri einn merkasti viðburður í
veraldarsögunni og myndi hafa
víðtæk áhrif á gang heimsmál-
anna. Sambúð austurs og vesturs
myndi vafalaust íara batnar.di úr
þessu. Hann kvaðst myndu ræða
titn sameiginleg hagsmunamál ríkj
anna, en tók fram, að Júgóslavar
myndu ekki leita eftir frekari efna
hagsaðstoð frá Rússlandi.
Hinn 30. apríl s. 1. opnaði félagið
nýja sölubúð í endurbættum húsa
kynnum, vel búna og með nýtízku
búnaði til afgreiðslu.
Stjórn félagsins skipa nú Sturla
Jónsson, formaður, og Friðbert
Pétursson, Þórður Maríasson, Gísli
Maríasson og Ágúst Ólafsson.Kaup
félagsstjórt er Jóhannes Þ. Jóns-
son. ___________
KEA byggir beinamjöls-
verksmiSju í Hrísey
Akureyri í gær. — Þann 15. þessa
mána'ðar var tekin í notkun ný
beinamjölsverksmiðja í Hrísey. Er
það útibú KEA í Hrísey, sem hef-
ir látið byggja þessa verksmiðju.
Vinnur hún úr öllum fiskúrgangi,
en áður varð að flytja allan fisk-
úrgang til Dalvíkur til vinnslu.
Eru þetta hinar þörfustu fram-
kvæmdir, sem kaupfélagið hefir
unnið að eins og svo oft áður.
Landssmiðjan í Reykjavík setti
upp vélar í verksmiðjuna. — E.D.
Von Brentano heim-
sækir Dani og
Norðmenn
NTB—Kaupmannahöfn, 24. maf.
Von Brentano utanríkisráðherra
V-Þýzkalands kom í dag til Kaup-
mannahafnar og hófst með því' 6
daga opinber heimsókn hans til
Danmerkur og Noregs. Þetta er í
fyrsta sinn, sem þýzkur ráðherra
kemur í heimsókn til þessara landa
eftir styrjöldina. Ekki mun ráð-
herrann ræða nein mikilvæg mál
við stjórnmálamenn þessara ríkja
að því er talið er, heldur er ferð-
in fyrst og fremst farin í bví
skyni að skapa vinsamlegri kynni
milli ríkjanna, en nokkurrar
beizkju hefir að sjálfsögðu gætt
í garð Þjóðverja síðan á styrjald-
arárunum.