Tíminn - 26.05.1956, Blaðsíða 8

JB
'rCD'ö'DiöOÖOaOa □□□□□□ □□□□□□□dUaDaDaDbnaDcOcDoOaÖdOaD
c
□
□
,□
io
iD
!□
la
!□
ia
□
o
í slerLdingajjættlr

□
□□□□□□□□□□□□□
a
□
□
□
a
□
□
□
o
□
Sjötugur: Þórarinn Krisijánsson EÍdjárn
! í dag er æskuvinur minn og
fóstbróðir, Þórarinn Kr. Eldjárn á
Tjörn sjötugur. Er mér bæði Ijúft
og skylt að minnast hans með
nokkrum orðum nú, er hann slglir
fyrir þennan merkistanga manns-
ævinnar.
Fyrir 10 árum ritaði ég greinar-
etúf f norðlenzkt blað um Þórar-
jn sextugan. Verður það, sem ég
segi rni því að mestu endurtekn-
ing að efni og orðfæri á þeirri
grein, því að ekki hefir neinn „nýr
Þórarh]rt“ orðið til á þessum 10
árúih?ög vona ég að vinur minn
sé mér sammála um það.
Iniían við fermingaraldur kynnt-
ist ég hinum unga prestssyni á
Tjörn, og urðum við brátt mjög
samrímdir í leikjum og störfum,
við nám heima og heiman, og höf-
um jafnan skoðað okkur sem fóst-
Þræður, og á það bræðralag hefir
aldrei sk'uggi fallið. Héfi ég jafn-
an þótzt skynja það, að ýmsir eðiis-
Íkostir þessa æskuvinar míns eigi
drýgsta þáttinn í þessari hamingju
okkar beggja.
Þórárinn Kristjánsson er fædd-
■ur að Tjörn 26. maí 1886. Voru
foreldrar hans hin síðustu prests-
hjón á Tjörn, þau séra Kristján.
BÍdjárn Þórarinsson prófasts í
Vatnsfirði Kristjánssonar prests
að Völlum Þorsteinssonar, og
Petrína Soffía Hjörleifsdóttir
prests Guttormssonar að Skinna-
Btað, Tjörn og Völlum. Er Þórar-
inn því af kunnu og góðu bergi
Iwotinn.
Börn prestshjónanna náðu 5
fullorðinsaldri og var Þórarinn
«ini sonurinn, sem upp komst. Var
heimilið á Tjörn jafnan mann-
margt á uppvaxtarárum þeirra
ssystkina og frændfólks þeirra á
evipuðu reki, er þar ólst upp með
þeim. Var þá sannarlega „oft í
koti kátt“, og eigum við öll dýr-
xnætar endurminningar frá þessum
glöðu æskuárum á hinu marg-
anenna menningarheimili, þegar
allt flóði í glitrandi geislarúnum
gamanmála og blossandi starfs-
áhuga. Því að ekki lá þessi glaða
unglingasveit á liði sínu við dag-
leg störf á búinu. Þar var kapp-
samlega unnið og svikalaust, og
allt heimilið starfsamt og reglu-
fast. ...
Við slík skilyrði ólst Þórarinn á
Tjörn upp. Og ekki var honum
lilíft við vinnu fremur en öðrum,
. enda mundi hvorki hann né aðrir
hafa kært sig um að vera þannig
„settir hjá“. En vinnukappið og
reglusemin í heimilinu og stjórn-
semin í öllum vinnuháttum mun
vissulega hafa orðið honum lær-
dómur og hvöt, styrkt skaphöfn
hans og athafnaþrá og orðið af-
drifaríkur orkugjafi í lífi hans og
starfi.
Þórarinn er einn af þeim 12, sem
luku gagnfræðaprófi á Akureyri
1905, og sagt hefir verið um að
væri allsérstæður hópur. Og hann
héfir a. m. k. enzt furðu vel, því
■að enn eru 9 uppistandandi, og
þó aðeíns einn innan við sjötugt,
eftir að Þórarinn er stiginn yfir
þrepið. Og velkominn skal hann
að sjálfsögðu vera í hóp þessara
öldunga, sem eitt sinn voru ann-
álaðir áflogaseggir, en hafa nú
tekið sér hvíld frá „burtreiðum,
hamflettum og hryggspennum“
íersiaáranna, en skemmta sér
st|iK«h«n við að skyggnast um öxl
Velúrinn 1907—08 var Þórarinn
netáaiKlí í Lýðháskólanum á Voss
í Nörifgi. Og vorið 1909 sótti hann
hifHfýísta námskeið fyrír kennara,
sem' Háldið mun hafa verið hér-
lendis, og gerðist síðan barnakenn-
ari heima í sveit sinni. Það starf
stundaði hann síðán óslitið þangað
til á s. 1. hausti. Og jafnframt
þessu hefir hann svo verið bóndi
á Tjörn. f fyrstu stjórnaði hann
að vísu búi föður síns, en er Þór-
arinn kvæntist og prestur hætti
búskap tók sonurinn við. Hann
hefir því verið bæði bóndi og barna
Jsennari hátt á 5. áratug, og farizt
hvorttveggja farsællega.
Verk hans tala á Tjörn. Þegar
Þórarinn tók þar. vi.ð .búi ■ mátti
sanna vísupartirin: „Krappt er
þýfi kripgijm Tjörn og kelda mörg
á en'gi. þyí aðúúnið var kargi
og keTdúrnar naínfrægár. Nú er
ekki aðeins það að þúfurnar séu
horfnar úr gamla túninu, heldur
hefir miklu nýju túni verið bætt
við. Og eftir keldunum tekur eng-
inn lengur. Hinn gamli og virðu-
legi moldarbær hefir fyrir löngu
þokað fyrir stóru steinhúsi, gamla
fjósið og fjárhúsin horfin og ný
og margfallt betri komin í stað-
inn o. s. frv. Og á allan hátt hefir
hann stórbætt jörð sína og þokað
öllum búskáparháttum í fremstu
röð. Hann hefir því sem bóndi
reynzt athafnasamur og hygginn
dugnaðarmaður, og mun óðalið
hans góða og fagra lengi bera
merki um afköst hans og forsjá.
Hinn höfuðþáttur ævistarfsir.s,
barnakennslan, er þess eðlis, að
erfiðara er að vega og mæla erfiði
og árangur. Og þó tala verkin þar
einnig sínu máli um farsælt starf.
Það kom og skýrt í ljós á s. 1.
hausti, er Þórarinn lét af kennslu-
störfum, hver ítök hann á í nem-
endum sínum. Þeir kepptust þar
um að ljúka á hann lofsorði og
sýndu honum í verki hinn mesta
vinar- og þakklætishug. Og þetta
kemur þeim, sem til þekkja, ekki
á óvart. Þórarinn er búinn ýmsum
veigamiklum kostum góðs kennara.
Hann var í senn öruggur og mild-
ur stjórnandi, skapfastur og aðláð-
andi, en glettni'og gamansemi er
honum í blóð borin, og slíkt kunna
börn að meta. Og hin meðfædda
ágæta greind hans, drenglund,
hjartahlýja og örugg réttlætis-
kennd setti þann svip á skóla-
starfið, að það varð nemendum
hugljúft og hamingjudrjúgt. Og
því held ég að óhætt sé að fullyrða
það, að hinn þýðlyndi og þaul-
reyndi kennari hafi .jafnan miðlað
nemendum sínum því úr sjóði
hjarta síns og hugarþels, sem ekki
er víst að aðrir en þeir kunni að
meta. Og því ætla ég að Þórarinn
kennari hafi verið svarfdælskri
æsku hollur leiðbeinandi, og að
það hafi orðið henni mikill ávinri-
ingur að komast í svo náin kynni
við jafn heilstéyptan mann og ágæt
an dreng. Ekkert betra hefir neinn
kennari að bjóða, þegar öllu er
á botninn hvolft.
Þórarinn á Tjörn var einn af
stofnendum U.M.F. Svarfdæla 1909
og átti sæti í fyrstu stjórn þess.
Var hann þar ötull starfsmaður
lengi og átti drjúgan þátt í heilla-
ríku starfi félagsins um tugi ára,
enda er hann félagslyndur og sam-
vinnuþýður að eðlisfari. Hefir
sveit hans líka notið þeirra kosta
hans í ríkum mæli. Hafa margs-
konar trúnaðarstörf jafnan á hann
hlaðizt, og hverju slíku starfi þótt
vel borgið í höndum hans. Þó hefir
hann ekki sótzt eftir slíku eða tran
að sér fram, og aðeins einu sinni
fengizt til að vera á framboðslista
til Alþingis. En með mikilvægustu
trúnaðarstörf sveitar sinnar hefir
hann lengi farið, setið lengi í
hreppsnefnd, verið lengi hrepp-
stjóri og sýslunefndarmaður, og
átt sæti í stjórn Kaupfélags Ey-
firðinga, og er nú stjórnarformaður
þar. Er þáttur félagsmálanna í ævi-
starfi Þórarins hinn merkasti, og
hefir hann jafnan þótt skipa þar
hvert rúm með sæmd.
Þórarinn Kristjánsson ber með
sér aðalsmark góðrar ættar. Hátt-
vísi hans og hófstilling eru djúpt
markaðar eigindir í eðli hans, og
hann hefir það skap, sem engin
styrjöld fylgir. Og þótt hann hafi
að vísu ekki þjónað kjóli og kalli.
svo sem gert hafa forfeður hans
um langan aldur, hefir hann þó
um áratugi verið kennimaður í
nútíma merkingu, og jafnframt
æðstiprestur sanngirni, sáttfýsi og
drengilegra samskipta við með-
bræður sína. Og ég efast um, að
hinir mörgu vígðu forfeður hans
hafi þar stigið feti framar.
En Þórarinn hefir vissulega ekki
búið einn á Tjörn. Þar áhin mikil-
hæfa kona hans, Sigrún Sigurhjart-
ardóttir frá Urðum, sinn veiga-
mikla þátt í farsælu starfi. Hún er
ágæt kona, mikil húsmóðir og frá-
bær móðir. Hefir heimili þeirra
á Tjörn jafnan vérið rómað fyrir
rausn og prýði. Og blóm húsfreyj-
unnar hafa þar jáfnan verið hið
veglega stofustáss. Því að frú Sig-
rún er mikill unnandi blóma og
fagurs gróðurs, og ber m. a. Tjarn
arkirkjugarður glögg merki þess.
Nú hafa þau hjón látið af búskap
að mestu, en við hefir tekið sonur
þeirra, Hjörtur. En önnur börn
þeirra eru Kristján þjóðminjavörð-
ur, Þorbjörg og Petrína, öll gift
og eiga afkomendur, allt hið bezta
fólk.
í dag munu margir heimsækja
Þórarin á Tjörn og samfagna hon-
um, og enn fleiri hugsa hlýtt íil
hans. Og allir munu þeir þakka
honum drengilega samfylgd. Ekki
sízt hans gamli félagi og fóstbróð-
ir
Snorri Sigfússon.
TÍMINN, laugardaginn,. 2(h maí*1956.
- r - , - , . ; . . < > 4sSippspí
Sextugur: Sæmundur Eggertsson
Sæmundur Eggertsson, Hring-
braut 103, Reykjavík, er sextugur
í dag. Sæmundur er fæddur að
Langholti í Borgarfirði 26. maí
1896, sonur Eggerts Gíslasonar
bónda þar og Benóníu Jónsdóttur
konu hans. Fluttist hann ungur
með foreldrum sínum áð Leirár-
görðum í Leirársveit óg ólst þar
upp til fullorðinsára,
Sæmundur var í Hvítárbakka-
skóla og tók mikinh þátt í starf-
semi ungmennafélaganna og ann-
arra félaga þegar á ungum aldri
og hefir æ síðan Starfað mjög að
félagsmálum. Harín studdi og í-
þrottahreyfingunal með ráðum og
dáð, enda góðúr íþróttamaður
sjálfur, þar sem hann var afbragðs
Súndmaður.
Sæmundur fluttist til Akraness
á þrítugsaldri og bjó þar um þrjá
áratugi, únz hann ftutti tjl Reykja
víkur fyrir fáum árum og starfar
nú hjá Áfengisverzíun ríkisins.
Sæmundur er kvæntúr Þuríði Þórð
ardóttur.
Á Akranesi varin Sæmundur
mjög að ræktunarstörfum. Akur-
nesingar hafa á seinni árum stund
Það er gotl að vera léttur
á sér þegar sá stóri tekur
Austurstræti

iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiimiiia
Bátafélagið Björg
| heldur fund I fundarsal Slysavarnafélags íslands, Grófin |
I 1, laugardaginn 26. maí kl. 8 e. h. — FjölmenniS.
Stjórnin.
íiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiimiiiiuiimiMiiiiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiul
liMIIIIIIIMIIIIMIIIIIIIIIIMIIIIMIIIIMIMIIIimiilMMIMMIIIIIMIIIIIIMMIIIIIMIIIIimMIIIIMMIMIMIMIIMMMIIIMIIIIIMIIIIMlU
TILKYNNING |
tim áburharafgreibsla í Gufunesi
Frá 1. júní verður áburður afgreiddur eins og hér j§
| segir: i
| Alia virka daga kl. 7,30 til 6 e. h. Laugardaga engin É
5 js
| afgreiðsla. =
= ■:: 3
= 13
I Þetta eru áburðarkaupendur vinsamlega beðnir að ||
| athuga. |
H§
r: ÁburSarverksmiiSjan h.f.
.-r-. |
iFMMMIlMlllllliriimiMIIÍIIIIIIIIIIMIIIMirillIMIIIIIIIIIIillMIMIIIIIIMMMMIIIIMIIIimmMMMMMMIIimiMIIMIMMIIIillUII
að nokkurn búskap samhliða sjó-
sókninni, ræktað mikíð, eiga sum-
ir sauðfé og áttu allmargir kýr,
einkum áður en mjólkursala komst
í fullkomið horf: Sæmundur vann
mjög mikið að ræktunarstörfum á
Akranesi, braut land og vann til
túns. Hafði ,þann snemma drátt-
arvéj fif. þeirra starfa og hefir
unnið að ræktun mikils hluta
hinna éfdri túna við Akranes. Rækt
úriárstöifin voru Sæmundi einkar
hugleikiri óg kunni hann á þeim
ágæt skil. —
Að félagsmálum vann Sæmund-
ur mikið á: Akranesi. Hann starf-
aði mjög ,i yerkalýðshreyfingunni,
gegndi, þaí;ýmsum trúnaðárstörf-
úrn. sat.f. d. óxt .í samninganefnd-
uiri fyrlr ýérkarnenn. Hann var
meðal ötulustu hvatamanna að
starfsemi Pöntunarfélags Akra-
ness, sem sjðar varð Kaupfélag
Suður-Borgfirðinga. i
Sæmundur er gerhugull maður,
greindur vel og vinsæll, enda afl-
ar hann sér trausts þeirra, er hon-
um kynnast. Hann hefir jafnan
þótt tillögugóður og skyggn á úr-
ræði, enda hafa ráð hans jafnan
þótt góð í félagsmálum. Þeir
munu margir sem senda Sæmundi
hlýjar kveðjur á þessum tímamót-
um.
&>