Tíminn - 26.07.1956, Blaðsíða 8

Veðurspá í dag:
Norðaustart; stinningskaldi,
léttskýjaS,..__. I
18. árg. ■a-.hq.. ,
Hitastig á nokkrum stöðum:
Reykjavík 11 stig, Akureyri 9,
Egilsstaðir 8, Kaupmannahöfn
19, London 20, New York 30. ,
Fimmtudaginn 26. júlí 1956.
Stórblöð birta greinar
um stjórnarmyndunina
Times í Lcíidon mmnir á, a$ deilan
viS Breta sé enn óleyst
Eflii- að' fregnir bárust héðan um stjórnarmyndunina hófu
helztu blöð.báöum megin hafsins að ræða um íslenzk málefni
og samskipti landsmanna við aðrar þjóðir í ritstjórnargrein-
um. K'eniiir þar margra grasa og nokkuð ber á því, að rangur
frétíáflutningur um viðhorfin hér, bæði fyrri og síðar, lití
grgjpfp'par? Eru ýmis ummæli 1 þeim byggð á misskilningi og
röngdni forsendum.
'Meðal ibláða-, "sem rœða stjórnar
myndunina erCNew York Times og
Times. í .-Lpndqn.
- ' * ’ '*• * ,
Áttu ekki annars úrkosta.
-Times segir m. a., eftir að hafa
sagt að ekki hafi verið staðið við
ummælifyrir kosningarnar um sam
starf við kommúnista: „En þar sem
Framsókaiarmönnum og banda-
mönnum þeirra, jafnaðarmönnum,
tókst-ekki ,að fá starfhæfan meiri-
hiuta á Alþingi, og þar sem ágrein
ingur þeirrn við Sjálfstæðisflokk-
inn var, of djúpstæður, til þess að
hann yrði, jafnaður, þá áttu þeir
ekki annarra kosta völ en treysta á
fulltingi aflanna lengst til vinstri.
Nú verður hin nýja ríkisstjórn að
framkvæma yfirlýsta ætlun sína um
að segja upp herverndarsamningn-
um ,við Bandaríkin, en samkvæmt
honum annast Bandaríkjamenn
rekstur Keflavíkurstöðvarinnar. En
eins og á Ceylon, þar sem önnur
'\-7 * ‘Tt | $ s *
Rússgr íáta Bretum í
té kjarnorkuupplýs.
London, 25. júlí. — Brezka kjarn
orkumálanefndin upplýsir, að
brezkir vísindamenn hafi sl. átta
ár gert látlausar tilraunir til þess
að hagnýta vetniskjarnorku í þágu
iðnaðar. Formaður nefndarinnar
sagði, að við mjög mikla erfiðleika
væri að etja í þessu efni og langt
virðist í land unz hægt væri að
smíða ofna, sem notuðu vetnisorku.
Sir John Cockroft, helzti vísinda-
maður Breta á þessu sviði upplýs-
ir, að Bretar hafi fengið tímarit
frá- Rússum um kjarnorkuleg vís-
indi. Sé þar að finna upplýsingar,
sem vera megi að Bretum komi að
haldi. Sé þetta einn liður í gagn-
kvæmurn upplýsingum Breta og
Rússa .áf.pyiði vísinda.
jiili »/KK5 ttUMV*
Járnbrautarstarfs-
menn á Ítalíu gera
verkfalj
Romaþorg, 24. júlí. 190 þús. járn
hrautarstdrfsmenn á Ítalíu gerðu
sólarhfingsverkfall, sem hófst í
gærkveldi. Aðeins 150 lestir voru
á ferðinni og störfuðu hermenn
við'þáér. Venjulega ganga um 6000
JeSÖf. lífíéndir ferðamenn mættu
þústíncfiðn sáman á járnbrautar-
stööviwn ,í morgun, þar eð þeir
htöfðii 'ekki skilið tilkynningar í
WTöðum og útvarpi um að verk-
fallið væri skollið á.
bandalagssamsteypa vann nýlega
sigur i kosningum, sem mjög sner-
ust um, erlendar herstöðvar, kann
svo að fara, að íslendingum reyn-
ist framkvæmd gefinna loforða
nokkru flóknari í reynd en stund-
um var látið í veðri vaka, þegar
fræðilega var rætt um það mál.
Þannig er það, að leita verður sam
ráðs við Norður-Atlantshafsbanda-
lagið um framtíð herstöðvarinnar
í Keflavík, þar eð hún er á vegum
bandalagsins, þót herlið það, sem
þar er sé frá Bandaríkjunum. Ef
hr. Jónasson og samstarfsmenn
hans, gera sér urrj það vonir, og
það hafa þeir sagt, að þeir geri, að
viðhalda herstöðinni í „mölpoka“
(mothballed), undir umsjá Norð-
ur-Atlantshafsbandalagsins þá verð
ur ráð bandalagsins að úrskurða,
hvort sú hugmynd er viðhlítandi
eða möguleika.“
Viðhorf bandarískra
stjórnarvalda
Ennfremur segir Times: „Banda-
rísk stjórnarvöld eru ólíkleg til að
hafa í frammi nokkra viðleitni að
vígstöðvabaki til þess að halda her-
sveitum sínum í Keflavík, þrátt
fyrir það álit hernaðarsérfræðinga
að fótfesta á íslandi sé nauðsyn
fyrir varnir við Atlantshaf. . . “
Rekur blaðið síðan að í Bandaríkj-
unum gæti tilhneigingar til að líta
á kosningarnar sem yfirlýsingu
um andúð á þeim, (og má geta þess
til skýringar, að mikilsmetnir frétta
menn telja að fréttasendingar héð
an hafi ýtt undir þann misskilning
að and-amerísk stefna væri undir-
rót ályktana Alþingis í varnarmál-
inu). Vel megi svo fara að þau
óski að hverfa á brott þegar í stað“.
En Times varar við því að nokk
uð sé aðhafst í flaustri. Blaðið tel
ur að herstöðin gegni mikilvægu
hlutverki í efnahagslífi íslendinga,
sem ekki sé fært um að mæta stór
áföllum og klykkir síðan út með
því að segja, að „í rauninni er það
lausn hinnar langdregnu deilu við
Breta um fiskveiðimálin, sem brýn
ust þörf er að athuga.“
Einhliða upplýsingar um
kosningafyrirkomulag.
í grein í New York Times mun
m. a. rætt um kjördæmaskipun og
kosningafyrirkomulag hér á landi,
og virðist blaðið hafa nokkuð ein-
hliða upplýsingar um það mál, sein
og fleira. Þá birti Politiken for-
síðugrein í fyrradag, þar sem rætt
er um viðhorf í aðalstöðvum NATO
til stjórnarmyndunar hér, og er svo
að sjá sem þar séu einhverjar á-
hyggjur meðal forráðamanna um
gæzlu leyndarmála bandalagsins
eftir að kommúnisti er kominn í
stjórn. Fleiri blöð hafa rætt þessi
mál í svipuðum dúr og þessi þrjú
sem hér eru nefnd.
1 ....... ......—.. ..................—----- -------
4 tiá W f* r- v ~ Z » t
Fundiir Framsóknarfélags Reykjavík
urí Tjarnarkaffi á þriðjudag
Framsóknarfélag Reykjavíkur heldur fund í Tjarnar-
kaffi næstkomandi þriðjudagskvöld, og hefst hann
}. , . klukkán 8,30.
Formaður Framsóknarflokksins, Hermann Jónasson,
| >' forsætisráðherra, flytur ræðu á fundinum. — Allt
Frarrisóknarfólk er velkomið á fundinn. Fjölmennið og
ræðið stjórnmálaviðhorfið eftir stjórnarskiptin.
Tékkar fækka í
her sÍMim
Prag, 25. júlí. — Tékkneska
stjörnin tilkynnti í dag, að hún
hefði ákveðið að fækka um 10 þús.
manns í hernum. Er þetta í annað
sinn á skömmum tíma, að Tékkar
fækka í hernum. í ágúst í fyrra
fækkuðu þeir um 34 þús. manns.
Segir ríkisstjórnin að þetta sé hægt
vegna batnandi ástands í alþjóða-
málum. Mennirnir verði settir til
vinnu í þeim iðngreinum, sem nú
vanli vinnuafl.
Arsfundur Stúdenta-
félags Mið-Vesturí.
Stúdentafélag Mið-Vesturlands,
sem yfir fjórar sýslur, Dalasýslu,
Snæfells- og Hnappadalssýslu,
Borgarfjarðarsýslu og Mýrarsýslu,
heldur ársfund sinn að Bifröst í
Borgarfirði næsta laugardag og
sunnudag. Aðalumræðuefni fundar-
ins verður vegur og varðveizla ís-
lenkrar tungu, og verður Ragnar
Jóhannesson, skólastjóri frummæl
andi. Félagið var stofnað fyrir 3
árum, og var fyrsti formaður þess
Ragnar Jóhannesson, en núverandi
formaður er séra Þorgrímur Sig-
urðsson á Staðastaö.
Bretar hafa enn forystu
um skipasmíðar.
London, 24. júlí. — Brezkar
skipasmíðastöðvar voru afkasta-
mestar. Bretar héldu á öðrum árs-
fjórðungi þessa árs forystunni í
skipasmíði. Japanskar skipasmíða
stöðvar koma næstar í röðinni og
hafa mjög dregið á Breta. Þriðju
í röðinni eru Vestur-Þjóðverjar og
eru skipasmíðar þeirra einnig í
miklum vexti.
Eldingar í Kaliforniu j
I sumum hlutum Kaliforníu er þrumuveður og eldingar nær'óþekkt fyrir-
brigSi. Samt bar svo nýlega við á þeim slóSum, að geysimikið óveSur skall
á með reiSarþrumum og eldingum. íbúarnir urðu óttaslegnir og vissu vart
hvað til bragðs skyldi taka. Eldingarnar tvístruðu festingunni eins og
myndin sýnir, en þó urðu ekki teljandi skaðar af veðri þessu.
Síðutus thi árin höfum við selt
Tékkum fisk fyrir 163 millj. króna
Höfum keypt í stafönn ýmsar iínaíarvörur
Tékkóslóvakía varð fyrst Austur-Evrópulanda, sem bvrjaði
að styrjöld lokinni að kaupa fisk af íslendingum. Hófust fisk-
Sölur þangað í ársbyrjun 1946. Á þeim 10 árum, sem síðan
eru liðin, hafa Tékkar samtals keypt af okkur um 35 þusund
smálestir af hraðfrystum fiski og nemur samanlagt kaupverð
hans um 163 milljónum króna.
Á síðustu árum hefir Tékkósló-
vakía verið þriðji stærsti kaupandi
hraðfrysts fisks frá íslandi, næst
á eftir Sovétríkjunum og Banda-
ríkjunum. Tékkar kaupa einnig
nokkuð magn af hraðfrýstri síld,
sem þeir reykja til neyzlu og einn-
ig kaupa þeir fiskimjöl.
Félag áhugamanna um sölu-
tækni var stofnað í gær
í gær var stofnað hér í bænum félag áhugamanna um sölu-
tækni og er hugmyndin að félagsstofnun þessari komin frá
Norðurlöndunum hinum. En þar eru alls staðar starfandi slík
félög og hafa þau með sér norrænt samstarf, sem hugmyndin
er að íslendingar verði aðilar að.
Fáum iðnaðarvörur.
í stað fisksins fá íslendingar frá
Tékkóslóvakíu vélar, bifreiðar, raf
magnstæki, leirmuni, skófatnað,
kornvörur og niðursoðna ávexti o.
fl. En Tékkar hafa um aldaraðir
verið kunnir fyrir iðnaðarfram-
leiðslu sína.
Hámarki náði fiskútflutningur
íslendinga til Tékkóslóvakíu árið
1954. Þá keyptu þeir 7750 smálest
ir af hraðfrystum fiski fyrir 43
milljónir króna.
Fisksendingar ganga sélnt.
Þann 24. sept. s. L var undirrit-
(Framhald á 2. síðu).
Á stofnfundi félagsins, sem
haldinn var að Hótel Borg í gær,
sagði Gylfi Þ. Gíslason, ráðherra,
frá tildrögum að félagsstofnun
þessari og lýsti markmiði og störf- ]
um hiiðstæðra samtaka, sem hann
hefir kynnzt á Norðurlöndum. Voru
það eindregin tilmæli hinna nor-
rænu frænda okkar að við stofnuð-
um slíkt félag hér og við yrðum
aðilar að hagnýtu samstarfi Norð-
urlandanna á þessu sviði.
Einstaklingar og fyrirtæki geta
gerzt félagar og er einkum mikil-
vægt fyrir þá, sem þurfa á sölu-
tækni og kynningarstarfsemi að
halda að vera meðlimir í samtök-
unum. Geta þau orðið til hags fyrir
alla, sem áhuga hafa á auglýsinga
og kynningarstarfsemi, sem orðin
er nauðsynleg í nútímaþjóðfélög-
um.
Samþykkt voru á fundinum lög
fyrir félagið og kosin 7 manna
stjórn en ætlunin er að félagið
sendi fulltrúa á norræna ráðstefnu
um sölutækni, sem haldin verður
í Gautaborg um miðjan næsta
mánuð.
Eldur í bv. Elliða
Um klukkan 6 í gær var slökkvi
iiðið kailað um borð í bv. Elliða
frá Siglufirði, þar sem hann lá hér
í Reykjavíkurhöfn. Hafði kviknað
í skonsu aftast í skipinu undir
stýrisvél. Eldurinn var slökktur
fljótt og skemmdir urðu litlar. —
Eldsupptök eru ókunn.
Heildarvelta Kf. HrútfirSinga nam
5,6 milljonum króna á síðastliðnu ári
BúiÖ aÖ opna útibú viÖ þjóÖveginn hjá
brúnni yfir HrútafjarÖará
Frá fréttaritara Tímans á BorSeyri.
Nýlega er lokið aðalfundi Kaupfélags Hrútfirðinga, en
hann var haldinn á Borðeyri. Heildarveltan á árinu 1955 nam
5,6 milljónum. Helztu framkvæmdir á árinu voru bygging
útibús við Hrútafjarðarárbrú og lagning nýrrar vatnsveitu
til Borðeyrar í félagi við Bæjarhrepp.
Heildarveltan sýnir, að viðskipt-
in hafa aukizt að mun og er rekstr
arafkoma félagsins góð. Úthlutað
var 13 af hundraði ágóðaskyldrar
vöruúttektar og nam það 123 þús.
kr. 7 af hundraði fóru í stofnsjóð,
en 6 af hundraði var greitt til fé-
lagsmanna.
Formaður félagsstjórnar var
kjörinn Ólafur Þorsteinsson á
Hlaðhamri. Fráfarandi formaður
er Gunnar Þórðarson, Grænumýr-
artungu. Gunnar hefir setið í þrjá-
tíu ár samfleytt í stjórn fólagsins
og lengst af verið formaður þess.
Meðstjórnendur voru kjörnir: Gísli
Eiríksson á Stað og Jónas Jónsson,
Melum.
Útibúið og vatnsveitan.
Það er um hálfur mánuður síðan
útibú Kaupfélags Hrútfirðinga var
opnað, þar sem þjóðvegurinn ligg
ur yfir Hrútafjarðará og byggð
hefir verið skiptistöð fyrir lands-
símann. Þar eru seldar ýmsar vör-
ur, sem geta komið sér vel fyrir
ferðalanginn, svo sem svaladrykk-
ir og annað. Þá eru snyrtiherbergi
í útibúinu, sem eru opin fyrir al-
menning og útibúið annast sölu á
benzíni og olíum. Lagningu nýrrar
vatnsveitu til Borðeyrar er nú lok-
ið. Gömul vatnsveita var fyrir, en
hún var orðin ófullnægjandi. Eins
og fyrr segir, þá byggðu Bæjar-
hrcppur og kaupfélagið vatnsveit-
una.
íbúðarhús byggt á Borðeyri.
Það er helzt til nýlundu á Borð-
eyri, að þar er verið að byggja nýtt
íbúðarhús, en það hefir ekki verið
gert í tugi ára.