Tíminn - 22.09.1956, Blaðsíða 7

T f MI N N, laugardaginn 22. september 1956.
7
5kýringarmynd þessi sýnir til vinstri sjónskifu á radartæki og sést þar, hve glögga mynd radarinn gefur af
Snillingurimi Stanley Matthews hefir
leikið 25 ár sem atYÍnnumaðnr
í knattspyrnn
Frægasti og sennilega um leið bezti knattspyrnumaður
heimsins — Englendingurinn Stanley Matthews — hélt upp
á nokkuð óvenjulegt afmæli sem knattspyrnumaður í síðustu
viku, en þá hafði hann leikið í 25 ár sem atvinnumaður í 1.
deildar liðunum ensku. í tilefni þessa afmælis var efnt til
niikillar veizlu í London, þar sem allir helztu íþróttamenn
og sérfræðingar Englendinga í íþróttamálum voru saman-
lcomnir, og Matthews var þar auðvitað heiðursgestur.
umhverfinu, samanboriS við landabréfið tll hægri. Nr. I er sfaða radarloftrsetsins í miðjum hringnuin. Nr. 2 . f>ag má segja, að á þessum 25
sýnir útiínur skipsins. Nr. 3 sýnir stefnulínu skipsins, sem tækið er í. Nr. 4 sýnir endurkast frá dufli. Nr. 5 sýn-járum hafi Mattews skipað sess sem
ir árbakkann, því að skipið siglir í þessu tilfelli eftir fljóti. Á korti af sama stið til haagri er fja-lægð miiii j nokkurs konar þjóðhetja Englend-
punktanna 617 og 618 einn km. I þessu tilfeiii er radariækið í skipi, en það mundi auðyitað litlu breyta, þótt
það væri á árbakkanum.
Jónas Guðmundsson, stýrimaður
Er tímabært ai
í greín þeirri, sem hér fer
á eftir, vekur ungujr stýri-
maður má!s á efni, sem sjó-
menn og stjórnarvöld iands-
ins og slysavarnamála æftu
að gefa fuilan gaum. Hér er
hreyft þeirri hugmynd, að
settar verði upp radarstö'Sv-
ar í ísnrJi við sfærstu ver-
stcðvar til þess að teiðbeina
bátum., og skipum vsð !and-
töku. Þess ska! geíið, að
greinin er riíuð fyrir nær
tveim mánuðum, en hefir
beðið hjá blaðinu. — Ritstj.
Þótt atvinna sjómannsins verði
seint slitin með öllu úr tengslum
við lífsháska, hefir þó mikið unn-
' izt í þá átt að bæta öryggi sjó-
farenda. Bæði með fullkomnari
tækjum og skárri skipastól. Hafnir
eru betri en áður, brimlending
næsta fátíð orðin og þéim fælck-
• ar óðum, sem treysta verða á lukk
una eina saman ef syrtir að.
Þó siglingatæki séu nú fullkomn
ari en fyrr, eru slík tæki oft rúm-
hömlur á siglingar, sem áður var, utan við sjónarsvið radarstöðvar-
það er að segja hjá þeim, sem eru innar geta siglt inná það eftir
svo lánsamir að hafa tækið og radíámiðun, eða stefnuvitunum.
auk þess má gera nákvæmar stað- Algengasta langdrægi radartækja
arákvarðanir með því á auðveld- þeirra, sem r.otuð eru í íslenzkum
ari hátt en áður þekktist. Svona
rnætti lengi íelja kosti þessara
tækja. Að yísu hefir það hc-nt, að
menn hafa sett of mikið traust á
tækið og orsokað slys á þann hátt,
vanrækt að gefa þokumerki og
draga úr ferð, eða á annan hátt
verið kæruláusir um siglingu, en
þó eru slík dæmi mjög fátíð,. sem
betur fer.
skipum cr um 25 sjómílur. Að vísu
sjást smáskip ekki svo langt, en
þó það langt, að öruggt er að með
góðri radíómiðun má takast að
leiðbeina skipi svo nærri, að rad-
arinn getur skilað því cil hafnar,
hvaðan sem er úr Faxafióa með að-
stoð radíómiðara og talstöðva Að-
ferðin við radarleiðsögn yrði þvl
í aðalatriðum þessi: Skip, sem
Eini gallinn á radartækjunum, er þyrfti á leiðsögn að halda, kæmi
að þau virðast því miður vera of sér í talsamband við radarstöðina.
dýr í innkaupi ennþá, til þess að , Þar væri síðan tekin radíómiðun
notkun þeirra geti orðið almenn,1 af skipinu og ef það væri of langt
a. m. k. með
bátaflotans.
núverandi afkomu
RadarstöSvar í landi.
Ekki er þó alveg loku fyrir skot-
ið, að á ódýrari hátt megi veita
bátum og skipum, sem ekki hafa
tækið nokkra úrlausn, t. d. með
því að koma upp radarstöðvum í
landi við helztu verstöðvarnar.
Tæki, sem væru staðsett á stöðum
eins og Garðskaga, Akranesi og
frek og dýr og því fara hin minni j Vestmannaeýjum gætu án efa oft
skip oftast á mis /íð þau. Þó hafa' veitt fiskibátunum mikilsverða að-
í burtu, til þess að það sæist í
tækjum, væri því gefin stefnan
inná sjónsviðið. Þegar skipið síð-
an sæist í tækjunum og fullvissa
er fengin að um rétt skip sé að
ræða væri því leiðbeint til hafnar,
eða gefin nákvæm staðarákvörð-
un, sem það svo hagnýtti sér til
ákvörðunarstaðar, eða á annan
hátt.
Þannig mætti veita mörgum skip
um mikilsverða aðstoð í dimmviðri
og einnig hjálpa til við leit að bil-
uðum skipum, eins og oft kemur
inga á knattspyrnusviðinu, og þeir
sem til þekkja, fullyrða, að hann
sé nú — tæplega 42 ára að aldri
— jafn góður leikmaður og áð-
ur, enda hefir hann á þessu ári
verið valinn í landslið Englend-
inga og gert stöðu hægri útherja
jafn frábær skil og áður.
Fyrstu árin.
Matthews hóf að leika með Stoke
City 17 ára gamall, og gerist þá
þegar atvinnumaður hjá félaginu.
Hann er fæddur í Stoke, en faðir
hans, sem var þekktur hnefaleik-
ari á sínum tíma, var mikill að-
dáandi Port Vale. Framkvæmda-
stjóri Stoke vissi um það, og einn-
ig, að önnur þekkt lið gengu með
grasið í skónum eftir Matthews,
sem þá þegar hafi vakið eftirtekt
í landsliði skóladrengja. Fram-
kvæmdastjóri Stoke lét vakta heim
ili Matthews og rakarastofu föður
hans til þess að geta komið í veg
fyrir, að önnur félög breyttu á-
formum lians með Matthews, en
sem kunnugt er verða drengir í
Englandi að ná ákveðnum aldri
áður en þeir geta gerzt atvinnu
menn. Það voru erfiðir dagar fyrir
framkvæmdastjórann, en þess
meiri var ánægjan, þegar hann
hafði látið Matthews undirrita at-
vinnusamning.
Komst í landsliðið.
Síðan liðu tvö ár og Stanley lék
vel í liði Stoke, sem þá var með
þeim beztu í 1. deild, og þá kom
hið stóra tækifæri; hann var val-
inn í enska landsliðið sem hægri
sum, t. d. dýptarmælar og miðun-|stoð við landtöku, með aðstoð tai-, vil greina í verstöðvum.
arstöðvar náð mjög mikilli út-,og miðunarstöðvar. Segja má að
breiðslu á hinum smærri skipum,' nokkur reynsla sé þegar fyrir
svo ekki sé talað um talstöSvarn- hendi á þessu sviði. Varðskip Land
ar, sem án efa eru einhver mestu helgisgæzlunnar hafa margsinnis
öryggistæki, sem völ er á um borð aðstoðað fiskibáta við landtöku
í skipum. 1 nie'ð radartækjum og einnig munu
Jafnvel þótt búast mætti við, að
I þessari iillögu um radarstöðv-
ar hefi ég einkum miðað við, að
þau tæki, sem algengust eru á ís-
lenzkum skipum yr'ðu sett upp x
landi, en þó eru eflaust íil miklu
fullkomnari tæki, sem betur
innan fárra ára yrðu gýroáttavit-
ar og radartæki algeng tæki í hin-
um minni fiskiskipum, þá er eigi
að síður nauðsynlegt að gera land-
tökuskilyrði fiskibátaflotans eins
örugg og unnt er með ráðstöíun-
um í iandi.
Einna bezt hefir verið unnið að
þessum málurn á Suðurnesjum.
Ljósmagn Garöskagavia og Reykja
nesvita hefir verið aukið myndar-
lega, svo þetur verður vart gert í
þeim efnum og fullkomin miðun-
arstöð mun brátt taka til starfa á
Garðskaga. Enn fremur eru hin
almennu slysavarnamál í góðu iagi.
Munu ílestir sjómenn skilja hversu
geysúegt öryggi aukin þjónusta
í landi veitir sjófarendum.
Eadarinn — áttavitinn.
í moldviðri nýrra siglingatækja,
sem skotið hafa upp kollinum hin
síðari ár, er radarinn án efa lang
merkasta uppgötvunin. Ýmsir
reyndir sjómenn halda því fram,
'að tilkoma þess íækis, sé að sínu
leyti eins merkilegur áfangi í sögu
siglinganna og áttavitinn. Það er
ekki íráleitt. Dimmviðri, þokur eða
náttmyrkur leggja ekki lengur þær
mörg önnur íslenzk skip hafa veitt, myndu henta íil slíkrar þjónustu.
slíka aðstoð. Þá mun Stýrimanna-1
STANLEY MATTHEV7S
— 25 ár í fremstu rö3.
útherji. Síðan hefir hann 76 sinn-
um borið töluna 7 í enska lands-
liðsbúningnum — en þó minnast
margir þess, er hann breytti um
stöðu í liðinu í landsleilc gegn
Télckóslóvakíu fyrir iuttugu árum,
og lék þá hægri innherja. í þeim
leik skoraði hann þrjú mörk, —
en þaö þykir mikill viðburður í
Englandi, ef Stanley skorar mark,
en þess fleiri hefir hann undirbú-
ið fyrir félaga sína. Það er skoð-
un hans, að útherji eigi ekki að
bæjum, sem hér hafa verið nefndir
er vond aðsigling og að því er bezt ■ reyna rnikið til þess að skora, held
verður séð ágætis skilyrði til rad-1 ur ag 0pna vörn andstæðinganna,
arleiðbeininga, þar sem staðseíja ■ 0g gefa félögunum á miðjunni,
má tækin þannig, að þau sýni bæði | sem 0ftast eru betur staðsettir
yfir hættulegustu staði innsigling- fyrir markinu, liin gullnu iækifæri.
arinnar og ennfremur alla leið inn
að bryggju.
Að vísu er engu hægt að spá,
hversu langt verður komizt í ná-
kvæmni við slíkar leiðbeiningar,
Enginn má þó álíta, að Stanley
geti ekki skorað, á sínum yngri
árum komst hann stundum upp
undir 20 yfir leiktímabilið, en
mörkin hafa orðið færri eftir því,
skólinn í Reykjavík einnig hafa
hlaupið undir bagga með að finna
og leiðbeina bátum til Reykjavík-
ur með radartæki, sem skólinn not
ar við kennslu.
Reynslan iiefir sýnt, að þetta er
Radarstöðvar fyrir síldarfiot-
ann.
Þegar rætt er um slíkar stöðv-
ar og það gagn, sem þær geta gert,
má ekki gleyma síldarflotanum.
Þar lenda skipin iðulega í lang-
mjög auðvelt. Þannig geta siglinga | vinnum þoltum, sem algengar eru
íróðir menn í landi leiðbeint skip ' fyrir norðan og austan land um
um með radartækjum, í örugga j síldartímann. Verða skipin oft að
sóa tíma í að fikra sig eft-
ir dýpi við að revna að ná til hafn
ar og oft verða þau að bíða unz
nöfn, sem annars ættu ekki kost
á að ná landi vegna dimmviðris,
eða ókunnugleika :j innsiglingu.
Sjálfsagt væri að gera íilraun léttir til, kannske'hlaðin síld, sem
með slíka radarstöð hið fyrsta, t. j þau ætla að landa, meðan þokan
cl. á Garðskaga, eða annars staðar
og færa síðan út kvíarnar eftir því,
sem þær tilraunir gæfu ástæðu
til. Þannig mætti með nokkrum
er a, til þess að vera reiðubúin til
áframhaldandi veiða, þegar þok-
unni iéttir.
Má fara nærri um, hvort rat-
en með góðum starfsmönnum cg sem aldurinn hefir færzt yfir
góðri samvinnu má eflaust komast hann _ og er það eingöngu vegna
langt í þessum efnum. Vafalaust auicins skilnings á leiknum.
væri heppilegast að halda nam
skeið fyrir skipstjóra og stýrimenn
á bátaflotanum, eða kynna og lýsa
Aðeins með tveimur félögum.
Á þessum 25 árum hefir Stanley
radarstöðvum veita hundruSum I sjá á Siglunesi, sem leiðbeint gæti
skipa það oryggi, sem siíkum tækj j skipunum upp að bryggju á Siglu-
mn er samfara á ódýran og ein- firði og önnur t. d. á Höfðanum
faldan hátt. • við Rauíarhöín gæti ekki gert mik
ið gagn, svo ekki sé minnzt á ör-
yggið, sem slíkar stöðvar myndu
veita síldarflotanum, því bæði hafa
skip verið hætt komin við land-
töku, tekið niðri og nofekur munu
hafa stórskemmzt af þessurn á-
stæðurn.
Að báðum þessum höfuðsíldar
tækjunum fyrir þeim, sem ekki ’ Matthews aðeins leikið með tveim-
kunna á þeim glögg skil, til þess ■ ur fei0gum — Stoke City og Blacfe
að forðast of- eða vanmat á kost j pooij þar sem hann leikur nú.
um þeirra; og til að íyrirbyggja . Eítir styrjöldina fluttist hann til
að slys geti orðið vegna ókunnug-1 Blackpool og fékk þá að skipta urn
leika, en sjálfsagt munu þeir, sem ' félag, þótt framkvæmdastjórn
um málið fjalla taka allt svoleiðis | stohe væri það þvert um geð.
með í reikninginn. J gtanley rekur stórt gistihús í
Eg læt nú útrætt um þetta að j Blackpool milli þess, sem hann
sinni, en héiti á samtök sjó- og út- j æfir og keppir með félagi sínu.
gerðarmanna og Slysavarnafélagið j Ekki var hann þó ailtaf ánægS.
að beita ser fyrir, að tilraunir' ur j stoke og 1937 fór hann fram
verði hafnar a þessu sviði hið á að verða seidur til annars félags
fyrsta. ' vegna misklíðar, sem hafði komið
, Ég vil að lo.cum geta þess, að upp millj hans og eigenda felags-
eg hefi borið hugmynd þessa undir ins p>egar það frettist fór Stoke á
Tilraun á Garðskaga?
Senniiega væri þó bezt að gera
slíka tiiraun á Garðskaga og nota
hina fullkomnu miðunarstöð jafn-
framt. Einnig eru þar stefnuvitar
(radíó) sem auðvelt er að nota og
ennfremur radíóviti. Skip, sem eru
nokkra stýrimenn og skipstjóra
Landhelgisgæzlunnar, menn, sem
hafa mikla reynslu í nákvæmum
athugunum með radartækjum og
oft í svipuðum tilgangi. Hafa þeir
allir talið, að vert væri að koma
upp slíkurn stöðvum, því þær gætu
eflaust gert mikið gagn.
Jónas Guðmundsson,
stýrimaður.
annan endann. Almennur borgara-
fundur var boðaður í ráðhúsi bæj-
arins, sem mörg þúsund manns
sóttu. Eldheitar ræður voru flutt-
ar og skilti sett upp, þar sem á
var ritað: Matthews má ekki fara
— og annað eftir því. Eigendur
liðsins sáu sitt óvænna og urðu að
(iramhaid á 8. slðu