Tíminn - 12.03.1957, Blaðsíða 6

6
T í MIN N, þriðjudaginn 12. marz 1957,
Símar;
I
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn.
Ritstjórar: Haukur Snorrason,
Þórarinn Þórarinsson (áb.).
Skrifstofur í Edduhúsi vi3 Lindargötu.
81300, 81301, 81302 (ritstj. og blaðamenn),
auglýsingar 82523, afgreiðsla 2323.
Prentsmiðjan Edda h. f.
Vonbrigði frambjóðandans
' HÉR í blaðinu, var ný-
lega sagt frá viðtali, sem
einn af starfsmönnum blaðs
ins hafði átt við mann, sem
var í framboði fyrir Sjálf-
stæðisflokkinn við alþingis-
kosningar fyrir nokkrum ár-
um síðan. Talið barst að
stjórnmálunum og fórust
faonum þá svo orð, að hann
hefði aldrei orðið fyrir meiri
pólitískum vonbrigðum en í
sambandi við framkomu for
■yígismanna Sjálfstæðis-
Slokksins nú.
Þeir hafa árum saman,
sagði hann, varað kappsam-
Sega við þeirri hættu, sem
væri fólgin i ósanngjörnum
kaupkröfum, og skammað
kommúnista alveg réttilega
Æyrir óbilgirni í þeim efnum.
Nú, þegar svo virtist, að
kommúnistar hefðu tekið
app hóflegri stefnu í þess-
um efnum, sneru forkólfar
Sjálfstæðisflokksins við blað
iinu. Nú væri málgögn þeirra
tekin við af Þjóöviljanum
Og rækju öllu kröftugri kaup
hækkunaráróður en hann
hefði nokkurn tíma gert. Vel
iræri þó forkólfum Sjálfstæð
Isflokksins ljóst, að fram-
leiðslan þyldi nú ekki nýja
ikauphækkunaröldu. Leikur-
inn virtist því eingöngu gerð
pr til þess, að koma á öng-
þveiti og ringulreið, sem ef
til vill gæti lyft þeim í ráð-
iierrastóla aftur.
ÞAÐ ER vafalaust, að
það eru miklu fleiri Sjálf-
Stæðismenn en þessi fyrr-
verandi frambjóðandi, sem
Mta nú á málin svipað og
hann. Dag eftir dag sjá þeir
Morgunblaðið og Vísir blása
út sérhverja verðhækkun,
sem óhjákvæmileg er vegna
erlendra áhrifa (sbr. olíu-
verðið og Súezdeiluna) eða
ráðstafana, sem allir viður
jkenna að voru óhjákvæmileg
ar. Sé nokkur tilgangur með
þessum æsiskrifum, getur
jhann ekki verið annar en sá
að ýta undir óánægju laun-
jþega og koma þannig af stað
einni kauphækkunaröldunni
enn. Engir vita það þó betur
en forkólfar Sjálfstæðis-
flokksins, að ekkert gott
gæti leitt af nýrri kauphækk
unaröldu nú fyrir launþega,
heldur myndi hún aðeins
hafa aukna verðbólgu og
ringulreið í för með sér.
íhaldsforkólfarnir gera sér
hinsvegar von um, að slíkri
efnahagslegri ringulreið
gæti fylgt öngþveiti í stjórn
málum, sem ryddi þeim braut
til valda að nýju. Þessvegna
beita þeir sér nú fyrir því,
sem þeir réttilega fordæmdu
manna mest áður.
FJÖLDI manna hefur á-
reiðanlega að undanförnu
f ylgt Sj álfstæðisf lokknum
að málum vegna þess, aö þeir
álitu hann annan en hann
var. Hann vann þá með öðr-
um umbótasinnaðri flokkum
og naut góðs af þeirri sam-
vinnu. í augum ýmsra tókst
honum að eigna sér það, sem
samstarfsflokkarnir gerðu
vel. Eftir að flokkurinn er
orðinn einangraður i stjórn-
arandstöðu, nýtur hann ekki
þessa lengur. Hann verður nú
að koma til dyranna eins og
hann er klæddur. Hann get-
ur ekki lengur dulið stefnu-
leysi sitt og úrræðaleysi, og
að völdin eru eina takmark
hans. Undirróður hans og
áróður fyrir nýrri kaup-
hækkunaröldu leiðir það þó
gleggst í ljós, að hann er
ábyrgðarlaus valdastreitu-
flokkur, sem einskis svífst og
hugsar um það eitt að kom-
ast aftur til valda og lætur
sig einu gilda með hvaða
hætti það er gert. Þessvegna
temur hann sér nú þá starfs
hætti, er hann taldi for-
dæmanlegasta áður.
ÞAÐ fer ekki hjá því,
að hugsandi fólk, sem hefur
fylgt Sjálfstæðisflokknum að
málum, komi auga á þetta.
Þess sjást líka orðið mörg
merki. Flokkur, sem hagar
sér eins og Sjálfstæðisflokk
urinn gerir nú, verðskuldar
sannarlega stórfellt fylgis-
tap. Það mun hann líka
hljóta hjá því hugsandi fólki
sem hingað til hefur látið
blekkjast, en fær nú fullt
tækifæri til að sjá hann í
réttu ljósi.
Þegar hugsjónirnar vantar
ÞEGAR Bjarni Benedikts
son gerðist ritstjóri Morgun-
blaðsins, gerðu Sjálfstæðis-
menn sér vonir um, að nú
myndi gerast mikil og gleði-
í'.eg endurbót á Mbl., enda
•öími til kominn.
Þótt margir Sjálfstæðis-
ÍOienn hafi orðið fyrir von-
larigðum af stjórnarandstöðu
Sjálfstæðisfl., hafa þó enn
tfleiri orðið fyrir vonbrigðum
af ritstjórn Bjarna. Aöalverk
hans hjá Mbl. er að skrifa
Staksteinana svonefndu, sem
er smá skítlegra nart í menn
og málefni en Valtý taldi sér
Dokkitrntima samboðið að
birta. Til viðbótar hefur
Bjarni svo breytt Reykja-
víkurbréfunum í það form,
að slíta vissar setningar út
úr greinum andstæðinganna
og reyna síðan að halda því
fram, að þeir hafi sagt allt
annað en þeir raunverulega
gerðu. Hafa öllu lubbalegri
útúrsnúningar ekki sézt áður
í íslenzku blaði.
Það er ekki undarlegt, þótt
Sjálfstæðismenn fyllist von-
brigðum yfir því, að fyrrv.
prófessor, borgarstjóri og
ráðherra skuli ekki hafa
meira fram að leggja, þeg-
ar hann á áð endurskapa
ERLENT YFIRLIT:
Furðuleg ákæra á hendur Svíum
Hlutleysisstefnan hindrar ekki rangar ákærur Rússa gegn þeim
ÞAU TÍÐINDI gerðust í vikunni I
sem leið, að stjórn Sovétríkjanna
sendi stjórn Svíþjóðar harðort mót-
mælaskjal, þar sem því var haldið
fram, að leyniþjónusta sænsku
stjórnarinnar hefði árum saman
rekið njósna- og undirróðursstarf-
semi í Sovétríkjunum. í skjalinu
segir, að rússneska lögreglan hafi í
desember síðastliðnum látið fang-
elsa mann, Mumm Endel að nafni,
þegar hann hafi verið að reyna að
ná radíósambandi við njósnastöð-
ina í Stokkhólmi. Áður hafi verið
handteknir allmargir menn, sem
hafi verið þjálfaðir í Svíþjóð með
það fyrir augum að reka njósnir
og undirróður í Sovétríkjunum.
Alls hafi 13 menn verið handtekn-
ir í seinni tíð af þessum ástæðum.
Yfirheyrslur yfir þeim hafi leitt í
ljós, að sænska stjórnin hafi árum
saman sent njósnara til Sovétríkj-
anna. Leyniþjónusta sænsku stjórn
arinnar hafi fengið frelsisráð eist-
jlenzkra útlaga í Svíþjóð til að velja
mennina en síðan hafi þeir verið
sérstaklega þjálfaðir af starfsmönn
um sænsku leyniþjónustunnar.
Þeim hafi síðan verið hjálpað til
að komast til Sovétríkjanna og
unnið þar að njósnum og undir-
róðri. Hjá þeim njósnurum, er hafa
náðst, hafi fundizt loftskeytatæki,
orðalyklar, fölsuð rússnesk emb-
ættisskjöl, vopn og hvers konar
annar útbúnaður fyrir njósnara.
Þeir, sem hafi verið klófestir, hafi
nú játað sekt sína og m. a. gefið
upplýsingar um þá starfsmenn
sænsku leyniþjónustunnar, sem
hafi þjálfað þá. Njósnararnir, sem
hafi verið handteknir, hafi nú all-
ir hlotið refsidóm fyrir afbrot sín.
Skjalinu lýkur með hörðum mót-
mælum gegn þessu atferli sænsku
stjórnarinnar, ásamt eindreginni
kröfu um, að því verði tafarlaust
hætt.
EFTIR AÐ opinberlega hafði
verið sagt frá efni orðsendingar-
innar, hafa rússnesk blöð og út-
varpsstöðvar gert hana mjög að
umtalsefni. í blöðunum hefir því
m. a. verið haldið fram, að sam-
vinna hafi verið milli leyniþjón-
ustu Svíþjóðar og Bandaríkjanna
um þessa starfsemi og hafi aðal-
forustumenn hennar verið sænsk-
ur liðsforingi, Andreasson að nafni
ERLANDER
— eru Bulganin og Krustjeff reiðir
vegna þess, að hann vill ekki taka
á móti þeim?
mál, sem eiga að fara fram í
sænska þinginu 20. marz.
Öll sænsku blöðin eru sammála
um, að mótmæla ákæru Rússa um
njósnarstarfsemi sænsku stjórnar-
innar, sem hreinni fjarstæðu. Jafn-
vel kommúnistablaðið Ny Dag
kemst svo að orði, að enginn Svíi
trúi því, að sænska stjórnin reki
slíka starfsemi eða að hún sé rek-
in með vilja hennar og vitundar.
Blaðið reynir hins vegar að bæta
fyrir Sovétstjórnina með því að
segja, að einhver öfl í Svíþjóð
kunni að fást við slíka starfsemi í
blóra við ríkisstjórnina, og því sé
rétt að rannsaka þetta mál ofan
í kjölinn.
SÆNSKU BLÖÐIN ræða það
mjög, hvað valdi því, að rússneska
stjórnin skuli bera fram slíka
ákæru gegn sænsku stjórninni.
Sum benda á, að þetta kunni að
garð Svía. Frásagnir rússneskra
blaða og útvarpsstöðva um þetta
mál gefi einnig til kynna, að ætl-
unin sé að hefja einhvers konar
áróðurssókn gegn Svíum. Það beri
ekki sízt vott um þetta, þegar það
er borið á sænsku stjórnina, að
hún hafi samvinnu við leyniþjón-
ustu Bandaríkjanna um njósnir og
skemmdarverk í Sovétríkjunum.
Með því sé bersýnilega verið að
reyna að má hlutleysisstimpilinn
af Svíþjóð.
Það er ekki sízt Dagens Nyheter,
sem bendir á þetta. Jafnframt seg-
ir Dagens Nyheter, að þessi ákæra
Rússa feli í sér gjaldþrot sænsku
hlutleysisstefnunnar. Svíar stæðu
utan allra hernaðarbandalaga og
| reyndu sem mest að halda sér ut-
an við kalda stríðið. Þrátt fyrir
þetta, yrði ekki aðeins uppvíst um
stórfelldar njósnir Rússa í Svíþjóð,
heldur yrðu sænsk stjórnarvöld
fyrir tilhæfulausum ákærum um
njósnir og skemmdarverk í Sovét-
ríkjunum og fyrir samvinnu við
levniþjónustu Bandaríkjanna um
slík mál.
Vissulega er mikið rétt í þessarí
ályktun Dagens Nyheter. Það virð-
ist a. m. k. ljóst af þessu öllu, að
rússnesku valdhafarnir sætta sig
ekki við þá hlutleysisstefnu, sem
Svíar fylgja. Hún er bersýnilega of
vestræn að dómi þeirra.
eiga að draga athyglina frá því, að
orðið hefir uppvíst um víðtæka
njósnarstarfsemi Rússa í Svíþjóð
á undanförnum árum. Önnur
benda á, að þetta geti verið mót-
leikur vegna Wallenbergs-málsins,
sem hefir vakið mikla andúð gegn
Rússum í Svíþjóð.
Fleiri ástæður koma svo vitan-
og Bandarikjamaður sem heitir | lega til greina. Ein er sú, að Svíar
Valdin. Þá er sagt, að njósnararnir
hafi m. a. drepið rússneskan liðs-
foringja og allmarga eistlenzka
embættismenn. Áður en þeir fóru
frá Svíþjóð hafi þeim m. a. verið
kennt að skipuleggja sveitir
skemmdarverkamanna. Nöfn
flestra þeirra, sem hafa verið hand-
teknir, hafa verið birt í blöðun-
um.
Sænsku blöðin hafa undanfarið
reynt að afla sér upplýsinga um
þá menn, sem nefndir eru í ákæru-
skrifum rússnesku blaðanna. Sum-
hafa tekið ákveðna afstöðu á al-
þjóðlegum vettvangi gegn fram-
ferði Rússa í Ungverjalandi og m.
a. af þeim ástæðum frestað að
bjóða þeim Bulganin og Krustjeff
til Svíþjóðar. Rússneska stjórnin
hefir hins vegar látið í það skína,
að hún sé þess fýsandi, að þeir
heimsæki fleiri af Norðurlöndun-
um en Finnland í sambandi við
heimsókn þeirra þangað á vori
komandi.
ÖLL ERU sænsku blöðin sam-
ir þeirra virðast vera Eistlending- / mála um það, að umrædd ákæra
ar, er fóru frá Svíþjóð til fyrri rússnesku stjórnarinnar gegn
heimkynna á árunum 1947—49, og I sænsku stjórninni beri vott um
'lítið cpa ekkert hefir frétzt af
síðan. I þjónustu hersins eða upp-
lýsingaþjónustunnar er ekki til
neinn Andreason, en hins vegar
er til fyrrv. liðsforingi, sem heitir
þessu nafni. í Svíþjóð er ekki til
neinn Bandaríkjamaður, sem heit-
ir Valdin, en hins vegar er búsett-
|ur þar gamall Eistlendingur með
þessu nafni.
AF HÁLFU sænska utanríkis-
ráðuneytisins hefir enn ekki verið
sagt neitt opinberlega um þessa
ákæru annað en það, að hún falli
alveg um sjálfa sig vegna þess,
hve fjarstæðukennd hún er. Hins
vegar er búizt við nánari greinar-
gerð frá ráðuneytinu síðar. ’Búizt
er við, að þetta mál muni dragast
mjög inn í umræður um utanríkis-
blaðamennsku flokksins. En
við hverju er að búast, þegar
hugsj ónirnar vantar og valda
streitan er eina áhuga-
efnið?
fjandskap rússnesku valdhafanna í
VESTAN JÁRNTJALDS trúir
því vafalaust enginn maður, nema
blindustu Moskvukommúnistar, að
það hafi við minnstu rök að styðj-
ast, að sænsk stjórnarvöld reki
njósnir og skipuleggi skemmdar-
verkastarfsemi í Sovétríkjunum.
Vafalaust vita líka rússnesku vald-
hafarnir það vel, að slíkt er til-
hæfulaust. En hvað er þá að ger-
ast hér? Fyrir þá, sem hafa von-
azt til þess, að verið væri að hverfa
frá Stalinismanum í Sovétríkjun-
um, hlýtur þessi framkoma rúss-
nesku stjórnarinnar í garð Svía að
vekja fyllstu vonbrigði. Hér er
grinið til þeirra gömlu vinnuað-
ferða Stalins að bera fram alger-
lega rangar sakir og byggja það á
vitnisburðum tilgreindra manna,
sem annað hvort hljóta að vera
falsaðir eða þeir hafa verið píndir
til að gefa. Ef stjórnendur Sovét-
ríkjanna halda lengra inn á þessa
braut, hljóta þau að einangrast
aftur og kalda stríðið að komast f
algleyming að nýju og ekkert verða
úr þeirri batnandi sambúð aust-
urs og vesturs, sem horfur voru á
um skeið. Þ. Þ.
Aðalfundur Yerk-
stjórafélagsins ^
Verkstjórafélag Reykjavíkur hélt
aðalfund sinn þann 3. marz s. L,
en þann dag var félagið 38 ára
gamalt. Fundurinn var fjölmenn-
ur. Fráfarandi stjórn flutti skýrslu
(Framhald á 8. sfðu.)
‘BAÐSTOFAN
Gamall bóndi skrifar baðstofunni
á þessa leið:
Eftirmæli Gerplu.
„MIKILL léttir var það fyrir
útvarpshlustendur þegar Halldór
Kiljan lauk við að lesa Gerplu
sína. Það voru margir orðnir leið
ir á þeim lestri. Efnismeðferð og
málfar á þessu sögukorni er
þannig að höfundinum sjálfum
reyndist ofviða lesturinn, svo að
úr varð tilgerðarlegt stagl og
stuna, með smásprettum á milli.
Útvarpshlustandi einn, sem hefir
ánægju af því að hlusta á sögu-
lestur og reyndi að fylgjast með
þessari sögu Kiljans, án þess þó
að hafa gaman af, lét að einum
lestrinum loknum svo um mælt:
Von er að fátt um finnist
flestum, og líki illa.
Er þvoglar með stirðu stagli,
staðmæltur Kiljan Gerplu.
Hins vegar eiga allir
ánægjustund þau kvöldin,
er faðranna forna snilli
flutt er með sögunni Grettlu.
Nýja útvarpssagan.
„EN NÚ er H. K. L. hættur
sögulestrinum að sinni og mun
enginn þess sakna, en í hans stað
er kominn séra Sveinn Víkingur,
og eru það góð umskipti. Það er
alltaf ánægjulegt og hressandi á
hann að hlýða. Ekki er ennþá
tímabært að dæma um söguna,
en við skulum hlusta."
Lýkur þar bréfi gamals bóndá
og baðstofuhjalinu í dag.