Tíminn - 03.04.1957, Qupperneq 1

Fylgizt me<5 tímanum og lesið
TÍMANN. Ástriftarsímar 2323 og
81330. Tíminn flytur mest og fjöl-
•breyttast almennt lesefni.
41. árgangur.
Iméw
Reykjavík, miðvikudaginn 3. apríl 1957.
Innl 1 blaSinn f dag:
n
Um Smetana-kvartettinn, bls. 4.
Páll Zóphóníasson ritar um
Snæfellsnes- og Hnappadals-
sýslu, bls. 5.
Grein um Knowland, bls. 6.
Tanger — eftir Baldur Óskarsson,
bls. 7.
77. blað.
18 tomia mótorbátur frá Þórshöfn
strandaði við Langaees í gær
Ánöínin bjargaÖist af sjálfsdáðum í land
Frá fréttaritara Timans í Þórshöfn.
Mótorbáturinn Týr frá Þórshöfn strandaði í dag utanvert
á Langanesi, skammt utan við bæinn Læknisstaði. Á bátnum
var fjögurra manna áhöfn, og komust mennirnir allir í land
af sjálfsdáðum og mun ekki hafa orðið meint af vosinu.
I
Strandið varð um klukkan 2 eft- an við strandstaðinn, milli klukk-
ir hádegi og var þá niðaþoka á og an 5 og 6 í dag og fréttist þá fyrst
dálítil kvika i sjó. Ekki er vitað af slysinu.
um nánari atvik að slysinu, hvort
vélbilun hefir orðið eða báturinn
steytt á skeri í þokunni. Sem fyrr
segír björguðu niennirnir sér sjálf-
ir í land og komu þeir að bænum
Heiði, sem er næsti bær inn-
Jarðhiti neðan við 100 metra
dýpi verður aimenningseign
Gæzlulið S fiutt Forsætisráðherra telur mikiívægt að vand-
burt frá Súez til Gaza sórstaklega til löggjafar um framtíð-
arnotkun hinna rniklu auðæva jarðhitans -
New York NTB 2. apríl. — Haft
er eftir góðum heimildum í aðal-
stöðvum S. þ. í New York í dag,
að í ráði væri að flytja allt herlið
Hermann Jónasson, forsætisráðherra, gerði á Alþingi í
gær grein fyrir nýju stjórnarfrumvarpi, sem lagt hefir verið
r ' r j 1 Vlli X J X XX
Týr er 18 tonn að stærð, og er S„ ^Lmfrprt ^ráK^fvH11 h"" i fran> °§ fjallar um jarðhita. Er hér um að ræða allmikinn
ekk! vitað um aMnfte ^strand *8 Jæzlusveitirnar yið 5^/^ j lagabálk og hafa færir sérfræðingar lagt fram starf til undir-
............. *........ ..........búnings þessari nýju löggjöf, sem mjög er orðin tímabær.
staðnum. Menn
muni evðileggjast með öllu þar
sem nokkur ylgja hefir verið í dag.
1
flutta rtil Raffah við suðurhlið
Gaza-ræmunnar og til E1 Arish í
Sínaíeyðumörkinni.___________
iiíkisstjórnin vinnur aö útvegun fjár
tii veðdeildar Búnaðarbankans
Gaguslaust að bera fram sýudartiflögur á
Aíþiugi - útv. fjármagns er einalausnin
Veðdeild Búnaðarbankans
þarfnast stórlega aukins fjár-
ni; gns, eins og kunugt er og
h?.fa bæði forsætisráðherra og
fjármálaráðherra lýst því yfir á
Alþingi að mikil þörf væri á því
a ðauka fé veðláuadeildar bank
ans og að ríkisstjórnin ynni að
því að koma í höfn aðgerðum
til nokkurrra úrlausnar í því
efni.
Sýndarfrumvarp sem leysir
engan vanda.
Nú hafa Sjálfstæðismenn á þingi
borið fram frumvarp, þar sem í
eru fyrirmæli um að veðdeild bank
ans skuli lagðar til fimm milljónir
króna á ári næstu tíu árin. Hins
vegar er ekkert um það sagt
hvaðan þetta fé skuli korna, eða
hvernig eigi að útvega það. Jón
Pálmason hélt í gær á þingfundi
ræðu um frumvarpið, en benli
Öskufaíl í Biskiaps-
tungum í gær?
Biskupstungum í gær. — í dag
þóttust menn verða varir við ösku
fall hér í sveitinni. Þó getur þaff
ekki talizt í stórum stíl og sér
ekki á snjósköflum, enda eru
þeir óhreinir fyrir. Hins vegar
var fé kolkrímótt, er það kom
heim af beit í dag, og virtist auð
sætt. að bað stafaði af smá-
gerðri eldfjallaösku. Vindátt var
á háaustan. ÞS
Blaðið átti tal við veðurstof
ur.a í gær, og sagði hún, að eng
ar fréttir um öskufall hefðu bor
izt frá veðurathugunarstöðvum
Einnig átti blaðið tal við frétta
ritara sína í Öræfum, Kirkju
bæjarklaustri og á Ilvolsvelli, 11
liöfðu þeir engar spurnir af ösku
falli.
Sigurður Þórarinsson, jarðfræð
ingur, sagði blaðinu í gærkveldi,
að sér hefði ekki borizt neinar
fregnir um eldgos eða öskufall.
Ef til vill gæti verið um kolaryk
erlendis frá, sem bærist stund
um hingað til lands, eða um
gamla ösku að ræða. Ljóst er að
þetta gæti ekki stafað frá Heklu,
og menn mundu liafa orðið varir
við, ef Katla hefði bært á sér,
enda byrjaði hún vart með svona
sendingum. Um eldgos í Vatna
jökli hefði ekki frétzt.
þar ekki heidur á
til fjáröflunar.
neinar leiðir
Fundnar leiði- til úrbóta.
Ilermann Jónasson forsætisráð-
herra tók til máls og lagði á það
óherzlu að finna yrði leiðir til að
afla veðdeild Búnaðarbankans auk
ins fjárinagns og ríkisstjórnin væri
nú að vinna að úrlausn í þessu
nauðsynjamáli á raunhæfari hátt,
en gert er ráð fyrir í tillögu Sjálf
stæðismanna, sem ekki fjallar um
neina fjárútvegun.
fFramhald á 2. síðu)
x \ f 4

, . X, V;;

wmny/MíííyÁtMm,
Þessi mynd sýnir
kost af Evrópu og
miöju indlandshafi.
hluta i Asiu. Sey-
chelles-eyjar eru í
Svarta línan frá
Reykjavik þangað
suður er sú leið, er
flugvélin þyrfti að
fara, ef fil kæmi.
Og síðan er leiðin
frá eyjunum til
Aþenu sýnd með
öðru striki, en þá
leið mundi flugvélin
flytja Makarios erki
biskup ef til kæmi.
Forsætisráðherra lagði áherzlu á I
það í framsöguræðu sinni á Alþingi
í gær, að vanda þyrfti vel allan
undirbúning slíkrar löggjafar og
hann hefði lagt áherzlu á að frum-
varpið yrði lagt fram nú, svo að
þingmönnum og öðrum gæfist kost
ur á því að skoða málið vel, þar
sem ekki væri við því að búast,
að það hlyti fullnaðarafgreiðslu á
þessu þingi.
Þörf á ýtarlegri löggjöf.
Hermann Jónasson rakti síðan
nokkuð forsögu þess að frum-
varp þetta er framkomið. Mönn-
um væri fyrir nokkru orðin ljós
sú staðreynd, að þörf sé nýrrar
og fullkominnar löggjafar um
jarðhita, notkun hans og rétt til
hans. Árið 1954 liefði því þáver-
andi landbúnaðarráðherra, Stein-
grímur Steinþórsson skipað
nefnd til að undirbúa þessa lög-
gjöf. f nefndinni hefðu valizt
Jakob Gíslason raforkumálastjóri,
Olafur Jóhannesson prófessor og
Gunnar Böðvarsson verkfræðing-
ur og síðan í hans stað Baldur
Líndal efnafræðingur, en hann
hefir fengizt mikið við jarðhita-
rannsóknir.
Forsætisráðherra sagði síðan frá
því, að farið hefði fram ýtarleg
rannsókn á því, hver er eignar- og
umráðaréttur manna yfir jarðhita
hérlendis og* erlþndis og samdi
Ólafur Jóhannesson prófessor
greinargerðina um það efni. Þá
fylgja frumvarpinu greinar um
jarðhitann og notkun hans eftir þá
Jakob Gíslason og Baldur Líndal.
Góður undirbúningur mikilvægur.
Mikil nauðsyn er talin á því að
setja ákveðnar reglur um eigna
yfirráð yfir jarðliita og taldi for-
Fer íslenzk flugvél að sækja Maka-
ríos erkibiskup til Seychelles-eyja?
Flugfélagi íslands bárust í gær
FLUGFÉLAGI íslands barst í
gær símskeyti frá skrifstofu
ameríska flugíélagsins Trans
World Airlines í Aþenu, og er
spurt fyrir um. hvort félagið
vilji senda Katalina-flugbát tll
Seyehelleseyja á Indlandshafi,
sækja þanga'ð Makarios erki-
biskup af Kýpur og fylgdarlið
hans, og flytja til Aþenu. Voru
tilmæli þessi í athugun hjá fé-
laginu í gær, en vafasamt talið, 1
að félagið hefði aðstöðu til að
sinna málinu. Félagið á 2 Kaia-
linaflugbáta, en annar er í við-
gerð, og hinn bundinn í innan-
landsflugi.
EKKI er Ijóst, hvers vegna
emi
leitað er til Flugfélags íslands,
en ætla má, að erfiðlega hafi
gengið að fá sjóflugvél til að
sækja erkibiskup. Á Seychelles-
eyjum er ekki flugvöllur og nú
mun mjög lítið af langfleygum
sjóflugvélum til orðið, sem völ
er á til farþegaflugs af þessu
tagi. Flugfélag íslands mun eitt
af örfáum a'ðilum, sem hefur
hina langfleygu Katalinafiug-
báta í almennu farþegaflugi.
SEYCHELLES-eyjar eru
brezkt yfirráðasvæði úti á miðju
Indlandshafi, um 900 mílur aust-
ur frá strönd Tanganyika í miðri
Afríku, og í norðaustur frá eyj-
unni Madagaskar. Katalínaflug-
bátur, sem héðan færi, mundi
þurfa að fljúga í áföngum þessa
löngu leið, og mundi öll ferðin
aldrei taka skemmri tíma en 7—
10 daga, og við allskonar erfið-
Ieika mundi að etja. Eyjarnar eru
injög úr ahnennri siglingaleið,
og sennilegt, að ekki sé völ á
skipi þaðan fyrst um sinn.
ÞAÐ væri mikið ævintýri
að fljúga svo langa leið til að
sækja heimskunna persónu, á
íslenzkri flugvél, en framkvæmd
in mundi miklu torveldari en
ætia má við fyrstu sýn. Er því
iíklegast, að svarað verði neit-
andi. En það sýnir það álit, sem
íslenzk flugþjónusta hefur, að
leitað skuli alla leið hingað til
að takast á hendur svo erfiða
ferð.
sætisráðherra mikilvægt að und-
irbúa vel löggjöf um þetta efnt
og tryggja það að hún sé réttlát.
ann sagði, að í frumvarpinn
væri gert ráð fyrir því að enginn
landeigandi skuli eiga jarðhita
fyrir neðan 100 metra frá yfir-
borði jarðar. Þetta ákvæði er
veigamesta atriðið í lögunum,
sagði ráðherra.
Það er gert ráð fyrir því að ríkið
eigi allan jarðhita fyrir neðan 100
metra frá yfirborði jarðar. Hefir
komið fram, að aðeins tveir ein-
staklingar hafa ráðizt í að bora
niður fyrir 100 metra, enda kostn-
aður við svo miklar boranir það
mikill, að vafasamt er um að sú.
áhætta sem í er lagt með slíkri
borun geti borgað sig.
Eignarréttur einstaklinga
aðlOO metra dýpi ____
Út frá þessu sjónarmiði eru
sett þau ákvæði um jarðhita neð-
an við 100 metra dýpi, að hann
skuli teljast almenningseign,
enda telja jarðfræðingar að sá
jarðhiti, sem liggur fvrir ofan
100 metra dýpi, sé venjulega stað
bundinn, en sá hiti, sem Iengra
liggur niðri, er venjulega tengd-
ur stórum svæðum, og nær oft
(Framhald á 2. síðu).
Polar Quest
dregið út og rennt
upp aftur
Kirkjubæjarklaustri í gær. —
í dag var gerð tilraun til þess
að ná PolarQuest út á Meðallands
fjöru. Voru vélar látnar vinna
og skrúfan gróf sandinn frá skip
inu, og síðan áttu vindur skipsins
að draga það út. Skipið hreyfðist
talsvert, komst fram í brimgarð
inn, en þar sat það fast á sand-
rifi og mjakaðist ekki lengra að
sinni. Brim fór þá vaxandi, og
þorðu björgunarmenn ekki að
láta skipið sitja þar, og renndu
því aftur upp í sandinn, svo að
það situr nú í svipuðu fari og
áður. VV
F isksöluf rumvarpið
afgreitt sem lög
Hið nýja frumvarp ríkisstjórnar
innar um breytingar á fyrirkomu-
lagi á sölu og útflutningi sjávar-
afurða var afgreitt sem lög frá
Alþingi í gær. Felldar voru breyt-
ingartillögur er Sjálfstæðismenn
báru fram, en þeir börðust mjög
gegn frumvarpinu í báðum deild-
um, eins og kunnugt er af fyrri
fréttum. Snerist andstaða þeirra
fyrst og fremst gegn þeim ákvæð-
um frumvarpsins sem fela í sér
þann möguleika að SIF missi
einkaaðstöðu sína til útflutnings á
saltfiski.