Tíminn - 07.04.1957, Blaðsíða 4

TÍMINN, sunnudaginn 7. aprfl 1957,

Ef tíl vill nota íslenzkar konur fieiri liti
í klæðnaði en algengt er í Ámeríku
' Frú Dagmar Freuehen, kona
landkönnuðarins Peter Freu-
chen, er grannvaxin kona á
miðjum aldri, toginleit, dökk-
feærð og dökkeyg, nokkuð alvar-
leg 1 bragði, lágróma og róleg í
tframgöngu. Maður hennar gat
þess í útvarpsviðtali, að hún
tfeiknaði fyrir tízkublaðið Vogue
og langaði mig að spyrja hana
dítillega um það starf hennar.
Itvað er það, sem þér teiknið
aðallega, frú Freuchen?
Aðallega fatnað — tízku-
myndir.
Eruð þér fastur starfsmaður
hjá Vogue?
Ég hef unnið fyrir það blað í
12 ár, en starfi mínu er svo hátt
að, að þegar ritstjóri tízkudeild-
ar þess hefur valið flíkur, sem
geta á um í blaöinu, þá eru þær
sendar heim til mín og þar vinn
ég að teikningum mínum, eða
— eins og nú fyrir skömmu —
þá fór ég með ritstjóranum til
Parísar og þar var valið efni á
tízkusýningunum. Næsta dag
fengum við svo sýningarstúlk-
urnar til að klæðast fötunum á
ný, svo að ég gæti teiknað þau.
Getiö þér sagt okkur hér ein-
hverjar merkisfréttir af hinni
nýju Parísartízku?
Ónei, þar var engar stórbreyt-
íngar að sjá, en ákaflega falleg-
ír lílIF, svo sem Ijósgult, rauð-
gult og hárautt voru mjög áber-
andi. Einnig var mikið notað af
Chiffon, víðar ermar með kín-
versku sniði sáust allvíða og
þröng pils eru fremur algeng..
Og livar á nú mittið á okkur
að vera i ár?
í flestum tilfellum á það að
vera _á réttum stað, segir frú
Freuchen brosandi.
Hafið þér tekið eftir nokkrum
Bérstökum einkennum í klæða-
þurði isíenzkra kvenna?
Ég kom nú ekki hingað fyrr
en í gærkveldi, svo ég hef ekki
haft tækifæri til að sjá margar
íslenzkar konur. Ef til vill nota
þær fleiri liti en algengt er í
Ameríku. Við vorum í boði í gær
kveldi og þar held ég að þrjár
eða fjórar konur hafi verið svart
klæddar, hinar í mislitum kjól-
um í Ameríku hefði þetta senni
lega verið öfugt. En það er
• karmski vegna þess, að hér er
ekkert ryk. 1 New York er svo
mikið sót, að allar flíkur verða
svartar á skömmum tíma.
Nota amerískar konur mikið
af skartgripum?
Já, mjög mikið, einkum gripi
úr allskonar gerfiefnum, enda
eru þar framleiddir svo faijegir
hlutir, að erfitt er að sjá mun
á þeim og ekta skartgripum.
'•> Þessu til.sönnunar sýnir frúin
mér hlelckjaarmband, sem hún
er ineð og sem hún segist hafa
lengi notað. Meiri kunnáttu-
mann en mig þarf til að sjá, að
það sé ekki úr skíru gulli.
En frönsku konurnar — nota
þær eins marga skartgripi?
Nei, miklu færri en þær band-
arísku.
Kennið þér líka teiknun?
Já, ég kenni við stóran lista-
skóJa, Art Students’ League, í
New York. Það hefur áreiðan-
lega íslenzk stúlka stundað þar
nám, en liún var ekki minn nem
andi. Við þennan skóla hef ég
kennt í ellefu ár.
Hverskonar listkennsla fer þar
einkum fram?
Málara- og höggmyndalist, en
ég kenni tízkuteikningar þar.
Hvort virðast yður nemendur
skólans fremur hallast að ab-
etrakt eða náttúrustefnu í list
sinni?
Unga fólkið hneigist yfirleitt
meira að abstrakt list, en þó er
nú minna um hina algerlega
„non-figurativu“ list en áður,
svo að segja má, að votti fyrir
straumhvörfum frá abstrakt-
stefnunni. í morgun vorum við
í Þjóðminja- og listasafninu hér
og þar sá ég nokkrar myndir,
sem ég hafði verulega gaman af.
fikemnftiiegust þóttu mér mál-
Spjallað við frú Da gmar Freuchen,
sem teiknar tínkumyndir fyrir ,-,Vo-
gue^og hefirkugá að ferðast til
Grænlancls
Frú Dagmar Freuchen
verk Júliönu Sveinsdóttur og
höggmynd Sigurjóns Ólafssonar
af Sigurði Nordal. Það er
skemmtilega nýtízkulegt verk.
Eru góðir atvinnúmöguleikar
fyrir teiknara í Bandaríkjunum
við bóka- og blaðaskreytingar?
Segja má það, en ljósmyndir
eru afar mikið notaðar til skreyt
inga í tímaritum og blöðum.
Hafið þér teiknað myndir í
nokkuð af bókum manns yöar?
Nei, ég hef aðeins gert kápu-
teikningar á nokkrar þeirra.
| En hafið þér fyigt honum á
ferðum hans?
| Mjög sjaldan; til dæmis hef
ég ekki enn komið til Græn-
jlands, þó að ég hafi fullan hug
' á því. Það er svo einkennilegt,
að þó Grænland sé miklu nær
Ameríku en Danmörku, þá verð-
ur maðurinn minn alltaf ao fara
fyrst til Danmerkur og sigla það
an til Grænlands. Samgöngur
þangað eru svo takmarkaðar.
Það var eiginlega sérstök heppni,
að ég skyldi geta komið ningað
| með honum.
| Búið þið allan ársins hring í
,New York?
Við eigum líka hús í Connecti-
cut og þangað förum við um
! helgar og tíma á sumrin.
j Ég hélt, frú Freuchen, að þér
: væruð bandarísk, en þér talið
4 !
ið mjög næðissamt hjá þeim hjón
um um það leyti, sem Peter Freu-
chen tólc þátt í sjónvarpskeppn-
inni miklu .nú í vetur og er ég
inni eftir þvi, segir frúin bros-
andi, að það sé orð að sönnu.
Þegar ég kem heim, híður mín
skemmtilegt verkefni, segir frú
Freuchen. Listaskólinn heldur
árlega mikinn grímudansleik og
þá eru allir búhingarnir miðað-
ir við eitthvert sérstakt tímabil.
í ár eiga þeir að vera i miðalda-
stil og á ég að dæma um, liver
þeirra skuli hljóta verðlaun.
Ég þakka frú Freuchen við-
taiið og vona, að henni gefist
tækifæri til að sjá eitthvað af
landi okkar, áður en hún hverf-
ur á brott.
Sigríður Thorlacius.
ekki dönsku eins og útlenöing-
ur.
Frú Freuchen brosir: Ég er
fædd og uppalin í Danmörku, en
nú er ég bandarískur ríklsborg-
ari, svo mér eru bæði málin jafn
töm.
Finnst yður ekki þægilegra að
geta unnið nokkuð af starfi yð-
ar heima, heldur en að vera
bundin utan heimilis?
Að sumu leyti — en það er líka
ónæðissamara. Þá dettur mér í
hug, að sennilega hafi ekki ver-
Bandaríkjamenn
freista gæfunnar
við Nasser
Washington, 5. apríl. — í dag
ræddust þeir við í þriðja sinn á
einum sólarhring, Fawzi utanríkis-
ráðherra Egypta og sendiherra
Bandaríkjanna í Kaíró. Frá Wash-
ington berast þær fregnir, að Dull
es hafi flogið til New York til að
ræða við Hammarskjöld. Bretar
og Frakkar hafa hvatt skipafélög
þessara landa til að bíða átekta og
sjá, hvort samningar takast um
rekstur skurðarins áður en þeir
láta skip sín hefja siglingar um
skurðinn. Talsmaður brezka utan-
ríkisráðuneytisins lét á sér heyrða
í dag, að hann teldi ekki mikla
von um að samningar Bandaríkj
anna og Egypta leiddu til sam-
komulags.
f|f p'Þ-ri'I iÉTI' == Þ; S' l-.s 'n ,=il - liJMIIiP.S,.5
Þáttur kirkjunnar:
Lestur biblíunnar
i
NÚ ER BIBLÍAN að koma út
hér á landi í fyrsta sinn í
marga mannsaldra.
Það má teljast táknrænt
fyrir metnað og framkvæmd-
ir hinnar nýfrjálsu þjóðar, og
er gleöilegt tákn á miðri öld
efnishyggju og hertækni.
Nýja testamentið kom út fyr-
ir jólin, myndskreytt og
myndarlegt að ytri sýn.
; UM LFTÐ og við gleðjumst yf-
ir bessrm trúarlega áhuga, er
rétt, aó minna á það, að bæk-
ur — ckki sízt biblían — eru
| til a5 lesa þær.
! AUtof víða liggur biblían
: rykfallin í hillu eða skáp, eða
þá geymd á góðum og virðu-
legrm stað niður i kommóðu.
En það er ekki meiningin.
I Virðuleiki og tign bibliunnar
felst í því að vera lesin.
Bibiía með velktum blöðum,
kannske rifnum og blettótt-
um, er heimilinu fegra vitni
en sú, sem er svo saman-
pressuð af góðri geymslu, að
erfitt reynist að fletta blöff-
um hennar, og hún lítur út
fyrir aff vera keypt í gær.
Það ætti sem sé að lesa
hana upp til agna og kaupa
síðan nýja, en geyma slitrin
af þeirri gömlu sem helgan
dóm í gylltum umbúðum, eða
bera hana á bál gamlárs-
kvölds með lotningu og söng.
FLESTIR MESTU MENN ver-
aldár og beztu hafa átt biblí-
una að vini og lesið hana mik
ið síöan hún varð til. Glad-
stone, einn ágætasti maður
Breta fyrr og síðar, hafði allt
af Nýja-testamenti í vasa sín
um og las það á biðstofum og
| ferðalögum. Lincoln og Frank
lín skópu úr hugmyndum
hennar ásamt Washington
grundvöll að þróttmesta
menningarríki sögunnar. —
Gandhi, sem þó ekki játaði
kristna trú opinberlega, gjörði
biblíuna að kraftaverki lífs
síns. Þeir, sem grundvölluðu
íslenzka menningu með skól-
um og bókum, fræðum og
fögru líferni, sóttu eld áhuga
síns og lielgi til biblíunnar.
Vídalín og Hallgrímur, já,
Ari fróði og Snorri Sturluson
sóttu anda sínum ódauðleik
af blöðum hennar, meira að
] segja þjóðsöngur íslands er
1 að anda og efni nákvæmlega
S runninn frá einum sálma
l Davíðs, eins og þeir voru
l nefndir einu nafni, sálmar
r:. ■ T
Gamla-testamentis.
Er nú hægt að læsa slíkan
fjársjóð frjóan sem Draupni
niður í skúffu, byrgja þessa
hreinu, tæru, svalandi lind
mannsandans undir hrauni
tómlætis og gleymsku, kæru-
leysis og heimsku? Slíkt væri
hinni sönnu menningu hverr-
ar þjóðar afhroð og ill örlög.
En samt þarf að lesa biblí-
una með skynsamlegri hugs-
un, ekki með þrælbundnum
huga bókstafsdýrkandans,
heldur með lotningu hjart-
ans og leitandi þrá þess, sem
greinir aðalatriði frá aukaat-
riðum, anda frá efni.
BYRJIÐ AÐ SÝNA börnum
ykkar myndirnar, segja þeim
sögurnar, lesa spakmælin.
Haldið svo áfram, takið eitt
rit í einu. Fáið ykkur skýring-
ar, ef unnt er. Lesið hægt og
íhugandi, notið samanburð
ritanna, heimfærið til þess
lífs, sem lifað er í huganum.
Sumir hafa litla miða með
tilvitnunum, sem heimilis-
fólkið dregur, hvert af því
einn eða þrjá handa sér á
kvöldin eða sunnudögum líkt
og gullkorn til geymslu og
íhugunar. Þetta getur verið
eins og leikur, létt og skemmti
legt, en þó þrungið af alvöru
og helgi.
Leshringar eru nú stofnað-
ir, þar sem dálítill hópur, 12
til 20 manns, safnast kring-
um borð, líkt og í sauma-
klúbb, og les eitt og eitt rit
biblíunnar með leiðbeinanda,
sem útskýrir og leiðbeinir um
aðalatriði og gildi orðanna,
þýðingu þeirra og anda; svo
fær fólkið sér kaffisopa á
eftir og ræðir saman. Þetta
er ekkert síður skemmtilegt 1
en hvað annað, og þetta er út- |
lend venja og góð, sem nú fer |
sigurför um heiminn.
SÍÐAST VIL EG svo nefna
biblíulestra í kirkjunum, þar
sem presturinn hefir nokkurs
konar kennslu í biblíufræð-
um og ritum. Þetta hefir einn
ig orðið til gagns og ánægju
fyrir marga og áhrif til trúar
og þroska eru mjög vænleg, ef
vel er á haldiö.
Og að síðustu, hver einstakl
ingur þarf að skilja það sem
sitt mikla tækifæri til sannr-
ar göfgi að iðka lestur biblí-
unnar og gera hana að vini
sínum.
Árelíus Níelsson.
s 11 I M ■ í 'KBiiI U SIIS'S =is i»lil
J-Yí
JKPM'J jki fcl.'lfc
Ómetanleg landvörn
ÞEGAR META SKAL héruð lands-
ins og bæi og afkomuskilyrði þar,
mun lengstum vera litið á það
hverjar séu meðaltekjur manna
eða hve miklum tekjum menn nái
yfirleitt á hverjum stað. Þetta er
eðlilegt viðhorf hins einstaka
manns, sem einkum miðar við að
bjarga sjálfum sér og fleyta fram
fjölskyldu sinni. Annað sjónarmið
er þó til og öllu mikilvægara fyrir
þjóðina í heild. Það er hverja eftir-
tekju þjóðarbúið hefir af hverjum
manni á hverjum stað.
ÞETTA SJÓNARMIÐ er svo mik-
ilsvert, að það ætti árlega að birta
opinberlega skýrslur um fram-
leiðsluverðmæti og mannfjölda
hvers héraðs. Enda þótt ekki megi
hlaupa blindandi eftir slíkum tcl-
um er í þeim svo mikill fróðleikur,
að þjóðin hefir engan veginn efni
á að láta eins og henni lcæmi það
ekkert við og loka augunum fyrir
því.
Þetta er einmitt grundvaliarat-
riði í allri okkar þjóðhagsfræði.
Hvaða byggðarlög eru drýgst að
byggja björg í bú okkar allra?
Hvar er það fólk, sem dregur mest
í bú?
Það mun koma í ljós þegar þessi
gögn eru könnuð, að ýms þau hér-
uð, sem þótt hafa harðbýl, reynast
býsna drjúg og langt fyrir ofan
meðallag. En einmitt á athugun
þessara mála og þekkingu á þeim
hlýtur það að byggjast hvað skyn-
samlegt er að gera til að stjórna
því með opinberum aðgerðum hvar
fólksfjölgunin lendir.
Þess má geta, að Reykjavík
stendur höllum fæti gagnvart þess
um samanburði vegna þess, að
þaðan er landinu stjórnað og þar
vinnur því fjöldi manns að ýmis
konar skrifstofustörfum vegna
þjóðarinnar allrar. En þar að auki
eru fjölmennar stéttir, sem stærð
borgarinnar útheimtir til þess að
aðrir geti lifað þar og stundað at-
(Framhalu á 8. bíSuj. .1