Tíminn - 07.04.1957, Blaðsíða 12

VeBrið i flag:
Sunnan-suðaustan gola, skýjað.
Hitiun kl. 3 í gær:
Sunnudagur 7. apríl 1957.
Hitinn kl. 18: ”1
Heykjavík 10 st., Akureyri II,
New York 10, London 12.
n
„Hægt að kenna börnum tilskilið efni
á þriðjungi skemmri tímautan skóla”
Álit sænsks rektors, sem lent hefir í brösum
við skólayfirvöld vegna þess að hann neitar
að senda dóttir sina í barnaskóla
Signe Alm, átta ára telpuhnokki í bænum Tállberg í Svíþjóð
beið s. 1. laugardag einn um miðjan marz s. 1. eftir því að lög-
reglan kæmi og sækti hana og flytti í skólann. Það mvndi þá
hafa verið hennar fyrsta skólaganga, en lögreglan kom ekki
eins og hún hafði þó látið í veðri vaka. Mál þetta, sem mikla
athygli hefir vakið í Svíþjóð, er þannig tilkomið að faðir stúlk-
unnar, Harald Alm rektor við Siljansskólann hefir sjálfur
kennt dóttur sinni heima, skv. 38. grein skólalaganna, en lög-
regluheimsóknin, sem boðuð var stafar af því, að hann hefir
neitað yfirkennara barnaskólans, þar sem telpan á að stunda
nám, leyfi til að prófa hana.
úr þrengslunurn í skólunum.“ „En
þeir verða líka að fá ao gera það
án smásmugulegrar hnýsni af
hálfu skólayfir-vaida, annars er
áhuga fyrir starfinu.“
Þetta og sitthvað fleira sagði
sá ágæti maður Alm rektor, að
því er stendur í Dagens Nyheter
10. marz s. 1.
Neitun sína segist hann byggja
á algerlega formlegum forsendum,
sem sé þeim, að slík krafa um
próf af hálfu skólans verði að
byggjast á staðhæfingu og sönn-
un fyrir, að hann sé ekki fær
um að ganga úr skugga um náms-
árangur telpunnar. Skólayfirvöld-
in hafa ekki borið brygður á, að
hann væri um þetta fullfær.
Skólamennirnir segja fátt.
Faðir stúlkunnar hefir fengið
-orðsendingar um að senda telpuna
til prófunar, en það hefir sem
sé dregizt úr hömlu enn, hvað
«em verður.
Sá af forsvarsmönnum skólans,
sem hér á nánastan hlut að máli
■er yfirkennarinn, C. G. Bjurman.
Hann vildi ekki segja neitt ákveð
ið um þetta mál við fréttaritara
blaðsins Bagens Nyheder, en úr
l>ví blaði er þessi frásögn tekin.
Við þykjumst hafa sýnt fulla
tillitssemi í þessu máli sagði yfir
kennartnn, en við verðum að
Harald Alm, rektor við Siljan-
1 skólann í Tallberg.
fylgja fyrirmælunum. Náms-
ið segja og vísaði til yfirkeunar
stjóri skólans vildi lítið um mál
ans. En ekki taldi hann það
heppilegt fyrir telpuna, ef hún
yrði sótt með iögregluvaldi heim
á heimilið.
Rektorinn hafði kært til dóm-
prófastsins, en hann vildi ekkert
«m málið segja og kvað ákæruna
hafa gengið venjulega leið til
fræðsluráðs, en formaður fræðslu
ráðs vildi enn minna um málið
segja, kvað fyrirmæli fræðslulaga
ganga fyrir jafnvel þótt ákærur
kæmu fram.
Því meira hafði faðir stúlk-
unnar að segja um þetta mál
við frétlamann blaðsins. „Ég
. hefi af fræðilegum ástæðum mik
inn áhuga fyrir að kenna telp-
unni heima. Börnin geta áreið-
aniega lært það, sem til er ætl-
ast á þriðjungi eða fjórðungi
þess tíma, sem þeim er til þess
ætlaður í skóianum, þar sem þau
oft sitja aðeins og hanga. í þess
stað gætu þau verið mikið meira
úti undir beru lofti, leikið sér
og lært ýmsa hagnýta hluti.
Börnin tilheyra þó ekki enn þá
ríkinu, heldur fjölskyldunni, og
frá sálfræðilegu sjónarmiði álít
ég það alrangt, að börn sem til
sjö ára aldurs alast upp í þröng-
um hóp fjölskyldumeðlima og leik
félaga séu skyndilega flutt í skóla
bekk þar sem eru um 30 nem-
endur, en í skólanum alls yfir
1 þús. nemendur í allt.
Með því er næstum algerlega
rofin peirsónuleg tengsl barns-
ins og öryggiskennd. Ég álít, að
foreldrarnir, þar sem því verðttr
við komið ættu að fá leyfi til að
ákveða sjálf, hvenær þau sleppa
barninu út í hinn stóra samyrkju- bÍÓÖ3flH3
Parfí mannfplafícinci “ * *
Siár sjálfsafgreiSslubúS opnuS í nýju
kaupfélagshúsi á Hvolsvelli
Frímerki Sameimiðu
garð mannfélagsins."
Foreldrarnir fyrstu kennararnir.
Alm rektor sagði ennfremur,
að foreldrarnir væru þó alltaf
fyrstu kennarar barnsins og þeir
ættu að fá leyfi til að halda á-
fram að kenna þeim, ef þeir hafa
aðstæður til og hæfni. Ef til vill
yrði þá ekki öll námslöngun drep
in niður. Eins og nú væri háttað
hyrfi öll þekkingarlöngun út í veð
ur og vind í stöðugum eltingaleik
við einkunnir og skólinn yrði í
huga barnsins fremur fjandmaður
en vinur.
„Það er af þessum sökum, sagði
rektorinn að ég hef haldið fast
á rétti mínum til þess að ala dótt
ir mína enn upp um nokkurra ára
skeið. Að sjálfsögðu fær hún að
fara í skólann seinna þegar hún
er nógu þroskuð til þess, en ég
held, að ekki liggi sérlega á í því
efni.“
„Og þetta varðandi prófið það
get ég alls ekki fallizt á“, sagði
rektorinn. „Það er í rauninni al-
gerlega meiningarlaust þegar um
er að ræða 8 ára barn'*.
Hann kvaðst hafa spurt skóla
stjórnina, hvort hún drægi í efa,
hæfni hans til að ganga úr skugga
um þekkingu telpunnar. Það gerði
skólastjórnin ekki. Og meðan svo
væri, kvaðst rektor myndi þver
skallast við öllum prófkröfum,
jafnvel þótt lögreglan gengi í liS
með skólanum.
Alm rektor kvaðst annars líta
svo á, að skólarnir mættu verða
fegnir að losna við nokkur börn,
sem kennt væri heima.
Það mætti iiieira segja vel
liugsa sér það fyrirkoinulag, að
foreldrar, sem kenndu börnum
sínum heima, fengju sérstaka
skólastyrki svo sem í samræmi
við fjölskyldubætur. Hann kvaðst
hafa það eftir fræðsluráði I
Stokkhólmi að kennsla hvers
barns í barnaskóla kostaði 2
þús. (sænskar) krónur á ári.
Að lokum sagði rektor: „Ég
held því blákalt fram, að þeir
foreldrar sem geta — og það eru
ekki svo fáar kennslukonur og
kvenstúdentar giftar — eigi að
fá leyfi til að kenna börnum
sínum heima í nokkur ár. Það
er gott fyrir börnin og dregur
Mánudaginn 8. apríl gefur
póstmálastjórn Sameinuðu þjóð-
anna út ný frímerki í tilefni af
stofnun „Öryggissveita S. Þ.“
Hinn 5. nóvember 1956 sam-
þykkti Allsherjarþing S. Þ. að
stofnaðar skyldu öryggissveitir
S. Þ. vegna hættuástands þess,
er skapaðist á Súez-svæði s. 1.
haust, og skyldu meðiimaríki S.
Þ. leggja til liðsafla og nauðsyn-
legan útbúnað.
Yfirmaður „Öryggissveita S.Þ.“
var skipaður E. L. M. Burns,
hershöfðingi. Nú hafa 10 lönd
lagt nefndum öryggissvietum til
liðsafla en þau eru þessi: Brasi-
lía, Kolumbía, Danmörk, Finn-
land, Indland, Indónesía, Kan-
ada, Noregur, Svíþjóð og Júgó-
slavía.
Frímerki þetta; sem gefið er
út í 2 verðgildum 3ja centa og
8 centa eru teiknuð af dönskum
manni, Ole Hamann að nafni,
en hann vinnur í aðalbækistööv-
um S. Þ. í New York.
I gær var opnuð ný sjálfsaf-
greiðslubúð hjá Kaupfélagi
Rangæinga á Hvolsvelli. Er verzi
un þessi, sem er mjög vel úr
garði gerð til húsa í nýju og
tnyndarlegu kaupfélagshúsi, sem
risið er við þjóðbrautina um
Hvolsvöll og setur hin reisulega
bygging að sjálfsögðu svip sinn
á hið unga kauptún á Hvolsvelli.
I byggingu þessari, sem ekki er
alveg fullgerð enn, verða til húsai
skrifstofur kaupfélagsins og mik
ið af verzlunarstarfsemi þess og
sölubúðin sjálf með mjög nýtízkut
legu sniði þar sem um sjálfsat
greiðslubúð er að ræða. •
Verzlunin var opnuð í gæf
morgun og var margt fólk sein
kom þangað til verzlunar í gær„
cnda mátti heita að stanzlaus
ös væri í nýju verzluninmi, með
an hún var opin í gær.
Samband NATO-félaga efnir til I
ritgerðasamkeppni í aðildarríkjunum
I þetta skipti keppa bla<$amenn og rithöfundar
15 landa um 300 þúsund króna verÖIaun
Kaupmannahafnarblaðið Ber-
lingske Tidende skýrir frá því
4. þ. m., að samband NATO-
félaga í hinum ýmsu aðildar-
ríkjum bandalagsins (Atlantic
Treaty Organization), hafi
efnt til ritgerða- og bók-
menntasamkeppni fyrir blaða-
menn og rithöfunda í öllum 15
löndum Atlantshafsbandalags-
ins. Ileitið er verðlaunum, sem
í heild nema um 300 þúsund
íslenzkum krónum.
Skipt í þrjá hluta.
Samkeppni þessari er skipt í
3 hluta. Hæstu verðlaun blaða-
manna í hverju landi, hlýtur $á
blaðamaður, sem að dómi skip-
aðrar nefndar skrifar bezta
greinarflokkinn eða beztu grein-
ina um störf og stefnu banda-
lagsins. í Danmörku verða vænt
anlegar greinar að birtast í
dönskum blöðum fyrir lok des-
embermánaðar í ár.
í öðrum flokknum verða veitt
verðalun fyrir beztu fræðilegu
ritgerðina um samvinnu og hug-
sjónir Atlantshafsþjóðanna bæði
frá fræðilegu og hagkvæmu
sjónarmiði. Einkum skulu tekin
til athugunar þau bönd, sem
tengja saman þjóðirnar á sviði
hermála, fjármála og stjórn-
mála.
Skáldsögur og leikrit.
Ritgerðir þessar skulu hafa
borizt dómnefndinni fyrir 15.
nóvember. í þriðja lagi eru síð-
an veitt verðlaun fyrir beztu
skáldsögurnar, smásögurnar eða
íð vafalaust um framkvæmd
ritgerðasa mkeppni þessarat
hér á landi og er sjálfsagt von
á tilkynningu um þessa ný-
stáriegu samkeppni innant
skamms.
Franskir fangaverðir
hóta að gera verkfall
París. — Fangaverðir í hin-
um 120 fangelsum Frakklands
hafa hótað að gera verkfall,
fái þeir ekki umbeðnar kjara-
bætur. í fangelsum þessum
sitja 40 þús. fangar, margir
þeirra stórhættulegir afbrota-
menn.
Hollensk skip sigla
ekki um Suez- !
skurð að sinni !
LONDON—6. apríl: Hollenzka
stjórnin hefir farið að dæmi Breta
og Frakka og ráðlagt skipstjórum
allra hollenzkra skipa að sigla ekki
um Súez-skurð að sinni.
Kjarnorkutilraunir hefjasí
í Nevada-ey'ðimörkkmi
um miSjan maí ]
Tilkynnt var í Washingtort
fyrir skömmu, að ákveðið hefðl
leikritin, sem einkum skuli verið að hefja nýjar tilrauniu
fjalla um samskipti og skilning’með kjarnorkuvopn í Nevada-
eyðimörkinni þann 15. maí næsii
komandi. Tilraunir þessar verða
ekki eins umfangsmiklar einsj
og áður.
þjóða í milli.
Þar sem félag áhugamanna
um NATA er ekki starfandi hér
á landi, sér utanrikisráðuneyt-
Á 60 ára afmælinu
í gærkveldi hélt Hi3 ísl. prentarafélag hátíðlegt 60 ára afmæli sitt með hófi á Hótel Borg. Myndin er af Félags*
heimili prentara, Hverfisgötu 21, húsið skreytt í tilefnl afmælisins.