Tíminn - 07.04.1957, Blaðsíða 7

TÍMINN, sunnudaginn 7. april 1957.
G9
SKRIFAÐ CG SKRAFAÐ
Árangurinn aí starfi Átlantshaisbandaiagsins — Framtíðarlausn deihmálanna í Evrópu - Eiga
vesturveldin að freista samkomulags vi8 Rissa? — Störf framhaldsþingsins - Margir merki-
legir lagabálkar — Barátta íhaldsforingjanna gegn þjóðarhagsmunum - Endurkosning Bjarna
Benediktsscnar í stjérn Sparisjóðs Reykjavíkur
Síðastl. fimmtudag voru lið-
in átta ár frá stofnun Atlants-
hafsbandalagsins. Afmælis þessa
var minnzt í öllum þátttöku-
löndum bandalagsins. Guð-1
mundur í. Guðmundsson utan-{
ríkisráðherra minntist þess hér.
með ágætri útvarpsræðu.
f*ótt nokkxið hafi dökknað í
lofti aftur yfir Evrópu vegna
atburðanna í Ungverjalandi,
er það samt sem áður von
manna, að friður muni hald-
ast þar og deiiur jafnast með
tíð og tíma. Þessar vonir eru
ekki sízt bundnar við það
hernaðarlega jafnvægi, sem
Atlantshafsbandalagið hefur
skapað og þá reynslu, sem feng
izt hefur af því. Með stofnun
bandalagsins var komið í veg
fyrir, að fleiri ríki í Evrópu
lentu undir erlenda kúgun og
ýms deilumáí hafa verið leyst
friðsamlega síðan, t. d. Austur-
ríkismálið. Þetta treystir þær
VOmr, að verði áfiaill haldið Þ'í þetta er mynd af húseigninni, sem Sparisjóður Reykjavíkur og nágrennis keypti nýlega af Bjarna Benedikts-
jafnvægi, sem bandalagið hef-1 . ' ..... , , « . , . „ „
ír skapað muni friðurinn ' s^ni °' * • *Yrlr 2Vi million krona. Rett er að geta þess, aS noklcur loS fyigir henni. FullyrSa ma þo, aS Spari-
baldast og smám saman miða sióðurinn hefir greitt miklu meira fé fyrir hana en feng;it hefði fyrir hana á frjálsum markaSi. Þar er vafalaust
í samkomulagsátt, þótt það
geti tekið nokkurn tíma.
Menn geta pert sér enn betri meðan málefni Evrópu komast diarflegum og drengiiegum til- frá þinginu. Undirbúningí þriðja
grein fyrir gildi Atlantshafs- jekki a nýían grundvöll, er það lögum þeirra um samkomulag. málsins má líka heita lokið.
bandalagsins ef þeir íhuga hver skylda llinna frelsisunnandi lýð- j Þvert á móti væri afstaöa þeirra Undirbúningi hinna málanna er
þróunin hefð’i orðið ef það hefði' t'seðisþjóða að leita eftir leiðum i kalda stríðinu sterkari eftir en einnig vel á veg komið.
ekki komið til sög’u. Þá hefðhtn lausna/ á n,eim deilumáium, áður.
yfirgangsstefnan fengið að leika sem eru hættulegust fnðnum 1
um mismun að ræSa, sem skiptir mörgum hundruðum þúsunda króna.
lausum hala í Evrópu og fleiri Evrópu og valda því nú, að mörg
ríki lent undir erlenda kúgun. um rlk,ium er ^fr nalclð l kug_ A^aílíial franiIíaMs-
unarfjötrum. Atlantshafsbanda-!
lagið gæti þá orðið Vesturveld-
unum fjötur um fót, ef þau gerð
ust ánægð með það, sem nú er,
en leituðu ekki nýrrar og full-
komnari skipunar í framtíðinni.
Endalokin befðu fyrr en síðar
orðið ný -styrjöld. Þótt margt
megi finna að ástandi Evrópu í
dag, er þaö þó tvimælalaust
miklu betra en það myndi nú
vera, ef Atlantshafsbandalags-
3ns hefði ekki notið við.
Lausn deilumálanna
í Evrópu
Þótt Atlantshafsbandalagið
hafi þannig áorkað miklu til
góðs, og mikil þörf sé fyrir starf-
semi þess áfram, eins og málum
enn er háttað, ber að sjálfsögðu
að gera sér ljóst, að með þvi er
ekki tryggð hin æskilega fram-
tíðarskipun. Takmarkið er að sé þar enn öllu ráðandi.
sjálfsögðu að uppræta þá hættu,
sem hefir gert bandalagið nauð-
synlegt. Þegar svo er komið, yrði
bandalagsins ekki lengur þörf,
í núverandi mynd þess.
Eru Rússar á vega-
mótum?
Þeirrar skoðunar kennir nokk-
uð, að tilgangslaust sé að leita
eftir samkomulagi við hina
kommúnistisku stjórn Sovétríkj-
anna, því að hún sé ófús til allra
samninga, þótt hún láti svo í
orði kveðnu. Ungverjaland sé
sönnun þess, að stefna Stalins
Vissulega er það rétt, að
framferði Rússa í Ungverja-
landi er á allan hátt óafsak-
anlegt og vekur eðlilega tor
lendis eða óhjákvæmilegra á-
laga, sem varð að leggja á til að
að hindra stöðvun atveganna, er
ella hefði orðið afleiðing þess á-
stands, sem var orðið, þegar
Sj álfstæðisflokkurinn hrökklaö-
ist úr stjórn.
íslenzka þjóðin þarf nú tví-
mælalaust að gera mikið átalc
til að koitsa efnahagsmálum
sínum á réttan grunn. Því get-
ur fylgt nokkur kjaraskerðing
í biii, einkum þó, ef sjávarafli
bregst verulega samhliða. Það
ar skykla alíra þjóðhollra
manna að reyna að gera al-
menningi þetta ljóst, enda bíði
margfalt verra ástand fram-
undan, ef ekki tekst að rétta
við nú. Foringjar Sjálfstæðis-
flokksins fara hinsvegar öfugfc
að. Þeir nota hvert tækifæri,
sem þeir geta, til að ýta und-
ir óánægju cg kaupkröfur. Þeir
hirða ekkert um, þótt þannig
vinni þeir að því að efna til
algerrar upplausnar í efnahags
málum þjóffarinnar. Þeir sjá
það eitt, aff aukin uppiausn.
gæti haft í för með sér ein-
hverjar þær breytingar, sem
komi þeim í ráffherrastólá aff
nýju.
Ótrúlegt er hinsvegar, að þess-
ir starfshættir Sjáflstæðisflokks
ins afli honum fylgis. Með þeim
auglýsir hann það enn betur en
áður, að hann er stefnulaus og
óábyrgur valdstreituflokkur.sem
^ . Iheíir það eina leiðarmerki að
Emhverjum kann að _ yu-öa.st,, vjnna fyrjr hagsmuni nokkurra
i - ;™f.®í^;esfar a m.ala , útvaldra gæðinga. Við slíkum
flokki hljóta allir þeir, sem eitt-
hvað íhuga málin, að snúa baki.
Starfsamt þing
Bjarni endurkosinn
Þau tíðindi gerðust i bæjar-i
stjórn Reykjavíkur á fimmtu-
daginn, að Sjáifstæðismenn end
^ ® ' tekið helzt til langan tíma. í því!
Horfur eru nú á því, að hlé sambandi ber m. a. að athuga,
verði á störfum Alþingis í sam- að þegar nýir flokkar hefja
bandi við páskana, því að þeim stjórnarþátttöku, verða samn-
geti ekki orðið lokið fyrir þá. ingar oft tafsamari en endra-
Sennilega verður þinghaldið þó nær. Mörg tímabundin, aðkali-
stutt eftir páskana. andi úrlausnarefni utan þings
,Á þinginu í haust einbeittust hafa líka orðið til að tefja fyrir, ^ ^ _____ _______
störf ríkisstjórnarinnar og t. d. sjómannaverkfallið. Sum að ; urkusu Bjarna^B^nediktsson 'i
flokka hennar að því að ráða urnefndra mala eru lika mjog | stJóm Sparisjóðs Reykjavíkur.
fram úr vanda efnahagsmál- flókin og krefjast fyrirfram og nágrennis. Hafa Sjálfstæðis-
anna, en meðan þau voru óleyst, ymsrar fræðilegrar athugunar,; menn meö þvj þiessiln sjna
var t. d. ekki hægt að ganga frá sem kosta verulega vinnu. Þáj fir lánveitingarnar til Þorleifs
afgreiðslu f járlaganna. Það gete. alltef konuð upp agreinings; H húsakaupin 4 Skólavörðu-
tókst að ljúka afgreiðslu efna- atriði, þegar venð er að semja stígnum
hagsmálanna fyrir áramótin og frumvörp um vandasöm mál.
tryggja þannig stöðvunarlausan | Því fer fjarri, að þingið hafi
rekstur útflutningsframleiðsl-1 ekki haft nóg að starfa, þótt
unnar. Þetta var betri árangur sum áðurnefndra mála hafi ekki
en náðst hafði á undanförnum enn verið lögð fram. Fyrsti mán
árum, því aö þá hefur ekki verið uður framhaldsþingsins fór að
lokið afgreiðslu þessara mála miklu leyti til að ijúka afgreiðslu
fyrr en komið hefur verið fram fjárlaganna. Þá hefir þingið haft
H. C. Hansen forsætis- og ut-
anríkisráffherra Danmerkur,
lýsti hinni réttu stefnu í þess- 1
um efnum, þegar hann sagði
nýlega, að þótt sjálfsagt væri
að viðhalda hæfilegum vörn- ,
um meðan þess væri talin þörf,
mættu menn aldrei Iáta ógert
neitt það, sem gæti dregið xir
tortryggni og greitt fyrir lausn
deilumála. .Tafn nauðsynlegt og
þaff er enn að viðhalda At-
lantshafsbandalaginu, er það
nauðsynlegt að leita nýrra úr- I
ræða til að leysa vandamál
Evrópu. Það þarf að kanna all-
ar friðsamlegar leiðir til að
sameina Þýzkaland og frelsa
hinar undirokuðu þjóðir í
Evrópu. 1 þeim efnum kemur
það t. d. vafalaust mjög tii
greina, að myndað verði hlut-
laust belti ríkja, sem nú eru sitt
hvoru megin við járntjaldið.
Þetta þýddi það, að Vesturvcld
in yrðu að flytja her sinn frá
Vestur-Þýzkalandi og Riissar
úr leppríkjunum. Hlutleysi við-
komandi landa myndi ekki
hindra þau frá þátttöku í
efnahagslegri og menningar-
legri samvinnu í Evrópu.
Jafnframt því, sem Atlants-
hafsbandalaginu er haldið við,
tryggni í garð ríkisstjórnar í janúa.og hefurfyígtþví meiri Ýms merk mál til meðferðar,
þeirra. Þrátt fyrir það er þó
ekki rétt að draga af því end- ■
anlega ályktun um það, að
þýffingarlaust sé að taia við
Rússa. Margt þendir til, að
hörð átök eigi sér nú stað að(
tjaldabaki í Moskvu. Valdhaf-
ar þeirra séu á einskonar vega
mótum og ósammála um, hvaða
leið skuli heldur velja. Mis-
munandi viðbrögð Vesturveld-
anna geta haft s>n áhrif á það,
hvort hin friðvænlegri eða ó-
friðvænlegri öfl verða þar sig-
ursælli. Ný kynslóð er nú óð-
um að taka við yfirráðum í
Sovétríkjunum og viðhorf henn
ar eru að sjálfsögðu önnur á
ýmsan hátt en gömlu bylting-
arleiðtoganna. Rússar hafa
fengið að reyna það, t. d. í
Ungverjalandi, að nýlendu-
stjórn getur verið dýrkeypt og
að frjáls, hlutlaus smáríki eins
og Finnland geta verið betri
nábúar en undirokaðar ný-
lendur. Margt fleira mætti
nefna, sem gæti hvatt Rússa
til friðsamlegra vinnubragða,
ef þeim væri boðin framrctt
hönd.
Það myndi líka síður en svo
og minni íramleiðslustöðvun. i eins og frumvarp að umferðar-
! lögum, frumvarp að laxveiðilög-
Á framhaldsþinginu beiff eink um, frumvarp að jarðhitalögum,
um aff leysa fimm stórmál:
Breytingar á lögum um ný-
frumvarp að náttúrufriðunar-
og dýraverndunarlögum o.s.frv.
býli og iandnám í sveitum’ sem Margar þingnefndir hafa unnið
mjög mikið við athugun slikra
lagábálka. Margt bendir til, að
tryggðu aukin framlög til
stækkunar minni býlum og til
frumbýlinga.
Breytingar á iögum um út-
fiutningsverzlunina, sem sltöp-
uðu affstöffu til endurbóta á
verziun með sjávarafurðir.
Setning laga um stórgróffa-
skatt, sem lofaff var í sam-
bandi viff efnahagsráðstafan-
irnar um áramótin.
Breytingar á lögum um
íbúffabyggingar í kaupstöðum,
svo aff meira f.fármagn fengist
til þeirra framkvæmda og lán-
veitingar til þeirra nýttust
betur.
Endurskoffun bankalöggjaf-
arinnar með þaff fyrir augum
aff tryggja forgangsrétt at-
vinnuveganna og nauffsynleg-
ustu framkvæmda og útiioka
póiitíska misnotkun.
Um fyrsta málið er það að
segja, að afgreiðsla þess á þingi
spilla nokkuð afstöðu Vestur-! er nú vel á veg komin. Annað
veldanna, þótt Rússar höfnuðu málið heíur þegar verið afgreitt
þetta þing verði orðið með^af-
kastamestu þingum, þegar upp
verður, staðið.
Ábyrgt5arleysi
Sjálfstæífisflokksins
SjálfStæðisflokknum fer enn
ekki neitt fram í stjórnarand-
stöðunni. Hann heldur áfram á-
i'ásum á ráðstafanir ríkisstjórn-
arinnar í efnahagsmálum, án
þess að benda á aðrar ráðstaf-
anir, sem hefðu verið heppilegri.
Hann blæs út hverja verðhækk-
un, sem verður, í þeim augljósa
tilgangi að reyna að vekja óá-
nægju launþega og espa þá til
að heimta kauphækkanir. Um
verðhækkanirnar tala málgögn
hans í þeim tón, að helzt mætti
ætla, að þær væru sprottnar af
hreinum illvilja eða heimsku
stjórnafinnar. Þar sést aldrei sú
skýring, að þær eigi ýmist rætur
að rekja til verðbreytinga er-
Þetta mun ekki koma nein-
um á óvart, sem til þekkir. Þaff
er fjarstæffa aff ætla aff gera
sömu kröfur til Sjálfstæffis-
flokksins og Ihaldsflokksins
brezka. Hefffi Bjarni veriff
háttsettur foringi í brezka
íhaldsflokknum og jafnframt
fulltrúi hans í stjórn lánastofn
unar, myndi hann áreiðanlega
ekki hafa veriff endurkosinn í
þá stöffu, ef viðkomandi lána-
stofnun hefði keypt eign af
honum langt fyrir ofan mark-
affsverff. í Sjáifstæðisflokknum
þykir endurkosning Bjarna
hinsvegar alveg sjálfsagffus
hlutur.
Þetta er líka skiljanlegt, þeg-
ar athuguð er sú stefna Sjálf-
stæðisflokksins, að lánastofnan-
ir eigi fyrst og fremst að vera;
fyrir fáa útvalda gæðinga líkt og
Þorleif H. og Bjarna. Að dómi
Sjálfstæðisflokksins er það al-
veg laukrétt stefna að veita ein-
um gróðamanni 24 ibúðalán, en
neita jafnmörgum einstakling-
um um lán til að geta eignast
eigin íbúð. Að dómi Sjálfstæðis-
flokksins er það heldur ekki ó-
eðlilegt, þótt iánsstofnun kaupi
fasteign af varaformanni Sjálf-
stæðisflokksins fyrir miklu
hærra verð en fást myndi á
frjálsum markaði.
En vissulega ætti þetta aff
geta kennt mönnum að þekkja
Sjálfstæðisflokkinn betur. ,