Tíminn - 30.04.1957, Blaðsíða 1

ffylgist með tímanum og lesið
TÍr.lANN. Áskriítarsímar: 2323
og 31330. Timinn flytur mest og
fjclbreytíast almennt lesefni.
41. árgangur
Rússar hafa öflugri her en allar
aðrar Evrópuþjóðir til samans
Reykjavík, þriðjudaginn 30. apríl 1957.
95. blað.
V-þýika sfjórnin svarar hótunum Rússa:
Blásið f fornaldarlúðra við opnun hljómlistarhátíðar Tónskáldafélagsins.
| Hljómleikahátíð íslenzkra tónskálda
er hinn merkasti listaviðburðnr
r
sf' Sinfóníutónleikar í ÞjóSleikhúsinu s kvoW
Hljómleikahátíð íslenzkra tónskálda hófst með stofutón-
leikum í Þjóðleikhúsinu s. 1. laugardag kl. 4,30 síðd. Hófst
hátíðin með því að blásið var-á fornaldarlúðra og sungið
„ísland farsælda frón“. Síðan opnaði Gylfi Þ. Gíslason, mennta
málaráðherra, hátíðina með ræðu, en eftir það hófust tón-
leikar.
! anna, skyldan verði honum innra
Björn R. Einarsson og Guð- j lögmál, ekki ytri þvingun. Það sé
mundur R. Einarsson blésu á lúðr hlutverk listamannanna að lyfta
ana, en Karlakór Reykjavíkur • mannsandanum til æðri lífsnautn
söng undir stjórn Páls ísólfsonar. j ar. Hann segir við þá: „Þið hafið
Tónverk voru flutt eftir Helga í virðingu mannkynsins í hendi
Pálsson, Magnús Bl. Jóhannsson, j ykkar. Varðveitið' hana!“
Karl Ó. Runólfsson, Leif Þórhalls j Þessi orð eiga enn meira erindi
son, Árna Thorsteinsson, Björn' til listamanna kjarnorkualdar en
Franzson, Siguringa E. Hjörleifs j átjándu aldar. Vísindin eru að um
son, Sigurður Þórðarson, Victorlskapa efnisheiminn. En hvort þau
Urbancic og Hallgrím Helgason. I flytja hann nær himnaríki eða hel
Þuríður Pálsdóttir og Þorsteinn j víti, það er ekki undir þekkingu
Hannesson sungu einsöng. mannsins komið, heldur siðgæði
Þá voru kirkjutónleikar í Dóm j hans. Skynsemin bætir hag manns-
kirkjunni á sunudaginn og voru 1 ins, kjarkurinn gerir hann voldug
þar flutt tónverk eftir Björgvin ! an og viljinn gerir hann frjálsan.
Guðmundsson, Jón Leifs, Áskel |E" aðeins ástin og listin megna að
Snorrason, Þórarin Jónsson, Hall- gera hann hamingjusaman.
grím Helgason, Jón Þórarinsson,
„Tónlistin tjáir sálina“.
Ef til vill er tónlistin tærust og
göfugust allra lista. Það kann að
hljóma eins og öfugmæli, en er þó
satt, að góð tónlist verður ekki
samin án ríkrar listgáfu og mikils
lærdóms, en samt þarf hvorugt til
(Framhald á 2. síðu).
Jónas Tómasson, Friðrik Bjarna
son og Pál ísólfsson.
í lcvöld* verða sinfóníuliljóm
leikar í Þjóðleikhúsinu stjórn
andi er Olav Kielland. Flutt
verða verk eftir Skúla Halldórs
son, Helga Pálsson, Sigursvein D.
Kristinsson, Pál ísólfsson, Árna
Björnsson, Jón Nordal Jón Leifs
Dr. Páll Isólfsson, heiðursforseti
Tónskáldafélagsins flytur ávarp.
Ræða menntamálaráðherra.
„Mér er það mikil ánægja að
verða við ósk stjórnar Tónskálda-
félags íslands um að opna þessa
fyrstu hljómleikahátíð íslenzkra
tónskálda. Það er merkur viðburð
ur, að efnt skuli til hátíðar, þar
sem eingöngu eru flutt verk ís-j
lenzkra tónskálda. íslenzk tónlist
er og hlýtur að vera einn af liorn
steinum íslenzkrar menningar. —
Þessi hátíð er glæsilegt átak til
þess að treysta hann og styrkja.
„Listina átt þú einn“.
í hinu stórbrotna kvæði sínu um
listamennina ræðir Schiller gildi
listarinnar fyrir mannkynið. Hann
segir við manninn: „Þekkingin er
sameign þín og horfinna kynslóða
en listina átt þú maður, einn“. —
Hann kveður listina, „morgunhlið
hins fagra“, leiða manninn í sann
leika og til vitundar um siðræna
skyldu sína. Ástin á hinu fagra
leysi manninn undan oki ástríðn-
Dagsbránarmenn
segja
samningum
Á fundi Dagsbrúnar á sunnu-
daginn var saniþykkt að segja
ekki upp samningum að sinni
Allsherjaratkvæðagreiðsla fór
fram í Hinu íslenzka prentara-
félagi í gær um það, hvort segja
skyldi upp samningum. Var sam-
þykkt að segja upp samningum
og fara fram á styttan vinnutíma,
44 stunda vinnuviku, en ekki
mun vera um kauphækkunarkröf-
ur að ræða.
Þá munu bókbindarar einnig
hafa samþykkt að segja upp
samningum á svipuðum forsend-
um.
Rafvirkjar samþykktu á fundi
sínum í gærkveldi að segja ekki
upp samningum.
Oldungadeildarþing-
mattarinn Mac Carthy
alvarlega veikur
Washington — NTB 29. apríl:
Bandaríski öldungadeildarþing-
maðurinn Josep Mac Carthy er
nú alvarlega veikur. Hann liggur
á sjúkrahúis í Washington og er
þungt haldin af sjúkdómi í lifr
inni.
Fullyrðingar þeirra og hótanir íurðu-
legar og óskilianlegar NATOfijóðini
ar fastráðnar í því að ver ja lönd sín
Bonn—NTR, 29. apríl. — Von Brentano, utanríkisráðherra
V-Þýzkalands lét svo ummælt í dag, að Rússar miðuðu að því
að öðlast algera einokun á framleiðslu kjarnorkuvopna til
þess að gera Evrópu varnarlausa og háða duttlungum hinna
kommúnistísku ráðamanna.
Utanríkisráðherrann var að svara
spurningum blaðamanna um síð-
ustu orðsendingu Rússa til vestur-
þýzku stjórnarinnar, þar sem hún
er vöruð við afleiðingunum af því
að búa her sinn kjarorkuvopnum.
Von Brentano sagði, að orðsend-
ingu Rússa mætti skoða sem hrein
afskipti af innanlandsmálum sjálf-
stæðs ríkis.
Engin áform væru uppi um það
að búa vestur-þýzka herinn slíkum
vopnum, en það kynni að verða
nauðsynlegt eftir 2 til 3 ár, ef ekki
næðust samningar um alþjóðlega
afvopnun.
Óskiljanleg fullyrðing.
Von Brentano sagði, að sú fnll
yrðing rússneskra valdhafa, að V
Þýzkaland væri að verða stærsta
vopnabúr Evrópu, væri satt að
segja furðuleg og óskiljanleg
með öllu. Rússar hefðu undir
vopnum stærri her í Evrópu held
ur en öll önnur ríki til samans.
Tryggt sé að Alþingi
sé jafnan fullskipað
Fyrsta umræða um frumvarp til lagabreyt-
inga á kosningalögum fór fram í e. d. í gær
Á fundi efri deildar Alþingis í gær var tekið til fyrstu um-
ræðu frumvarp ríkisstjórnarinnar til laga um breytingar á
kosningaiögunum varðandi ákvæðin um gildistöku varaþing-
manna, þannig að tryggt sé að Alþingi sé jafnan fullskipað.
Hermann Jónasson forsætisráðherra fylgdi frumvarpinu úr
hlaði við fyretu umræðu í deildinni.
Sú fullyrðing, að vestur-þýzkur
her búinn kjarnorkuvopnum
myndi gera að engu allar vonir
um sameiningu Þýzkalands er eC
til vill enn óskiljanlegri, sagði
ráðherrann.
I [
Rússar ófáanlegir til samninga.
Síðastliðin ár hefðu Rússar ekkl
gert neina einustu alvarlega tilraun
til að leysa þessi vandamál eða:
komið fram með nokkurn þann
samningsgrundvöll, sem vonir
stæðu til, að frelsisunnandi þjóðir
gætu samþykkt.
Ráðherrann sagði, að í varnar.
málum V-Evrópu myndi stjórn
hans ekki taka neinar einhliða á-
kvarðanir. Þjóðir Atlantshafs*
bandalagsins væru ein heild, fast
ráðnar í því að verja lönd sín.
Rússland er stærsta vopnabúrið.
Von Brentano kvaðst vilja geta
þess að nú væru um 20 herfylki
NATO-þjóðanna undir vopnum í
Evrópu. Rússar hefðu hins vegar
í Austur-Þýzkalandi einu 400.000
manns undir vopnum, búnum 6
þús. stríðsvögnum og 1500 herflug
vélum. Þar að auki hefðu þeir kom
ið 150 þús. manna austur-þýzkum
her upp. Rússar hefðu 75 herfylki
undir vopnum í hinum leppríkjua
um og hvorki meira né minna era
153 fullbúnin herfylki í Rússlandi
sjálfu, búin 20.000 flugvélum og
500 kafbátum. Svo koma Rússar og
segja, að í V-Þýzkalandi sé veriðj
að koma upp stærsta vopnabúri
Evrópu, sagði ráðherrann.
Stjórnmálafréttaritari brezka út
varpsins telur, að hið skjóta og
harðorða svar Bonn-stjómarinnar
eigi m. a. rætur sínar að rekja til
þess að þingkosningar eru skammt
undan. Stjórnin kunni ef til vill
að óttast, að orðsending Rússa
kunni að hafa áhrif á almennings-
álitið í landinu til hags fyrir flokk
jafnaðarmanna.
Gylfi Þ. Gíslason, menntamálaráð-
herra, flytur ræðu viS opnun hljóm-
listarhátíöarinnar.
Hann benti á, að efni þessa nýja
frumvarps væri nú þegar svo mikið
rætt á Alþingi, að ekki væri þörf
á að rekja í einstökum atriðuni
[efni þess og tilgang. Við umræður
um varaþingmannssæti, sem fram
fóru í sameinuðu þingi i vetur,
hefði allt komið fram og flest oft,
það, sem höfuðmáli skiptir í þessu
sambandi.
Greinargerð fyrir frumvarpinu.
Forsætisráðherra vísaði síðan til
greinargerðar fyrir frumvarpinu,
^en þar segir svo:
Stjórnarskrá og kosningalög, sem
nú eru í gildi, gera hvarvetna ráð
fyrir því, að Alþingi sé að jafnaði
fullskipað. Er reynt að tryggja
það með þeim hætti, að falli þing-
maður frá í einmenningskjördæmi
eða segi af sér þingmennsku, fer
fram kosning nýs þingmanns svo
fljótt, sem við verður komið (31.
gr. stjskr., 135. gr., sbr. 143. gr.
kosningalaga). Losni hins vegar
(Framhald á 2. síðu).
Lögfest á Alþingi aö hafa
gúmbjörgunarbáta á skipum
í gær var lögfest á Alþingi, að
gúmmíbjörgunarbátar skuli vera
auk annarra öryggistækja um
borð í öUum íslenzkum skipum.
Frumvarp til laga um breytingu
á lögum um eftirlit með skipum
var sainþykkt endanlega á Al-
þingi í gær við þriðju umræðu á
fundi efri deildar. En í þessari
breytingu eru hin nýju ákvæði
um gúmmíbjörgunarbáta.
Segir svo orðrétt í hiuum nýju
lögum:
„Á hverju þilfarsskipi skal þó,
auk annarra björgunartækja,
sem ákveðin eru í lögum eða
reglugerðum á hverjum tíma,,
vera gúmbjörgunarbátur, einra
eða fleiri, og sé stærð þeirra
miðuð við, að þeir rúmi minnst
þá, sem á skipi eru. Ráðherra
setur í reglugerð fyririnæli um
gerð þeirra og búnað. Skipaskoð
unarstjóri veitir þeim, sem haf^
ekki þegar aflað sér gúinbáta i
skip sín, hæfilegan frest til öfl
unar þeirra. Með reglugerð um
notkun björgunartækja, er ráðu
neytið setur, skal eftir föngum
tryggja það, að sjómönnum vetfði
kennd meðferð gúmbjörgunar-
báta.
Inni í blaðinu f dag: F""!
íþróttir, bls. 4. r ’*r\
Orðið er frjálst, bls. 5.
Á kvenpalli, bls. 5.
Frá starfsemi S. Þ., bls. 6.
RæSa eftir Pál Zóphóníasson, bls. 7
Landbúnaðarmál, bls. 7.