Tíminn - 18.05.1957, Blaðsíða 8

8
75 ára: Jón Jónasson á BirnustöSum
í Ogurhreppi
Sjötíu og fimm ára er í dag Jón
ibóndi Jónasson á Birnustöðum. —
Jón er fæddur og uppalinn í Ögur-
hreppi og hefir dvalið Iengstan
hluta ævi sinnar á Birnustöðum;
hann hefir því ekki gert víðreist
um dagana. Jón er kominn af merk
um bænda- og sjómannaættum við
Djúp og lengi framan af ævi stund
aði hann jöfnum höndum búskap
og sjómennsku, eins og flestir.
hændur gerðu á þeim tíma.
Jón er ágætlega greindur mað-
ur og fróður og kann frá mörgu
að segja og væri synd ef allur sá
fróðleikur hyrfi með honum.
Jón hefir ávallt búið farsælu
ráðdeildarbúi, fyrst í Þernuvík, en |
nú fjöldamörg siðari ár á Birna-i
Stöðum, þar sem hann býr ennþá
á hluta af jörðinni á móti dóttur
sinni og tengdasyni.
Jón hefir ekki sloppið við margs
konar erfiðleika í lífinu, langvar-
andi heiisuleysi, mótlæti og sorgir.
En hann hefir tekið því sem að
höndum hefir borið með æðruleysi
og karlmennsku, eins og víkingi
sæmir.
Kvæntur er Jón Guðmundínu
Hermannsdóttur, hinni ágætustu
konu, og eiga þau nú fjölda afkom-
enda.
Ég vil óska Jóni farsæls elli-
kvölds og að fagurt og friðsælt
megi verða undir sólarlagið, boð-
andi nýjan og bjartan dag fram-
undan.
Friðfinnur Glafsson.
Kvittanir
(Framhald af 5. síðu).
sendir hafi verið út í haust neinir
klaufar til þessara starfa í „land-
námi Ingólfs“. Þó hefir eitthvað
af þessu brugðizt með rjúpuna
eitruðu, sem tekin var upp á Kalda
dal og komst alla leiðina í frysti-
•hólf í Rvík. Svo lánlega tókst þó
til að hún varð engum að bana.
Eitthvert orðaskak hefir orðið um
þá rjúpu — og skiist mér að flest-
ir eitrunarmenn vilji afsala sér
heiðunshlut í henni. En hver veit
nema jafn atorkusömum manni og
S. Ó. takist fljótlega að „sanna“
að hún hafi komið eitruð og væng-
stýfð úr egginu — eða það sem
gæti verið handhægara, að þetta
sé aðeins lygasaga! Um það ætti
hann samt helzt að kljást við dag-
blaðið Vísi — þó það kunni að
verða drengskap hans og góð-
mennsku örðug raun að snúa að
ákveðnum aðila. En góðir menn og
röskir leggja stundum töluvert á
sig fyrir sannleikann!
ÞEGAR SVO E. hafði skotið bit-
vargana miklu í Svínahrauni, hafði
hann í höndum sönnun, sem varla
verður rengd. En hvernig var ann-
ars með þá skæðu varga og aðra,
enn skæðari varga á Selsvöllum?
Hvers vegna ætli þeir hafi ekki
verið búnir að farga sér á eitri,
samkv. áætlun? Vottorð S. Ó. virð-
ast þó sanna það allrækilega, að
ekki hafi verið hörgull á því. Von-
andi eru þó bannsettir bítírnir hér
í nágrenni höfuðstaðarins ekki
orðnir svo salla fínir og kröfuharð
ir, að þeir taki ekki eitrið nema
þeim sé rétt það á silfurgaffli?!!
Eins og hann S. Ó. er þó viss um
að eitrið gjöreyði tófum í Reykja-
nesskaga — og þá líklega víðar.
Mikið mega annars þeir bændur
sem um þetta hafa skrifað í vetur,
vera þakklátir S. Ó. fyrir hinar
glöggu upplýsingar um að tófan sé
'hættuleg fé þeirra, og hvað hún
fari þrætslega með bráð sína, —
eins og þeir voru þó grunlausir um
þetta! Vonandi líður ekki langt þar
til hann sér sér fært að halda
slíkri fræðslu áfram; getur verið
að hann segi þeim þá eitthvað um
það, hvað tófan gengur á mörgum
fótum, og fleira þvíiíkt, sem auð-
vitað er ómetanlegur fróðleikur
fyrir þá, sem verið hafa smalamenn
frá bernsku, og síðan jöfnum
höndum bændur og refaskyttur, en
hafa ekki banað nema nokkrum
hundruðum refa hver, á ýmsum
tímum árs, og hafa lítið við að
styðjast nema lífsreynslu langrar
ævi. ^ .
Varla efast ég um að S. Ó. hafi
séð tófu — og það líklega meira
að segja lifandi, áður en hann
varð mjög fínn maður. Þá er ekki
ólíklegt, að hann hafi einhvern-
tíma framleitt refakex, meðan eitt-
hvað var upp úr því að hafa. Þeg-
ar svo það bætist við, að hann er
sonur röskrar refaskyttu, ættu all-
ir að skilja, að þetta er maður, sem
kennt getur fáfróðum bændum
eins og sá, sem valdið hefir. Vitað
er, að enginn verður dugandi refa-
skytia, nema vera rökvís í hugsun.
Vonandi lætur því S. Ó. bráðlega
á þrykk út ganga ritsmíð, sem
sanni það ótvírætt, að hann hafi
heldur ávaxtað þessa eðliskosti
föður síns (þó hann vilji lítið
gjöra úr arfgengi hjá tófum). Ver-
ið getur að hann hafi eitthvað nas-
að í kynbætur búfjár — sem bygg
ist á arfgengi, áður en hann fór
úr sveitinni. Nú er viðhorf hans
löngu breytt. Kex-bætur byggjast
vafalaust á öðrum grundvelli, og
ætla ég mér ekki þá dul, að kenna
honum neitt um þær.
Bið ég svo Sæmund vel að lifa
— fyrst og fremst þar til hann
birtist næst á ritvellinum, veifandi
gorgeir sínum og bítandi í kex-
rendurnar, þó hann sé víst orðinn
of fínn maður til þess að grenja
að berserkja sið. Vænti ég þess
fastlega að þá svipti hann rösklega
hulunni af hinum voðalegu „fínu
mönnum“ svo þjóðfélagið geti var-
ast þá. Væri líka sæmilegra verk-
efni garpskap hans og góðum týgj-
um, að sækja þá til fullrar sektar
— útlegðar eða féránsdóms, en að
berja tröllsleg vindhögg í áttina
til einhverra nafnlausra og að
miklu ímyndaðra kynjavera. Þó
don Quxoti yrði heimsfrægur fyrir
orrustu sína við vindmyllur og
fleiri slík afrek, er ekki víst að
Sæmundur beri gæfu til þess að
auka hróður sinn og Fróns á sama
hátt, — þó óneitanlega væri slíkt
glæsileg landkynning.
| ÞÁ VEIT ég varla hvort ég á að
j fara að geta þess, að ég hefi lesið
! í Tímanum ritsmíð Sigurðar Jör-
undssonar frá Vatni, því hún er að
flestu leyti, frá hálfu höfundar,
| nokkuð neðan við það, sem vant er
j að virða svars. En helzt er að skilja
; á höfundi að í honum brjótist
framhald, svo varla eru eitrunar-
isinnar heillum horfnir á meðan!!
Ef hann æfir sig dálítið í lestri
þar til það spryngur út, er ekki ó-
mögulegt að hann verði svo staut-
andi, að geta lesið meira en fyrstu
; línurnar í þeim heimildum, sem
j hann hyggst að styðjast við, — en
í þannig notar hann umsagnir þeirra
j Jóns heitins í Ljárskógum og Theó
dórs á Bjarmalandi, með þeim ár-
' angri, að komast að þveröfugri nið-
! urstöðu við þá — og birta þetta
j svo sem staðreyndir! Umsögn Jóns
1 er birt í heild hér að framan. Er
fróðlegt að bera hana saman við
j „framleiðslu" S. Jör. — ef menn
| vilja líta á sýnishorn af fölsun
heimilda.
! Slík málsmeðferð verður venju-
lega vafasamur ávinningur þeim
málstað, sem henni er beitt fyrir
'— og enn vafasamari vegsauki
þeim, sem henni beitir.
I Komist S. Jör. langt í lestrinum,
. gæti farið að örla á þeirri skiln-
I ingsglætu hjá honum, að hann yrði
Frá borginni við sundið
(Framhald af 7. síðu).
niðurstöðum, sem hann hafði kom-
izt að. Hann lýsti með nokkrum
dæmum áhrifum þeim, sem hann
telur að ásta- og riddarasögur mið-
alda hafi haft á íslendingasögur.
Formaður félagsins, Sigurjón
Björnsson, þakkaði hinn skemmti-
lega fyrirlestur, en síðan var orðið
laust, og skoraði Sigurjón á menn
að iáta skoðanir sínar í ljós. Stefán
Karlsson, Jón Helgason, Sverrir
Kristjánsson og Ólafur Halldors-
son fóku til máls og gerðu þeir
allir sínar athugasemdir við skoð-
anir fyrirlesarans. Sverrir Krist-
jánsson þakkaði Bjarna sérstak-
lega fyrir erindið. Sverrir taldi að-
ferð Bjarna sérlega athyglis.verða
frá sjónarmiði sagnfræðings og ósk
aði honum alls góðs í frekari rann-
sóknum á íslendingasögum.
NÚ ER VETRI að Ijúka, og innan
skamms dreifast stúdentarnir í all-
ar áttir. Sumir munu vinna hér-
lendis í sumar, aðrir fara heim til
íslands. Eitt merki þess að sumar-
frí nálgast er tilkynnings Félags ís
lenzkra stúdenta um skógarferð 17.
maf. Þátttakendur munu safnast
saman á Ráðhústorginu. Ekki er
enn vitað hvert farið verður — en
formaðurinn hefir þó gefið í skyn,
að Norður-Sjálandi sé heillandi
landshluti. Þess vegna er trúlegt,
að í ár verði farið um Helsingja-
eyri, Krónborg, Hornbæk og aðra
merka staði í Norður-Sjálandi.
— Aðils.
Nýjar afvopnunartillögur
(Framhald af 6. síðu).
milli, og kemur það þá sérstaklega
til greina, að með því að þetta
myndi verða til þess að bæta sam-
komulagið í Evrópu, gæti ekki hjá
því farið, að það yrði jafnframt til
að auðvelda samkomulag um lausn
á afvopnunarvandamálinu.
7. Ráðstjórnin gengur að því
vísu, að samkomulag um minnkun
herafla Bandaríkjanna, Bretlands
og Frakklands í löndum Norðurat-
lantshafsbandaiagsins og herstyrks
Ráðstjórnarríkjanna í löndum, sem
eru aðilar Varsjársáttmálans,
myndi stuðla mjög að því að draga
úr ýfingum á alþjóðavettvangi.
Semja mætti sérstaklega um það,
hversu langt skyldi farið í því að
draga úr herafla þessum.
8. í yfirlýsingu sinni 17. nóvem-
ber 1956, lagði ráðstjórnin fram til
athugunar hugmynd sína um flug-
myndatöku á því svæði í Evrópu,
þar sem meginherir Norðuratlants-
hafsbandalagsins og Varsjársátt-
málans eru staðsettir. Lagði hún
þar til, að flugmyndatökubeltið
skyldi ná 800 km. austur og vestur
fyrir markalínuna milli fyrrnefndra
herja, ef ríki þau, sem lönd eiga á
þessu svæði, féllust á þetta fyrir-
komulag. Tillögu þessa um flug-
myndatökubelti miðaði ráðstjórn-
in við það, að markalínan milli
herja Norðuratlanrbshafsbandalags-
ins og Varsjársáttmálans teldist
liggja eftir línu þeirri, er greimr
að Austur- og Vestur-Þýzkaland, og
svo meðfram vesturiandamærum
Tékkóslóvakíu.
Fulltrúi Bandaríkjanna í undir-
nefnd Afvopnunarnefndar Samein-
uðu þjóðanna lagði til, að flug-
myndatökubeltið í Evrópu skyldi
takmarkast að vestan af 5 stiga
austlægum lengdarbaug og að aust
an af 30 stiga austlægum lengdar-
baug, en að sunnan af 45 stiga
norðlægum breiddarbaug. Með því
að ákveða flugmyndatökubeltið á
þennan hátt, væri helmingalínan
flutt af handahófi til austurs, frá
markalínunni í Þýzkalandi og vest-
urlandamærum Tékkóslóvakíu alla
leið austur í Pólland. Slíkt flug-
viðmælandi. En sé hann haldinn
eirihverjum þeim vanka, sem tálm
ar eðlilegri framför — sem ekkert
er vitað að óreyndu, getur hann
þó haldið áfram í þeirri von, að
framhaldið verði ekki til meira ó-
gagns málstaðnum, eða honurn
sjálfum til meiri vanvirðu en upp-
hafið var.
St. Reykjavík 3.5. 1957,
Guðmundur Þorsteinsson
frá Lundi.
TÍMINN, laugardaginn 18. maí 1957.
uiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiinniiiji
= 3
= =
| Gamlar bækur á góðu verði (
= =
= Við viljum gefa fróðleiksfúsum lesendum kost á að eignast =
H neðantaldar bækur meðan þær eru enn fáanlegar á gömlu, góðu 3
= verði. Afsláttur frá neðangreindu verði verður ekki gefinn, =
H en nemi pöntun kr. 300,00 eða þar yfir verða bækurnar sendar s
S kaupanda burðargjaldsfrítt.
S Jón Sigurðsson, hið merka verk Páls Eggerts Ólasonar, 1.—5. ||
bindi. Ób. kr. 100.00. Á þrotum. 1
E Menn og menntir, eftir sama, 3. og 4. bindi. Kr. 60.00. Síðustu i
eintökin í örkum. Ath.: í 4. bindi er hið merka rithöfundataL S
M Almanök Þjóðvinafélagsins 1920—1940 ób. kr. 100,00.
H Rímnasafn, 1. og 2. Átta rímur eftir þjóðkunn rímnaskáld m. a. M
M Sig. Breiðfjörð 592 bls. ób. kr. 40,00. ^
M Riddarasögur. Fjórar skemmtilegar sögur 317 bls. ób. kr. 20,00. Í
= Saga alþýðufræðslunnar á íslandi, stórfróðleg bók e. Gunnar H
M. Magnúss. ób. 320 bls. kr. 25,00. p
S Gyðjan og uxinn, e. Kristmann Guðmundsson, ib. 220 bls. =
| kr. 25,00. |
H Hinn bersyndugi, hin forðum umdeilda skáldsaga Jóns Björns- i
s sonar, ritstj., ób. 304 bls. kr. 15,00.
§ Skipið sekkur, leikrit e. Indriða Einarsson ób. 200 bls. kr. 10,00 i
M Jón Arason, leikrit e. Matth. Jochumsson ób. 228 bls. kr. 10,00. i
| Sex þjóðsögur, skráðar af Birni R. Stefánssyni ób. 132 bls. kr. E
M 10,00. |
= Tónlistin, sígild bók um tónlist og tónskáld þýdd af Guðm. Finn E
bogasyni, ób. 190 bls. kr. 15,00.
M Darvinskenningin, þýdd af dr. Helga Pjeturss ób. 84 bls. kr. 5,00 %
M Germanía e. Tactius, þýdd af Páli Sveinssyni 88 bls. ób. kr. 5,00. 11
p Um framfarir íslands, verðlaunaritgerð Einars Ásmundssonar h
í Nesi, útg. 1871 ób. 82 bls. kr. 25.00.
1 Fernir forníslenzkir rímnaflokkar, útg. af Finni Jónssyni. 60 =
M bls. ób. kr. 15,00. II
5 Ljóðmæli e. Ben. Þ. Gröndal. ób. 288 bls. kr. 10,00.
M Um frelsið, e. J. Stuart Mill, þýdd af Jóni Ólafssyni ritstj. útg. E
| 1886, 240 bls. kr. 15.00. |
Í f Norðurveg e. Vilhjálm Stefánsson ób. 224 bls. kr. 20,00.
= Mannfræði e. R. R. Merritt, þýdd af Guðm. Finnbogasyni, ób. 1
| 192 bls. kr. 10,00. |
H Ljóðmál, kvæði eftir Richard Beck, ób. 100 bls. kr. 10,00.
M Býflugur, e. M. Materlinck, þýdd af Boga Ólafssyni, ób. 222 1
| bls. kr. 10,00.
M Af sumum ofantöldum bókum eru nú aðeins fáein eintök. 1
M Verða þau afgreidd til þeirra er fyrst senda pantanir. Klippið E
E auglýsinguna úr blaðinu og merkið með x við þær bækur, sem 1
= þér óskið að eignast. M
E5 =jj
Undirrit.... óskar að fá þær bækur sem merkt er viC E
í auglýsingu þessari sendar gegn póstkröfu. §
= 5=
Nafn ..................................................................... M
Heimili............................................................... s
= eHiiiiuiiiiiiiiiuiiiiuuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiilfa..aiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiumiiiiuiiiniiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiini E
ódýra bóksalan, Box 196, Reykjavík.
miiiiiiiiiiiiiiniiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiú
myndatökubelti myndi ekki ná yf-
ir nema lítinn hluta af löndum
í Norðuratlantshafsbandalaginu, en
þekti hins vegar stórt svæði Var-
sjársáttmálans. Að vísu er Noreg-
ur á norðurhluta þessa svæðis, en
eins og allir vita, eru engir meg-
inherir Norðuratlantshafsbanda-
lagsins staðsettir þar.
Ráðstjórnin vill þó fallast á flug-
myndatöku eftir tilíögu Bandaríkj-
anna með þeirri breytingu, að helm
ingalína myndatökubeltisins verði
dregin í nánd við markalínuna,
sem skiptir Þýzkalandi, og nái belt
ið ekki lengra til norðurs en að
breiddarbaugnum gegnum nyrzta
punkt þeirrar markalínu og ekki
lengra til suðurs en að breiddar-
baugnum gegnum syðsta punkt al-
bönsku landamæranna. Eftir þessu
ætti myndatökusvæðið að takmark-
ast af lengdarbaugnum 0 að vest-
an, baug 25 stiga austlægrar lengd-
ar að austan, baug 54 stiga norð-
lægrar breiddar að norðan og baug
39 stiga og 38 mínútna norðiægr-
ar breiddar að sunnan.
Af því er varðar flugeflirlits-
svæðið í Austurlöndum fjær, legg-
ur Bandaríkjastjórn til, að það
verði látið taka yfir belti frá baug
140 stiga vestur lengdar til baugs
160 stiga austurlengdar, er tak-
markast í suðri af baug 45 stiga
norðurbreiddar. Ráðstjórnin +elur
unnt að stækka þetta eftirlitssvæði
til muna, þannig, að það yfirgrípi
a) það landsvæði Ráðstjórnarríkj-
anna, sem er fyrir austan baug 108
stiga austurlengdar, og b) það land
svæði Bandaríkjanna, sem er fyrir
vestan baug 90 stiga vesturlengdar,
og er þessi tillaga við það miðnð,
að landsvæði þessi eru nokkurn
veginn jafn stór (svæði Ráðstjórn-
arríkjanna 7.129.000 ferkílómetrar
og svæði Bandarikjanna 7.063.000
ferkílómetrar).
Þegar eftir gildistöku slíks talc-
markaðs samkomulags, mætti svo
koma á fót nokkurri tölu eftirlits-
stöðva á járnbrautamótum, við bíl-
vegi og í hafnarborgum á fliig-
myndatökusvæðum þessum í Evr-
ópu og Austurlöndum fjær.