Tíminn - 22.09.1957, Blaðsíða 2

z
TÍMINN, sunnudaginn 22. september 1957,
A 11 ánm reyndu Sjálrstæðisiueim
aldrei að sameina rlkiseinkasöliir
Til atfeugunar er a‘ð sameina brjár ríklsverzlanir
og koma upp hælilegu húsnæíi fyrir þær, sem
ekki er íyrír hendi í dag
Sjálfstæðismenn hafa nokkrum sinnum þótzt geta deilt á
f j ármálaráðherra fyrir rekstur ríkiseinkasalanna, Hér í blað-
inu var nýlega bent á, að meðan einkasölurnar lutu forsjá ráð-
herra Sjálfstæðisflokksins, hafi þeir aldrei komið auga á nauð-
syn þess að sameina þær. Innkaupastofnun ríkisins varð meira
að segja allt í einu ágæt stofnun, eftir að Sjálfstæðismenn
fengu stjórr. hennar í hendur, þótt hún þætti óhæf áður. En
í tilefni af endurteknum blekkingaskrifum aðalritstjóra Mbl.
um þessi eíni, hefir Tíminn átt tal við Eystein Jónsson fjár-
málaráðherra og rætt við hann um einkasölurnar.
Stjórnarandstæðingar, Sjálfstæð og er það húsnæði mjög ófullkom-
ismenn, eru að tala um, að þá hefð ið og ófullnægjandi húsnæði fvrir
ir átt að beita 'þér fyrir því að sam' Áfengisverzlun ríkisins. Það er því
eina Áfengisverzlunina og Tóbaks| stefnt að því að byggja fyrir báðar
einkasöluna, til sparnaðar. Hvað einkasölunnar sem fyrst, en ekki
viltu segja um þessi skrif þeirra? | hsfir þótt fært að byrja á slikum
Jú, ég befi tekið eftir þessu. í; byggingum, vegna mikillar fjárfesi
þessu sambandi er rétt að upplýsa ' ingar í beild.
að fjármálaráðherrar Sjálfstæðis-j Áður en lengra er haldið með
manna fóru með yfirstjórn þessara , undirbúning byggingar hjá þess-
stofnana í 11 ár og varð ekkert I um stcfnunum, þarf að taka á-
vart við, að þeir reyndu að beita ( ijVörgun urn, hvort þær veröa sam
sér fyrir sameiningu þeirra og a
því tímabili losnaði forstaða Tó-
bakseinkasölunnar, og tóku þeir
málið þá heldúr ekki upp.
Sameining þriggja stofnana
— Hvað segir þú annars um
slika sameiningu, telur þú að hún
mundi geta orðið til þess að lækka
reksturskostnaðinn hjá fyrirlækj-
unum og bæta afkomu þeirra?
Það hefir bvað eftir annað kom-
ið til athugunar á vegum fjármála
einaðar í framtíðinni eía ekki, því
að byggingum verður að haga 1
samræmi vio fyrirætlanir í þvi
efni.
Fjármálaráðuneytið miin láta
fara fram athugun á næstunni á
því, hvort heppilegt sé að stefna
að samelningu allra þessara verzl
ana í eitt, og verði niðurstaðan
sú, að rétt sé að geva það, þá
mun ráftuneytið láta vinna a'ð
byggingarmálum stofnauanna í
samræmi við þa'ð.
Eyðsluseggir tala um sparnað.
—- Þér kemur náttúrlega ekkert
á óvart þessi mikli sparnaðaráhugi
sem nú kemur fram hjá Sjálfstæð-
ismönnum? Þú ert kuur.ugur því
hvernig þeir vinna þegar þeir eru
í stjórn og ert sj’áifsagí ráðdeild-
inni vanur úr þeirri áttinni?
Já,'þú heldur það. Eg held að
það sé ekkert hallað á Sjálfstæðis-
menn þó að ég segi það, miðað
við langa reynslu, að enga menn
hefi ég þekkt purrkunarlausari í
því að þenia út ríkisskerfið en þá,
og sannast hér enn hið fornkveðna
að sitt er hvað, orð og athafnir,
sagði Eysteinn Jónsson að lokum.
2ðíslenzkir unglmgar íá ókeypis
skólavist á norrænum
Fyrir atbeina Norræna félagsins fá 20 unglingar ókeypis
skólavist á lýðháskólum á Norðurlöndum í vetur. Að þessu
sinni hljóía 13 ókeypis skólavist í Svíþjóð, 5 í Noregi, 1 í
Finnlandi og 1 í Danmörku.
ráðuneytisins hvort hegfallt mur.di
að sameina Áfengisverzlun ríkis-
ins og Tóbakseinkasöluna og elnn-
ig hefir það verið hugleitt, livort
til bóta mundi að sameina einnig
aðrar verzlunarstofnanir ríkisins
svo sem Innkaupastofnunina þess-
um fyrirtækjum og reka þetta allt
undir einum framkvæmdasljóra.
Af framkvæmdum í þessa átt
hefir ekki orðið og þá fyrst og
fremst vegna þess að fjármálaráðu
neytinu hefir ekki virzt að breyt-
ing í þessu efni næði tilgangi sin-
um nema ráð væri á samfelldu hús
næði, sem hentaði öllum þessum
rekstri, og gerði mögulegt að skipu
leggja hann í einu lagi allan.
Byggingamál einkasalanna
Áfengisverzlunin og Tóbakseinka
salan eiga báðar talsverða bygging
arsjóði, en ekkert húsnæði, nema
Nýborg, sem Áfengisverzlunin á,
£g er prestur á
Egedesminde .. .
(Framhald af 12. síðu).
sögðu alltíðir. Framfarir hafa líka
orðið miklar í atvinnulífi hin síð-
ari ár, einkum á sviði fiskveiða.
Áður var það erfitt að þurfa að
senda börnin í skóla í Danmörku,
en nú geta öll grænlenzk börn
tekið gagnfræðapróf að minnsta
kosti í Grænlandi.
íslenzka jazz-músíkin góð?
— Þið hlustið allmikið á ís-
lenzka útvarpið og heyrið vel til
þess, er ekki svo?
—'Jú, við hlustum mikið á bað
og þykir það mjög gott, einkurn
hljómlistin, sem er létt og laðandi.
Ég segi til dæmis fyrir mig, að ég
er mjög mikill aðdáandi íslenzku
jazz-bljómlistarinnar, og svo er um
marga heima. Nú er verið að reisa
útvarpsstöð í Grænlandi og ráð-
gert að reija nokkrar endurvarps-
stöðvar, því að strandlengjan er
mikil.
— Hvert var erindið til Dan-
merkur núna?
— Þetta var að mestu Ievfisferð,
og aðallega til þess að heimsækja
syni mína tvo, sem búa í Dan-
mörku, annar er kennari í Esbjerg, j
hinn er í Amcrikusiglingum, ætlar I
að verða skipstjóri. En jafnframt!
þurfti ég að ræða við dönsk kirkju- j
völd. I
f vor fengu 12 íslenzkir ungling-
ar ókeypis skólavist á surr.arskóla
í Svíþjóð fyrir milligöngu Norræna
félagsins. Þessi nemendamiðlun
hefir þannig verið meiri í ár, en
nokkru sinni fyrr og margar fyrir
sþurnir hafa þegar borizt um fria
skólavist að sumri og sömuleiðis
r.æsta sumar. Þeir, sem hljóta ó-
keypis skólavist í vetur eru:
í Svíþjóð Anna Brynjólfsdóttir,
fíeykjavík,^ Auður Árnadóttir,
Akranesi, Ásdís Jakobsdóttir, Rvík
Dóröhildur Sigurðardóttir Drafia-
stöðum, Fnjóskárdal, Edda Júlíus-
dóttir, Akranesi, Elín H. Ásmunds
dóttir, Keflavík, Iðunn Jakobs-
dóttir, Eeykja'vík, Katrín Þorláks-
dóttir, Hafnarfirði, Margrét Guð-
mundsdóttir Reykjavík, Sigríður
Magnúsdóttir, Hafnarfirði, Sigur-
laug Árnadóttir, Akranesi, Snæ-
björn HMldórsson, ísafirði og
Svan'hildur Hilmarsdóttir, Reykja-
vík.
í Noregi. Anna Gunnlaugsdóttir
Akranesi, Kristrún Ólafsdóttir,
Reykjavík, Ragnheiður Júlíusdótt-
ir, Akranesi, Sigríður B. Sigurðar.
dóttir, Siglufirði, Sigríður Torfa-
dóttir, Akranesi.
í Finnlandi. Jón Aðalsteinsson,
Lyngbrckku, Reykjadal.
í Danmörku. Dóra Egilson, Rvík
Flest fara flugleiðis utan um
næstu mánaðamót, en nokkur taka
sér far með Gullfossi til Kaup-
mannahafnar á laugardaginn 21.
sept.
Dílkar sagðir keldiir litlir á Austur-
landi, en íuiiorðið fé mjög vænt
Egilsstöðum 1 gær. — Hér hefir verið þokusamt og dimm-
viðrasarat síðustu þrjár vikur og eiga þeir bændur, sem
þurrka há sína, nokkuð úti af heyi enn. Slátrun er hafin á Egils
stöðum og verður slátrað hér austan lands fleira fé en nokkru
sinni fýrr, líklega 37—38 þús. fjár.
Hreindýraveiðar hafa gengið
heldur treglega síðustu vikurnar'
einkum vegna þoku. Fljótsdæling-
ar og Jökuldalsmenn eru þó búnir
að skjóta mikinn hluta af sínum
skerfi..Dýrin eru nú komin út á
FljótsdalSheiði. Kaupfélagið á Eg-
iisstöðum tekur afturparta dýr-
anna til sölumeðferðar og er mark
aður nokkur fyrir það kjöt.
Mikill snjór kom á Fjar'ðarheiði
og Oddsskarð um daginn og teppt
ust bilferðir um þessa fjallvegi. Nú
er búið að ryðja vegin aftur og
ferðir hafnar.
Talið er að sauðfé sé í meðallagi
að vænleika í haust en varla pó
Hertogiim af Gloucester
ver'Sur íulltrúi Englands-
drottningar
London—NTB 21. sept. í samúðar
skeyti frá Elísabetu Englands-
drottningu til Ólafs V. skýrði hún j
frá því að hertoginn af Gloucest-
er yrði fulltrúi hennar við jarðar ;
för Hákonar sjöunda. i
meira. Dilkar eru sagðir heldur
smáir en feitir vel, og kenna
menn um of míklum þurrkuni í
sumarhögum. Fullorðið fé er aftur
á móti sagt vel vænt eftir sumar-
ið ES.
iHi«iiiiii«i(iiimiiiiiititiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiminiiiuiiiiii
I ÚK <jg KLUKXUR I
l yiðgerðir á úrum og kiukk- i
I i.rti Vaidir fagmenn og fuSI i
! komifl verkstæði tryggjr í
! ’>ro8g* tíionustu i
j Áfgreiðum fegn póstkröfu i
I fc|l§m«n^sflD I
ðlícriýripmrzliie
l Laugavég 8 j
•iitiiiiiiiittiuMiiiiuiimiiiimiiiiiiHUiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiií
ÆUfiLÝSI® 9 TÍRfiANUM
Hákon konungur og Ólafur ríkisarfi. Myndin er fekin í Noregi skömtnu
eftir innrás þýzku nazistanna. Norska þjóðin og leiStogar henrtar vörðust
frækilega gegn ofurefli liðs kúgaranna. En enginn má við ofureflinu. —
Hákon konungur og Ólafur sonur hans flýðu til Englands ásamt fleiri
leiðtogum landsins eg þar vsr sett upp útlagastjórn og þaðan var bar-
áttunni haldið áfram unz Noregur var leystur úr ræningjahöndum.
(Framhald af 1. síðu).
Hinn cinstæði persónuleiki Há
konar hefir sennilega aldrei kom
ið betur fram en á styrjaldarár
unum. Er ofbeldismenn nazista
réðnst á Noreg varðist konungur
sjálfur með þjóð sinni og skipu-
lagði sjálfur hina frækilegu bar
áttu norskra frelsisvina, fyrst frá
Nor'ður-Noregi, en síðan frá aðal
stöðvum norsku útlagastjórnar-
innar í London. Er norska þjóð
in hafði verið leyst úr lielbreip-
um kúgaranna, kom Hákon aft-
ur til Noregs ásamt Ólafi syni
sínum.
Heimköma þeirra til Óslóar verð-
ur öllum ógleymanleg er sáu, þeim
var tekið sem sönnum ástmögum
þjóðarinnar.
Langur ferill
Fyrir tveimur árum varð Hákon
fyrir þvi óhappi að lærbrotna og
hefir aldrei verið jafn góður síð-
an. Norska þjóðin fann til með
konungi sínuim í veikindum hans
og fagnaði honum af hlýhug, livar
sem þann birtist, hvort sem hann
fór á skemmtisiglingu í skerjagarð
inum norska, á svölum konungs-
hallarinnar 17. maí eða er hann
ók niður Karl Jólhann til að setja
stórþingið. Með Hákoni VII Nor-
egskonungi er horfinn einn merk-
asti þjóðhöfðingi aldarinnar — vin
sældir hans voru með fádæmum.
Hann hofir stjórnað ríki sínu leng
ur og betur en flestir aðrir. Við
fráíall hans er horfinn einn af
merkustu þjóðhcfðingjum í sögu
Norðurlanda.
Ólafar V.
(Framhald af 1. síðu).
Á morgun kl. 11 verður haldin
minningarguðsþjónusta í Óslóar-
dómkirkju vegna fráfalls konungs.
Dómprófastur kirkjunnar prédik-
■ar að viðstaddri ríkisstjórn lands-
ins og þonungafjölskyldunni.
Öll Óslóarblöðin gáfu út auka-
blöð í morgun, sem hslguð voru
hinum ástsæla konungi.
Ummæli forseta Islands
(Framhald af 1. síðu).
Norðmenn voru lieilli öld á
undan okkur í allri endurreisn.
Þegar til stjórnskipulags kom
völdu Norðmenn konungsdæmi
ISaralds hárfagra og Ólafs helga.
Hákon konungur VII hefir sann
aft, aft Norðmenn gerftu rétt í því
Frá söguöld til vorra tíma eru
nöfnin Hákon, Ólafur og líar-
aldur farsælust.
Hákon konungur var þeim við-
fangsefnum vaxinn, sem honmu
mættu á langri og erfiðri ævi.
Hann var teinréitur á fæti og
allri framkoinu, glaðlyndur og
skemmtinn. Ég undraðist fyrir
tveim árum minni og létta lund
þessa aldraða konungs.
Vér varðveittuin í niinningu
vorii mynd hins vitra og góða
konungs, Hákonar sjöunda, og
ósfcum hinum nýja konungi, Ól-
afi, allra heilla.“
fornsagEa á enskn
GiiniTiIaiigs saga fjegar komin íit
Fyrir nokkrum árum var hafinn víðtækur undirbúningur á
útgáfu íslendingasagna og fornrita í Bretlandi. Það var
Thomas Nelson and Sons Ltd., sem rekur útgáfuna en stjórn-
endur hennar eru þeir G: Turville-Petre prófessor í fornís-
lenzku við Oxford-háskóla og
Eldri þýðingar fornsagr.anan á
ensku eru nú orðnar úreltar og
brýn nauðsyn n éndurnýjun: Enn
bídur óþrotlegt verkefin fræði
manna á þessu sviði en mikið og
gott verk hefir, þegar verið unnið
. með útgáfu „íslenzkra fornrila" og
i er aðallega stuðzt við þá útgáfu
! vio þýðinguna á ensku. Sögurnar
eru prentaðar þannig að íslenzki
textinn og enska þýðingin fylgjast
að. Tæmandi formáli er skrifaður
j fyrir hverju bindi har sem ná-
kvæm grein er gerð fyrir sögun
I um, aldri þeirra og bókmennta-
legu gildi svo og lýst þeim jarð
vegi er þær eru sprottnar úr.
Neðst á hverri síðu eru stuttar
oröaskýringar og aíhugasemdir um
sagnfræði og bókmenntir. Bóica
Sigurður Nordal prófessor.
skrár og landakort auðvelda lest-
urinn.
Hungurvaka á ensku.
Þegar er komin út í þessum
flokki Gunnlaugs saga Ormstungu
í þýð. próf. R. Quirk en útgáfuna
ihefir PdtQr Foote annast. Þá
er unnið ao undirbúningi á út-
gáfu Hrafns sögu Sveinbjarnarson
ar og sér Guðrún P. Helgad. um
þá útgáfu. Um Hrafns sögu hefir
hinn merki fræðimaður W. Kerr
sagt að hún sé ein hin ágætasta
og fulikomnasta saga frá 13. öld,
„ævisaga sem vekur því meiri á-
huga sem lengra líður á lestur-
inn.“
Ljósvetningasaga er gefin út a£
Úrsúlu Brovvn og sögu Páls bisk
ups og Hungurvöku hefir Turviile
Petre þýtt.