Tíminn - 20.10.1957, Page 1

flmar TÍMANS erui
Ritstjórn og skrifstofur
1 83 00
BlaSamenn eftlr ki. Iti
y 18301 — 18302 — 1830Í — 18304
41. árgangur.
Haustaldan gjálfrar við hafnargarð
Bretar komnir vel á veg að beizla
vetnisorkuna til friðsamlegra nota
Reykjavík, sunnudaginn 20. október 1957.
Inni í blaðinu:
Lífið í kring um okkur, bla. 6,
Mál og menning, bls. 5.
Vísindasigur gervimánans, Ws. 8.
Skrifað og skrafað bl. 7.
235. fcla».
Opnar óendanlega möguleika til ódýrrar
orkuframleiðslu og bætttra lífskiara
Aðaifundur Fram-
sóknarfélags Rvíkur
Affalfundur Framsóknarfélags
Reykjavíkur verffur lialdinn í
Tjarnarkaffi (niffri) miðvikudag-
inn 23. þ. m. kl. 8,30. Fuitdurinn
verður auglýstur nánar í þriðju-
dagsblaffinu.
Upplýsingar þær, sem rann-
sóknarlögreglan gaí' blaðinu í
gær, get'a óluignaulega mynd af
umferffamáluuum í Reykjavík
síðustu vikuna. Síðan á fyrra
laugardag þangað til í gær höfðu
orffið 45 bifreiðaárekstrar, sem
skráðir voru lijá lögreglunni, og
sjaldan effa aldrei orffið eins
margir árekstrar a einni viku.
í þessum árekstrum liafa níu
menn slazazt, sumir allilla, og
einn svo, aff liann lá milli
heims og lieljar í gær. Er sagt
frá því slysi á öffrmn staff hér
í blaffinu.
Affeins í gærdag Iiöfðu veri'ð
skráffir sex árekstrar lijá lög-
reglunni fram til khikkan 4 síff
degis. Virffist svo sem bílslysin
aukist geigvænlega, þegar rign ]
ing og dimmviðri kemur. í sum j
ar og fram undir þetta liefir oft ]
ast verið bjartviffri, og svo þeg
ar rigningin kemui', virffist aff-
gætni skorta.
I>aff er líka hörmuleg staff-
reynd, aff einmitt í lok tveggja
umferðavikna, sem helgaðar hafa
veriff áróffri fyrir öryggi í akstri
og réttum búnaffi ökutækja, skuli
þetta vera staðreyndirnar. í upp
hafi þessara umferðavikna varff
dauðaslys og aff ölliun líkindum
mjög alvarlegt viff lok þeirra.
Þetta er mikil áminning um
það, viff hvílíka erfiffleika er að
etja á þessum vettvangi.
þegar vetnisspreingja sprlngiur,
með þeim óskaplegu afleiðlngum,
sem því fylgja.
Bretunum hefir sem sé tekizt
að ná þessu hitastigi og iáta hreyt-
inguna eiga sér stað, að vtsu um
stutta stund, á hægfara hátt og
án þess að til stórsprenginga kæmi
sem myndu hafa valdið gereyð-
ingu.
Kostir vetnisorkunnar.
Kostir þess, að framíeiða orku
úr vetni eða meff samruna fejarna
í stað klofnings eins og á sér
staff með uraníum eru þeir, aff
birgffir af fejarnakleifum efnum
eru takmarkaðar og líklegt aff
þær muni ganga til þurrðar.
Þungt vatn, sem framleitt er úr
sjó, kemur þá í staff uraníum og
seint mun sjóinn þrjóta.
Það munar líka geysimiklu á
kostnaði. Smáíestin af þungu vatni
kostar nú um 5 milljónir danstkra
króna, sem aftur svarar að orku-
magni til einnar milljónar smá-
lesta af kolum, en verðmæti þeirra
er um 200 milljónir króna.
Um miðja s. 1. viku voru birtar opinberlega í Bretlandi
ipplýsingar, sem gefa bjartar vonir um aukna velmegun og
letra líf manna á þessari jörð. Brezkir vísindamenn virðast
;em sé vera komnir vel á veg með að hemja orku vetnis-
iprengjimnar í þágu hagnýtrar orkumyndunar og opna þar
neð óendanlega möguleika til aukinnar orkuframleiðslu, sem
3i' undirstaða allra framfara í nútíma þjóðfélagi.
Balchen segir sögu
heimskautaflugs í
háskólanum í dag
Blaðamenn ræddu í gær við B.
Balchen ofursta sem hingað er
kominn á vegum íslenzk-ameríska
félagsins til að halda tvo fyrii'-
lestra. Balehen er heimsfrægur
flugmaður, norskur að ætt en hefir
nú hlotið amerískan ríkisborgara-
rétt og er starfandi í flugher
Bandaríkjanna. Hann hefir aðal-
lega getið sér orðstír fyrir heim-
skautaflug og var náinn samstarfs-
maður Byrdes aðmíráls, hins fræga
heimskautafara.
Balchen ofursti hélt fyrri fyrir-
lestur sinn í gær í Tjarnarkaffi fyr
ir Flugmálafélag íslands og fjall-
aði sá um björgunarstarf og lertar
leiðangur á heimskautasvæðumun.
í dag kl. 4 e. h. flytur Balehen
seinni fyrirlestur í hátíðasal há-
skólans og fjallar sá um sögu heim
I skautaflugs.
Balchen ofursti hefir oft áður
komið hingað til lands, tók meðal
annars þátt í póstflugi hingað fyrir
stríð og dvaldist hér í Keflavik á
j stríðsárunum. Hann er mjög hrif'-
inn af landi og þjóð og kveðst hafa
lesið íslendingasögur og heimsótt
I helztu sögustaði hér á landi.
á einni
Það iíður é haustlo. Veturinn Unýr senn dyra. GráKalaur blær legzt á haf
og hauður, sær ókyrrist, land bliknar. Skipin „þrá höfn" óg skjól hafnar-
garða, þar sem aldan brotnar á óbilgjörnu járnfiiliriu.
Enn eití mjög alvarlegt bílaslys
varS í Reykjavík í fyrrinótt
Eifreií ók á gangandi mann og lá hann
enn í dauíadái í gær
Enn hefir orðið mjög alvarlegt bifreiðarslys, og er mikil
mildi með, ef það reynist ekki banaslys. Bifreið ók í fyrrinótt
á gangandi mann, og' slasaðist hann svo m. a. á höfði, að hann
lá enn í djúpu dái síðdegis í gær. Maðurinn heitir Kristján
Guðmundsson, Hólsveg 15 í Reykjavík.
Þessar' fréttir eru svo merkileg-
ir, að vinur vor, Sputnik, hlýtur að
/íkja um set og fá í friði að þjóla
ína leið í skugga jarðar úti í
geimnum.
Annar ósigur Bandaríkjanna.
Fyrir hálfu ári tilkynntu Banda-
ríkjamenn, að þeir væru konuiir
nokkuð á veg með að leysa orku
vetnissprengjunnar úr læðingi og
beina henni til hagnýtra nota. En
það hefir nú samt orðið Bretland,
sem tilkynnir fyrstu sigrana í
þessu efni. Þessi sigur Breta mun
því sízt hressa upp á skapið hjá
bandarísku vísindamönnunum, sem
að sjálfsögðu hefir þótt nokkuð
súrt í broti, að Rússar skyldu
Heifsaði tveim þús-
undum með
■ Það var klukkan rúmlega eilt
í fyrrinótt, að fimm manna einka
beifreið ók inn Borgartún, og seg
ist bifreiðastjóranum svo frá at-
burðum, er síðan skeðu, að hann
hafi mætt tveim bifreiðum þarna
á veginum á móts við athafna-
svæði Hamars og Sindra. Fyrri bif
reiðin var með rétt stillt ljós, að
því er virðist, en hin síðari með
mjög há og skær ljós, svo að bif
reiðarstjórinn blindaðist alveg.
Varð var viff högg.
Um það bil er bifreiðarnar mætt
ust, segist bifreiðastjórinn í fimm
manna fólksbifreiðinni hafa fundið
högg á bif'reið sína. Hélt hann
fyrst, að þetta mundi hafa verið
einhver ójafna, t. d. „búkki“ eða
eitthvaff þess háttar, en datt þó
von bráðar í hug, að ekki hefði
verið allt með felldu og stöðvaði
bifreið sína, er hann var kominn
nokkurn spöl frá staðnum.
Maðurinn lá noiðan vegar.
Þegar bifreiffai'stjóriim koin á
vettvang, fann hann mann liggj
andi rænulausan norðan vegar
ins. Bíistójrinn veifaði þá til
bíís, sem kom austau veginn
í sömu svifum, en bíllinn nam
ekki staðar. Fór bílstjórinn þá
í bíl sinn og ók livatlega niður
á lögreglustöð, tilkynnti um slys
iff og íór síðan meff lögreglunni
á slysstaðinn.
Maðurinn lá þar þá enn rænu
(Framhald á 2. síðu).
handabandi
Það er í frásögur fært, að í
veizlu þeirri, sem Elísabet Brela-
drottning hélt i brezka sendiráð-
inu í Washington nú fyrir nokkru
hafi hún heilsað um 2 þúsund gest
um, sem þar voru staddir með
handabandi. Þykir mörgum, sem
þetta sé hraustlega af sér vikið og
ábyggUegt að drottning liefir ekki
verið óþreyttari en hver annar
þann daginn.
Aðalfundur FUF
í Reykjavík
Affalfundur Félags ungra Fram-
sóknarinanna í Reykjavík verffur
lialdinn í Breiðfirffingabúff
þriffjiulaginn 22. okt. kl. 8,30 s. d.
Dagskrá fundarins verður
venjuleg aðalfundarstörf og laga-
breytingar. F.U.F.-félagar fjöl-
mennið á fundinn og mætiff
stundvíslega.
verða á undan þeim mcð gervimán
ann og loftskeytin.
Hægfara vetnissprenging.
Þaff, sem brezku vísindamönn-
unum í Harwell hefir tekizt, er
aff framkvæma „hægfara vetnis-
sprengingu“, aff vísu aðeins í til-
raunaskyni og inni á rannsóknar-
stofuin. Höfuffvandinn er aff fást
við hitann, sem fer upp í eina
milljón gráffur effa sania liitastig
og talið er aff sé innan í sóliimi.
Hættan er sú, að allt sem er ná-
lægt bráðni og hverfi við slíkan
ofsahita. En þetta vandamál virff-
ist brezku vísmdaniönnumim hafa
•tekizt aff leysa aff einhverju leyti
aff miimsta kosti.
Samruni — ekki klofniug.
Kjarnorkuverin, sem nú eru til,
mynda orku á þann hátt, að uran-
iumkjarnar eru klofnir. Orkumynd
un vetnis verður hins vegar með
þeim hætti, að kjarnarnir renna
saman. Þessi breyting getur ekki
átt sér stað nema við óskaplegan
liita og bar á ofan bætist sá vandi,
þegar hitastiginu er náð^ að ekki
vcrði sprenging eins og á sér stað,
Brezkir og banda-
rískir vísindamenn
á ráðstefnu
Vísindamenn frá Bretiandi og
Bandaríkjunum hafa setið á ráð-
stefnu í Princeton-háskóla í tvo
daga. Var hér um vísindamenn á
sviði kjarnorkumála að ræða og
fundir þeirra lokaðir. Alls vorti
fundarmenn um 100 frá báðum
löndunum, m. a. þeirra allir fær-
ustu menn hvorrar þjóðar um sig
í þessum fræðum. Að lokinni ráð-
stefnunni sagði einn af brezlui vís-
indamönnunum, að þekking þeirra
á þessum málum færi stöðugt vax
andi og mætti búast við að innan
skamms yrði hægt að birta almenn
ingi ýmis merk tíðindi í því sarn-
bandi.
45 bílaárekstrar á einni viku - 9
menn slasast - 6 árekstrar í gærdag