Tíminn - 25.10.1957, Blaðsíða 5

TÍMINN, íöstudaginn 25. október 1957.
5
Hvernig eiga íslenzk kaupskip að
keppa við erlend í
Kunnugt er, að íslenzkum kaup
skipum er sumpart ætlað að keppa
við erlend um flutning varnings.
Skal í því sambandi nefna: kol,
sement, timbur, olíu, lýsi, fóður
mjöl', áburð o. fl. Én aðstaða
hinna íslenzku skipa í nefndri
samkeppni er slæm, þar sem kaup
íslenzkra farmanna og ýmiss ann
ar útgerðarkostnaður hér er til
Norskt skip
Mánaðarlaun með dýrt.uppbót
AJdursuppbót eftir 2 ár
Uppbót fyrir tvískipta vakt
tölulega miklu hærri en í nærliggj
andi löndum miðað við núverandi
gengisskráningu.
Til þess að gefa nánari hug-
mynd um ofanritað skal hér birt
ur samanburður á kaupi stýri-
manna á 1000 tonna norsku og.
íslenzku kaupskipi með tvískiptri
vakt í utanlandssiglingum:
I. stýrimaður
Nkr. ísl.kr.
1106.00 2527.31
40.00 91.40
125.00 285.63
II. stýrimaður
Nkr. ísLkr.
891.00 2035.94
40.00 91.40
100.00 228.50
1271.00 2904.34 1031.00 2855.84
Fæði í landi eða um borð
Einkennisföt (væntanl. miðað
við ein jakkaföt)
Yfirvinnutaxti:
á virkum dögum
á helgum dögum
Nkr. 6.50; ísl. kr. 14.85 á dag.
Nkr. 420.00; ísl. kr. 959.70 á ári.
Nkr. 4.50; ísl. kr. 9.41 á klst.
Nkr. 9.00; ísl.kr. 18.82 á klst.

i
ÁUGNABLIK
förum hér og í Noregi.
Mismunur á oíangreindum fæð-
'is- og fatakostnaði hér ög í Noregi
yirðist sýna, að ekki verði búið
við sömu laun að krónutölu í báð-
um löndunum reiknað með núver-
andi gengi norskrar krónu. Þó er
það athyglisvert, að mismunur
launa er hlutfalhlega miklu meiri
en mismunur nernds fæðis- og fata
kostnaðar.
Þótt hér haíi aðeins verið gerð-
ur nokkur samanburður á kaupi'
og kjörum stýrimanna á litlumJ
kaupförum hér og í Noregi, þá er
ástæðan ekki sú, að kaup- og kjara
mismunur stýrimanna í hlutaðeig-
andi löndum sé talinn öllu athygl-
isverðari en mismunur kaups og
kjara annarra starfsmannahópa.
Hér var því aðeins gripið dæmi
til þess að skýra nánar það atriði,
að íslenzk kaupskip geta ekki með
jöfnum tekjum keppt við skip ná-;
| grannaþjóða vorra í Vestur-Evrópu
| því að útgerðarkostnaður hér er
i miklu hærri, sérstaklega að því er.
12 klst. viðvera (stoppitörn) frá kl. 18.00 til kl. 06.00 eða á sunnu i snertir launagreiðslur til skipverja,
dögum eða öðrum helgidögum greiðist með Nkr. 20.00; ísl. kr. 45.70. en það er kunnugt, að sá gjaldalið-
ur er langstærstur einstakra.
gjaldaliða í sambandi við útgerð
skips. j
íslenzkt skip:
Mánaðargrunnlaun
Aldursuppbót eftir 2 ár
Vísitöluuppbót 83%
Uppbót fyrir tvískipta vakt
I. stýrimaður:
kr. 3200,00
kr. 150,00
kr. 3350,00
kr. 2780,50
kr. 1464,50
kr. 7594,50
II. stýrimaður:
kr. 2600,00
kr. 150,00
kr. 2750,00
kr. 2282,50
kr. 1464,00
kr. 6496,50
k’æðispeningar í landi og álíka kostnaður
við fæði lagt til um borð
Einkennisföt, jakkaföt
frakki annað hvert ár
kr. 2220,00 =
kr. 32,94 á dag
kr. 2390,00 á ári
kr. 1110,00 á ári
Yfirv.taxti á virk. dögum sem helgum kr. 22,00+83% =kr. 40,26 á klst
Viðvera (stoppitörn) frá kl. 17,00
til kl. 07,30 skal bætt með heilum
frídegi, sem kostar með ofangreindu
kaupi til I. stýrim. kr.
6130,50 = kr. 243,50
kaupi til II. stýrim. kr.
30
5032,50
= kr. 167,75
30
Kaup- og kjarasamningar far-; samanburð, en ofanritað ætti samt
manna eru hér sem erlendis mjögj að gefa allgóða hugmynd um-hinn
margbrotnir, og er því í stuttu | mikla mismun, sem er á lcaupi og
máli ókleift að gera fullkominn' kjörum stýrimanna á litlum kaup-
Til viðbótar framangreindu skal
á það bent, að hér eru gerðar kröf-
ur til fjölmennari áhafna á litlum
kaupförum en í nágrannalöndum
vorum í Evrópu, og torveldar einn-
ig þetta, að íslenzk skip geti verið
samkeppnisfær.
Er ofanriiað íhugunarefni fyrir
alla þá, sem vilja viðhalda og eíla
hinn íslenzka kaupskipastól. Ýms-
ir vilja, að vér fetum í fótspor
frænda vorra í Noregi og gerum'st
siglingaþjóð, er keppi á heimshöf-
unum um flutninga á milli fram-
andi landa, en óvænlega horfir í
því efni, ef stefnt verður framveg-
is eins og um hríð að undanförnu. .
VIÐ STONDUM þétt upp
við Útvegsbankann þennan
re'gnblauta haustdag og finnum
tár himinsins hrynja niður með
kraganum, og það fer um okk-j
ur kuldahrollur.
Vagninn ætti að vera kominnl
fyrir 10 mínútum, við ætluðum <
inn í Blesugróí, eða svokallað
Casablanka, til að hitta vin okk-
ar að máli.
H-pur fólks á öllum aldri.
bíður þarna hnípið sömu er-1
inda, hvergi er skjól fyrir regn l
inu, það virðist koma úr ölium ]
áttum og beint ofanað. Biðskýli
Strætisvagna Reykjavíkur er
þétt troðið, enda lítið stærra
en siímaklefinn á torginu.
Við erum með Morgunblað-
ið í vasanum og minnumst i
myndanna af splunkunýju vögn
unum er við sjáum farkost okk-
ar leggja upp að gangstéttinni.
Hann er orðinn gamall og held-
ur óásjálegur, og óþarfi að
kýnna hann Reykvíkingum, því
hann er ekki sá eini sinnar teg-
undar hér, nei, jafnaldrar hans
fara enn hóstandi og stynjandi
um hveríin á fjöðrum, er hafa
lagst til hinztu hvíldar fyrir
mörgum árum.
VIÐ BIÐUM utarlega í hópn-j
um er þyrpst hefir að vagndyr-(
unum og horfum með eftir-:
væntingu á fólkið smá tínast
inn fyrir, og er við nálgumst
dyrnar, eru orðnir talsverðir
erfiðleikar fyrir fólkið að kom-
ast inn, þó er einum og. einum
þrýst inn, og bláni einliver í
framan andartak, jafnar hann
sig brátt i þvögunni. Brátt lok-;
asíast dyrnar og inn kem- ■’
ur síðasti farþeginn og
inn fer hann, þó ekkert pláss \
hafi verið íyrir. Vagninn hikar
andartak en rykkist svo af stað ,
og hóstar mikið neðst í HverfisJ
götunni. En bílstjórínn starir
bara ofan í asfaltið og dreymir
um að fá að stjórna einum af
þessum er skreyttu síður Morg-
unblaðsins þá um daginn.
Ekki er það honum að kenna
eða öðrum vagnstjórum, að for
ráðamenn íhaldsins í Reykjavík
láta þá ekki hafa nægilega
marga vagna, til þess að hægt
sé að fara með farþegana eins
og verið sé að flytja menn, en
ekki fé til slátrunar.
LOFTIÐ í vagninum er kæf-
andi, svitalyktin blandast dömp
unum er rjúka úr mishreinum
klæðnaði fólksins, allar rúður
eru skrúfaðar niður og höldin
hvergi sjáanleg. Lítil telja byrj-
ar að gráta einhversstaðar í
þvögunni og nokkrir góðhjart-
aðir gera eins lítið úr sér og
þeim er unnt, og telpan kemur
í ljós, á að giska 4—5 ára. —
Vagninn stöðvast, fleira fólk
þarf að komast inn, ennþá er
þjgppað, ca. 4 komast inn, en
gamali maður stendur eftir á
gangstéttinni og lemur bylm-
ingshögg. í dj’rnar.
Vagninn heldur áfram. Eftir
góða stund í hristingi lítt ak-
færra vega, nemur hann staðar
með rykk, en fólkið stendur
kyrrt í þvögunni eins og það
væri múrað niður.
AUGNABLIK. — Þrekvaxinn
maður aftast úr vagninum
stendur upp með miklum erf-
iðismunum og gerir margar mis
heppnaðar tilraunir til út-
göngu, án verulegra breytinga
á staðsetningu þeirra er næst-
ir voru, ganga sex menn út
úr vagninum til þess að maður-
inn komist leiðar sinnar.
Kæru lesendur! Við erum að-
eins komnir inn í Holtin, en
ef þið hafið áhuga á því að
halda áfram, þá gjörið svo vel
— en ég fer út hérna, og, góða
ferð. J.

fsT' Csújí-f ■i>
‘v lV/( / N r' 1
h u M
ú k k y

Skógaskóli settur síðastliðinn sunnu-
dag - 101 nemandi þar í vetur
Séra Friðrik Friíriksson var gestur vií skóla-
setningu og átti þá 57 ára prestsafmæli
lit-

m
m
Ellen Margretbe Edlers og Stefán Islandi í höfuahlutverkum
„Werther".
óperunni
Síðastjiðmn sunnudag var Skógaskóli settur að viðstödd-
um kennurum, skólanefnd og nokkrum gestum. Meðal þeirra
var séra Friðrik Friðriksson, sem heimsótti skólann í fyrsta
sinn, en þennan dag átti hann fimmtíu og sjö ára prests-
afmæli. Nemendur í skólanum í vetur eru alls hundrað og « f; w * • • f 1'
einn. Kennslugreinar eru þær sömu, nema tekin hefir verið 5f£'iáll iSMlíCll .f^F RMSJclIHcíj. ClÓMa.
upp kennsla i vélritun í þriðja bekk. Skólastjóri er, sem « - , .„u'
kunnugt er, Jón R. Hjálmarsson. | KaiipiIiaiinaMamarötóOlIM
Skól'asetningin hófst með því, að Lagfæringar og framkvæmdir.
séra Amgrímur Jónsson í Odda | Nokkuð hefir verið unnið að lag
flutti bæn. Þá flutti Jón R. Hjálm færingu á skólahúsinu á liðnu
arsson, skólastjóri, setningarræðu.
Nemendur skólans eru víðsvegar
að af landinu, en meirilúutinn úr
skólahéraðinu, sem nær yfir Vest-
ur-Skaftafellssýslu og Rangárvalla-
sýslu. Kennarar era þeir sömu og
verið hafa, nema ráðin hefir verið
ný handavinnukcnnslukona, Hjör-
dís Þorleifsdóttir úr Reykjavík.
Kennslugreinir eru þær sömu, ut-
an vél’ritun hefir verið bætt við
í þriðja bekk. Guðrún Sigurðar-
dóttir, sem lengi hefir verið ráðs-
kona mötuneytis skólans, lætur af
því starfi, en við tekur Sigurbjörg
Pétursdóttir frá Akranesi.
sumri og framkvæmdir hafnar við
væntanlega sundlaug skólans.
Að lokinni ræðu skólastjóra,
flufcti séra Friðrik Friðriksson á-
jafnt í útliti hans sem röddu. Dag-
ens Nyheder ber Stefáni hetur sög-
una: „Stefán íslandi, sem söng að-
alhlutverkið, átti ekki sízt þátt í
sigri kvöldsins. Frá söngrænu
sjónarmiði vár hann í ákjósanlegri
þjálfun og með þý'ðri og sveigjan-
legri belcanto rödd sinni tókst
honum að túlka einstaklega fág-
urlega ástina til amtmannsdóttur-
innar ... ekki var hægt að ætl-
‘ ast til þess að niaðUr á hans aldri
'fullnægði algerlega þeirri mynd
sem við höfum í liuga af hinum
unga Werthers ... Því meiri á-
stæða er til að vcita eftirtekt hin-
um hljóða og hógvæba leik hans.
Það, ásamt frábærri söngmeðferð,
1-ýriskri ’ túlkun og hljómf egurð,
gaf allri sýningunni aukna dýpt og
hafði sterk áhrif.“
Oirsþýður tenórhljómur
Stefáns nauf sín ekki
’ Berlingske Aftenavis segir að
Stefán hafi lagt söngrænan hita og
dramatískan þunga i hlutverk sitt.
Politiken kveður svo að orði „að
rödd Stefáns liafi nieira til að
i bera af ítölskum krafti en frönsk-
u-m léttleika. Hann. hafi lifað sig
inn í þjáningar hins unga Werth-
ers og surigið af einlægni og
djúpri álvöru, verið ögn of hátíð-
legur á stundum. Hann hafi upp-
fyllt hinar ströngu kröfur hlut-
vcrksins af miklum dugnaði, ekki
Hirm 20. þ. m. fór fram í Khöfn frumsýning á óper- sízt í hinni stórkostlegu Ossian-
unni Werther eftir Massenet. Er hún byggö á skáldsögu aríu í 3. þætti, en hinii stöðugi
Goethes, „Leiden des jungen Werthers" sem fræg varð á radchilutverkinu hafi ekki
smum tuna og oih þvi að ungir menntamenn sem orðið tækifæri til að nötfæra sér hinn
höfðu fyrrr ógæfu í ástum frömdu sjálfsmorð í hrönnum. töfrandi, ómþýða tenóriiljóm sinn.“
Seinna gerði tónskáldið Massenet óperu úr efni sögunhar Mörg blaðanna deila á Konung-
■ ^1 ' \ \ .-
varp og beindi máli sínu sérstak- sem fjaiiar um ungan mann sem svipti sjálfan sig lifi sakir Iesu óperuna fyrir að velja þessa
or>eru ertir Massenet sem er urelt
orðin, dauð og rykfallin og nær
ekki eyruin nútímaáheyranda.
AL?0LYSiB í TlhUMliM
•aiwT'|= 1-M 1 -■ N '’«N
ungan mann
lega til liinna ungu nemenda og þess að' kvenmaður einn vildi ekki þýðast hann.
bað skólanum blessunar. Einnig
tóku til máls, formaður skólanefnd Afmælisbarnið frá Fróni, Slefán OF aidraður fil að leika
ar, Björn Björnsson, sýslumaður, l íslandi, söng aðalhlutverkið, ninn
og Óskar Jónsson, skólanefndar- unga og óhamingjusama Werthers-
maður frá Vík. og hlaut misiafna dóma í dönskum Extrabladet segir að Stefán hafi átt.
blöðum. Margir finna honum það erfifct á sviðinu. Þrátt fyrir það að
Inflúenzu hefir orðið vart í skól j til foráttu að hann sé af léttasta Massenet hafi fjarlægzt anda Goeth
anum og liggja allmargir nemend- skeiði og sé fvrir þær sakir ekki es við samningu óperunnar, er
ur. 'hæfur í hlutverkið. iWerther samt sem áður ungur