Tíminn - 25.10.1957, Blaðsíða 6

6
T í M I N N, föstudaginn 25. október 1951»
[——
Útgefandi: Framsóknarflokkurlnn
Ritstjórar: Haukur Snorrason, Þórarinn Þórarinsson (áb).
Skrifstofur I Edduhúsinu viS Lindargötu.
Súnar: 18300, 18301, 18302, 18303, 18304
(ritstjórn og blaðamenn)
Auglýsingasími 19523. Afgreiðslusími 12323
Prentsmiðjan Edda hf.
Aígreiðsla
í FJÁRLAGAræðunni
gerði Eysteinn Jónsson fjár
málaráðherra m. a. grein
fyrir fjárlagaafgreiðslunni
og samvinnu stjórnarflokk-
anna í því máli og sagði þá
m. a.:
„Ríkisstjórninni var það
ljóst, þegar hún var að vinna
að fjárlagafrumvarpinu, að
mikill vandi verður að af-
greiða fjárlögin og efnahags
málin yfirleitt svo *vel fari á
þessu Alþingi.
'Samkvæmt stjórnarskránni
ber að leggja fram fjárlaga
frumvarpið í upphafi Al- -
þingis.
Ríkisstjórnin taldi sér eng
an veginn fært að ákveða
það án náins samstarfs við
þingflokkana, sem hana
styðja, hvernig leysa skuli
þann vanda, sem við er að
fást í efnahagsmálunum, þar
á meðal á hvern hátt fjárlög
in geti orðið afgreidd
greiðsluhallalaus.
Ríkisstjórnin hafði ekk-
ert tækifæri til þess að ráðg
ast við stuðningsflokka
sína á Alþingi um fjárlaga
frumvarpið áður en það
væri iagt fram né viðhorf í
efnahagsmálum, eins og það
er nú eftir reynslu þessa
árs.
Þess vegna er fjárlaga-
frumvarpið lagt fram með
greiðsluhallanum og ríkis-
stjórnin mun í samráði við
stuðningsflokka sína á Al-
þingi taka ákvörðun um, á
hvern hátt verði tryggð af-
greiðsla greiðsluhallalausra
fjárlaga.
NIÐURSTÖÐUR frum-
varpsins og upplýsingar þær,
sem því fylgja, um ráðstaf-
anir til niðurgreiðslu á vöru
verði til bráðabirgða, gefa til
kynna, aS þetta verður ekki
auðVelt viðfangsefni.
Þeir flokkar, sem standa
að núverandi ríkisstjórn,
hafa nægilega fjölmennu
þingliði á að skipa og ríkis-
stjórnin hefir haft og mun
hafa samráð við fjölmenn-
ustu og öflugustu stéttasam-
tökin f landinu til sjávar og
sveita, er hafa á sínu valdi,
að miklu leyti, suma þýðing-
armestu þættina í þjóðarbú-
skapnum.
Þessi öfl þurfa að standa
fjárlaganna
saman áfram um þær ráð-
stafanir, sem nauðsynlegar
eru til þess að tryggja grund
völl framleiðslunnar, jafnar
og öruggar framfarir og fulla
atvinnu, en undirstaða
þessa er fjárhagslegt ör-
yggi.
Þegar þessir kraftar sam-
einast, geta þeir, sem nú
vilja rífa niður, alls ekki eyðí
lagt það, sem upp er byggt,
hversu mikið sem þeir reyna.
Þeir flokkar, sem stjórnina
styðja, eiga að sjá um, að
ráðstafanir, sem ger-a þarf,
komi ekki meira við almenn-
ing í landinu en brýnustu
hagsmunir alþýðunnar
sjálfrar og þar með þjóðar-
heildarinnar krefjast.
Ætlun mín hefir verið,
með þeim orðum, sem ég nú
hefi mælt, að gefa háttvirtu
Alþingi og raunar allri þjóð
inni nokkrar upplýsingar um
höfuðþætti efnahagsmál-
anna, þ.á.m. um ríkisbúskap
inn. Með þessu vil ég eiga
þátt í því að reyna að auka
skilning á þessum málum og
leggja grundvöll að umræð-
um til undirbúnings ákvörð-
unum.
VALDIÐ til ákvarðanna
í efnahagsmálum er mjög
dreift í okkar landi — landi
félagssamtakanna, og freis-
isins. Þetta vald er ekki í
neinu ráðuneyti — ekki einu
sinni allt hjá ríkisstjórn og
Alþingi. Félagssamtök i land
inu hafa svoná þætti í sín-
um höndum. En einmitt af
því að svo er, þá er okkur
því meiri nauðsyn en flest-
um öörum, að margir kynni
sér þessi efni af samvizku-
semi. Við viljum fremur þola
ýmis mistök í efnahagsmál-
um, sem ef til vill stafa að
verulegu leyti af því, hve
valdið er dreift, en að fórna
frelsinu. En markmiðið hlýt-
ur að vera að halda frels-
inu og komast hjá mistök-
unum. í þá átt veröum við
öll að vinna, hvevt á sínu
sviði, af þolinmæði og þraut
seigju.
Hver maður á íslandi, —
landi félagssamtakanna og
hins dreifða valds, verður að
gera sér grein fyrir þeirri
ábyrgð, sem á honum hvilir
og gæta vel göngu sinnar.“
Þróun skattamála
f FJÁRLAGAræðunni
ræddi Eysteinn Jónsson fjár
málaráðherra m. a. þróun
skattamála síðan 1950. Hann
sagði meðal annars:
,J3íðan 1950 hafa margar
ráðstafanir verið gerðar af
ríkisvaldinu til þess að létta
beinu skattana. Nú þarf að
finna leiðir til þess að breyta
regiunum um skattlagningu
á tekjur hjóna, og er það
mál í athugun. Einnig ber
brýna nauðsyn til að breyta
lagaákvæðum um skattlagn-
ingu á félög. Síðan 1050 hafa
m.a. eftirgreindar ráðstaf—
anir verið gerðar til þess að
lækka beinu skattana til
rikisins, en engar ráðstafan-
ir til þess að hækka þá,
nema álagning stóreigna-
skattsins.
Árið 1950 voru sett löy
um lœklcun skatta á lágum
tekjum.
Árið 1954 var svarifé cjert
skattfrjálst.
Árið 1954 voru sett ný
skattalög og tekjuskattur
annarra en félaga lœkkað-
ur stórkostléga eða um 29%
að meðaltali. Þá fengu fiski
menn ný frádráttarhlunn-
indi, og giftar konur, sem
leggja í kostnað vegna
Walter Lippmann ritar um alþjóðamál:
Ástandið í Sýriandi - valdabröit og
samsæri á víxl, en ekki stríðshætta
Afstaða Rússa er harðari en unnt er að skýra
af atburftunum sjálfum
Það liggur ekki í augum
uppi, hvers vegna Krústjov
gerir svo mikið veður út af
Tyrklandi og Sýrlandi. Það
er ekki hægt að ætlazt til
þess, að hann trúi því raun-
verulega, að Bandaríkin séu
að reyna að ota Tyrkjum f
stríð gegn Sýrlendingum,
stríð, er mundi leiða öll NA-
TO-ríkin út á vígvöllinn.Það-
an af síður getum við trúað
því, að Sovétríkin séu að
leita færis til að ráðast á
Tyrki, slík árás yrði upphaf
heimsstyrjaldar. Hér er eitt-
hvað minna í húfi.
Það virðist eðlileg 6kýring, að
þrætueplið sé eingöngu yfirráð
Sýrlands sjálfs og einkanlega yfir-
stjórn sýrlenzka hersins, en þar
vilja Rússar koma að handbendum
sínum. Ef þessi skýring er rétt,
þá má segja, að sagan hafi byrjað
á síðastliðnu sumri, þegar stuðn-
ingsmenn Rússa og Nassers kom-
ust endanlega til valda.
Afstaða Dullesár
Dulles bi'ást harkalega við
valdatöku þessari. Eins og aug-
ljóst er opinberlega brást hann
of harkalega við, svo að ríkisstjórn
ir Saudi-Arabiu, fraks og Líbanons
snerust til andstöðu gegn honum.
En þessi ríki eru í rauninni fx*á-
bitin öllu samstarfi og viðskiptum
við Rússa og Nasser.
En það virðist eðlilegt að álíta,
að þeir Sýrlendingar, sem hraktir
voru frá völdum í fyrra, vinni að
því öllum ámm að komast aftur
í valdasess. Og sennilega er mið-
stöð þeiri'a í Tyrklandi, en ríkis-
stjórnin þar mundi vitanlega fagna
því ef tækist að hrekja núverandi
sýrlenzku ríkisstjórnina frá völd-
um.
Til þess liggja nokkur rök að
álykta að valdabarátta þessara
manna hafi nú aukizt að krafti
og nokkrir fylgjendur þeirra hafa
komizt yfir landamærin milli Tyrk j
lands og Sýrlands og þegar tekizt
að hafa áhrif á stjórn sýrlenzka
hersins sem ríkisstjórnin byggir
allt sitt á.
í sér eitthvað dýpra en það, sem
sjáanlegt er á ytra börði. Hér er
aðeins unx að ræða kalt stríð. Því
Sýrland ér fremur lítill bógur sem
herveldi, miklu síðra á því sviði
en Kórea t. d. á sínum thna. Þar
sem Noi'ður-Kórea var öflugri en
Suður-Kórea, kemur ekki til rnála
að Sýrland sé á neinn hátt jafn
oki Tyrklands og ísraels, þaðan af
síður ef þessi tvö ríki leggja sam-
an. Á hinn bóginn ervíst, að Eisen-
hower-stjórnin er ekki hlynnt
hernaðai'aðgerðum frá hendi Tyrk
lands og ísraels og þaöan af síður
er það rétt, að hún sé að blása til
styrjaldar.
Af öllu þessu er ljóst orðið, að
það, sem fraxn fer í nálægari Aust-
urlöndum er alls elcki undirbún-
ingur heimsstyrjaldar, heidur ein-
göngu valdabrölt á víxl, samsæri
og gagnsamsæri í hinnu miklu ref-
skák um völdin.
Lippman.
Hermenn Nassers
Aðalástæðan til þeirrar ályktun-
ar er sú staðreynd, að Nasser tók
upp á því furðulega tiltæki að
senda egypzka hei'deild til norður-
hluta Sýrlands. Þetta tiltæki væri
hlægilegt frá hcrnaðarlegu sjónai'-
miði, ef sú væri í'aunin að Banda-
ríkin væru að ota Tyrkjum í stríð
eins og Krústjov heldur fram. Því
hvað *í ósköpunum fengju örfáir
hermenn að gert, ef til styrjaldar
kæmi?
En tiltæki. Nassers verður skilj-
anlegt og skynsamlegt, ef við ger-
um ráð fyrir því að hlutvei'k
hinna egypzku hermanna sé að
hafa auga með sýrlenzka hernum
og styðja ríkisstjórnina í Damask-
us gegn gagnbyltingarmönnum.
Með þetta í huga er fögnuður sýr-
lenzku stjórnarinnar skiljanlegur
og enníremur fagnaðarlætin í
Moskvu.
Þetta styður þá tilgátu rnína að
hótanir og úlfúð Rússa í garð
Tyrkja stafi af því að Tyi'kland
veiti alla aðstoð flóttamönnum frá
Sýrlandi og vinni að því að koma
þeim aftur til valda í Damaskus.
Þrætueplið í kalda stríðinu um
Sýrland cr ríkisstjórn iandsins og
það er mikið í húfi fyrir alla að-
ila.
Kalda stríðið enn
En mér virðast engax- líkur til
þess að bai'áttan um Sýrland feli
6. fundur norræna
ráðsins í janúarlok
Tilkynnt hefur verið, að 6. fund
ur norræna ráðsins verði haldinn
í Kaupmannahöfn dagana 27. okt.
til 2. febr. 1958. Einnig er tekið
fram, að tíllögur, sem leggja á
fyrir ráðið verði áð vera komnar
fram fyrir 27. nóv. n.k. Þá cr svo
til ætlast, að ríkisstjómir land-
anna leggi fram álitsgerðir um
samþykktir seinasta fundar ráðs-
ins í fyrra og skal þeim hafa verið
skilað fyrir 10. des.- n.k.
Stálþilið seig um mær
tvo metra
ísafirði i garr. — Eins og niörg-
um mun kunnugt, urðu þau verk-
fræðilegu mistök við byggingu
hafnargarðsins á ísafirði, að stál-
þilið seig á hundrað og fimmtíu
metra löngum káfla mest 1,90 m.
Hafnarsjóður hefir orðið fyxir g!/"
urlegu tjóni af þessum sökum, áu
þess að fá bætur fyrir. Nú er ny-
lokið við að steypa ofan á stá1-
þilið og hefir Marelíus Bernharðs-
son séð um það verk. Akstur á
möl að veggnum er nú að byi'ja,
en um 2500 teningsmetra þarf af
henni. Nýlokið er við að setja nýtt
gólf úr timbri á allan efri hluta
bæjarbryggjunnar. G.S.
VAÐSromtV
vinnu utan heimilis.
Árið 1956 var tekjuskatts
viðauki 'félaga. felldur nið-
ur.
Nú á þessu ári voru enn
sett sérstök lög um aukinn
skattfrádrátt til handa skip
verjum á fisJciskipum.
Það þyrfti að finna lciðiv
til þess að lækka tekjuskatt
inn á ný og örfa með því
framtak og sparnað og auka
heldur eyðsluskatta. Halda
þannig fram stefnunni, sem
fylgt hefir verið frá 1950 um
lækkun beinna skatta. En
þá væri nauðsynlegt að láta
fylgja ráðstafanir til þess,
að þáð yrði ekki tekið í út-
svxyshækkun, sem skattar
lækkuðu til ríkisins.
ÓMÖGULEGT er að
fullyrða, hvort hægt verður
að finna á næstunni leiðir,
til þess að koma í fram-
kvæmd enn nýrri. lækkun
beinna skatta. Það fer eftir
úrræðum þeim, sem ofan á
verða í efnahagsmálunum.
Skattamálin verða ekki slit-
in úr sambandi við afgreiðslu
þeirra.“
DAS í Morgunblaðshöllinni.
STJÓRN happdrættis DAS skrif-
ar: „Gófffúslega ljáið eftirfarandi
rúm í blaði yðar: — Út af grein-
arkorni því, er birtist í „Baðstof-
unni“ í dag um flutning aðalum-
boðs Happdrættis D.A.S. úr Aust-
urstræti 1 í Vesturver og tor-
tryggni „almenns borgara" á
þeirri ráðstöfun, er okkur ijúft
að upplýsa eftirfarandi:
Happdrættinu var sagt upp hús
næðinu í Austurstræti 1 og var
þvi nauðsyn á hentugu húsnæði
sem næst þeim stað, en eins og
flestir munu viðurkenna, er mjög
óþægilegt og viðskiptalega „óheii
brigt“ að þui-fa að flytja svo stórt
umboð langan veg eða jafnvel j
alveg úr miðbænum.
Stjórn happdrættisins telur það
því lán að hafa fengið liúsnæði
fyrir aðalumboðið í Vesturveri (á
efri verzlunai'hæð), sem auk þess
hefir þrjá stóra kosti frain yfir
hið fyrra húsnæði:
1. Það er betra húsnæði.
2. Það er framtiðarhúsnæði.
3. Það er ódýrara húsnæði.
Þess má einnig geta, að um enga
fyrirfram greidda húsaleigu er
að ræða. — Húsnæði þetta er
tekið á leigu hjá Sveini Guð- j
mundssyni.
Um stjóm Happdrættis D.A.S.
(kosin af Sjómannadagsráði) og
happdrættisráð þess (skipað af
ráðherra) visast til prentaðrar
vinningaskrár happdrættisins“.
Stjórn og reikningar.
„REIKNINGAR happdræltisins,
endurskoðáðir af opinberum end-
urskoðendum skipuðum af ráð-
herra, eru áriega lagðir fjölritað-
ir fyrir fund í Sjómannadagsráði
og siðan dreift til umboðsmanna
happdrættisins um land allt.
Vonum við að skýringar þessar,
hafi .eytt tortryggni greinarhöf-
undar og að málefni okkar fái að
njóta stuðnings hans jafnt áfram
sem hingað til.
Við leyfum okkur að lokum að
benda á byggingar Háskóla ís-
lands, Reykjalundar og Dvalar-
heimilisins sem talandi tákn þess,
að öll þessi málefni verðskuldi
það transt og þann mikla stuðn-
ing er hin félagslega þroskaða
þjóð okkar lætur þeim í té.
Með fyrirfram þökk,
f.h. stjórnar Happdrættis Dval-
arheimilis Aldraðra Sjómar.na
Auðunn Hermannsson,
Baldvin Jónsson."