Tíminn - 01.11.1957, Blaðsíða 4

4
Þessi mynd var tekin á fiugvellinum í Hamborg í sukiii’, er landsiið Frakklands í knaitspyrnu lagííi upp i Is-
landsferðina. Knattspyrnumennirnir eru þarna að ganga um borð í Guiifaxa.
élar komu og fóru
Rætt vi(S Rirgi Þorgiísson, fulitnía Flugfélags
íslands í Hamborg
Fátt er íslendingi erlendis vel-
konmara, en að hitta óvænt landa,
sérstaklega er hann hefir dvalið
um hriÖL með fjarlægum þjóðum.
Þannig fór líka fyrir mér, er ég
óvænt hitti Birgi Þorgilsson úti í
Hamborg fyrir tveim og hálfu ári
en þá var hann þangað kom-
inn til þess að stofna og starf-
rækja skrifstofu fyrir Flugfélag
íslands, sem þá, litlu síðar, hóf
þangað áætlunarflug. Þá, ekki sið-
ur en r.ú, voru mikil húsnseðis-
vandræði í Hamborg og Birgir
hafði í mörgu að sr.úast með að út-
vega húsnæði. Þetta og margt fl.
frá þeim dögunr rifjaðist upp fyr-
ir mér, er við Birgir sátum fyrir
skömmu á skrifstofa Icelandair í
Flamborg, eins og flugfélagið heit-
ir nú erlendis, og ræddum um
Flugfélag íslands að fornu og
uýju.
Tíu ár í þjóiuistu F. f.
— Það eru rúmlega tíu ár síð'-
an ég hóf starf hjá Flugfélagi ís-
lands, segir Birgir, og þú sérð
hvað raunverúlega er lar.gt síðan,
því að þá rak félagið utanlands-
flug með leigufiugvélum frá
Scottish Airlines. Ég starfaði í
Lækjargötu 4 ásamt Sigurði Matt-
híassyni og við önnuðumst far-
miðasölu og alla afgreiðslu þar.
Leiguflugvélarnar voru af Lib-
erator gerð og það þótti alltaf við-
burður þegar flugvél kom og fór.
Var búinn að vera þarna nokkra
mánuði, þegar Gullfaxi kom til
landstns 8. júlí og' þá jókst starf-
ið heilmikið hjá okkur.
— Hvenær fórstu svo utan í
þjónustu Flugfélagsins?
— Það var fyrst í ársbyrjun
1930. Hafði fram að þeim tíma
starfað í Lækjargötu 4, þegar mér
svo var falið að fara til Kaup-
mar.nahafnar og setja þar á stofn
skrifstofu, og annast afgreiðslu fyr
ir flugfélagið. Það voru mikil hús-
næðisvandræði á meginlandinu
um þetla leyti og Kaupmanna-
höfn fór ekki yarhluta af því.
Eg tók það ráð að setja upp
bráðabirgðaskrifstofu í hótelher-
bergi á Hótel Cosmopolite, og
haíði svo nxesta herbergi við það
til íbúðar. Þarna var svo skrifstof
an í einn mánuð, en þá var ég svo
heppinn að fá tvö herbergi í
Shellhúsinu fyrir skrifstofuna.
Konunglega Hollenska fiugfélagið
K.L.M., hafði þetta húsnæði á
leiru, en þurfti ekki á því að
halda þá um hrið.
Fjórtán mámiðir í Höfn.
— Hvernig var starfinu háttað
til að byrja með?
— Gullíaxi hélt uppi ferðum og
farþegatalan smájókst, Fyrst í
stað kom það sjaldan fyrir að sím)
inn hringdi og maður var feginn
ef bankað var á hurðina, en eftir'
því sem á leið varð meira að'
gera og það var ánægjulegt að sjá
starfið verða umfangsmeira.
Eftir að hafa verið í Höfn í fjór-
tán mánuði, kom nafni minn, Birg-
ir Þórhallsson þangað og tók við
sem fulltrúi Flugfélags íslands í
Kaupmannahöfn.
Ég fór þá aftur heim til Reykja-
víkur og tók við farmiðasölunni í
Lækjargötu 4, en Sigurður Matt-
híasson flutti sína skrifstofu út á
flugvöll. Um þetta leyti opnaði
Ungfrú llse Dassau, sem unnið hefir
á skrifstofu lceiandair í Hamborg
síðan í október 1955.
Flug-félag íslands skrifstofu á
Keflavfkurflugvelli og þar starfaði
ég um tíma.
| Snemma árs 1955 kom ég svo
I hingað til Hamborgar og það var
þá, sem við hittumst.
| — Og húsnæðisvandræði voru
j hér mikil?
— Maður gekk mann frá manni
í leit að húsnæði en alls staðar
j sama svarið., Seinna fékk ég þó á-
i drátt um húsnæði. Ég þóttist hafa
gert hingað góða ferð og fór til
I Glasgow, þar sem flug hingað átti
ekki að hefjast fyrr en 15. júní. í
Glasgow var einnig verið að undir-
búa s.tofnun skrifstofu, sem Hilm-
ar Pálsson veitti forstöðu. Við
unnum þarna að undirbúningi opn
unarinnar, sem varð mj'ög
skemmtileg. Þá hafði enginn Sky-
masterflugvél lent á Renfrew flug
vellinum við Glasgow. Gullfaxi
átti að koma fyrstu áætlunarferð-
ina að heiman og lenda á Renfrew,
en Sólfaxi var að koma úr leigu-
j flugi og var í London. Við hringd-
1 um í Þorstein Jónsson flugstjóra,
! sem var með Sólfaxa, og báðum
hann að lenda á Renfrew flugvelli
í heimleið. Gáfum honum síðan
I upp tímann og þetta tókst: Gull-
| faxi lenti á fyrirfram ákveðnum
tíma og Sólfaxi strax á eftir. Þú
liefðir átt að sjá upglitið á Skotun-
um, þegar tvær Skyjna.-:tcríJugvél-
ar frá FJugfélaginu leuta þarna
og óku samtíniis upp að flugslöðv-
arbyggingunni!
TÍMINN, föstudaginn 1, nóvember 1951»
Bœkur oc) höfunbcir
Tolf bækur á tólf árum
Þorsteinn M. Jónsson, fyrrv. skólastjóri, skrifar
um skáldkonuna Guðrúnu frá Lundi
Árið 1946 gaf ísafoldarprent-
smiðja út I. bindi af skáldsögunni
Dalalíf, eftir Guðrúnu frá Lundi.
Þessi kona var þá flestum lands-
mönnum ókunn. En flestum eða
öllum, er lásu þetta fyrsta bindi
Dalalífs, þótti sagan skemmtileg,
og biðu meþ eftirvæntingu eftir
framhaldi hennar. En Dalalif varð
fimm binda saga. Slðasta bindi
liennar kom út haustið 1951. Á
hverju ári, frá því að útgáfa þess
hófst, kom út eitt bindi af því,
nema árið 1950.
Dalalíf er lengsta skáldsaga, sem
frumsamin heíur verið á íslenzka
tungu, 2189 bls., í stóru broti, og
miklu leturmagni á hverri síðu.
Á þeim árum, sem skáldsagan
Dalalíf kom út, var hún lesin af
fleiri mönnum en nokkur önnur
skáldsaga, er þá kom á íslenzkan
bókamarkað. Árið 1950, þegar hlé
varð á útgáfu Dalalífs, kom út
skáldsagan Afdalabarn, eftir Guð-
rúnu frá Lundi. Á árunum 1952
—’54 sendi hún frá sér skáldsög-
una Tengdadóttirin, sem kom út
i þrem bindum, alls 1009 bls. —
Árið 1955 gaf Leiftur út skáld-
sögu Guðrúnar, Þ^r sem brimaldan
brotnar, og 1956 framhald henn-
ar, Rönun er sú taug. Og nú fyrir
fáum dögum hefur Leiftur sent út
skáldsögu eftir Guðrúnu, er hún
nefnir Ölduföll — Tólf bindi á
tólf árum, samtals 4408 bls., meira
keypt og lesin en nokkrar aðrar
íslenzkrar bækur, er út hafa koni
ið á þessum árum, að undanskild-
um tveim ljóðabókum eftir Daví5
Stefánsson.
Guðrún frá Lundi var 59 ára
að aldri þegar fyrsta bók hennar
kom út. Hún hafði verið sveita-
kona,. en var þá flutt til Sauðár-
króks. Mér er sagt, að hún hafi
aldrei gengið í slcóla, aldrei ferð-
ast fil útlanda, sjaldan ferðast út
fyrir takmörk heimahéraðs síns,
og muni lítið læs á erlend tungu-
mál. Hún hefur alla ævi verið efna
lítil. En hún hefur haft glögga
sýn á það fólk, sem hún hefur
kynnst um dagana, og líf þess.
Hún hefur haft næma heyrn á tal
þess, slúður, heimskuhjal, gaman-
mál og gleðilæti, þjáningarstunur
þess í sorgum og bágindum, karl-
mannleg tilsvör þess og drengileg-
an málflutning. Og hún hefur skil-
ið flest það fólk, því að í sambandi
við orð þess og gerðir hefur húni
skynjað hulda hugarheima þess.
Hún dáir menn og konur með
sterka skaphöfn, en veit þó, að f
eðli allra manna eru einhverjir
veikir þættir. Henni er það ljóst,
að mennirnir eru hvorki guðir né
djöflar. Fólk, sem slúðrar og fer
með ódrengilegar getsakir og ó-
sannindi, á samt eitthvað gott f
innsta eðli sínu. Um eina slíka
sögupersónu sína segir hún í síð-
ustu skáldsögu sinni: „Samt var
l'Frsmhnld S R ■’fðu.)
Fyrsta ferðin til Hamborgar.
Eftir þessa skemmtilegu byrjun
í Glasgow fór ég til Hamborgar
því að hér beið mikið starf. Flug-
félag íslands hafði, eins og ég
sagði áðan, aldrei haft áætlunar-
ferðir hingað og nú þurfti að
komast í samband við alls konar
menn. og þá ekki sízt ferðaskrif-
stofufólk.
Fyrsta áætlunarferðin hingað
var svo farin 15. júní 1955 og frá
þeim tíma hefir farþegunum farið
sífjölgandi og vöruflutningar með
flugvélunum einnig. Sem dæmi
má nefna að í september í ár fóru
241 farþegi héðan með vélum fé-
lagsins en í september í fyrra
voru þeir aðeins 150 og þótti þá
gott.
Hér er oft erilsamt, sérstaklega
yfir sumarmánuðina. Þá eru hing-
að þrjár ferðir í viku og í mörgu
að snúast.
Húsnæðismálið er nú að leysast,
því að í þessum mánuði flytjum
við starfsemi okkar í nýtt húsnæði
hér við hliðina.
— Hér í flugstöðvarbygging-
unni eru mörg flugfélög til húsa.
Hvernig er samkomulagið?
— Samkomulagið er eins og bezt
verður á kosið, þótt samkeppnin
sé talsvert hörð. Þrátt fyrir það,
eru allir reiðubúnir til þess að
rétta hjálparhönd ef með þarf og
þannig vona ég að það haldist.
Rétt í þessu kemur ung stúlka
inn; það er ungfrú Ilse Dassau,
sem unnið hefir hjá Icelandair í
Hamborg síðan í nóvember 1955
og tók þá við af Þorvaldi Jóns-
syni, sem unnið hafði þar um
sumarið.
Ferðamannagjaldeyrir mundi
Ieysa vandann
Talið berst að ferðalögum til ís
lands og hve Þjóðverjum og fleiri
útlendingum vaxi í augum kostn-
aður við dvöl á íslandi.
— Hverja reru algengustu
spurningar ferðamanna um ísland.
— Næst því að fá upplýsingar
um ferðakostnað kemur sú spurn-
ing t'hvað fáist fyri rt.d. eitt sterl-
ings.pund eða mark. Því næst hvað
dvöl á hóteli og fæði kosti og eftir
að þær upplýsingar hafa verið
látnar í té, er mesti áhuginn fyrir
Islandsferð oftast úr sögunni. All-
ir sem til þekkja vita að hægt er
að selja erlendan gjaldeyri heima
á svörtum markaði, en getur ma8
ur gert svo lítið úr þjóð sinni a3
upplvsa slíka hluti?
Það sem okkur vantar, er að
koma á fót ferðamannagjaldeyri.
Hugsaðu bér live mikið það
mundi auka ferðaniannasl'aunl
til landsins ef hægt væri að
benda á þá staðreynd að slíkt
væri fyrir hendi heima á Fróni.
Við heima á fslandi ættum að
geta haft verulegar tekjur af ferða
mönnum, ekki einungis Flugfélag
fslands, sem nú býður farþegun*
um fyrsta fiokks þjónustu á leið-
unum, heldur einnig veitinga*
menn og þjóðarbúið allt sem þar
mundi fá langþráðar gjaldeyris*
tekjur. ^
Flughafen Hamburg.
Þótt flugvöllurinn í Hamborg sé
ekki sá stærsli þar í landi, er hann
þó víðáttumikill og umferð um
hann gífurleg.
T. d. segir Birgir mér, að í iúlí-
mánuði í sumar hafi flugiélar
lent þar 2400 sinnum og að flug-
farþegar hafi verið yfir sjötlu þús
und. Flugstöðvarhyggingin er þeg
ar orðin of lítil og er nú nýlokið
smíði viðbótarbyggingar. Þá eru
margar hyggingar á flugvellinum,
t. d. er þar nýlokið við smíði flug-
skýlis, sem er það stærsta I Evr-
ópu og eru þó flugskýlin á Kefla-
víkurflugvelli talin með. Er við
komum aftur upp á skrifstofu Ice-
landair, eftir að hafa skoðað það
markverðasta hér í námunda við
flugstöðina, hringir síminn og ung
frú Dassau skilur hvorki upp né
niður í því, sem sagt er í hinn
enda .línunnar, enda er einungis
töluð íslenzka og hana skilur ung-
frúin ekki til fullnustu. En það
stendur ekki lengi: Birgir kemur
hér til skjalanna og er upphringj-
andi hefir tjáð honum hin herfi-
legustu vandræði sín og Birgir
setið röskan klukkutíma við að
leysa þau, skilst mér fyrst til
fullnustu, hve margþætt starf full
trúa Flugfélags fslands á erlendrL
grund er, og að þeir skuli vera
jafn vinsælir af flugfarþegum og
raun ber vitni, — á því þarf eng-
an að furða. Puer. .