Tíminn - 17.01.1958, Blaðsíða 5

Tíminn - 17.01.1958, Blaðsíða 5
T f MIN N, föstudaginn 17. janúar 1958. ör&tð er frjálst Bjarrai Bjarmasoni, La'cgarvatni Um óþurrkalánin og fleira - Lokaorð NOKKURT þref þefir orðið um öþurrkaMnin. Eg i-kairfúiiilega já’ta, að ég á m-im þát't í því. .'Elftir að DkuggaswinnLnn veiik að mér nckkrum ónotaorð'Utn, c-em voru byig'gð á miBskiinÉnigi og ó- þaría Mlaku til mín, íhafa þeir Lár- us GísOasion í MrShúsum og Gunnar Siigiurðsson í SeDjatungu tekið í spotitann móti mér. Lárus hóflega 0g am m'áleifnið, þar 'sem hann 5ét það ikanna skýrt fram, að hanin væri .and'vígur minni s'koðun ó miáliæu, en G-unnar aftur á móti aTtír óiar við imiitt sitarf og er helzit k bonum &5 akiij-a að ég hafi mjög takimafkaðan réfit til að hafa skoð- ani.r á miálefnum bænidanha vegna allslags ' fjármagns, sem ég hafi krsekt í rrmfram aðra menn, — rheira að iseigja hafi éig laun sem skólastjóri —. Venjuleg félagisleg g'jelld nái ekki til mín eins og ahnarra bænda, þéfit-ég reki bú. Þannig er nú mláilið, sem uon er cLeiíi.t, o-rðið nokkuð blandað öðr- um atriðum: í Þegar sku’-daskiil' fór.u fram við bændur 'samkv. iöguim nr. 78, 19. júmi 1933, œn kreppulánasjóð, var íýrirfram viitað að -eftirgjöf á skuld úm kæmi -til greina og bæfit ijánis- kjör einmig. ; Hiniir, sem ekki kærðu sig um a® seimja viisisu um leið hverju þeir vonu að hafna. Þarna ríkti fylte-ta valfrielsi á þek&itum atriðum varð- an-di einka fjármál manna. í þesisu samlbandi var engin -lævísi viðhöfð, en það k&Ila ég iævísi að bjóða bændulm lián, gera við þá, sem lián- in þiggja samuing um greiðsiú, en 3ipa isíðan- strika skuidina út að íyriirlagi sjálfs Alþingils. Aðrir bæn-dur, sem forðast vil'ja láintökur og skuldir, ýmilst vegn-a þeas, að þeim er l-án-taika efeki na-uð sýnteg eða- þeir þora efcki að Kkiul'da meirá én þeir þeigar gera og Vita ekki annað en að síðar komi að skuldadögunum. Þessir bæhdur fara því á mis við náðar- gjöí'ina. VM nokk-ur bóndi í alVöru æ'skija þess, að Alþi-ngi, merkasta stoínun þjóðarinnar; 'hagi' sér svcna. í 'lengsitu 'lög verður að treysta því, að Al'þingi geri engar ráð- Etafánk á slíkum mtsréttisgrund- veJdi. Nú er þetta m'ál -komið í það honft að þeir, sem l'ánin tóku, fá að segja- til sín og lagigt verður •undir dóm óvirjh-allra manna ihvernig lánin verði greidd, og hverjum sé eðlilegt að gefa eftir apt lánið eða Muta af þvi. Veit ég varla til hvers hreppsnefndir -enu, geti þær ekiki lagt hér réfit- lát órð í 'beíg og gefið sannar lýs- i'higar um efni og ástæður manna. Hér faest ignl'l'vægt tækifæ-ri til að hJýhna að ungu bændunum, ný- býlingunum og þeim efnalitlu. AU'ir hugsandi menn ættu að minnast þesis, að afleiðingar lé- légu heyjanna urðu ekki eins bág ar og við var búázt og fl-estir bænd ur 'Síunnanlands munu hafa bjarg- alst u-æmiilega nem-a iþeir, sem urðu fyrir meira eða minna kali á tún- nm isinum vorið fyrir óþiirrkana. Þá -ber og að minnast þess, að á N'orð-Auisturlandi og Austurlandi geihgu yfir, mig minnir fimm ár samíleytt, sem báru í skauti sínu rniéiri eða minni óvenjulega örðug- -léika, óþurrka, vorharðin-di og gras leýsi. VI ð S.unnlen-dingar me.gum ekki teTj-a eftir iþær. fýrirgreiðsiliur, scm þessir bænfvr ha-fa fengið eða Þar sem eruugiálTr í. Hkuldum eru n-eyöiarrao og ölium ógeðfeld, iber að vinna að þvi með öllum hugsainilegum riáðuan, að þjóðlhoíiTir aifivinniuvegi-r og þá fyrst og fremist Tandbúnaðurinn, flái fjiármag-n m-eð -verulega igóðum kjörum, það er fil langs tíma og með lágum vöxtum. Þá kioma eftirgjafir mikiLu síður fil greina, þar se-m góð lán eru ætíð 'h'in örug-gasta fyrirgreiðsla við at- vihnUvegina. Meira að segja ber þjóðinni Kkylda t-il þeiss að veita ungum mönnutn, sem vil'ja brjóta sér braut eem bændur, óafturkraft fé í bvo mikum mæTi að eítiirsóknar-' v-ert s'é að öðlast þá aðjitoð. I Eg þykiist ekki hafa legið á liði I -mínu að benda á þetta hvað sem óviuld-artnemn mínir viuja vera Iiáita. Vi-ðurkenna má, að oft er órangur harla lítill í silíkri barátðu, þvi ein- att eru ráðandi öfl dauf og réttan skiiln'ing á baráttu bændanna, eink j um þeirra 'unigu, s'kortia: mj-ög snn'j í dag. Valdamenn ætfu að c::r.nasí! þess, að of sein't er að iðr-ast eftir j dauðann. Vi-isulíega er það einnig: óf seint að vakna þá fyrst þegar unga fólkið hefir 'hafið strauminn úr sveiíunum vegna auð'veldari tíílEs ‘ ■sikilyrða annars staðar en þar. Hér , með er ekki vanþaikkað það fé, i sem laigt er til byggingasjóðb cg ’ ræk'tunarsjóðs og nýbýla, en það er þó hvergi nærri nóg. | Varðandi ummæili G. S. cig hitnis óþekikta bónda Sv. um mína að- j stöðu sem bónda, verð ég SfiutfiorS. I ur, en vi: þó -að geíínu endui'teíknu l tiíleíni taika fjram n-okkur atriöi al-' mepms e-fnis. Það er rétt að aðstaða bcndans á Lauigarvaíni er að sibiu íeyti góð en llíka að ýmisu ieyti verri. en- anr,- i arra bænda, en mér fiínnst það ekki koma ’áþurrkalánunum við cg læt það atriði því niður íallá. G. S. takr um uppbót, sem ég hafi fengið. Þó að ég vifi ekki. vel hvað ihann rneinar, hygg ég þó a:ð hann meini niðurgreiðslu, en þestsi orð hafa mjög þýðing'armikl-a merkingu og gagnólika. ' Uppbætur ganga að jafnaði til framleiðendanna, en niðurgreiðsl- | ur til neyten'danna í lækkuðu vöruverði. Einn lítri af nýmjólk k'ostar núna kr. 4,85, af' þessu v-erði gre-iðir kaupandinn í lausu m'áli kr. 3,33. en rikfð kr. 1,52. Þetta er köliuð niðurgreiðsla á verði Guanar minn, að ka-Ha þetta uppbót er hreint öifugmæli. Það er til mir.nkunar að rug-Ia þesisu eam- ■an. G. S. gatuir verið viíss ur.r,, aS bóndinn á Laugarvatn-i hefir alidrei fengið hær-ri náðnjrgre'iðslu en G. S. sjláJifur. Núna fær Gunnar kr. 1.52, -en búlð á Laugarvatni kr. 0,67 niðu-rlgreiðjDu á hvern Htra, seim s'eDdur er ó Laiugarvsíni, en tíá'ðir aðiiar íá sama á þá mjól-k, sem fer í MBF, bviort giem þeám G. S. oig þeim cþekkta líkar það beiimr eða verr. Hei'dur G. S. í -alvöru að stjórn M'BF cg Sveinn Tryggv.a-S'0-n f. ih. Framí-eiffi:fiuriáð's Tandlbúnaðarins gefi foúinu á Laugarvatni eftir lög! ákveðin gjöúd, t. d. verðttrúðDunar- j g’jalld cg búnaðarmJáTasj'óðbgjsDd. Þetta segix G'unnar tíein-t í blaða- grein. Er þe'tí.a sagst tiJ ibesis að ó- firægja framangreinda aðila eða er þetta Ku’gisuharTeysi.' Hvort heDdiur sem er, þá er þeítta þvæfitingur. Ef Gunnar telur einkar hagstætt fyrir bónda að bsfa launaða stöðU cg koma svo hvergi nærri sjálfum bú'Jkapnum neana aðeins til ráða- getrffa, tel ég víst að hann eiigi auð- vc-It oneð að íiá Bér íaunaða stöðlu og bústjóra. ' Gunnar telur sam. sagt að ég geti veitt hluta af man-um skóJaistjóra- launum í bú mitt og að Isú aðstaða ge-ri- búrek.strur tninn óiS'amibæriteg- a-n við búiskap ann-arra bænda. ' Þeir bændur, isem Wta á"þeibta at- riði eins og G. S. aru érei'ðanii'ega elkki svo margir, að þeir mundu þrengja að möguléikium launaðra m-anna þó að þeir fenigju siér I'aun uð störf. Ef því einlbver bóndi téi’Jdi 'si-g geta skapað búskap sdn- um bætta aðstöðu á þenna-n hétt, með c'ilun fjármagn's í bú siifit, hví þ'á e'kki að gera það? Geti hinn ágæti bóndi í SeOja- tungu ’ekki þoiað að til sé aðst’öðU munur, t. d. hjá bænduim land'sins, o’g áð þeir fái noiti’ð þeiss á einn cg annan hátl sem hatfa góða aðs'töðu, held ég að hann sj'áOfiur geti ekki b’úið lengi í Flóagum, 'stufit Sjláöf- stæðisfl'okkiinn ag verið ánægður. Dánarminning: Ágúst Steingrímsson j í dag verður jarðsunginn frá ■ ' Fríkirkjunni í Reykjavik Ágúst j Stieingrímsson, byggingafræðing- ur. Hann andaði-sit á Landspítal- aniun föstudaginn þ. 10 þ.m. eftir Dlanga og erfiða baráttu við skæð an sjúkdóm, aðeins 46 ára gamall. j Ág'úist fæddist í Hafnarifirði þ. I 23. á'g. 1911, sonur hjónanna Jónu I Krisitjánsdóttur ög Siteingríms Jónssonar sjóimanns, en óiist upp á heimili móður sinnar og seinni manns lnennar, Guðmundar Einar-s so-nar fraimkvæmdastjóra í Hatfn- arfirði. Ágúist stundaði fynst nám við Elensborgars'kólann. Vann h,ann að því búnu nokkur ár við bygig- ingavinnu, lagði s'tund á múrsmíði og lauik iðnskólaprófi og sveins- prófi í þeirri grein. Sigildi síðan ti'l SvíþjÓðar til framhaldisnám'S í húsa'gerðarlist. Narn hann við hinn þekkta TækniskóJa Stokk- hólmisborgar og lank þar náimi vorið 1936 með mjöig gc'ðum vitn- isburði. Er heim kom réðist Ágúst til starfs hjá Teikniistöfu Landibún- aðarins og starfaði þar fram til ársinis 1943 að hann hóf störf við Teikniistof-u Skipidagsims. Árin 1953—’54 rak Ágúst eigin teikni- stofu en réði'st síðan tiil Húsa- mieiis'tara ríkiisins árið 1955 og starfaði þar < '1 .cviioka. Ágúst Stem riosson var tyí- mælaiausi í hópi hinna snjöil- ustu húisam listara e j við íslend- ingar höfum átt. tH þessa, og Jeynd ist það engium er til han.s þekktu. Hjá honum fór saman hin hald- góða þekking hinis reynda fag- manns, hugkvæmni og fjöilbreylt liugmyndaflug og fágaður lista- smtÐtokur svo af bar. Ágúst tók þáfit í nokkrum hug- myndasamkeppnum um bygging- ar, og hlaut jafnan verðiaun. — Helzta samkeppnin er hann tók þátt í var uim Dvaiarheiimiili aldr- iaðra sjómanna, en þar vann ÁgúBt 1. verðlau-- og \ar honum síðar falin .neð byggingu þessa stórhýisiFj in-órg eru bru búis, bseði =Jt)ói ae>, má, ber i Rieykjayík yb«5 J. >im sveitir landisinis, * ,-a vott um hið ljistfengna handbraigð hans. Þeir minnisvarðar murni standa -urn ó- komnar aid-ir og lofa meistarann. - Að ölium þeim verkie'fmum er Ágúet starifaði að uin dagana, vann bann af stakri alúð o-g sam- viakwsami. Grandvarari mann í hrvívetna tel ég van-diiundinn, enda v-oru vimsaaldir hans mikiar mieðal aJIra þeirra er bann átti sam- skipti við. Á'gúet var tvi'giftur. — Fyrri k-ona hans, Guðbjörg B.,enóný’,sdóU- ir, Sfeiíánssonar úr Dýraiíirði og klonu hans Giuðmundu G-uðmunds- déttur frá Arnarmúpi í Dýratfirði. Áttu þau einn su-n, er Guðmiundur heitir, h.inn mannvæntegatsfia pilt, seon nú er 12 ára. Fyrri konu sána miissti hann eftir fárra ára sam- viistir. Ág-ust gMtiisit í. annað sinn Friðfiíkku Bienónýsdóttur, sem er aöisystir Guðbjargar heitinnar, og eiga þau saman þrjá efnitega syni, Khötfn, 11. janúar. í FYRSTU DAGA érsins var veð- ur niokkiuð umibley'pin-gasamt. Ný- árkvcld var mil't cg kyrrt veður en þá ige-rði feykitegt frost sem toomst allt upp í -=-26 sitig. Það var kalda'sía nétt síðan kuídametið var seiít árið 1942 en þá varð 31 j stigs tfro'st. En þrír íyrstiu vetígirn-j ir 'á fyrra hTufia ötríðsáranna vonu kalTaðir fim'b'uivetrur en þá var. kaldaJt á þessari öðd í Banmörku. I Veður er einnig a*M váiýnt -um þeSs-ar múndiir, stiormur cg snjó-, koma fyligdii frostinu og atfteiðing- 1. n var sú að utmiferðatrulflun varð miki'l á þjó0ve.g(u'm og slýislfarir um land aEt. j í þeasn sainibandi er vert. að minnast þeas að érið 1957 voru lielmangi ÍQeiri bílar- i Danm'örku en árið áðiur og það á vilsisiul'ega i sinn 'þátt í 'hinaím tm’örgn bílslýis-' u.m. Silysf'arir á biium 1957 j'uk-ust um 7% tfrá -þvá árið áður. ÞÓTT GAMLárskvöJd hatfi verið vanju fremur kyrrlátit í Kböíin benda alilar iliku-r tii þess a? fall- by-oustoot og rak'eit'tustoollhrið verði ektoi leyíð fraonar. EDdisvoðar, tau'gaá'íall cg limlesitirrgar barna' og tfuDTorðin-n’a, setm Teitídi af eðd-,' gangi og spren'giagmm næturinniar j haifa fær-t yfirvcid'uimiiim heim sann ina- um það a-S oDíikit megi ekfci við- gangast öllu lemgur, Dónusmála- r-áðuneytfð hetfir rannsakað miál'in cg'Jýst því yfjr að þega-r liggi íýrár frúœvarp ,ra breyihingu á Dögum,1 'Sem h'eimi'Ia tfr-amleiðoOu og s51u á sprengiefni cg í ráði er að ban.na me'ð ciilu að seTja einstafclingusm sprengjur isem hæitta statfar aí. — „Kínverjar“ og rakefitux verða þó jeyfðar. SAMKVÆMT skýrisiuim um atf- brot og gí'æpi ú si. ári er það at- hylgfevert að glæpir ungiinga færast mjög í vöxfi. — SkdTi-nöðru þjcf'i.aður færiijt í autoann-a, en unglingar -unidir 18 ára altíri fremjia 63% siikra þjófnaða. í til- efni af því hefir Tcgreglan gefið foreildruöi st-rangilega skipun um áð.haía nán-ari g'át á börnum sín- um og ennfr-emur hvafit eigandur bifhjóla og 'söííkra faxaitæfcja tii að gianga svo frá að ekki sé hægt að steöá þeim. Með iþvf mcti ætla Dan ir að kiomaist fyrir þessa gTæpa- öldu uáglinga. SÉRSTÖK Efiihöin. varð í Höín 2. janúar. Þá gengu fiBfcsöíumenn frá Gí.mmal Strand ásamt storfls- bræðrum sÍEium utaa -af landi í skrúðgöngu m-e'ð hfljómisveiit í far- árbroddi ti-1 'hins nýtízkutega fiisCí- söiuho-rgs í GasværSc&hötfniinni. Þeg ar’þessir fisksalar hvertfa af giam'la íorginu, er horfinn snar þá'ttur úr bæjarliíi tmiðíborgari'nnar. 1 sára- bætur fyrir þá ®em s'akna þeirra, munu fiisksöiutoonurnar frægu við S-tormbrúina- sitjiá úm kyrrt í 5 ár enn. Þannig mun'hafl'dagt h-inn íoxn eskjuiegi 'blær við KanaJinn, þótt miDrgunönnin hverfi. Þá er séð fyr ir því að feirðamenn teggá enm þá leið BÍn-a, að Kanalir-um með mynda véDar á lotfti fiJ að ,,sfc:jót.a“ á g-öm’u too.nuroar. En þær enu vin- SjBMWra&'iiltofc.-wfr__________________ Kristjlán, Jón og Sfietfán. í liinni löngu baná'.ihu við binh sfcæða sjúfcdóm, reyndiist k-ona haas honum ctmetanleg sfioð og hjálparheiJa. Ég var svo lánssamur að fá að starffa m-eð Á-gúisti .um 9 ára biil, og eru minningarnax -um sam- ýkipti ofcfcar afllar hu'gfljúíar. Beíri dreng hef ég ekki þekkt, og er ísland ekki iöila á vegi sitatt meðan það bafir sflíflvum mönnum á að sfcipa. Zopbouias Pálsson sæflasta ijóámyndaefni Kaupmanna hafnar. NÚ ER f ráði að kvikmynda hina váðku'nin.u sfcáldsögu William's Heinesenis, færeyska ri'thÖfiundiar- ins, NóatJÚn. Myndin á að vera í litnm og NordiBk Filim ráðgerk laiðangux fi’fl eyjanna næsta suimar cg Iuueií í 'þvi feyni að vinna að kv iifcmy nda fiökun a i. 'Heinesen vinnur að kvifcmyndia-- hanidritinu í samráði við forstjóra Nordisk Filia, Erik Bal'ling. Sótlt hefir verið um styrk til að standa s'tiraum aí toostnaði við tovibmynda- tölkuna. Samsfconar styrfcur var veittur er GræxiIancLskviifcmyndin „Q'ivitoq'1 var teikin en aldrei kom t:i 'þeiss að mata þyrifti peningana, þar isetn í fjóis ta að kvikmyndin skifiaði gróða. Menn vænta þesls að sama verði upp á teningnum rneð færeysbu myr.d:na, ef etyrk- ur. tfæst. EÆREYSKA l&gregía-n hefir verið eiKluretojpiiIögð og ga-nga lög -þes» etfniis í g:3-di 1. apríl. ■Laigaínuimk'SErp o. þetta efni hef ir vfcriið saær.lþyktot i Icgiþmg-inu og verðúr öagit tfyrir þjóðþingið í næstu viku. Eins cg nú síanda sakir er iög- ragflan — 16 manms — á vsgum bæjarféi'sgisins en nú er í ráði að eyjarnar tfái ríkiislögreglu undir stjórn dómisln-.álaráðuneytisinis. —• SalkairJáöEflcgregL-a verður engin. SAGT ER að GrænieE'dingar séu kidkjuræfcnir og trúhneigðir með a'iibrjgðum, cg ílestir meðlimir hinnar dörj i’.cu þjóðkirkju. En nú er ikomið á daigam að sértrúarfl’okk ar’verði æ ásæknari og ágreining- ur æ meiri miiili þeirra og hinnar al'mtennu kinkju. Sértrúarsöfnuðiir hafa fengið góða aðstöðu og vinnu skiflyrði á Græn’aadi fyrir sakir nýrra iaga u:n þ-au efni. Einn helati séríræðingur á sviði græntenzkra trúmiála, séra L. Brlöndum hetfir íj'áð Aftenbladet að ófyrirleitnum kiækjium og refja brögðum sé beótit af vi's-sum trú- fflioklki. Þar á preisturinn við ýmsar aðtferðir hv'ítaisunnumanna á Græn 'iandi og'ter unnt að færa sönnur á þær. UmboSsmenn og prédikarar þessa trúfiakks niotfæra sér ýmsa raanntega veifcfleika og sið'ferðilega bresti í fari manna, svo sem drykkju'skap cJg íramhjáhald, ýkja og sver-ta eftir megni og lýsa því svo yfir að þanniig gangi það fyrir silg 'í hinni almennu þjöðkirkju. En iséra Brönd.um tekur það skýrt fram að hin aimenna kirkja viiji ekki nötíæra sér þær baráttuað- ferðir sam er beit't gegn henni sjálifr-i í Grænflandi. ÞVERT Á móti mun hin al- m-enna íkirkja vinn-a að því að fxæða og uppflýsa kristindómS- kennanana með fj'rirles'trum sem mótvægi vflð láisókn sértrúarfiTok'k- anna. Sáat af öEu. má gjalda í sömu mynt. E-n m'itoiilýægt er að berjast gegn firúarflokkunum með sannri fræðlslu bæði í kirkj'um og skólum. SÉRA BRÖNDUM lauk máli stnu með því að segja: En ann-ars er’hér gersamtega nýtt fyrirbæri á ferðinni — égengni rómversik- k'aþóflaku kirCsjunnar. Ungur maður af g’rænlenzkum æfitum, Finn Lynige heitiir hann, duglegiur og gieðifeJMur ungur maður er nú að búa si'g undDr vígisílú sem kaþólslk- ur prestur og hann hyggst áreið- anfliega vinna að hugðarefnuan sín- um í Grænlándi Það er-senni'Iegt að þes'si kirkja hafi fremur heppn ina með sér í sálnaveiðum í Græne landi, iþví hún heíir á að skipa mienntaðr.i sEarsitöðum-önn'um en sér trúarílokkar.nir. En einr.ig þessari sókn verður að svara mcð aukinni fræðslu en enguirn öðruirn 'áróðursmcðu'lum. — Viltaskuld heíir hin almenna kirkja efckert leyfi tifl að setja follki sfiól- íikib fyrir dyrnar ef það vilfl skipta um trú en hún á skyl'dur að rækja gaignvart þeim sem örvinlast og ber að vinn.a gegn því að örvini- un eitri sálarflif fólfcisins. Geir Aðils. RAFMYNDIR H.F. Sítni 10295

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.