Tíminn - 17.01.1958, Blaðsíða 5

T f MIN N, föstudaginn 17. janúar 1958.
ör&tð er frjálst
Bjarrai Bjarmasoni, La'cgarvatni
Um óþurrkalánin og fleira - Lokaorð
NOKKURT þref þefir orðið um
öþurrkaMnin. Eg i-kairfúiiilega já’ta,
að ég á m-im þát't í því.
.'Elftir að DkuggaswinnLnn veiik
að mér nckkrum ónotaorð'Utn, c-em
voru byig'gð á miBskiinÉnigi og ó-
þaría Mlaku til mín, íhafa þeir Lár-
us GísOasion í MrShúsum og Gunnar
Siigiurðsson í SeDjatungu tekið í
spotitann móti mér. Lárus hóflega
0g am m'áleifnið, þar 'sem hann 5ét
það ikanna skýrt fram, að hanin
væri .and'vígur minni s'koðun ó
miáliæu, en G-unnar aftur á móti
aTtír óiar við imiitt sitarf og er helzit
k bonum &5 akiij-a að ég hafi mjög
takimafkaðan réfit til að hafa skoð-
ani.r á miálefnum bænidanha vegna
allslags ' fjármagns, sem ég hafi
krsekt í rrmfram aðra menn, —
rheira að iseigja hafi éig laun sem
skólastjóri —. Venjuleg félagisleg
g'jelld nái ekki til mín eins og
ahnarra bænda, þéfit-ég reki bú.
Þannig er nú mláilið, sem uon er
cLeiíi.t, o-rðið nokkuð blandað öðr-
um atriðum:
í Þegar sku’-daskiil' fór.u fram við
bændur 'samkv. iöguim nr. 78, 19.
júmi 1933, œn kreppulánasjóð, var
íýrirfram viitað að -eftirgjöf á skuld
úm kæmi -til greina og bæfit ijánis-
kjör einmig.
; Hiniir, sem ekki kærðu sig um
a® seimja viisisu um leið hverju þeir
vonu að hafna. Þarna ríkti fylte-ta
valfrielsi á þek&itum atriðum varð-
an-di einka fjármál manna. í þesisu
samlbandi var engin -lævísi viðhöfð,
en það k&Ila ég iævísi að bjóða
bændulm lián, gera við þá, sem lián-
in þiggja samuing um greiðsiú, en
3ipa isíðan- strika skuidina út að
íyriirlagi sjálfs Alþingils.
Aðrir bæn-dur, sem forðast vil'ja
láintökur og skuldir, ýmilst vegn-a
þeas, að þeim er l-án-taika efeki na-uð
sýnteg eða- þeir þora efcki að
Kkiul'da meirá én þeir þeigar gera
og Vita ekki annað en að síðar
komi að skuldadögunum. Þessir
bæhdur fara því á mis við náðar-
gjöí'ina. VM nokk-ur bóndi í alVöru
æ'skija þess, að Alþi-ngi, merkasta
stoínun þjóðarinnar; 'hagi' sér
svcna.
í 'lengsitu 'lög verður að treysta
því, að Al'þingi geri engar ráð-
Etafánk á slíkum mtsréttisgrund-
veJdi.
Nú er þetta m'ál -komið í það
honft að þeir, sem l'ánin tóku, fá
að segja- til sín og lagigt verður
•undir dóm óvirjh-allra manna
ihvernig lánin verði greidd, og
hverjum sé eðlilegt að gefa eftir
apt lánið eða Muta af þvi. Veit
ég varla til hvers hreppsnefndir
-enu, geti þær ekiki lagt hér réfit-
lát órð í 'beíg og gefið sannar lýs-
i'higar um efni og ástæður manna.
Hér faest ignl'l'vægt tækifæ-ri til að
hJýhna að ungu bændunum, ný-
býlingunum og þeim efnalitlu.
AU'ir hugsandi menn ættu að
minnast þesis, að afleiðingar lé-
légu heyjanna urðu ekki eins bág
ar og við var búázt og fl-estir bænd
ur 'Síunnanlands munu hafa bjarg-
alst u-æmiilega nem-a iþeir, sem urðu
fyrir meira eða minna kali á tún-
nm isinum vorið fyrir óþiirrkana.
Þá -ber og að minnast þess, að á
N'orð-Auisturlandi og Austurlandi
geihgu yfir, mig minnir fimm ár
samíleytt, sem báru í skauti sínu
rniéiri eða minni óvenjulega örðug-
-léika, óþurrka, vorharðin-di og gras
leýsi.
VI ð S.unnlen-dingar me.gum ekki
teTj-a eftir iþær. fýrirgreiðsiliur, scm
þessir bænfvr ha-fa fengið eða
Þar sem eruugiálTr í. Hkuldum
eru n-eyöiarrao og ölium ógeðfeld,
iber að vinna að þvi með öllum
hugsainilegum riáðuan, að þjóðlhoíiTir
aifivinniuvegi-r og þá fyrst og fremist
Tandbúnaðurinn, flái fjiármag-n m-eð
-verulega igóðum kjörum, það er fil
langs tíma og með lágum vöxtum.
Þá kioma eftirgjafir mikiLu síður fil
greina, þar se-m góð lán eru ætíð
'h'in örug-gasta fyrirgreiðsla við at-
vihnUvegina.
Meira að segja ber þjóðinni
Kkylda t-il þeiss að veita ungum
mönnutn, sem vil'ja brjóta sér
braut eem bændur, óafturkraft fé
í bvo mikum mæTi að eítiirsóknar-'
v-ert s'é að öðlast þá aðjitoð.
I Eg þykiist ekki hafa legið á liði I
-mínu að benda á þetta hvað sem
óviuld-artnemn mínir viuja vera Iiáita.
Vi-ðurkenna má, að oft er órangur
harla lítill í silíkri barátðu, þvi ein-
att eru ráðandi öfl dauf og réttan
skiiln'ing á baráttu bændanna, eink j
um þeirra 'unigu, s'kortia: mj-ög snn'j
í dag.
Valdamenn ætfu að c::r.nasí!
þess, að of sein't er að iðr-ast eftir j
dauðann. Vi-isulíega er það einnig:
óf seint að vakna þá fyrst þegar
unga fólkið hefir 'hafið strauminn
úr sveiíunum vegna auð'veldari tíílEs ‘
■sikilyrða annars staðar en þar. Hér ,
með er ekki vanþaikkað það fé, i
sem laigt er til byggingasjóðb cg ’
ræk'tunarsjóðs og nýbýla, en það
er þó hvergi nærri nóg.
| Varðandi ummæili G. S. cig hitnis
óþekikta bónda Sv. um mína að- j
stöðu sem bónda, verð ég SfiutfiorS.
I ur, en vi: þó -að geíínu endui'teíknu l
tiíleíni taika fjram n-okkur atriöi al-'
mepms e-fnis.
Það er rétt að aðstaða bcndans
á Lauigarvaíni er að sibiu íeyti góð
en llíka að ýmisu ieyti verri. en- anr,-
i arra bænda, en mér fiínnst það
ekki koma ’áþurrkalánunum við cg
læt það atriði því niður íallá.
G. S. takr um uppbót, sem ég
hafi fengið. Þó að ég vifi ekki. vel
hvað ihann rneinar, hygg ég þó a:ð
hann meini niðurgreiðslu, en þestsi
orð hafa mjög þýðing'armikl-a
merkingu og gagnólika.
' Uppbætur ganga að jafnaði til
framleiðendanna, en niðurgreiðsl-
| ur til neyten'danna í lækkuðu
vöruverði. Einn lítri af nýmjólk
k'ostar núna kr. 4,85, af' þessu
v-erði gre-iðir kaupandinn í lausu
m'áli kr. 3,33. en rikfð kr. 1,52.
Þetta er köliuð niðurgreiðsla á
verði Guanar minn, að ka-Ha þetta
uppbót er hreint öifugmæli. Það er
til mir.nkunar að rug-Ia þesisu eam-
■an. G. S. gatuir verið viíss ur.r,, aS
bóndinn á Laugarvatn-i hefir alidrei
fengið hær-ri náðnjrgre'iðslu en G.
S. sjláJifur. Núna fær Gunnar kr.
1.52, -en búlð á Laugarvatni kr.
0,67 niðu-rlgreiðjDu á hvern Htra,
seim s'eDdur er ó Laiugarvsíni, en
tíá'ðir aðiiar íá sama á þá mjól-k,
sem fer í MBF, bviort giem þeám
G. S. oig þeim cþekkta líkar það
beiimr eða verr.
Hei'dur G. S. í -alvöru að stjórn
M'BF cg Sveinn Tryggv.a-S'0-n f. ih.
Framí-eiffi:fiuriáð's Tandlbúnaðarins
gefi foúinu á Laugarvatni eftir lög!
ákveðin gjöúd, t. d. verðttrúðDunar- j
g’jalld cg búnaðarmJáTasj'óðbgjsDd.
Þetta segix G'unnar tíein-t í blaða-
grein. Er þe'tí.a sagst tiJ ibesis að ó-
firægja framangreinda aðila eða er
þetta Ku’gisuharTeysi.' Hvort heDdiur
sem er, þá er þeítta þvæfitingur.
Ef Gunnar telur einkar hagstætt
fyrir bónda að bsfa launaða stöðU
cg koma svo hvergi nærri sjálfum
bú'Jkapnum neana aðeins til ráða-
getrffa, tel ég víst að hann eiigi auð-
vc-It oneð að íiá Bér íaunaða stöðlu
og bústjóra.
' Gunnar telur sam. sagt að ég geti
veitt hluta af man-um skóJaistjóra-
launum í bú mitt og að Isú aðstaða
ge-ri- búrek.strur tninn óiS'amibæriteg-
a-n við búiskap ann-arra bænda.
' Þeir bændur, isem Wta á"þeibta at-
riði eins og G. S. aru érei'ðanii'ega
elkki svo margir, að þeir mundu
þrengja að möguléikium launaðra
m-anna þó að þeir fenigju siér I'aun
uð störf. Ef því einlbver bóndi
téi’Jdi 'si-g geta skapað búskap sdn-
um bætta aðstöðu á þenna-n hétt,
með c'ilun fjármagn's í bú siifit, hví
þ'á e'kki að gera það?
Geti hinn ágæti bóndi í SeOja-
tungu ’ekki þoiað að til sé aðst’öðU
munur, t. d. hjá bænduim land'sins,
o’g áð þeir fái noiti’ð þeiss á einn cg
annan hátl sem hatfa góða aðs'töðu,
held ég að hann sj'áOfiur geti ekki
b’úið lengi í Flóagum, 'stufit Sjláöf-
stæðisfl'okkiinn ag verið ánægður.
Dánarminning: Ágúst Steingrímsson
j í dag verður jarðsunginn frá ■
' Fríkirkjunni í Reykjavik Ágúst
j Stieingrímsson, byggingafræðing-
ur. Hann andaði-sit á Landspítal-
aniun föstudaginn þ. 10 þ.m. eftir
Dlanga og erfiða baráttu við skæð
an sjúkdóm, aðeins 46 ára gamall.
j Ág'úist fæddist í Hafnarifirði þ.
I 23. á'g. 1911, sonur hjónanna Jónu
I Krisitjánsdóttur ög Siteingríms
Jónssonar sjóimanns, en óiist upp
á heimili móður sinnar og seinni
manns lnennar, Guðmundar Einar-s
so-nar fraimkvæmdastjóra í Hatfn-
arfirði.
Ágúist stundaði fynst nám við
Elensborgars'kólann. Vann h,ann
að því búnu nokkur ár við bygig-
ingavinnu, lagði s'tund á múrsmíði
og lauik iðnskólaprófi og sveins-
prófi í þeirri grein. Sigildi síðan
ti'l SvíþjÓðar til framhaldisnám'S
í húsa'gerðarlist. Narn hann við
hinn þekkta TækniskóJa Stokk-
hólmisborgar og lank þar náimi
vorið 1936 með mjöig gc'ðum vitn-
isburði.
Er heim kom réðist Ágúst til
starfs hjá Teikniistöfu Landibún-
aðarins og starfaði þar fram til
ársinis 1943 að hann hóf störf við
Teikniistof-u Skipidagsims. Árin
1953—’54 rak Ágúst eigin teikni-
stofu en réði'st síðan tiil Húsa-
mieiis'tara ríkiisins árið 1955 og
starfaði þar < '1 .cviioka.
Ágúst Stem riosson var tyí-
mælaiausi í hópi hinna snjöil-
ustu húisam listara e j við íslend-
ingar höfum átt. tH þessa, og Jeynd
ist það engium er til han.s þekktu.
Hjá honum fór saman hin hald-
góða þekking hinis reynda fag-
manns, hugkvæmni og fjöilbreylt
liugmyndaflug og fágaður lista-
smtÐtokur svo af bar.
Ágúst tók þáfit í nokkrum hug-
myndasamkeppnum um bygging-
ar, og hlaut jafnan verðiaun. —
Helzta samkeppnin er hann tók
þátt í var uim Dvaiarheiimiili aldr-
iaðra sjómanna, en þar vann
ÁgúBt 1. verðlau-- og \ar honum
síðar falin .neð byggingu
þessa stórhýisiFj in-órg eru bru
búis, bseði =Jt)ói ae>, má, ber i
Rieykjayík yb«5 J. >im sveitir
landisinis, * ,-a vott um hið
ljistfengna handbraigð hans. Þeir
minnisvarðar murni standa -urn ó-
komnar aid-ir og lofa meistarann.
- Að ölium þeim verkie'fmum er
Ágúet starifaði að uin dagana,
vann bann af stakri alúð o-g sam-
viakwsami. Grandvarari mann í
hrvívetna tel ég van-diiundinn, enda
v-oru vimsaaldir hans mikiar mieðal
aJIra þeirra er bann átti sam-
skipti við.
Á'gúet var tvi'giftur. — Fyrri
k-ona hans, Guðbjörg B.,enóný’,sdóU-
ir, Sfeiíánssonar úr Dýraiíirði og
klonu hans Giuðmundu G-uðmunds-
déttur frá Arnarmúpi í Dýratfirði.
Áttu þau einn su-n, er Guðmiundur
heitir, h.inn mannvæntegatsfia pilt,
seon nú er 12 ára. Fyrri konu sána
miissti hann eftir fárra ára sam-
viistir.
Ág-ust gMtiisit í. annað sinn
Friðfiíkku Bienónýsdóttur, sem er
aöisystir Guðbjargar heitinnar, og
eiga þau saman þrjá efnitega syni,
Khötfn, 11. janúar. í
FYRSTU DAGA érsins var veð-
ur niokkiuð umibley'pin-gasamt. Ný-
árkvcld var mil't cg kyrrt veður
en þá ige-rði feykitegt frost sem
toomst allt upp í -=-26 sitig. Það var
kalda'sía nétt síðan kuídametið
var seiít árið 1942 en þá varð 31 j
stigs tfro'st. En þrír íyrstiu vetígirn-j
ir 'á fyrra hTufia ötríðsáranna vonu
kalTaðir fim'b'uivetrur en þá var.
kaldaJt á þessari öðd í Banmörku. I
Veður er einnig a*M váiýnt -um
þeSs-ar múndiir, stiormur cg snjó-,
koma fyligdii frostinu og atfteiðing-
1. n var sú að utmiferðatrulflun varð
miki'l á þjó0ve.g(u'm og slýislfarir um
land aEt. j
í þeasn sainibandi er vert. að
minnast þeas að érið 1957 voru
lielmangi ÍQeiri bílar- i Danm'örku
en árið áðiur og það á vilsisiul'ega i
sinn 'þátt í 'hinaím tm’örgn bílslýis-'
u.m. Silysf'arir á biium 1957 j'uk-ust
um 7% tfrá -þvá árið áður.
ÞÓTT GAMLárskvöJd hatfi verið
vanju fremur kyrrlátit í Kböíin
benda alilar iliku-r tii þess a? fall-
by-oustoot og rak'eit'tustoollhrið verði
ektoi leyíð fraonar. EDdisvoðar,
tau'gaá'íall cg limlesitirrgar barna'
og tfuDTorðin-n’a, setm Teitídi af eðd-,'
gangi og spren'giagmm næturinniar j
haifa fær-t yfirvcid'uimiiim heim sann
ina- um það a-S oDíikit megi ekfci við-
gangast öllu lemgur, Dónusmála-
r-áðuneytfð hetfir rannsakað miál'in
cg'Jýst því yfjr að þega-r liggi íýrár
frúœvarp ,ra breyihingu á Dögum,1
'Sem h'eimi'Ia tfr-amleiðoOu og s51u á
sprengiefni cg í ráði er að ban.na
me'ð ciilu að seTja einstafclingusm
sprengjur isem hæitta statfar aí. —
„Kínverjar“ og rakefitux verða þó
jeyfðar.
SAMKVÆMT skýrisiuim um atf-
brot og gí'æpi ú si. ári er það at-
hylgfevert að glæpir ungiinga
færast mjög í vöxfi. — SkdTi-nöðru
þjcf'i.aður færiijt í autoann-a, en
unglingar -unidir 18 ára altíri
fremjia 63% siikra þjófnaða. í til-
efni af því hefir Tcgreglan gefið
foreildruöi st-rangilega skipun um
áð.haía nán-ari g'át á börnum sín-
um og ennfr-emur hvafit eigandur
bifhjóla og 'söííkra faxaitæfcja tii að
gianga svo frá að ekki sé hægt að
steöá þeim. Með iþvf mcti ætla Dan
ir að kiomaist fyrir þessa gTæpa-
öldu uáglinga.
SÉRSTÖK Efiihöin. varð í Höín
2. janúar. Þá gengu fiBfcsöíumenn
frá Gí.mmal Strand ásamt storfls-
bræðrum sÍEium utaa -af landi í
skrúðgöngu m-e'ð hfljómisveiit í far-
árbroddi ti-1 'hins nýtízkutega fiisCí-
söiuho-rgs í GasværSc&hötfniinni. Þeg
ar’þessir fisksalar hvertfa af giam'la
íorginu, er horfinn snar þá'ttur úr
bæjarliíi tmiðíborgari'nnar. 1 sára-
bætur fyrir þá ®em s'akna þeirra,
munu fiisksöiutoonurnar frægu við
S-tormbrúina- sitjiá úm kyrrt í 5 ár
enn. Þannig mun'hafl'dagt h-inn íoxn
eskjuiegi 'blær við KanaJinn, þótt
miDrgunönnin hverfi. Þá er séð fyr
ir því að feirðamenn teggá enm þá
leið BÍn-a, að Kanalir-um með mynda
véDar á lotfti fiJ að ,,sfc:jót.a“ á
g-öm’u too.nuroar. En þær enu vin-
SjBMWra&'iiltofc.-wfr__________________
Kristjlán, Jón og Sfietfán.
í liinni löngu baná'.ihu við binh
sfcæða sjúfcdóm, reyndiist k-ona
haas honum ctmetanleg sfioð og
hjálparheiJa.
Ég var svo lánssamur að fá
að starffa m-eð Á-gúisti .um 9 ára
biil, og eru minningarnax -um sam-
ýkipti ofcfcar afllar hu'gfljúíar. Beíri
dreng hef ég ekki þekkt, og er
ísland ekki iöila á vegi sitatt meðan
það bafir sflíflvum mönnum á að
sfcipa.
Zopbouias Pálsson
sæflasta ijóámyndaefni Kaupmanna
hafnar.
NÚ ER f ráði að kvikmynda
hina váðku'nin.u sfcáldsögu William's
Heinesenis, færeyska ri'thÖfiundiar-
ins, NóatJÚn. Myndin á að vera í
litnm og NordiBk Filim ráðgerk
laiðangux fi’fl eyjanna næsta suimar
cg Iuueií í 'þvi feyni að vinna að
kv iifcmy nda fiökun a i.
'Heinesen vinnur að kvifcmyndia--
hanidritinu í samráði við forstjóra
Nordisk Filia, Erik Bal'ling. Sótlt
hefir verið um styrk til að standa
s'tiraum aí toostnaði við tovibmynda-
tölkuna. Samsfconar styrfcur var
veittur er GræxiIancLskviifcmyndin
„Q'ivitoq'1 var teikin en aldrei kom
t:i 'þeiss að mata þyrifti peningana,
þar isetn í fjóis ta að kvikmyndin
skifiaði gróða. Menn vænta þesls
að sama verði upp á teningnum
rneð færeysbu myr.d:na, ef etyrk-
ur. tfæst.
EÆREYSKA l&gregía-n hefir
verið eiKluretojpiiIögð og ga-nga
lög -þes» etfniis í g:3-di 1. apríl.
■Laigaínuimk'SErp o. þetta efni hef
ir vfcriið saær.lþyktot i Icgiþmg-inu og
verðúr öagit tfyrir þjóðþingið í
næstu viku.
Eins cg nú síanda sakir er iög-
ragflan — 16 manms — á vsgum
bæjarféi'sgisins en nú er í ráði að
eyjarnar tfái ríkiislögreglu undir
stjórn dómisln-.álaráðuneytisinis. —•
SalkairJáöEflcgregL-a verður engin.
SAGT ER að GrænieE'dingar séu
kidkjuræfcnir og trúhneigðir með
a'iibrjgðum, cg ílestir meðlimir
hinnar dörj i’.cu þjóðkirkju. En nú
er ikomið á daigam að sértrúarfl’okk
ar’verði æ ásæknari og ágreining-
ur æ meiri miiili þeirra og hinnar
al'mtennu kinkju. Sértrúarsöfnuðiir
hafa fengið góða aðstöðu og vinnu
skiflyrði á Græn’aadi fyrir sakir
nýrra iaga u:n þ-au efni.
Einn helati séríræðingur á sviði
græntenzkra trúmiála, séra L.
Brlöndum hetfir íj'áð Aftenbladet
að ófyrirleitnum kiækjium og refja
brögðum sé beótit af vi's-sum trú-
fflioklki. Þar á preisturinn við ýmsar
aðtferðir hv'ítaisunnumanna á Græn
'iandi og'ter unnt að færa sönnur
á þær. UmboSsmenn og prédikarar
þessa trúfiakks niotfæra sér ýmsa
raanntega veifcfleika og sið'ferðilega
bresti í fari manna, svo sem
drykkju'skap cJg íramhjáhald, ýkja
og sver-ta eftir megni og lýsa því
svo yfir að þanniig gangi það fyrir
silg 'í hinni almennu þjöðkirkju.
En iséra Brönd.um tekur það skýrt
fram að hin aimenna kirkja viiji
ekki nötíæra sér þær baráttuað-
ferðir sam er beit't gegn henni
sjálifr-i í Grænflandi.
ÞVERT Á móti mun hin al-
m-enna íkirkja vinn-a að því að
fxæða og uppflýsa kristindómS-
kennanana með fj'rirles'trum sem
mótvægi vflð láisókn sértrúarfiTok'k-
anna. Sáat af öEu. má gjalda í sömu
mynt. E-n m'itoiilýægt er að berjast
gegn firúarflokkunum með sannri
fræðlslu bæði í kirkj'um og skólum.
SÉRA BRÖNDUM lauk máli
stnu með því að segja: En ann-ars
er’hér gersamtega nýtt fyrirbæri á
ferðinni — égengni rómversik-
k'aþóflaku kirCsjunnar. Ungur maður
af g’rænlenzkum æfitum, Finn
Lynige heitiir hann, duglegiur og
gieðifeJMur ungur maður er nú að
búa si'g undDr vígisílú sem kaþólslk-
ur prestur og hann hyggst áreið-
anfliega vinna að hugðarefnuan sín-
um í Grænlándi Það er-senni'Iegt
að þes'si kirkja hafi fremur heppn
ina með sér í sálnaveiðum í Græne
landi, iþví hún heíir á að skipa
mienntaðr.i sEarsitöðum-önn'um en sér
trúarílokkar.nir.
En einr.ig þessari sókn verður
að svara mcð aukinni fræðslu en
enguirn öðruirn 'áróðursmcðu'lum. —
Viltaskuld heíir hin almenna kirkja
efckert leyfi tifl að setja follki sfiól-
íikib fyrir dyrnar ef það vilfl skipta
um trú en hún á skyl'dur að rækja
gaignvart þeim sem örvinlast og
ber að vinn.a gegn því að örvini-
un eitri sálarflif fólfcisins.
Geir Aðils.
RAFMYNDIR H.F.
Sítni 10295