Tíminn - 23.01.1958, Blaðsíða 2

T I M I N N, fimmtudaginn 23. janúar 1958.
Öhróðurssögu um skuiair og pemnga
veldi SÍS dreift í kosningabaráttunni
íhaldað gle'Öst me'San vinstri blö'S auka |
blekkingar um samvinnuíélögm ;
Þjóðviljinn skýrði frá því í gær, að ,,fimm auðhringar“
skuldi bönkunum 300 miiljónir króna, og muni eignir þessara
aðila hækka í verði um helming, ef gengi verði lækkað 50%.
Þessir fimir. aðilar eru Kveldúlfur, SÍS, olíufélögin, H. Ben.
& Co. og Sigurður Ágústsson. Er svo að skilja á blaðinu, að
þessir aðilar vinni að því að fá gengið lækkað. Þá var nýlega
í Alþýðuiihðinu rætt um það í grein eftir einn af frambjóð-
endum flokksins við bæjarstjórnarkosningarnar í Reykjavík,
að Samband ísl. samvinnufélaga hafi „náð undir sig meira
peningaveldi en samrýmzt geti lýðræðislegu stjórnarfari“ og
fleira í líkum tíúr.
j hins vegar virðast heildsalar
Það er furðuleigt, að h'Jöð ffjcíiika flestir va«a í peningum.
seim teJtja sJg vera Myant satíi- Varðandi 'lkufdir c.g gengMæik'k
vinn.ulbreyfingunni, akufii bera sam
<an stofr.un í eigu* 30.000 íands-
manna (.þar á meða'l 5—6000 fé-
iatg'tmanna KRON) og braskfyrir-
tæki eins cg Kveldtúilf eða stór-
beOldisala ei'nö og H. Ben & Co, og
ræða af fávizkiu og þröngsýni urn
fjánmál s.aimttakanna. Finnat Þjóð-
viiljanuim þeir tugir mihjóna, sem
samvmnuihreyfimgm hefir endur-
.greilft . alimennimgi, samfbæritegir
við emkagbóða Thonsarann.a og
Ha'BgrímBi'ana? Finr.st Þjóðviijan-
um tii dæmtiis verksmiðjurnar á
Akureyri sam’bærfflegar vBð Kvetld-
ú'liBs-Thoroddsen fyriirítæiMð við
Reyikj avikurhcfn, Faxaverk-imiðj-
una?
En lat^m þau heSmdi eiga sig
að sinni. Sa-gan um skuid'ir ag
„peningaveldi'' SÍS er ekki ný og
ihún er jafn ýkt og af-'kræcr.d og
ailar rógBherferðir a.fltuírh.ajjdisins
gegn Sambar.dmi!..
Sannleikurinn er sá, að SÍS
un ætti Þjóðviljinn að vita, að
■samvinnufétl'ög hafa ekki kefrnið
sér upp eignuim tiil að bra*ka með
þær. og hað kemur þeim að litlu
beinu gagni, þóitt eignir hækki
í verði vegna giemgisbreytiniga. —•
Þar er viðfborfið gerólíkt hjá þeim
sem eru sáifedát að kaupa og selja
eignir.
Hins vegar má minna á, að SÍS
skuldar miklar fjárhæðir erlend-
is vegna skipakaupa sinna, og
getur það varla verið minna en
50—go milljónir, því Hamrafellið
eitt kosiaði 48 milijónir kr. Sam-
bandið mundi samkvæmt þessu
tapa 25—30 milljónum á skipa-
skuldum sínran, ef gengið lækk-
aði um 50%, en fá í þess stað
verðhækkun skipanna á pappírn-
ran, sem keinur því að engu f jár-
hagsiegu gagni, þar sem ekki
mua yera ósk neins samvinnu-
manns að selja skipin.
Áif' þests'um fláu rölbsemdium er
skuldar ekki í börtkunum, auk það augljóst, að Þjóðviljinn fer
afurðalána, sem (allir framleið- með staðlaiusa staifi í þessu, máli.
endur fá, nema ca. einn tíunda! Kcmmúnistar O'g íha'ldsmenn hér
hluta af ársveltu sinni, og er ó
gerningur fyrir nokkurn heilvita
mann að kalla það mikið. íslenzk
fyrirtæki eru yfirleitt mjög fá-
tæk af eigin fé, og mundi ýms-
um öðrum þykja þetta þröngur
stakkur. Þar að auki skulda kaup
félögin SÍS á móti þessu miklar
upphæðir, t. d. KRON í Reykja
vík. Þegar á allt þetta er litið,
er hlutur samvinnuhreyfingarinn-
ar af lánsfé þjóðarinnar rýr, en
stunda hina venjulegu rógsiðju
sína gaignvant sámvinnuhreyfmg*-
unmi. KomimúniBitar fyrirlíta hana
í raun réttri eins og allar frjáls-
ar alþýðuhreyfingar. íhaldsmenn
í ýmsum gerfluim vilja vekja tor-
tryggni og spilla framgangi sám-
vmnuhreyfinigarinnar vegna eigin-
hagrmuma. Þetta hefir allt ásann
ast í þes-iuim sikriifuim þeirra
tveggja Ma5a, sem í þessu efni
draga d'áim af M'OirguniM'aðiinu.
175 }>ús. Ungverjar fallnir, fengels-
aðir eða sendir í utlegð til Síberíu
Sameinuðu þjóðunum, 22. jan. — Samkvæmt skýrslu, sem
Bela Fabian, formaður sambands fyrrverandi ungverskra
pólitjskra fanga, hefir afhent S. Þ., hafa 175 þús. Ungverjar
falKð, ver!ð teknir af lífi, fangelsaðir eða sendir í útlegð í
sambáúdi við uppreisnina í landinu s. 1. haust.
'Fabian krafðist þðss á fundi
mn'eð' Ungværjalandsnisfnd S.b. í
dag, að nefr.dln. héldi áífram at-
„Gulu söguruar"
(Framhald af 1. síðu).
og innstæðum þeirra. Tilætlunin
er enn að leiða athygli frá ádeil-
unum á fjánmálastjórn íhaldsins
og koma af stað ókvrrð og ótta.
Enn er ástæða til að minna á,
að Framsóknarflokkurinn kom
því til leiðar að sparifé var gert
. skattfrjálst, og það er stefna
hans að örva sparifjármyndun og
vernda hagsmuni sparifjáreig-
enda.
MeV n Framsóknarfiokk-
urinn fer með fjármáiastjórn
og Forustu í ríkisstjórninni
kemur ekki til greina skatt-
lagning sparifjár í einu eða
öðru formi.
Söguburður thaldsins um slíkt er
af rótum „gulu sið£ræðinnar“.
Hann ætti engan að hitta fyrir til
tjóns nema upphafsmennina sjálfa,
hina siðlausu og gerspilltu íhalds-
klíku. sem nti notar f'asistískar að-
ferðir í örvæntingarbaráittu til að
halda í völd og aðstöðu.
( hnigu'huim sínuim á kúgitm Rússa í
UngiverjiaJtandi.
I tc'luim þessuim eru ekki með-
taildar þær 200 þúsundir manna,
s'am fllýðu landið í uppreisninni
eða efltir hana.
Skýrsla Fabiainis sikiptist þannig:
30 þús. halfa fa'llið í götubar-
dögum, 2100 haifa verið teknir
af liifi etftir að upprelsnin var bæld
niður, 75 þúsundir voto fluttar
nauðugar í úitiíegð til Síberíu og
K&gaikih'Stan. 51000 eru i.fangells-
uim eða fang-abúðuim cg 17 þúsund
ir haifa verið -hralktar fri hieimilium
sínum í borgun'um. og sendir upp í
afsteekt sveitahéruð.
Pineae aedvígor
pólsku tillöpnni
NTB—PARÍS, 22. jmr — Umræð-
um um utanr'íkiismíái standa yfir
í franska þlniginu.og'hélt Pineau
■utanríikisráðheiTa ræðu-af því tii-
efni í dag. Hann taídi, að utan-
rikisráðlherpalfundur yrði að und-
irbúa vel og rækfflega dagskrá
fundar æffistu manna, eif siá fundur
ætti að eiithverju gaigni að koma.
Bann við einstöikuim vopnum og
framl'eiMu þeirra taldi hann ó-
— Laxness í Kíma
(Framhald af 12. síðu).
haíi \ erið Ófér'k og að Péturakirkj
an í Róm virðbi óh-eíiuð cg lág-
kúruleg, vaxin upp úr ómferficSiegu ■
umhvei'fi. þegar hún sé borin sam-
an við dýrð hirjj eirjstæða byggirjg
arverCcs „Musteri hiimin'sinis" í Pek
ing. Þá ted-ur hann „Borg-ina bönn-
uírj“ (The Forbidden City) í Pek-
ing skara frsjm úr keisarahö'Iílu'm
í Evrópu. „SkrauthaiI'Iir franisika
sólkcin'Uii@sinis bera einungis vitni
um uppcikaifniinig úr sveit með lé-
legan sroafck cg frokar tóana
pyngju í saimanburði við þetta“
(þ.e. „Borgina bönr.uðu").
„Ég beí k^Tiinzí ým:um benn-
ingum á æfi mmni, trúaúkenn-
ingum cg vís-indak enningum,
sértrúarflokkum og rétt-
trúarmöunu':n“, sagir Haiidór.
„Vera miá, að öiH „ideo'logia", sé
það sem næ.it keimi-it því, er forð-
um daga var kailað trú. Mig hryli
ir við þesisu orði, enda l>.Mt ég
þurfi stund'uim að nota það“. —'
Þá segir Haiildór, að efcki sé ráð-
legt að aðhyl'last no-kikurt kenn-
ingarkerfi í svo ríikum mæli að
hann (maffurinn) gleymi sinni ó-
brjáluðu sikynsemi. Þó sé enn
verra, ef menn gierist svo sfein-
runnir í rétttrúnaði sínum, að
þeir gleymi mannkyninu sjiáifu.
Halídór segir, að ætti hann sér
ósk, þá miuindi hann vi'lja finna
„þjúðleið þvert um sakargiftir og
brígzl, um þær sáfelldu fýilrdts-
hótanir ura morð, seim berast úr
báffum herbúðum, þjóðleið hinn-
ar heibrigffu slkynsemi, sem ligg-
ur til mannikynsins sjláifls".
Teikning a3 skíðaskála ÍR — helzta skrautnúmer á íþróttasíðu Bláú-Skáid j
j£n£
r-:.ív
En þetta er hinn eini skíðaskáli íhaldsins í Reykjavík — Koiviðarhóil -h-
þar sem viðurstyggð vekur harm og reiði hvers vegfaranda. Mynd af hon-
um vantar í Biáu-Skáidu.
Sendum bæjarstjórnaríhaldið á póli-
tískt minjasafn á sunnudaginn kemur
RætSa Þóríar
(Framhald af 1. síðu) .
um á að stjóraa m'éð hag oig hléiM
almennings fyriir a'Uigum,
Þær snúiaöt uim nauðisyn þess að
veita núvera'ndii vaildaim'önn'uEn bæj
árims hváld frá sitjó'rnansiSöirfiutn og
flá nýja irjenn, ný viðlhonf, nýja
stefnu.
Góðir Reykvíkingar, sem vilj-
ið fá breytta stjórnarhætti í mál
efnum Reykjavíkur.
Minnist þess að Sjálfstæðis-
flokkurinn hefir aðallega veizt að
Framsóknarfiokknum í þessum
kosningum.
Minnist þess að það er af því
að Sjálfstæðisflokknrinn óttast
þann flokk mest.
Minnist þess að það er af því
að Framsóknarflokkurinn er eini
andstöðuflokkur Sjálfstæðisfl.,
sem mun bæta við sig atkvæð-
um í þessum kosningum.
Minnist þess að aðeins eitt at-
kvæði getur ráðið úrslitran.
Kjósið B-lista Framsóknar-
flokksins.
Hrindið méirihlutavaiai Sjálf-.
stæðisflokksins með því að koma
tveimur Framsóknarmönnum í
'bæjarstjórn.
Fram til sóknar og sigurs á
sunnudaginn kemur.“
í fyrrakvöld og gær voru sendimenn íhaldsins ú hlaupum
um bæinn, drápu á dyr og skutu Blágómu eða Bláu-Skáldu
inn um gættina hjá fólki. Reykvíkingar eru því farnir að skoða
skrudduna eigin augum og þvi ekki þörf að kynna þennah
bókmenntaviðburð öllu meira en orðið er.
B listi
nn
raunhæft og gagnslauist. Hann
var einnig andvígur póilslku tiMög-
unni úim svæði í Evrópu, þar sem
kjarnorkuvopn yrðra bönniuð. Taldi
hana affeins tiil að villa tiim fyrir
mlönnum.
Þar sem fr.amhaldssögunni.
Blá'u-Skláid’U lauk í gær, var koim-'
ið að skipulagsmálum Reykjavílk-
ur. Enu þar óspart birtar teikn-
ittgar og líkön af skrumsýning-
uani í Þjóffmiljasafninu, en bær-
inn bongar þær myndir allar, svo
Útgáfukcisitnaffur ihald'ssjóffsin's er
lítill við þsaisar siður. Helzta skipu
lagJlfciforðið er: Að teknar verði
sem fyrst endanlegar ákvarðanir
uni skipulag miðbæjarins“ og „Að
hafa greiðar aðalumferðabrautir‘.
greiðar áðalumferðabrautir'*. —
Fyi'jjU siknaföi ti'l að uppifyl'la
þessi lciforg er auðvitáð bygging
M'örgunblaðchallarinnar, sem íofc-|
ar beinni l'eið úr miffbænu'm í
vestuf'bæiínn og svo auðvitað kk-
un Vá’jlastræitis með eldhúsi Sjúlf
SitæðMlcklksins.
Skíðaskáll íhaldsins.
Á íþróttasíffiu Biáu-S'káildu er
halzta skrautnúm'erið tei'kning af
sikíðai-ikála. Í.R. í Sieggjubeinis-
skarði. Þetlta er einkaskáli Í.R. en
'öfcfci Iháldisins i Reykjavík, cg ekki
einu sinni farið að bygigja hann.
Nær hefði nú verið að birta
í Bláu-Skáldu stóra mynd af
skíðaskála Reykjavíkurbæjar
sjálfs, en það er Kolviðarhóll.
Bærinn keypti Kolviðaihól af
Í.R. í allgóðu standi, en síðan
hefir liúsið grcinað niður um-
hirðulaust og er nú útlit þess og
ástand ailt í því óíremdarásíandi
að viðurstyggð er hverjum þeim,
sem auga lítur.
Á póljtískt minjlasafn.
Margt er nú Öeira í Bláu-SkáldiU
'en ..e’kki þöfjf.,A5ugeta .þess frekar,
Þó •m.á minna á, að síðasta síða
bókarinnar sýnir hið nýstofnaða
minjasafn Rieyfxjævíikur að Árbæ.
Þáð fier véi á því að ijúlka Blúu-
Skáidu með því, og mætt-u þalð
verða spádóimiur um úrsilit bsejgr
sítj'órnaiikoisninganna.
Kjósendur siga aö senda
bæjarstjórnaríhaldiS á póli-
tsskt minjasafn á sunnudag-
inn kemur. Me3 því leysá
þeir höfuöfoorg sína úr ánauS
og marka stefnuna fram til
nýs folómaskeiðs.
Breiðfirðingafélagið. '<
Spiiflð veröut' ijtovö^ (finungnda'gj
í Breið'firðinigabúð fcl. 8,30. Þá héfít
þrigg.ja kvöida, keppni og verða veift
góð verðlaun fyrir hvert kvöld cf|
einnig heiiidiai'veraiaun.
. ,'i- , __’
ÆskulýSsfélag Laugarnessóknar. jf.
Fundun í lti'Sitjt»kjaiffatdffttíiS^3í
kvötid kl. 8,30. Fjölbreytt fun'darefni.
Séra Garðar Svaivarsson.