Tíminn - 06.03.1958, Qupperneq 2

2
T í M I N N, fimmtudaginn 6. marz 1958,
Frá Búna'ðarþmgi:
Lög um jarðhita og stuðningur ríkis-
ins við kornræktarbændur til umr.
Á fundi Búnaðarþings í gær komu tvö mál fyrir til síðari
umræðu og var annað þeirra frumvarp til laga um jarðhita.
Fjögur má! lágu fyrir til fyrri umræðu og voru þrjú þeirra-
rædd.
leitað yrði samráðs yið aðra að-
ila sem hlut eiga að máli, svo
sem bæjar- og sveitarfélög. Jón
dró síðar tiliögu sína til baka sam-
kvæmit ósk nokkurra þingfulltrúa
og var áiyktun aifeherjarnefndar
samþykkt.
Til síðari umræðu var tiliaga
bú f j árræk t arr.ef nda r varðandi
ræktun og útfiutning hrossa þess
efnis, að þingið ályktar að fela
Stjórn Búnaðarfélagis íslands að
hlutast til um, að Gunnari Bjarna-
syni verði veitt lausn frá kennara-
istörfum að einhverju eða öllu
ieyti um eins árs skeið, með það
fyrir augum, að hann geti beitt
istarfskröftum sínurn óskiptum í
þágu hrossaræktarinnar. Telur
iþingið nauðsynlegt, að Búnaðarfé-
lagið gangist fvrir því að komið
verði á fót tamninganámskeiðum
víðs vegar um landið á vorin og
sumrin, svo ekki verði skortur á
tömdum hestum til heimanotkun-
ar og væntanlegrar sölu á erlend-
um markaði. Þingið ályktar að
skora á Samband islenzkra sam-
vinufélaga að taka að sér útflutn-
ing og söiu hrossa til Þýzkaiands
og annarra landa, ef henta þykir.
Tillagan var samþykkt óbreytt.
Jarðhitafrumvarpið
Næst var tekin fyrir
ályktun
Elliheimili í sveit
Til fyrri umræðu var erindi Þór-
arins Helgasonar varðandi elli-
heimili í sveit. Framsögumaður
allsherjarnefndar var Jón Gíslason
og ályktar nefndin að liér sé um
athyglisvert mál að ræða, en tel-
ur að til undirbúnings sé nauðsyn-
legt að fá álit sem flestra aðila í
sveitum iandsins um fyrirkomulag
og framíkvæmdir. Verði stjórn
Búnaðarfélagsins falið að leita um
sagna allra sýslunefnda um tillög-
ur Þórarins. Málinu yar vísað til
annarrar umræðu.
Samþykkt var ályktun fjárhags-
nefndar samkvæmt erindi Gunnars
Guðbjartssonar um að fela stjórn
BúnaðarfélagBHis að afhenda Sýn-
ingarsjóð Borgarfjarðar og Sýn-
ingarsjóð Skagafjarðar til viðkom-
allsherjarnefndar um frumvarp til andi búnaðarsambanda til varð-
laga um jarðhita. Hefir þessa fram veizlu og ráðstöfunar, en sjóðirnir
— .......... hafa verið i vörzln Búnaðarfélags-
varps verið getið áður hér í blað-
inu. Ályktunin er á þá leið, að
þingið fellst á, að sett verði lög-
gjöf um umráðarétt yfir jarðhita
og hagnýtingu hans. Hins vegar
mótmælir þingið því, að lögbund-
inn verði éignarréttur ríkisins á
öllum jarðhita 100 metra undir
yfirborði jarðar. Þó má telja eðii-
legt, að ríkið hafi forgangsrétt til
virkjunar sliks hita í almennings
þágu, en jafnframt verði landeig-
endum tryggð endurgjaldslaus af-
not jarðhitans til heimilis og bús-
iþarfa. Ennfremur verði landeig-
endum tryggðar bætur fyrir virkj-
ins.
Ríkið stySji kornrækt
Þá var tekið til fyrri umræðu
erindi Búnaðarsambands Suður-
Þingeyinga varðandi kornrækt.
Segir í greinargerð.ályktunar jarð
ræktarnefndar, að rétt virðist að
freista þess, að fá löggjöf setta
um stuðning ríkisins við kornrækt-
arbændur, ef verða mætti til þess
að örfa þá til félagssamtaka um
kornrækt og skapa þeim þann
stuðning, sem nauðsynlegur er,
til þess að stunda hana með nauð-
Minnmgars jóSur
Brynleifs Tobías-
sonar stofnaður
Kennarar við Menntaskclann á
Akureyri hafa stofnað minning
arsjóð um Brynleif Tobíasson á-
fengisvarnarráðunaut, fyrrv. yfir
kennara við sikólann. Tilgangur
sjóðsins er að styrkja til sagn-
fræðináms eíniiegan mann, sem
hefir jafnframt áhuga á bindindis
málum. FpamJiöigucn í þennan minn
ingarsjóð er veitt móttaka hér í
Iteykjavik í Bóika'búð Æskunn-
ar.
Roðasteinninn enn
metsölubókin í
Svíþjóð
Stokkhólmi 5. marz. — Sam-
kvæmt upplýsingum sænskra
blaða er bók Agnars Mykle, „Sang-
en om den röde rubin“ enn efst
á jlista metsölubóka, en næst henni
kemur „Lasso om fru Luna“ eftir
sama höfund, en sú bók varð mjög
eftirsótt, er málaferlin um Roða-
steininn hófust og hefir sú bók
komið út I ódýrri útgáfu. Meðai
ferðabóka er „Aku-Aku“ eftir Thor
Heyerdahl enn efst á blaði, og
virðast vinsældir þeirrar bókar
vera sívaxandi. Þessi skrá yfir met
sölubækur í Svíþjóð er gerð af
nokkrum stærstu bókaverzlunum
landsins.
?
aðan jarðhita samkvæmt mati, ef syniegri tækni hvað vélakost snert
isamkomuiag næst ekki. Jón ó ir. Framsögumaður nefndarinnar
Reynistað bar fram viðaukatiliögu
um að stjórn Búnaðarfélagsins
yrði falið að vinna að því að
frestað yrði afgreiðsiu frumvarps-
ins á yfirstandandi Alþingi og að
var Eggert Olafsson. Málinu var
vísað til annarrar umræðu eftir
talsverðar umræður.
Næ®ti fundur þingsins verður í
dag kl. 9,30 árdegis.
Stórhríð á Norðausturlandi í gær -
færð versnar mjög á nýjan leik
Akureyri: Versta veður gerði
hér í gær, miðvikudag, gekk á
með hvössum éljmn svo að stór
hríð mátti heita í hryðjunum.
Einkum var veður slæmt hér
út með Eyjafirði og í öðruan út-
sveitum. Færð ,á vegum hefir aft
ur spillat og ganga mjólkurflutn
ingar nú erfiðlega. Mjólkurbílar
hafa verið að koma til bæjarins
fraim eftir degi eftir erfiða ferð.
Einn biíll, úr Saurbæjarhreppi,
brotnaði og stöðvaðist áður en
ikomið væri á leiðarenda. Margar
ýtúr höfðu unnið að því undafarna
daga að ryðja Daivikurveg, en í
dag lokaðist hann á ný og er ófær
með öliu. Færð um bæinn er senn
sæmileg, en fóllksbíiar hiafa þó
verið að festa sjg í siköflum á
Brokkunum og í útjöðrum bæjar
ins. E.D.
Hæsti vinnmgorinn
kom upp á Seyðis-
firði
f gær var dregið í 3. flokki
Vöruhappdrættis S.Í.B.S. Út voru
dregnir 250 vinningar að fjárhæð
alls kr. 400 þúsund. Eftirfarandi
númer hiutu hæstu vinningana:
100 þúisund krónur nr. 43866
(umboðið á Seyðisfirði).
50 þús. krónur nr. 52900 (um-
boðið Austurstræti 9).
10 þús. krónur nr. 16602, 19628,
23553, 24047, 27807, 63185, 63743.
5 þús. kr. nr. 137, 12864, 17998,
21662, 28677, 31078, 35309, 36772,
42500, 51692, 59610.
Tove Kjarval ritböíundur látin
Erfið færð
firði
í Skaga-
BarsmítSar
(Framliald af 12. síðu).
liafði þau borið það langt undan,
að bifreiðarstjórinn, sem ók
leigubifreiðinni, vissi ekki hvað
fram fór. Stúlkan liefir krafizt
finimtán hundraða í skaðabætur
og liefir sá er misþyrmdi henni
jútað sig fúsan til að greiða það
fé, en að öðru leyti hefir hann
ekkert liaft um framkomu sína að
segja.
HANN BAIIA
VERÐUR SVON'A.
Þá gerðist það nýlega á veit
ingastað hér í bænum, að tveir
ungir menn óskuðu afgreiðslu.
Stúikan, sem afgreiddi þá, gat
ekki séð á þeim vín, þótt þeir
muni liafa verið ei-tthvað ölvað
ir. Afgreiddi hún þá umyrða-
lanst. Skömmu síðar byrjaði ann
ar þeirra að syngja. Bað af-
greiðslustúlkan hann að hætta
og hafði við orð að hún myndi
sækja lögregluna. Skipti þá eng
uni togum, að „söngvarinn" rauk
upp frá borðinu og óð að stúlk
unni með ljótum munnsöfnuði
Stúlkau var í peysu utan yfir
kjól sínum.* Þreif „söngvarinn
í peysuna og kippti stóru stykki
úr henni. Kom þá félagi hans
til skjalanna og sefaði manninn
og fóru þeir út við svo búið
Þegar „söngvarinn" var tekinn
til yfirheyrslu gaf hanu þá skýr
ingu á framferði sínu, að hann
yrði alltaf svona, þegar hann
gerðist ölvaður. Þessi náungi
hefir greitt afgreiðslustúlkunni
skaðabætur.
Þessi tvö dæmi sýna, að um-
gengnisihætitir ýmissa eru að
komast á það stig, að þörf er
fullrar varúðar í skiptum við þá.
Sauðárkróki í gær. — Færð helzt
erfið hér í Skagaifirði, þótt reynt
sé að halda vegum opnuim með því
að ryðja snjó af þeim. Skafhríð
var í alla fyrrinótt og tepptust þá
vegirnir. Byrjað var að moka í gær
kveldi, en í nótt bvessti aftur og
gerði hríð og situr því í sama
farinu, hvað færðina snertir. Hér
hefir verið hörkuvetur og ekkert
liát virðist á harðindunum enn.
G.Ó.
Kosningar
Fríverzlunin
1
(Framhald af 1. síðu).
armenn meirihlutanum, þótt þeir
töpuðu þrem fulltrúum, hafa nú
tuttugu og níu af fimmtíu og
'finun. Kosningaþátttaka var um
80% og er það meira en 1954, þá
var hún 72%.
Jaifnaðarmenn töpuðu meiri-
hiuta í 10 bæjarfélögum.
Ekki er talið lífclegt, að þessi
kosningaúrs'lit muni hafa leljandi
álhrilf á iandsmálapólitíkina, og
stjórnin muni sitja áfram, þar sem
samstarfSfilokikar jafnaðarmanna
muni ekki telja vænlegt að rjúfa
stjórnarsamstarfið.
Gerfitunglií
Kaupmannahöfn, 5. marz. —
Kithöfundurinn frú Tove Kjar-
val lézt í dag 67 ára að aldri.
Hún var gift Jóhannesi Kjarval
listmálara og var búsett nokkur
ár á íslandi. Hafði sú dvöl og
kynnin við íslendinga, svo og
hin stórbrotna náttúra landsins
mikil áhrif á ritverk hennar.
Tove Kjanal ritaði skáldsögur,
smásögur, smásögur, leikrit og
greinar, og oft er efnið sótt til
íslands. Einnig var hún nokkur
ár ritstjóri vikublaðsins „Utfe og
hjemme“. —Aðils.
Önnur véiasam-
stæðao óvirk
Haganesvík í gær.
Fyrir mókkru vildi það óhapp til
að önnur vólasamstæðan í Skeiðs
fossvirkjun varð óvirk. Gerðist
það mieð þeiim hætti að öxuilega
miilli túrbínu og kasthjóíis Ofhitn
aði, mieð þeim afleiðingum, að
hún og öxulinn eyðilögðust. Leg
Nasser sakar „heims-
valdasinna^ um mútu-
gjafir
London—NTB 5. marz: — Naser
Egyptalandsforseti filutti ræðu í
Damaiskuis í dág og sa'gði að
ortendir iheimsvaildiasínnar11
hefðu reynt að múta háttsettum
sýrlenzkum liðgforingja tl að fá
hann til að beita sér gegn sarnein-
ingu SýrLand's og Egyptalands í
lýðveldi. Mútuféð, sem h-efði ver
ið 1.9 mllj. ensik pund, hefðu
hinis vegar runnið tl hins nýja lýð
veldis, þar sem liðeforinginn hefðí
tekið á móti fénu, en látið yfir-
boðara sína vita. Nasser upplýsti
að blöðin myadu fá frekari uþp
lýisinigar um miátið, m. a. myndir af
peningasókikj unum.
ViðskiptajöfEiiðiir-
inn óhagstæður
Saimtovæimit yfirliti Hagstofu fs
lands varð vörusikiptajöfnuðurinn
óhagstæður í janúar uim 29,5 mlilj.
kr. Inn voru fiuttar vörur fyrir
81,4 miilj. kr. en út fyrir 51,8 j
mllj. í janúar 1957 var voruskipta '
jöfnuðurinn hagstæður um 23,4
miilj. kr. Þá voru flúttar inn vör-1
ur fyrir 42 miHj. en út fyrir 65,5 J
milj. kr.
an var vatniSkæld, en kælingin bi'l
aði. Var hún auk þessa búin örygg
isitækjum, sem áttu að stöðiva
samstæðuna. Rannsókn hefir leitt' deldar Rauða kross íslands nam
í Ijós, að öryggisútbúaðurinn var rúmiega 100 þúsund krónum fyrir
okki í laigi. Rafmagn er nú frá'seld merfci í Reykjavík- Flytur
(Framihaid af 1. síðu).
Kraftmikið eldsneyti.
Yfirimaður vísindadeldar Iowa-
háskóla í Bandaríkjunum lét svo
ummælt í kvöld, að hann væri
þeirrar skoð.unar, að Beta væri út-
búin með mun betri vísindatækj
um heldur en Alfa. Hann sagði, að
nýtt og betra eidsneyti hefði veriö
niotað er Explorer II var skotið
á loft — eldsneyti þetta væri mun
kraftaíieira en áður hetfði þekkzt.
Fundur æSstu manna
(Framhald af 1. síða).
Alsír-málið.
Forsetinn var spurður að
varðandi Alsír-málið, hvort
greina kæmi að hætta allri hern
aðar- og fjárfiagsaðstoð til Frakka,
á meðan vopnhlé kæmist ekki á í
Aisír. Eiisenhower svaraði því til,
að þessi spurning hefði aldrei
komið tiL umræðu hjá stjórninni.
(Framhald af 12. síðu).
ins og vinna að því að semja regl-
ur og áætlanir. Vinna sérfræðing-
ar í mörgum nefndum að málinu.
Sérstaða nokkurra landa
M. Sergent kom að því í fyrir-
lestri sínum að nokkur aðiidarríkii
OEEC hafa sérstöðu vegna þess
að iðnaðarþróun er þa:r skemmra
á veg komin og nefndi Grikkland,
Tyrkland og írland sérstakiega.
ísland mun og hafa sérstöðu vegna
atvinnuhatta sinna og aðsötðu, og
ræddi fyrirlesarinn að l'okum
nokkuð um þau vandamá'l og af-
skipti OEEC af þeim. Hann mælti
hvorki með né móti þátttöku Is-
lands í fríverzlunarsvæði, ef á
kæmist, en lagði áherzlu á að
kynna einstaka þætti málsins.
Fjármagn til framfara
f framhaldi af því minnti hann^
á, að unnið er að þvi að koma^
upp lánasjóði tii þess að styðja
þau lönd, sem sérstöðu hafa, til;
þess að koma upp hjá sér iðnaði
eða öðrum atvinnurekstri er styrkt
gæti efnahagskeríið við nýjar að- •
stæður. Taldi M. Sergent líklegt, .
að slíkur lánasjóður hefði verk að
vinna á íslandi, ef til kæmi.
OEEC vinnur að því að at-
huga möguleika á auknum mark-
aði fyrir íslenzkan fisk í aðildar-
ríkjmn og er ferð M. Sergents
hingað gerð í sambandi við þær
atliuganir. Hann sagði að stofn-
unin hefði áður haft með hönd-
um fyrirgreiðslu vegna markaðs-
tregðu einstakra vörutegunda, og
ætti að geta auðveldað lausn
fisksölumálsins á sama grund-
velli.
Þungavatnsframleiðsla
á íslandi
Að lokum sagði M. Sergent frá
því, að sérfræðingar OEEC væru
að vinna að rannsókn á tæknileg-
um möguleikum á þungavatnsfram
ieiðslu á íslandi.
Hann taldi þær athuganir vel
á veg komnar. Að þeim standa
færir sérfræðingar. Mætti vænta
álitsgerðar í apríl. M. Sergent
taldi horfa heldur vænlega með
það mál.
Að lokum svaraði hann fyrir-
spurn frá fundarmanni, einkum að
því er varðar viðhorf Frakka til
fríverzlunarmálsins. Hann kvað
taisverða andspyrnu gegn hug-
myndinni ríkjandi í Frakklandi og
á Ítalíu, þar sem fríverzlunarsvæð-
ið væri túikað sem þrezkt uppá-
tæki. En þuátt fyrir þetta væri
aukin afnahagsleg samstaða Evr-
ópulanda mál, sem væri að sækja
á, líka í þessum löndum, þótt ekki
yrði nú sagt, hveriær eða hvernig
það færðist á fraimkv'æmdastig.
því
tl
Rauði krossinn safn-
aði 100 þús. kr.
á öskudag
Öskudagssöfnun Reykjavíkur-
FrótSi
(Framihaid af 1. síðu).
sjór kom í bátinn. Vélin stöðv
aðist svo til strax eftir áfallið,
en skipverjum tókst að hafa sam
band við aðra báta gegnum tal
stöðina-
Bát og skipshöfn
bjargað úr háska.
Fjórir bátar fóru nú að leita
Fróða og niáðu til hans eftir aoickra
leit. Höfðu sldpverjár þá tekið
til við að reyna að bjarga bátn
um fi'á því að sökkva og stóðu við.
austur. Mienn af öðrum bátum,
'komust á miiii bátanna yfir um
borð í Fróða og hjiálpuðu sikipverj •
um við björgunarstarfið.
Þegar togarinn Júlí fré Hafnar
firði kom til hjálpar liafði tekizt •
að létta Fróða með austri við hin
ar erfiðustu aðstæður.
Skipverjar af togaranum Júií
fóru þá um borð í Fróða tii hjálþ'
ar, en báturinn síðan tekinn í
dflátt og haldið" áleðis tl Akranesls.
Var búizt við að þangað næðist
um miðnætti í nótt. Vélbáturinn
Fróði er 36 lastir að stærð og hið
traustasta sjíóskip, eada happa-
skip. Sikipsitjóri á bátnum er valin
kunnur sjósóknari Guðlaugur Guð
hinni vélasamistæðunni og rafmiót Reykjavákurdeiidia beztu þakkir
orum á Sigiuifirði. Taiið er að lang öilum þeim, sem unnu að þessum
an tíma taki að endurnýja öxui góða árangri og um leið ölluim | mundsson og má segja að hann og
inn og leguna, því hvorttveggja Reykjavílkinguim sem styðja starf (slkipverjar hans og aðrir björgun
verður að M frá erteadri verk- semi Rauða krossins á einhvern armenn hafi uanið mikið afrek
smiðj'u. • S.E. • há'tt. við erfiðar aðstæður.