Tíminn - 30.07.1958, Blaðsíða 6

6
T í M I N N, íni'ðvikudagiim 30. júní 1958,
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Ritstjóri: Þórarinn Þórarinsson.
Skrifstofur í Edduhúsinu við Lindargötn
Símar: 18 300, 18 301, 18 302, 18 303, 18 304.
(ritstjórn og blaðamenn)
Auglýsingasími 19 523. Afgreiðslan 1232S
Prentsmiðjan Edda hf.
Rangur og hættulegur söguhurður
í sambandi við landhelgismálið
FORKOLFAR Sjálfstæðls-
flokksins hafa nú um
tveggja mánaða skeig haldið
uppi miklum æsingum gegn
hinni nýju efnahagslöggjöf,
án þess þó að benda á neitt
annað, er betra hefði verið
að gera. Orsökin til þess,
að þeir hafa ekki bent á nein
ar aðrar æskilegri ráðstaf-
anir, er einfaldlega sú, að
þeir hafa ekki getað það. í
þessu fellst vitanlega óbein
viðurkenning þeirra á því, að
ekki hafi verið um aðrar hag
kvæmari ráðstafanir að
ræða, eins og á stóð. Áróðri
sínum gegn hinum nýj u efna
hagslögum, halda þeir því
uppi gegn betri vitund, enda
er fullkomlega víst, að þeir
myndu fúslega hafa sam-
þykkt þessar ráðstafanir, ef
þeir hefðu sjálfir setið í
stjórn, enda gaf Gísli Jóns-
son, fyrrv. aiþingismaður,
þetta óbeint til kynna i út-
varpserindi, sem hann hélt
fyrir skömmu.
í ÁÐURNEFNDU útvarps-
erindi sínu vakti Gísli Jóns-
son ekki aðeins athygli á
þeirri- tegund stj órnmála-
ma-nna, er í stjórnarand-
stöðæ greiða atkvæði gegn
þvr, sem þeir hefðu greitt
atkivæði með, ef þeir hefðu
setið í stjórn. Gísli vakti
einnig athygli á þeirri mann
tegund, sem greiðir atkvæði
með málum, en reynir samt
að kenna öðrum um, ef þessi
mál eru ekki nógu vinsæl í
svipinn. Báðar þessar mann
tegundir eru háskasamlegar
fyrir starfhæft þingræði og
heilbrigða stjórnmálaþróun.
Forkólfar Sjálfstæðisflokks
ins gegna nú hlutverki fyrr
nefndu manntegundarinnar,
en Moskvumenn Alþ.banda-
lagsins ganga nú í klæðum
hinna síöarnefndu. í allt
sumar hafa þeir látið Þj óð-
viljann halda uppi þeim
broslega áróðri, að raunveru
lega beri Alþýðubandalagið
enga ábyrgð á nýju efnahags
lögunum, enda þótt sjö af
átta þingmönnum flokksins
greiddu atkvæði með þeim!
Jafnframt er blaðið látið
segja, að Alþýðubandalagið
hafi viljað allt annað, en
jafnan er þó forðast að
segja nokkuð, hvað þetta
annað var, nema þá helzt
það, að aðhafazt ekki neitt
og láta þá atvinnutækin
stöðvast og geigvænlegt at-
vinnuleysi halda innreið
sína.
BERSÝNILEGT er, að Þjóð
viljimm hefir nú fundið það,
að það er ekki sigurvænleg-
ur áróður að lýsa yfir því,
að yfirgnæfandi meirihluti
þingmanna Alþýðubanda-
lagsins hafi greitt atkvæði
með nýju efnahagslögunum
vitandi það, að um betri úr-
ræði gat verið að ræða. —
Þjóðviljinn hefur því xundið
upp nýja sögu meirihluta Al-
þýðubandalagsins til afsök-
unar. Þessi saga er sú, að
Alþýðubandalagið lyafi unn
ið það til vegna útfærslu
landhelginnar að greiða at-
kvæði með efnahagslögun-
um.
Um þessa sögu Þjóðviljans
er ekki aðeins það að segja,
að hún sé röng, heldur er
hún einnig stórhættuleg
fyrir framgang landhelgis-
málsins. Þessvegna verður
að mótmæla henni á hinn
eindregnasta hátt.
Ef þessi saga Þjóðviljans
væri rétt, ættu kommúnistar
að hafa knúið útfærsluna
fram, gegn meiri eða minni
óvilja hinna flokkanna.
Þjóðin ætti þá að vera svo
alvarlega klofin í þessu máli,
að ekki væri ráðist í útfærsl
una nema vegna stjórnar-
þátttöku kommúnista.
Kommúnistar séu þannig
potturinn og pannan í út-
færslu landhelginnar.
Yrði nokkur trúnaður lagð
ur á þessa sögu út á við,
myndi hún meira en nokkuð
annað spilla fyrir því, að við
fengjum útfærsluna viður-
kennda. Ef hinir útlendu
aðilar héldu að íslendingar
væru svona alvarlega klofn
ir í landhelgismálinu, myndu
þeir ekkert fremur gera en
að halda að sér höndum og
neita okkur um viðurkenn-
ingu. Ekkert er nú hættu-
legra í landhelgismálinu en
að ala á því, að þjóðin sé
klofin um það.
UMRÆDD saga Þjóðvilj-
ans er lika fullkomlega til-
hæfulaus. Innan ríkisstjórn-
arinnar var aldrei neinn á-
greiningur um þá megin-
stefnu, að fiskveiðilandhelg
in yrði færð út í 12 mílur og
að sú framkvæmd tæki gildi
hinn 1. september. Ekki kom
heldur annað fram þá en að
Sjálfstæðisflokkurinn væri
þessari meginstefnu fylgj-
andi. Ágreiningurinn i rikis
stjórninni stóð um auka-
atriði, sem engu skipti fyrir
þessa meginstefnu. Stjórnar
þátttaka kommúnista réði
þvi ekki neinum úrslitum um
það, að henni yrði fylgt
fram. Útfærsla fiskveiöiland
helginnar hefði verið fram-
kvæmd alveg eins og 1952,
þótt kommúnistar hefðu ekki
verið í stjór«.
Þetta er gott, að allir geri
sér ljóst og þó alveg sérstak
lega hinir útlendu aðilar.
Þeir skulu þvi ekki leggja
neitt upp úr þessum ranga
söguburði Þjóðviljans eða
hálfvelgju Morgunblaðsins.
Þjóðin er einhuga í þessu
máli, eins og fiskimálastjóri
hefir nýlega réttilega sagt.
Ef Þjóðviljinn hefir slíkan
áhuga fyrir æskilegri
lausn landhelgismálsins og
hann vill vera láta, ætti
hann vissulega eftirleiðis að
forðast að draga það inn í
kisuþvott sinn varðandi efna
hagsmálin og verða þess ef
til vill valdandi á þann hátt,
að útlendingar fari að efast
um þjóðarviljann í landhelg
ismálinu.
Vesturveldin hljóta að halda uppi
einbeittri stefnu í Miðausturlöndum
Truman fyrrv. Bandaríkjaforseti ræíir i þess-
ari grein herflutning Bandaikjanna til Líbanon
og stefnu Eisenhowers í máium M^austurlancla
Harry Truman fyrrverandi
Bandaríkjaforseti hefir enn
ærin afskipti af stjórnmál-
um, og hefir hann iðulega
gagnrýnt stjórn Eisenhow-
ers fyrir ýmsa vankanta er
hann hefir fundið á henni.
I eftirfarandi grein, sem
birtist fyrir skömmu, er við-
horf hans þó annað. Hér
lýsir hann fullum stuðningi
við þá ákvörðun Eisenhow-
ers að senda herlið til Líb-
anon og hvetur vestrænar
þjóðir til einbeitni og sam-
stöðu í Miðausturlöndum.
Ástandið í Miðausturlöndum er
uni þessar mundir sérlega alvar-1
legt, og Bandaríkin og hinar I
frjálsu þjóðir Vesturlanda verða
að vera vel á verði, einbeittar og
þó varfærnar svo að ölum m:egi
vera ljóst til hvers við erum búnir
á ölium stigum jmáfeins.
Takmark bkkar er að hindra að
iþriðja heimisstyrjöldin brjótist út.
Við 'Viljium tryggja friðinn í heim-
inum, og til þess höfum við varið
bæði auði og orku. I málum Mið-
austurlanda hefir forséti okkar
tekið átaveðna afstöðtu og markað
stefnu sem allir Bandaríkjaþegnar
ættu að styðja með ráðum og dáð.
Sömuleiðis vona ég að tekast megi
að skapa þá þjóðareining að allir
þegnar geti stutt utanríkisstefnu
okkar. Nauðsynlegt er að óvinir
'hins frjáltea theim® slkilji glöggfega
að við munum allir styðja þann
mann er forustuna t'ekur, — og
að þessi maður hljóti að vera for-
sieti Bandaríkjami'a.
Uin nokkurt stkeið hef ég borið
ugg í brjósti vegna þess að frið-
arhorfur bafa farið síversnandi,
og vegna viðbúnaðar þess er við
höfum haft til að tryggja heims-
friðinn. Ég hef óttazt að örlög
Sameinuðu þjóðanna yrðu hin
isömu og Þjóðahandalagsins á
isinni tíð. Slík endalok yrðu mikið
harmsefni, og ég tel vist að slík
alþjóff'asamtök yrðiu þá ekki end-
urreist fyrr en að mörgum 'kyn-
islóðum liðnum. Þessar hugsanir
sóttu að mér ier ég fyrir skemmstu
eneri heim frá Miðjarðarhafslönd-
unum þar sem ég huigl'eiddi gang
alþjóðamála einsi og þau horfa við
okkur og öðrum frjá'lsum þjóðum.
Rétt stefna í Líbanon
Ég hefði talið æskilegra að unnt
hefði verið að biðja Sameinuðu
þjóðirnar að sinna ihjálparbeiðni
Chamouns, forseta Líbanons, áður
en aðrir skárust í málið, og ég er
sannfærður um að forsetinn er
sama sinnis. En slíkt var ófram-
kvæmanlegt eins og afflstæður
voru, þar sem fulivfet er að Rúss-
ar hefðu hindrað öryggisráðið í
öllum aðgerðum þar til allt hefði
verið um seinan. Er Kóreustyrj-
öldin brauzt út var unnt að fá
Sameinuðu þjóðirnar til skjótra
'afflgerffa vegna þess að þá t'óku
Rússar ekki þátt í störfum öryggis-
ráðsins. En í dag er ásitandið aftur
á móti allt annað þar sem full-
trúi Rússa er nú viðstad'diur og
‘grefur undan störfum þessara frið
arsamtafca eftir fremsta mætti.
Undanfarið (bef ég iðulega gagn-
rýnt opinberlega sum mistök og
óstöðugleika í utanríikisstefnu okk-
ar. En nú er enginn tími til að
ræða um hið liðna. Það er greini-
liegt, að nú hefir fors'etinn tekið
upp jákvæða stefnu og ákveðnar
aðgterðir. Afflgerðir sem þessar
hafa að sjálfsögðu vissa hætlu í
för með sér, en reynslan hefir
sýnt að afflgerfflaleysi eða hik er
mun hættulegra þegar við Sovét-
ríkin er að etja.
Vegna alis bessa virðist mér ein-
sætt að forsetinn hafi ekki átt
TRUMAN
um neitt annað að velja en bregð-
ast þegar við hjálparheiðni Liban-
onsforseta 02 senda her til lands-
ins. Sömuleiðis hefir forsetinn rétt
fyrir sér í því að her okkar skuli
hverfa úr landi þegar er Samein-
uðu þjóðirnar eru reiðubúnar til
að sénda alþjóðlegt gæzlulið í
þeírra stað.
Þjóðerrtisstefna Araba
og Vesturlönd
Eftir þessar aðgerðir í Libanon
tel ég naufflsynlegt að við gerum
Sovétsbjórninni ljós't að hinum
frj'álsa heimi er full alvara í því
að stöðva undirróður og íhlutun
kommúnista, í Miðjarðarhafslönd-
unum. Þetta her að gera á form-
fegan hátt og í samráði við banda-
menn o'ktkar. Við höfium aftur og
aftur séð áþreifanlega að ráða-
menn í Kreml iáta undan síga
þegar þeir eiga ákveðinni and-
stöfflu að mæta. Leikar fóru svo í
íran, í Grikklandi og í TyrMandi.
Nú verðum við einu sinni enn að
minna Moskvumenn á að við er-
um staðráðnir í að íylgja fram
friðarstefnu okkar, hvað sem það
kostar og hverjar sem afleiðing-
arnar verða.
Einnig álít ég að nú sé hent-
ugur tími að taka upp nýja af-
stöðu til Egyptalands. Ef aðistæður
leyfa gæti verið æskilegt, til að
fá friðsamiega l'ausn vandans í
Miðausturlöndum, að bj'óða Nass-
er forseta til Washington til hrein-
skil'inna og vinsamlegra viðræðna.
Ég óitka að við hefðurn getað gert
honum slíkt boð miMu fyrr, —
þegar er vandamálið var á byrjun-
arstigi. Eitt af því sem Nasser
virðist ekki skilja er að eina von
þjóðar hans um bætt hlutiskipti
byggist á. að hann taki upp sam-
starf við vesturveldin. Ef hann
heldur á hinn bóginn áfram að
daðra við kommúnista og líður
framhaldandi óheina íhlutún
þeirra á hann á hættu að land
hans sæti s®mu örlögum og Ung-
verjaland eða Pólland.
Þjóðernisstefna Araha getur
ekki átt neina samleið rneð heims-
vaidastefnu Rússa. Og Arabar
eiga sér heldtir ekki neina von
um betri framtíð þar sem svo-
kölluffl lýðVeldi eru sett á stofn
með hernaðarhyltingu undir yfir-
skyni frelsishreyfingar eins og
gerðist í írak,
Ég hy.gg að okkur væri bszt að
kynnast þvi af Nasser kjá&fuhl
hvert markmið hans raunveriilega
sé. Um leið ættum við að bjóða
öðrum viðurkenndum feiðtogum
Araba heim til að unnt verði að
ræð aum Ieið vandamál þeirra og
framtíðarmarkmið.
Einbeitt stefna nauðsynlég
Við getum veitt Aröbum onarg-
háttaða hjálp í banáttu þeirra
fyrir öryggi og frelsi og bættum
lífskjörum, og við ættum að nota
hvert tækifæri til hjálpar út í
æsar.
(Framh. á 11. síðu).
‘BAÐsrorAN
Ekki alls fyrir löngu var allmikið
rætt um notkun ávísanareikn-
inga hérlendis, og lögðu bankar
. að mönnum að taka upp slík við-
skipti. Munu m. a. hafa verið
gefnar út leiðbeiningar um notk
un, slikra bankareikninga og
reglugerð sett er fyrirbyggja átti
misnotkun þeirra. — Um þetta
efni skrifar „Peningamaður" bað
stofunni:
„Á dögunum brá ég mér í mjólkur-
búð og hugðist festa kaup á
mjólk og rjóma til heimilisins.
Er ég hugðist greiða vöruna
stóð svo á fyrir mér að ég hafði
ekki peninga handbæra, en
greip til ávísanaheftis míns og
ætlaði að skrifa ávísun fyrir
upphæðinni, nokkrum krónum. -
Afgreiðslustúlkan brást við þessu
af lítilli bliðu, neitaði með öllu
að taka við ávísuninni og kvað
Mjólkursamsöluna hafa það fyrir
fasta reglu að taka aldrei við á
vísunum. Engu tauti varð við
hana komið, og ég arkaði mjólk-
urlaus út úr verziuninni.
Eg átti einnig erindi í matvörúbúð
og þóttist vita að þar yrði engin
fyrirstaða á að losna við ávísun,
kaupmenn yrðu greiðugri en
Mjólkursamsalan. En sú varð þó
ekki raunin ó. Stúlka var við
afgreiðslu í búðinni, og var hún
reyndar fús til þess að selja
mér þær vörur, er ég bað um, en
hún vildi með engu móti taka
við ávísun, þótt hún væri sann-
anlega sinna peninga virði. —
Kaupmaðurinn liafði bannað
henni harðlega að taka við slík
um pappírum.
Eftir þessi málalok hélt ég í næstu
matvörubúð, og var þá svo hepp
inn að hitta kaupmann sjálfan
fyrir. En ekki tók hann málaleit-
an minni af meiri bliðu en. það
þjónustufólk, er ég hafði áður við
rætt. Er hann heyrði ávísún
nefnda hvessti hann augun illúð-
lega yfir diskinn og mælti a£
þjósti: „ViS tökum aldrei við
svona af ókunnu fólki.“ Eg
reyndi að hera höfuðið hátt og
iét þess getið að ávísunin væri
fullgild og auðvelt að ganga úr
skugga um það, en kaupmaður
lét hvergi á sér bilbug finna,
kvað að vísu auðvelt að koma
mönnum i steininn fyrir að falsa
ávísanir, en hann nennti ekkert
að fást við slíkt og vildi aðein.9
fá sína peninga og engar refjar
Lauk þar með taii okkar af engri
vináttu. Enn hélt ég í eina verzl-
un, og þar urðu viðtökur sömu:
Við tökum aldrei við ávísunum.
Þegar hér var komið gafst ég upp og
hélt heimleiðis matarlaus og
mjólkurlaus. Gefur að skilja
hversu iHa slíkur verzlunarmáti
sem þessí kemur sér, einkum þeg
ar maður er staddur fjarri öll-
um bönkum og peningastofnun-
um, sem s-kyldugar eru að inn-
leysa. ávisanir. En ég vil leyfa
mér að spyrja verzlanir, hanka og
önnur fyrirtæki, er hér ikunna, að
eiga hlut að máli: Hvers konar
þjónusta er þetta við almenning?
Til hvers eru bankar að halda
uppi ávísanareikningum ef ekki
er unnt að fyrirbyggja misnotk-
un þeii-ra? Og til hvers eru kaup
menn að verzl’a ef þeir vilja ekki
ta.ka við fullgildum peningum fyr
ir vöru sina?
Peningamaður."
Lýkur hér kvöríunum Peningamanns
og baðstofuhjali í dag.