Tíminn - 31.10.1958, Qupperneq 1

sigurhorfur
demókrata,
bls. 6
42. árgangur.
Listsýning, 3. síðan.
Byggðasafn Þingeyinga, bls. 4.
Um hrútastofn og þáttur að
vestan, bls. 5.
Erlent yfirlit, bls. 6.
Rætt við Þórarin í Krossdal, bls. 7.
231. blað.
ússar hafna heiðni vesturveldanna
að hætta tiiraunum með kjarnavopn
„Busar^
Ráðstefna stórveldanna um bann við slík-
um tilraunum hefst í Genf í dag
tolleraðir
I gær fóru fram hinar forn-
f.'ægu tolleringar Menntaskól-
ans í Reykjavík, en það er sem
kunnugt er, venja þar, aö ný-
sveinar (eða busar eins og þeir
eru kalhðir) séu tolleraðir,
þsgar þeir byrja feril sinn í
skól num, og er þið nokkurs
konar vígsla. Um þrjúleytið
söfnuoust nemendur efribekkj
anna saman í anddyri skólans.
Gengu kennarar síðan í stof-
urnar og smöluðu nýliðum nið
ur. Var þar tekið á móti þeim
opnum örmurn, því að efri
bekkingarnir höfðu raðað sér
fyrir dvrnar svo vart var und-
ankomu auðið. Flestir reyndu
þó að verja siq eða sleppa. —
Varð það oftast árangurslaust,
en þó voru nokkrir eltir uppi
á nærliggjandi götum. Voru
efribekkrngarnir með bil og
náðu þannig þeim fótfráustu.
Varð þetta allsögulegt svo sem
jafnan áður.
NTB-Moskvu og Genf, 30. okt. •— Sovétstjórnin hafnaði í
dag uppástungu Breta og Bandaríkjamanna um stöðvun til-
rauna með kjarnorkuvopn um eins árs skeið frá 31. þ. m. að
telja. Hins vegar er tekið fram í yfirlýsingu stjórnarinnar, að
allar líkur séu til þess, að ráðstefna sú, sem nú er að hefjast
! í Genf, muni leiða til samkomulags um algert bann við til-
raunum þessum.
j | íram, að tilboð Breta og Banda-
j Sovetstjórnin heldur því fram, rikjamanna um stöðvun tilraun-
að tilraunir Bandaríkjamanna og ar.na nú sc ekkert annað en bragð
Breta frá því í marz í fyrra, en þá ti’ að revna að ná hernaðarlegum
lýstu Sovétríkin yfir því einhliða yfirburðum yfir Sovétríkjuunm.
. að þau væru hætt tilraunum í bili, Rússar muni halda þessum tilraua
ef önnur ríki fylgdu dæmi þeirra, um áfram, unz vesturveldin fall-
réttlæti fullkomlega þá ákvörðun ist. á algert og endanlegt bann við
Sovétríkjanna nú að halda þess- tilraununum.
um tilraunum áfram, þar til þau j
hafa gert jafnmargar tilraunir og I Ráðstefnan hefst í dag
vesturveldin á umræddu tímabili. Ráðstefna stórveldanna þriggja,
Bretar og Bandaríkjamenn hafa Bretlands, Bandaríkjanna og So-
hins vegar ákveðið að hætta til vétríkjanna um bann við tilraun-
raunum sínum í eitt ár og beðið um með kjarnavopn verður form-
Rússa að gera hið sama. lega sett í Genf á morgun. Eftir
Þá heldur Sovétstjórnin þvi i H’ramhald a i. alðu)
Bretar auka herskipakostinn -
16 togarar innan landhelgi í gær
Pastemak grunaði ekki að verðlaun-
in yrðti tiíeínl tll efsókna á sig
Oíbeldi og þvingaoir sovézkra yfir-
valda fordæmdar urn viöa veröfd
NTB-Stokkhólmi og Haag, 30. okt. — Sænski rithöfundur-
inn Vilhelm Moberg vinnur nú að því að alliv rithöfundar á
Norðurlöndum taki höndum saman og gríoi tii sameiginlegra
aðgerða vegna þess að Boris Pasternak hefir verið neyddur
til að hafna bókmenntaverðlaunum Nóbels. Ofsóknir stjórn-
arvalda í Sovétríkjunum gegn skáldinu vekja hvarvetna fyrir-
litningu og reiði, bæði meðal rithöfunda og almennings.
•Moberg hyggst hitta Arnulf
Överiand um helgina og ræða við
hann um sameiginlegar aðgerðir
af hálfu norrænna rithöfunda.
Fjöldi einstakra rithöfunda, rit-
höfundasamtök, svo og blöð um
víða veröld, fordæmi ofbeldisað-
gerðir sljórnarvalda i Sovétríkjun-
um gegn Rasternak.
„Dr. Zhivago'- seldist upp
Moberg sagði, að það væri
Sovét rithöfimdar hafa með athæfi
Svíþjóð í morgun, var hún hók-
staflega rifin út. i mörgum bóka-
húðum þraut hókin eftir nokkra
klukkutíma. Minnti salan einna
helzt á ósköpin í fyrra, er allir
ruku til að kaupa Roðasteininn
eftir Mykle.
(Framhald á 2. síðu)
hörmulegt'og fáránlegt. að Paster-
nak skvldi nevddur til að hafna
verðlaununum. Hann hljóti að
hafa verið beittur óhugnanlegum
þvingunum. I
Ákvörðun Pasternaks að hafna
verðlaununum er aðalumræðuefni
blaða og almennings í Stokkhólmi
í dag og svo mun raunar vera
viða um heim. Er bók Pasternaks,
sem mestur sty.rinn stendur um,
„Dr. Zhivago” kom í bókabúðir i
Laxness segir í Politiken:
„Skaldin sigra
pólitíkusana"
D.rnska blaðið Politiken birtir í
gær umsögn Halidórs Kiljan Lax-
ness um þann atburð, er Paster-
nak afþakkaði Nóbelsverðlaunin.
Kiljan segir þar m. ,-i. „Eg get
ekki séð, að bókin dr. Zhivago sé
sérlega livöss gagnrýni á Sovétrík
sínu gegn Pasternak nítt land sitt
Ummæli Heibergs. Akvör'ðun Pasternaks losar
Sovétyfirvöld úr slæmri klípu
ÁkvörSun Pasternaks um að hafna bókmenntaverðlaunum
Nóbels losar stjórnarvöld í Sovétríkjunum úr mjög óþægi-
legri klípu. Aðstaða Pasternaks stórversnaði, er rússnesku
vísindamennirnir þrír fengu eðlisfræðiverðlaun Nóbels og
þá tók hann loks þá ákvörðun að hafna verðlaununum. Ef
rússnesk yfirvöld hefðu leyft hinum þremur að fara til Stokk-
hólms, var naumast stætt á öðru en leyía Pasternak einnjg'
að fara.
Þetta vorU ummæli Nilsson því er segir í danska. blaðinu Poli-
dósents, sem áiti viðtal við Paster- tiken, að ástandið fvrir Pasternak
nak fyrir skömmu. Hann telur, að 1.1 ramhaia a 2. oiöu,
in. Þeir eru mjög viðkvæniir
þa na austur frá. Þetta eru hlutir,
sem við segjum huindrað sinnum
á dag, án þess að nokkur veiti því
,-ithygli. I)r. Zhivago er athyglis-
vert skáldverk ineð niikilli útsýn,
seni einkennir svo niörg' rússnesk
skáldverk. Sovétliöfundar, sem ég
þckki, liafa alltaf talað um Past-
crnak með virðingu. Það sem
Pasternak verður nú að þol.i, cr
ekki anna'ð en þa'ð' sem rithöfund
ar verða að uinbera, þegar pólitík
usar með har'ða hatta, fá reiði-1
kast. Málin horfa öðru vísi við,
þegar reiðikastið er runnið af
þeim. Þá reynast ritliöfundar'nir,
og skáldin sigurvcgarar, en hinir|
heyg'ja kné sín og játa yfirsjónir.
sinar.“ i
í gærkvöldi voru 16 brezkir tog
arar að veiðum innan fiskvciðitak
markananna liér við' land.
Síðdegis í fyrradag byrjaði veð
ur að versna fyrir Vestfjörðuni.,
Fóru þá allir brezkir togarar á|
þessuin slóðum suður fyrir Látra-
bjarg og voru þar flestir 26 tals-;
ins. Fiskuðu togararnir þania í j
þéttum hóp iitnan 12 sjómílna j
nwrkanna undir vernd herskip-
anna Ilogue og Lagos. í morgun I
byrjuðu togararnir svo að týnast |
af þessu svæði og voru 12 eftir
þarna í gærkvöldi.
Ut af Langanesi voru 4 brezkir
togarar að veiðuni inhan mark-
anna og ga'ttu þeirra freigáturn-
ar Blackwood og Zest.
Brezku flotadeildinni hér við lan
hefir nú enn hætzt liðsauki. Er
það tundurspillirinn Dainty. —
Hann var síðdegis í gær stiddur
úti fyrir Austurlandi. Tundurspill
irinn Dainty er eitl stærsta skip-
ið, sem Bretar liafa sent liingað
til lands þeirra erinda, að vernda
brezka togara a'ö veiðum ikinan
fiskveiðitakmarkanann.‘’
(Frá landhclgisgæzlunni.)
Fvrftti cninrinn Sesia má'aS fyrsti sniór vetrarins hafi falliö ‘
4 Vloli ðliJUi 11111 fyrrjnótt. í ciaer var föl á jörS niöur aS sjó norS-
anlands en á heiSum svSra. Þessi mynd var tekin viS SkíSaskálann í Hvera
dölum í gærmorgun. JörS er hvít og snjór á þakinu. (Ljósm.: Tíminn JHM)
S