Tíminn - 29.11.1958, Blaðsíða 12

Tíminn - 29.11.1958, Blaðsíða 12
Hvass suSaustan og skúrir síSdegis. Reykjavík 6 stig, Akureyri 4, Lon- don 8, Stavangur 1. New York 13, Laug'ardagur 29 nóv. 1958. FJGA US1 AMANSÍatAUiN ÁD VEWA ¥IMM MiLliONíR? j Vill að veittar verði 3 millj. til listamanna á f járlögunum Stjórn Riihcfundasambands Islands telur vanta stórlega upp á, aí úthlutunarupphæíin sé sambæriieg vií listamannafé'ð á kreppu- árunum v Blaðinu hefir borizt bréf, sem 'Rithöfundasamband íslands hefir sent til fjárveitingancfndar Alþingis. Segir þar, að fé það, sem ætlað hefir verið skáldum, rithöfundum og lista- mönnum, hafi yfirleitt farið hlutfallslega lækkandi frá því árið 1938, og keyri nú um þverbak hvað úthlutunarupphæð- ina snertir fyrir 1959. skálda, rithöfund og listamanna, og eru þá ekki taldir með í þeirri i'pphæð náms- eða byggingarstyrk ir. Hins vegar eru styrkir til ein- Eimskipafélag íslands eignast glæsilegt skip Ms. Selfoss kom til Reykjavíkur í gær Segir í bréfinu, að stjórn Rit- böfundasambands ís'lands hafi at- hugað frumvarp til fjárlaga 1959 og séð, að á því séu ætlaðar siakra lónlistarmanna og tón- l'260.000 til skálda. rithöfunda og | skálda 72 þús. kr_ á fjárlagafrum- istamanna. Er hér um að ræða varpi fyrir 1959, sem bæta ber sextíu þúsund króna hækkun frá * 1 við áætlaða úthlutunarupphæð, ef árinu áður, þrátt fyrir mjög mikla 1 samanburður áranna 1938 oí. sívaxandi dvrtíð. 1959 á að vera rétlur. Fc til lista- manna í fjárlagafrumvarpinu nú mun því rétt talið kr. 1.332.000. Þrátt fyrir kreppuna í bréfinu er síðan rökstudd sú skoðun sambandss'tjórnarinnar, að iistamannalaunin hafa í rauninni íarið hriðlækkandi að undanförnu. Árið 1938 var enn ríkjandi kreppa .... _ á íslandi, örðugt um fé til allra hfefinu, ef' ut a aðjcoma upphæð. Margfalda me5 15 Nú mundi menn ekki greina á um, það, að margfalda megi tölur frá 1938 með fimmtán, segir í Sigurður Ingimundarson, formaður BSRB setti þingið í gær Hið nýja skip Eimskipafé- lags íslands, m.s. Selfoss, kom til Reykjavíkur um há- degi í gær frá Kaupmanna-I höfn og Hamborg með full-! fermi af vörum. Samið var um smíði skipsins í júlí 1956 við skipasmiðastóðina Aal- borg Værft í Álaborg í Dan- mörku, en kjölur skipsins var lagður í ágúst 1957. Var skipið afhent Eimskipafélag- inu h. 4. nóvember síðastl., að aflokinni reynsluferð. Hraði í reynsluferð varð 15,38 sjómílur. Brúttótonna- tal skipsins er 2340, en hleðsluþungi 3400 íonn. M. s. Selfoss er smðíaður sam kvæmt ströngustu kröfum Lloyds Register of Shipping, styrkt til siglinga í ís, og að öðru leyti sam framkvæmda og víða um land neira og minna atvinnuleysi. Þá , oru veittar á fjárlögum, 15. og 18. .rein, samtals 101,800 kr. til sem eigi sér hliðstæðu nú. Sé ekki tekið tillit til annars en auk ir.nar dýrtíðar, á fc til listamanna a fjárlögum nú að vera 101.800 kr. margfaldaðar með fimmtán, eða alls 1.527.000 krónur, og er þá mismunurinn 195 þúsund krón ur miðað við 1.332.000 kr. Fimm milljónir En þarna kernur fleira til greina, s'egir í bréfinu, en þessar tclur sýna. Fjárráð og fjárframlög rikissjóðs hafa aukizt stórum meira en nemur aukinni dýrtíð. Þúsundhluti fjár til listamanna var 5,7 árið 1938 af útgjöldum rík- isins, nú er þetta listamannafé að- eins 1,5 af þúsundi af útgjöldun- um. Ef sama hlutfall héldist og 1938, ætti fé til listamanna að vera 5,061,600 í frumvarpinu nú. En þótt þessum veigamilda saman burði sé sleppt, eða hann aðeins , hafður til hliðsjónar, eru ærin rök m * fyrir þvi, að fé til iistamanna hækki að mikium mun á fjárlög- um 1959, og mcir en nemur • fimmlánföidun i'rá 1938. (Framh. á 2. síðu.) 19. þing Bandalags starfsmanna ríkis og bæja sett í Melaskólanum í gær Þingií sitja 118 (ulltrúar írá 25 félögum vííís vegar af landinu Jón Helgason Islenzkt mannlíf, frásagnir af íslenzk- um örlögum eftir Jón Helgason Halldór Pétursson hefir teiknaíi myndir í bókina Um þessar ipundir er að koma á markaðinn bók eftir Jón Helgason ritstjóra. Nefnist hún íslenzkt maniilíf og hefir að geyma ellefu frásagnir af íslenzkum örlögum og eftirminni- legum atburðum. Halldór Pétursson hefir teiknað myndír í bókina auk þriggja korta af söguslóðum. Nafnaskrá fylgir bókinni, sem er hin vandaðasta að öllum búnaði. Iðunn gef- ur út. ««'«LÍ!$F Jón Helgason hefir um þriggja ' óprentðar frásagnir, þar á meðal ára skeiö birt slíkar frásagnir í þrjár langar frásagnir mjög snjall- 'Vjálsri þjóð undir hinu sameigin-j ar: Jómí'rúrnar i Reykjavík, Þég- cga heiti Þjóð og saga. í bókinni ar Salómon snjókóngur fæddist á 19. þing BandaJags starfs- manna ríkis og bæja var sett i Melaskólanum síðdegis í gær. Að þessu sinni sitja þingið 118 fulltrúar frá 25 félögum innan samtakanna, en félögin telja samtals 4062 meðlimi innan vébanda sinna. Formaður BSRB. Sigurður Ingi- mundarson, setti þingið og bauð fulltrúa og gesti velkomna til þings. Hann minntist Þorvaldar Árnasonar, fyrrv. skattstjóra, sem lézt á árinu, en hann var einn af aðai hvatamönnuni þess að banda- lagið var stofnað 1942. Risu fund- armenn úr sætum og vottuðu hin- um látna virðingu sína. Formaður sagði, að ýniis kjara- rrá! opinberra starfsmanna lægju fyrir þinginu svo og efnahagsmál- in. Hann gat þess að BSRB hefði haft samstarf við önnur launþega- samtök um ráðstafanir í efnahags- málunum og kvað han þetta vera spor í rétta átt og æskilegt að sam slarf þetta héldi áfram. Bandalagið 16 ára Formaður drap á að 16 ár væru nú liðin frá því er BSRB var stofn að og hefði á þessum tíma verið margt aðhafzt. Hann kvað liggja fyrir þinginu ýmis mál, sem marka munu afstöðu bandalagsins (Frarnh. á 2. síðu.) Bátar misstu net MiSvikudagsnótt gerði rok á miðunum og lentu nokkrir bátar í erfiðieikum með að draga netin og sumir misstu net. Afli var sæmilegur, en þó víða misjafn. Sildin stend ur djúpt og hafa bátarnir orðið að sökkva netunum dýpra en venjulega og hefir því orðið erfiðara um vik. Sex Keflavíkurháta slitu af sér trossuna og einn bátur missti tíu net. Var það Faxavík og lá hún lengi yfir, en þegar hægðist, var komin mikil síld í netin og sukku þau. Þó var hun afiahæst Kefla- víkurbáta, fékk 125 tn. Gunnar Hámundarson fékk 106 tn., Guð- finnur 94 tn. og Stjarna 90 tn. — Sæfari sleit, þegar hann var ný- mestu af netunum. 1 Sandgerði var Muninn GK 342 byrjaður að draga, en náði þó aflahæstur með 170 tn., en hann mun hafa iagt tvisvar. Steinunn gamla var með 90 tn. kvæmt ítrustu kröfum alþjóðar samþykktar frá 1948. Skipið er smíðað úr stáli með' tveim þilförum, er ná eftir því endilöngu, og svonefndu skuíþil- fari. Allur styrkleiki er miðaður við, að nota megi skipið hvort hcldur sem opið hlífðai'þilíars skip eða lokað. M. s. Selfoss er bú inn öflugum hlífðarlistum á báð um hliðum, til þess að verja skips hliðarnar skemmdum þegar legið er við bryggjur í slæmu veðri. . J Fjórar vörulestar I skipinu eru fjórar vörulestar. og eru þrjár framan við yfirbygg ingu þess, en ein fyrir aftan. Tvær lestar (miðlestarnar) eru einangraðar til flutnings á fryst um vörum. Samtals er rúmmál lestanna 194.000 rúmfet og af því eru frystilestarnar um 100.000 rúm fet. Lestaropin eru um 5,5 m. á breidd og frá 8.5 til 11 m. á lengd. Þeim efstu er lokað með stálhlerum, sem eru með sér stökum þéttiútbúnaði, þannig að þegar lestarnar eru lokaðar, eiga hlerarnir að vera svo þéttir, að ekki á að þurfa að nota neinar segldúksyfirhreiðslur. Frystiklefcr Frystilestarnar eru einangraðar með glerull, en klæddar innan með aluminium og trélistum til hlífðar. Kæling frystilestanna. fer fram með lofthlæstri, og má hafa mismunandi mikinn kulda í hverri Jest. Kælivélarnar eiga að geta haidið 20 stiga frosti þótt sjór sé 25 stiga heitur og lofthiti 35 stig, og það þótt aðeins tvær frysivélar af þremur séu í gangi. Á skipinu eru 8 vökvavindur sem hver um sig getur lyft allt að 4 tonna þunga. Einnig er skipið útbúið 8 lyftiásum (bónium) fyr ir 5 tonna þunga og einum 30 tonna lyftiás. Auk þess eru tveir rafknúnir vökvakranar á þilfari, er geta lyft tveggja tonna þunga, hvor, og eru þeir mjög fljótvirkir. Þessa krana má færa til á þilfar- inu frá borði til borðs, og eru þeir alger nýlunda hér á landi, en ryðja sér mjög lil rúms úti um heim, og þykja bæði hraðvirkir og öruggir í gangi. Aðalvél skipsins er smíðuð hjá Burgmeister & Wain, og er 7 strokka Diselhreyfill, 3500 hest- öfli og má gera ráð fyrir 15 sjómílna ganghraða þegar skipið er fullhlaðið. Hjálparvélar eru 3 og einnig af B. & W. gerð og smíð aðar þar, og gela þær framleitt um 1100 hestöfl. 30 manna áhöfn Skipshöfnin er 30 manns og búa allir skipsmenn i einsmannsher- (Framh. á 2. siðu.) lega heiti Þjóð eru nokkrar þeirra frásagna, sem hvað mesta athygli vöklu í biað- 'i.u á sínum tíma. s. s Oddrúnar- rr.ál, Sigríðaskipli í Laugarnesi og Þorgríms þáltur I-íermannssonar. Að öðru leyti eru í hókinni áður Hnjúks'hlaði og Líkið, sem reis upp í Svefneyjaskemmu. Frásagnir Jóns eru færðar j list rænan húning og mjög vel ritaðar, I en jafnframt eru þær reistar á traustum sögulegum grunni og ýt- arlegri könnun margvíslegra heim ilda, einkum þó gömlum embættis bókum, skjölum. og bréfum. Frá- si'gnir þessar eru því hvort tveggja í senn: girnilegar til fróðleiks og bráðs'kemmtilegar aflestrar. Bera þær höfundi sínum hið ágætasta vitni sem góðum rithöfundi og vandvirkum fræðimanni. j Selfoss I

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.