Tíminn - 20.01.1959, Blaðsíða 8

Tíminn - 20.01.1959, Blaðsíða 8
T í M I N N, þriðjudaginn 20 janúar 1959. Dr. Jón Dúason Orðið er frjálst Danir unnu Grænlandsmálið á rétti ís- lendinga til Grænlands Ég hlus'taði ekki á Grænlands- umræður þær, er fram fóru fyrir skemmstu í útvarpinu, og sem nú eru sagðar mikið umtalsefni. Er svo að sjá, sem þjóðníðingarnir, sem áldrei láta standa á sér að afneita rétti, sæmd og gagni ís- lands, hafi farið halloka í þessum umræðum, því að í Morgunblað- inu 1. des. 1958 ræðst einhver, sem nefnir sig „Hlustanda“, fram á ritvöllinn, til að rétta hlut þeirra, þjóðnfðinganna. „Hlustandi“ þessi telur sig ekki amalega að sér í alþjóðarétti cða Grænlandsdóminum, sem Fasti al- þjóðadómstóllinn kvað upp í Græn landsmálinu milli Dana og Norð- manna 5. april 1933. „Hlustandi" þessi ber þá heldur ekki brigður á það, að Grænland hafi verið hluti íslenzka þjóðfélagsins í forn- öld. Hann getur aðeins ekki sætt sig við það, að íslendingar eigi þennan forna rétt sinn enn í dag. En eins og kunugt er, geta þjóð- níðingar vorir ekki sætt sig við minna en að ísland sé með öllu réttlaust land, búið að glata öllum auði og lífsmöguleikum Græn- lands, og að allir íslendingar á Grænlandi séu útdauðir. „Hlustandi" skrifar því: „Það vakti furðu mína og var mér um leið vonbrigði, (svo!) að aldrei í viðtalinu var vikið að kjarna málsins, þeirri ómótmælanlegu staðreynd, að landnám íslendinga á Grænlandi leið undir lok. Fólkið dó út og byggðin lagðist í auðn. Þá varð Grænland aftur að al- þjóðalögum einskismanns'land, eins og það var, er íslendingar námu það. Enginn veit með vissu, hvað það var, sem olli þessum óförum íslenzka kynstofnsins á Grænlandi. Þar er ekki um annað að ræða en geígátur einar“. Hér virðist „Hlustandi1 kannast við þá sömu staðreynd, að Græn- land var mannlaust, er íslending- ar námu það, að vér höfum ekki tekið Grænland frá nokkurri ann- arri þjóð. — En það er ofureðli- legt, að enginn viti sönn skil á þessari upplognu tortímingu ís- lendinga á Grænlandi, því að hún hefir aldrei átt sér stað! Þessi tor- tíming er, eins og „Hlustandi" hálfvegis virðist kannast við, að- eins uppspunnin rakalaus dönsk lygi, tilbúin í þessum tvöfalda til- gangi: 1) að villa íslendingum sýn og drepa úr þeim þor og kjark, og þó fyrst og fremst allan bróður- hug og ræktarsemi til Grænlend- inga og Grænlands, enda gengur ein dans-ka lygakenningin út á það, að Eskimóar hafi drepið alla íslendinga á Grænl. og er mark- mið þeirrar lýgi það, að skapa ís- lenzkt hatur til Grænlendinga, en meðal Grænlendinga ótta við ís- lenzka hefnd. Söm er gerð Dana, þótt hvorugt þetta hafi tekizt. Ti! grundvallar fyrir þessu á að vera Eskimóaþjóðsaga, en hana vantar allan raunsannindablæ og er búin til af Dönum. 2) Að tryggja sjálfum sér næði til þess að geta í ró féflett, þrælk- að og misþyrmt Grænlendingum að sinni eigin vild, sem réttlausri og frumstæðri villiþjóð vestan úr heimi, sem þeir alls ekki eru, heldur vorir landar. Sfzt var það að ástæðulausu, að Einar Benediktsson kvað svo um Norðursins Juða, Dani: „níðráður, smásýnn og falur við gjaldi“. Hver er sá íslendingur, er með aðgerðarleysi í Grænlandsmálinu vill taka á sig meðábyrgð á þess- arl meðferð Dana á Grænlending- um? Samkvæmt lygum Dana á út- dauði íslendinga á Grænlandi að hafa farið fram á 15. öld. Sam- kvæmt áreiðanlegum heimildum fluttu allir Vestribyggðarmenn sig til Ameríku 1342, og fornleifar í Vestribyggð sýna, að allir byggð- armenn hafi farið burtu í einu og það í góðum friði. Eystribyggðar- menn eða aðrir Grænlendingar voru þar á móti að sigla um Atl- antshafið á tréskipum sínum fram á 18. öld. Fornleifar sýna, að jarð irnar í Eystribyggð lögðust í eyði smátt og smátt. Fólkið hefir flutt burtu í góðum friði og tekið með sér allt nýtilegt, sem það vildi, eða gat með sér haft. En það, sem eftir varð, var nýtt af þeim, sem eftir voru. Öll hús þar hafa verið rifin af vönum íslenzkum höndum, og hvert sprek hirt. Eystribyggð- armenn (og aðrir Grænlendingar) hafa haft verzlunarsamband við löndin í vestri eftir 1500 eða fram til ca. 1700. Og Eskimóar hafa ekki flutt inn í bændahéruðin í Eystribyggð fyrr en á 17. og 18. öld, eins og elztu húsrústir Eski- móahúsa þar votta og það, sem aftrar þeim til þess tíma, getur ekki annað hafa verið en seta bænda á jörðunum. — Fyrri grein — Það hefir enginn innlendur eða erlendur borið það við, að hi-ekja sannanir mínar fyrir því, hvað varð um landa vora á Grænlandi. Geta menn lesið greinargerðina um það í Landkönnun og landnámi íslendinga í Vesturheimi. Þeir gerðust, fyrst fáir, en loks allir, veiðimenn í almenningunum á Grænlandi og í Vesturheimi, og af þeirri byggð þeirra hefir Norð- urseta nafn sitt. Þeir blönduðust litillega frumbúum Ameríku: á Grænlandi Skrælingjum, kolsvört- um jarðkoludvergum 3—4 fet á hæð, glötuðu tungunni og þar með flestri þeirri menningu, er á henni hvíldi, en ekki hinni verklegu ísl. menningu. Þetta er í heimildum kallað fráfall frá kristinni trú, því að kristnin var eitt af því, sem glataðist með tungunni, sem mönn um þótti mest fyrir að missa þá. Þessa heiðnu og lítillega blönduðu íslendinga er á 16. og 17. öld farið að kalla Eskimóa, og ganga þeir undir því nafni enn. Ef þess hefði þurft við, að af- komendur íslendinga byggðu Grænland, til þess að varðveittist yfirráðaréttur Islands og konungs þess yfir Grænlandi, eða ef þess hefði þurft við, til þess að hindra, að það yrði aftur „einskismanns- land“, þá myndi þetta vera í því allra stakasta lagi. En að alþjóða- lögum skiptir þetta engu máli tun réttarstöðu Grænlands nú, þótt sið ferðislegt, sögulegt og þjóðræknis- legt gildi þess verði vart ofmetið. Þótt ísl. fólkið þar liefði dáið út, eða það verið strádrepið af villi- þjóð, er setzt hefði að í landinu, myndu hin eitt sinn af íslandi unnu landsyfirráð yfir landinu hafa haldið áfram að standa fyrir því, unz þeim hefði verið útrýmt með yfirráðarétti annars siðmenn ingarríkis. Þetta mun „Hlustandi" kannast við, ef hann les aftur upp þjóðarréttarfræðin stn. En fyndi hann nú ekkert um þetta þar, eða hafi hann aldrei opnað þjóðarrétt- arbók, þá kom þetta atriði til álita Fasta alþjóðadómstólsins í Græn- landsmálinu 1931—33, og er sér- stáklega rökrætt og úlkljáð í Grænlandsdómnum á bls. 45—47 í hinni opinberu útgáfu dómsins, Leyde 1933. Sbr. það, sem síðar verður sagt um óslitin yfirráð konungs íslands yíir Grænlandi frá 1262 til þessa dags. Svo staðhæfir „Hlustandi“: „Löngu síðar (þ. e. löngu eftir að hann er búinn að ganga af öllum ísléndingum útdauðum á Græn- landi) var landið numið að nýju af Dönum, og það landnám hefir haldizt síðan. Þetta veit megin- þorri íslendinga þeirra, sem komn ir eru til vits og ára, ósköp vel. Og sá sami megínþom íslendinga undrast, að menn skuli enn nenna að deila um svo augljósar stað- reyndir.“ | Lítið myridi þá hafa farið fyrir [ stjórnvizku Danakonungs, ef hann hefði farið að nema land, sem til- heyrði honum sjálfum sem Nor- egskonungi! Danskt nám á Græn- landi hefir heldur aldrei átt sér stað. Staðhæfingin um það er að- eins tilhæfulaus ósannindi „Hlust- anda“. í Grænlandsmálinu við Noreg margneitaði t. d. Danmörk því í Haag, að hún hefði nokkru sinni numið Grænland eða eignazt yfirráðarétt yfir því með námi eða með nokkurri annarri tíma-ákveð- inni athöfn, svo sem t. d. afsali. Sé meining „Hlustanda“ sú, að læða því inn, að danskt eða norskt nám á Grænlandi hafi farið fram í sambandi við för Hans Egedes til Grænlands 1721, þá fór Egede til Grænlands sem gamals og óum- deilanlegs erfðalands Noregs- krónu, byggða af íslendignum og í íslenzkum lögum, og auk þess sem útsendur trúboði íslandskon- ungs á 300 rd. árslaunum, og er það skipunarbréf hans enn til. Noregskonungur (eða Dana), sem þá var sami maður, mvndi og ekki hafa staðizt reiðari, en ef skipta hefði árið 1721 átt um hinn forna sáttmálsgrundaða yfirráða, erfða- og einvaldsrétti hans yfir öllu Grænlandi og á nýjum námsrétti, er myndi á samri stundu hafa mætt mótmælum Hollendinga, er höfðu hin raunverulegu völd á Grænlandi þá. en auk þess Breta og fleiri. Nám af hálfu Dana á Grænlandi þekkir enginn maður á jörðinni nema „Hlustandi” og' íslenzkir þjóðníðingar. Engir aðr- ir en hann og þeir þekkja heldur nokkuð til þess, að Grænland hafi „rekið á fjörur Dana“! Þar á móti er það alkunnugt, og einnig úr- skurðað rétt vera af Fasta alþjóða dómstólnum þann 5. apríl 1933, að Grænland hafi frá 1262 til 1814 lotið Noregskrónu og Noregskon- ungi (en svo hét konungur íslands á þeim öldum), en alls ekki lotið Danmörku né krónu Danmerkur. Svo segir „Hlustandi". að Norð- mönnum hafi ekki komið „til hug- ar að auglýsa sjálfa sig sem fáráð- linga, eða tillitslausa þjösna með því að véfengja rétt Dana til land- náms þeirra (sem aldrei var til!!) í Grænlandi. Þeir véfengdu aðeins að landnám þeirra næði yfir allt Grænland, og töldu, að það næði ekki yfir þann hluta Norðaustur- Grænlands, er þeir gerðu tilkall til“. Hér fer „Hlustandi“ einnig rangt með. Að vonum könnuðust Norðmenn ekki við nokkurt danskt landnam á Grænlandi. Þeir könnuðust aðeins við dönsk yfir- ráð yfir nýlendusvæðunum á Vestur-Grænlandi, er þeir töldu, að Danmörk hefði fengið frá Nor- egi 1814—21, — enda námu Norð- menn ekki aðeins á Norðaustur- Grænlandi. Þeir námu einnig síð- ar mikið svæði á Austur-Græn- landi í suðvestur frá íslandi. Fyrir Fasta alþjóðadómstólnum 1931—33 margneitaði Danmörk því, að rétt sinn til Grænlands hefði hún fengið með afsali frá Noregi 1814—1821. Danmörk og hennar málflytjendur afneituðu því, að í þessum afsalsskjölum, ekki einu sinni í Stokbhólmssamn ingnum frá 1. se»t. 1B19 eða Stór- þingssamþykktinni út af honum 1821, fælist nokkuð meira en norsk „viðurkenning“ á yfin’áða- rétti Danmerkur yfir Grænlandi, hliðstæð þeirri viðurKenningu, sem fólst í dansk-norsba verzlun- arsamningnum frá 1826, og Fasti alþjóðadómstóllinn féllst á þetta. En þetta er ekki samrýmanlegt við nokkurt annað sjónarmið en það, að Grænland hafi fyrjr 14. janúar 1814 verið hluti úr íslenzka þjóðfélaginu, og fylgzt með því undir krónu Danmerkur þá. — En eins og menn máske muna, var það óumdeilt sjónarmið og álit allra allt fram á annan þriðjung 19. aldar, að Grænland væri ný- lenda íslands. Trúin á að Eystri- byggð stæði á austurströnd Græn lands, íslenzk að uppruna, tungu, menningu og undir íslenzkum lög- um stóð órengd fram til sama tima og dvínaði ekki með öllu fyrr en nálægt síðustu aldamótum og ísland var skuldað fyrir útgjöldun um til Grænlands 1835 og enn um nokkurt skeið eftir það. Svo segir „Hlustandi“ að sjón- armjð Norðmanna hafi ekki verið „hæpnara en svo, að þeir gátu vel verið þekktir fyrir að halda því fram. En þeir töpuðu málinu, svo sem kunnugt Og svo sem sið- uðum mönnum sæmir, sættu þeir sig við þau málalok." Þarna veit „Hlustandi11 meira en ég. Það er alkunnugt, að Norð- menn beygðu sig fyrir dómnum og fóru af Grænlandi með allt sitt landnámshafurtask, enda áttu þeir ekki annars úrkosta. En að þeir hafi breytt skoðun sinni á réttar- stöðu Grænlands eða gefið Dön- um nokkrar yfirráða-viðurkenning ar þar, er mér öldungis óV.unugt, j og víst öllum öðrum en „Hlust- anda“, er flest virðist vita á allt annan veg en aðrir menn, nema þjóðníðingarnir. * „Hlustandi“ segir, að Norðmenn hafi tapað Grænlandsmálinu. Fyrst hann veit svo vel um þetta, hví fræðir hann okkur þá ekki líka á því, hvaða forsendum Norðmenn töpuðu því? Kynni það að vera af því, að þær forsendur myndu ekki tiJ þess fallnar, að sanpfæra ísl. j þjóðina um, að hún sé orðjn rétt- laus í Grænlandsmálinu? Forsend urnar voru aðallega tvær, er hvor um sig var af dóminum talin nægi leg til að ónýta námið. Skal ég nú reyna að skýra þær báðar: Afgreiðslustúlka óskast nú þegar. MOKKA — Espresso-kaffi Skólavörðustíg 3 A. Sími 2-37-60 fflfflfflffljifflfflSiiiiffltsafflfflffl: Saumavél Nýleg, handsnúin sauma- vél til sölu að Skipasundi 86. Sími 33873. Tilkynnin víðavangi fTamnaia al 7. aíðu). flokkurinn uinbót.íbandalagið kaldur og rólegur. Alþýðubláðið ætti að skilja, að Framsóknarflokknum áð ge£a það hefði verið fjarstæða af fyrirheit um stuðning við minni- Iilutastjómina, þar sem hun stóð bísperrt á öxlum Sjálfstæðis- floksins, veifandi liinuni snögg- soðuu, fráleitu tillöguni inn að leggja niður öll núverandi kjör- dæmi utan Reykjavíkur. Kjarabætnr Pramh. af 7. síðu. an Beykjavíkur? Hvaða rök eru til þess að réttlátara og hagkvæm ara sé að kippa að sér hendi við aðrar virkjanir en við Sogið? Það ætti ekki að þurfa að nefna fleiri dæmi. Það eitt, að minna á þessi má'l, sýnir nógu vel hvilíkt gæfujeysi það væri að þurfa að skipta öllu upp strax og minnka verklegar, opinhérar fram- kvæmdir. Það er stórkostleg skerðing á lífskjörum þjóðarinnar á kom- andi árum frá því sem ella væri ef ekki verður haldið í horfi með tramkvæmdir og jákvæða fjárfestingu. Árás á lífskjör almennings. Með því, sem nú hefir verið sagt, ætti að vera nógu vel minnt á það, að betra og farsælla er að Ieysa efnahagsmálin með nokk- urri almennri vísitölueftirgjÖf af hálfu bænda og launþega en að fara út á þá braut að stöðva fram þróun þjóðarinnar til meiri og betri framleiðslu. Stöðvun fram- kvæmdanna er árás á lífskjör þeirrar alþýðu, sem nytjar þctta land á komandi árum, undir hvaða yfirskyni sem sú stöðvun er gerð, Vinsælir áhrifamenn ynnu þjóð- hollara starf með því að hvetja þjóðina til vinnusemi og spam- aðar svo að meira mælti fram- «««««:«::«::«::««::::::««:::«:»« Framsóknarvistar spiiakort fást á skrifstofu Framsókn arflokksins í Edduhúsinu Sími 16066. I desembermánuSi s. 1. var mér dregin 6 v. kollótt ær, er ég eigi kannast viö með mínu marki: Tvístýft ír. h. (óglöggt), sneitt fr. og gagn bitað v. Málmplata með númeri í v. eyra. — Réttur eigandi sanni eignarétt sinn og greiði áfallinn kostnað. ■—Jörgen B|örns- son, Vitastíg 17, stai 32262, Reykjavík, t««:a:»K«::aa«::«:«n:::«;«««:«: kvæma. Undir því er velferð hennar og velmegun komin. Hverju sæta slík fyrn? Hvað mun ‘helzt bera til þess, að menn, sem betur ættu að vita, beita sér fyrir því að grafa grunn undan velmegun þjóðarinnar á komandi árum með því að ieysá efnahagsmálin á hennar kostnað? Auðvitað verður hver og einn að svara þvi fyrir sig, þó að liér verði aðeins vikið að því, sem sennilegast þykir. Menn freistast til að meta lýð- hylli, kjörfylgi og þau völd, sem slíku fylgja meira en þjóðholla leið sögu. Þess vegna finnst þeim að það sé alltof mikil áhætta að hvetja þjóð sína til nokkurrar sjálfsafncitunar og ráðdeildar. Þá kynni svo aff fara, aff affrir lýð- skrumarar hefffu mciri liylíi, og fengju fleiri atkvæffi og meiri völd. Fyrsta pólitíska boðorff þess ara manna verður því það, að reyna jafnau að taka öðxum fram í lýðskruminu. En í lýðskruminu ber bæst á því að dekra við stund arhagsrnuni í trausti þess, að þorri manna sé ekki mikið.að hugs,a um morgundaginn. Þekkú’ iiú alþýffan viui sína? Menn óska eftir framförum og vilja miklar framkvæmdir, því að þeir vita, að lifskjör komandí ára fara mjög eftir því hvað gert er á ljðandi stund. Þennan vilja má ekki drepa niður, því að hann er hálft lífsafl þjóðarinnar. Ilitt hefn ir sín greypilega ef þjóðin verður svo gæfulaus að velja sér að leið- togum og trúa þeim mönnum, sem bres'tur kjark til að segja hehni að miklar framkvæmdir kosti mikla vinnu og nokkra sjálfsaf- neitun í daglegum lifnaðarháttum. Þeir stjórnmálamenn eru ekki mikils trausts eða fylgis maklegir, sem vilja kaupa sér völd með því að stinga þjóölnni svefnþorn svo að hún svíki helgasta hlutverk sítt og æthmarverk fyrir skamm- vinnan stundarmunað. Það eru meiri menn og betri, sem hvetja þjóð sína til nokkurrar sjálfsaf- ; neitunar, svo að hún geti haldið áfram að því marki að fullnytja land sitt og búa hörnum sínum farsæla og sjálfslæða fram'tíð & ættjörð sinni. Þekkir nú islenzk alþýða vini sína og sér hverjir henni eru hollastir i ráðum?

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.