Tíminn - 21.01.1959, Blaðsíða 4

Tíminn - 21.01.1959, Blaðsíða 4
4 TÍMINN, miðvikudaginu 21. janúar 1959, 1 œliáhuefaja til l^emLar&ó Stejávióóonar, atjoin^iómannó | Þrátt fyrir að mér er ljóst að drengilegur, prúður og glað 0 þau orð -er ég hér rita, eru seint sinna. Hann var einnig einn á ferðinni og margir hafi þeirra, er ég leit upp til fyrir 0 i| minnzt Bernharðs Stefánssonar andlegt áræði og góða greind, É 0 alþingismanns, sem vita mátti óg stafaði það einkum af þátt p | og maklegt er á sjötugsafmæli töku hans í fundahöldum pilta, p | hans, og þó ég enn fremur viti I málfundafélagi skólans. Þar 0 % að ég dreg ekkert nýtt fram, er leiddu þeir piltar, sem áræði 0 | aðrir hafi eigi komið auga á og höfðu tii, saman hesta sína 0 | betur tekið fram, þá uni ég því og var þá eigi ósjaldan að mál- 0 | alls ekki að leggja ekki mitt in voru sótt og varin af all- É | litla sprek í þann maklega og miklu kappi. Bernharð Stefáns- É | mjög svo hófsamlega lofköst er son var ódeigur að taka afstöðu 0 0 honum hefur verið reistur við til málanna og rökstyðja hana. 0 J þessi tímamót í ævi hans. Hér Málfærsla hans var þá þegar 0 er þá heldur ekki á ferðinni af- mótuð af sömu einkennum, 0 % mælisgrein í venjulegum skiln- sem alla tíð síðan, virðingu 0 J ingi þess orðs, þar sem rakin fyrir málefninu sem um var 0 % eru síörf og æviatriði afmælis- rætt, brjóta það til mergjar og 0 barnsins, heldur einungis per- finna á því hina réttu lausn, p | sónuieg vinarkveðja, er mér með prúðmannleguin og drengi p | auðnaðist ekki að færa Bern- legum vopnaburði. Ég minnist p | hax-ð Stefánssyni augliti til aug- eigi að hann nokkru sinni kæm- 0 | lit'is heima á Akureyri, en þar ist í rökþrot. Mér var þá líka 0 | hefðum við Eyfirðingar allir fullljóst að hann mundi hafa 0 | kosið að ávarpa hann sjötugan, fullt þrek til að játa og viður- 0 I og er næsta eðlilegt. Því þó það kenna ef hann fyndi að hann 0 | megi með stolti játa, að Bern- hefði farið með rangan mál- p | harð Stefánsson hafi af al- stað, liann mun aldrei hafa p | kunnu drenglyndi unnið fyrir kunnað eða fengið sig til að p | alþjóð allan sinn langa þing- tala á móti sannfæringu sinni p | mannsferil, sem góðum þing- eða betri vitund. Slík eru aðals- É | manni sæmir, þá hefur hann í merki góðra drengja. % þeirri háttvirtu samkundu, al- Ekki óraði mig fyrir því og 0 | þingi, verið fulltrúi okkar Ey- Bernharð líklega enn síðui-, að 0 0 firðinga og á því málaþingi við ættum seinna á ævinni eftir 0 0 borið voþnin með þeim hætti að vinna saman í nánu sam- 0 | er við teljum okkur sæmd að. starfi um áratuga skeið, sú 0 | Hann hefir á þeim vettvangi varð þó raunin, að með honurn 0 0 staðið í brjóstfylkingu fyrir hefi ég átt samstarf meira en É | okkar framfaramálum og verið með nokkrum öðrum skólafé- p 0 giftudrjúgur. Fyrir þetta fær- laga minna, og það samstarf 0 0 um við honum nú hugheilar hefir verið slíkt að það hefir 0 0 þakkir, en það þakklæti nær verið mér í senn uppbyggilegt 0 0 vissulega út fyrir veggi þing- og ánægjulegt, og er þá allt 0 salanna. Það er svo margt sagt, sem ég þarf að segja og É garnli g g aldnir 0 senni- ^ | fíeira að þakka, mai-gþætt fé- mér er skjdf að votta. 0 lagsmáiastörf heima í héraði, Bernharð Stefánsson, | sem öll hafa mótazt af dreng- skólafélagi og vinur. ^ lyndi og góðvilja hins yfirlætis- Við ei-urn nú báðir | lausa, trausta, r.éttsýna manns. að árurn, og samstarfi 0 Undir þett'a munu allir Eyfirð- lega að mestu eða öllu lokið. p 0 ingar f-aka, engu síður þeir, sem Ég vií nú nota þetta tækifæri 0 0 hafa verið og eru á annarri meðan tími vannst til, að færa 0 0 bylgjulengd í þjóðmálum en þér ástarþökk fyrir samstarfið, 0 0 hann, en einmitt þetta. segir til vináttuna, sem aldrei brást, og 0 | urn hver maðurinn er og lýsii- gleðist'undir allar, bæði í hópi p 0 bezt vinnubrögðum hans og er vina og á heimili þínu og nær 0 | því óþarft að hafa um fleiri orð. þá þetta þakklæti til konu 0 | Andstæðingurinn lætur sjaldn- þinnar og barna, sem ætíð hafa 0 .0 ast kyrrt liggja og óátalið ef tekið mér svo, að mér hefir 0 | hann veit hið verra. fundizt sem ég væri einn af 0 0 Ég hefi átt því happi að fjölskyldunni. Þetta er mikið É | hrósa, að hafa verið tengdur sagt, en satt, og verður ekki p Bernharð Stefánssyni vinabönd þakkað sem skyldi. i um um fullrar hálfimr aldar Ég vil ekki enda þessa stuttu É skeið. Fundum okkar bar fyrst grein svo að ég gieymi eða láti É saman haustið 1904 á Gagn- undir höfuð leggjast að færa É fræðaskóla Akureyrar. Við vor þér árnaðai-kveðjur Svarfdæl- 0 um -ekki sambekkingar, en við inga og þökk fyirir viðskipti 0 náðum engu að síður saman og öll liðin ár. P bundum vináttu, er aldrei hef- 0 ur rofnað. Sendi þér, konu þinni og 0 Ætíð er ég minnist þeirra börnum ósk um gleðilegt ár of É :0 daga og það er oft; 0 Bernharð jafnan upp .0 mínum sem einn í hópi þeirra 'A æskufélaga minna og vina, er 0 ég man bezt og hlýja mér rnest, kemur farsæld um framtíð alla. í huga Tjörn, 10. jan. 1959. Þór. Kr. Eldjárn. ffírmenn ríkisrekinna veitingahúsa ( Búdapest uppvísir aS stórsvikum DregiS sér ofíjár meS leynivínsölu, sviknum veitingum og fölsun reikninga VTB—BÚDAPEST, 17. jan. — Upp er komið um stórfellt svindl >g fjárdrátt yfirmanna kaffi- og veitingahúsa í Búdapest, en starf ræksla margra þeirra er I hönd- iun ríkisins. Ilér er ekki um neitt smámál ið ræða, eftir því sem Búdapest- Stvarpið skýrir frá. Fjárdráttur- inn ncraur milljónum florinta, cn það er gjaldniiðill Ungverja. Hafa 60 háttsettir inenn í þess- ari ríkisreknu starfsgrein verið Jtandteknir og bíða dóms. Sakborningar eiga meðal ann- ars að hafa rekið óleyfilega vín- sölu og höfðu eigin brugghús í út jaðri Búdapest. Tveir helztu söku dólgarnir eru sagðir hafa dregið sér saintals um 1 milljón flor- inta af fé ríkisins, — Nokkrir hinna handteknu liafa gengt helztu ábyrgðarstöðum í starfs- grein þessari og dregið sér fé með því að gera kerfisbundn- ar falsanir á viðskiptabókum og með því að svíkja, viðskiptavini um réttan skammt af veitingum. Miðsvetrar- skemmtun Fyrir jólin var auglýst í blöð- um að heitið væri verðlaunum fyr- ir hezta svar við þessari spurn- ingu: Hvers vegna seljast ferða- bækur Vigfúsar Guðmundssonar bóka bezt? F.jöldi svara barst víðsvegar af landinu og þau langflest í bundnu hiáli. Nú hafa þrír þjóðkunnir menn (af skrifum þeirra) fjallað um svörin, sem bárust. Dómar þeirra eru á þessa leið: Ekkert svaranna hefir áb'erandi greinilega yfirburði, en þó þykir okkur svar Halldói-s Guðjónssonar jafnbezt, og leggjum því til að hon urn vei’ði veittar 200 krónur af verðlaunafénu. Auk þess tveimur úr hópi nokkurra manna, sem sendu góð svör, verði veitt 100 kr. hvorum, sem viðurkenningu og urðu fyrir valinu Norðlenzk kona og Barðst'rendingur. En þar sem verðlaunin í heild eru ekki rneiri en þetta — enda aldrei ætluð nema sem viðurkenning — er ekki hægt að skipta þeim til fleiri, þótt svör þeirra séu mörg góð, t.d. frá Konu í Kleppsholtinu, bónda í Hörgárdal, „Kunningja- í Reykja vik, Ungfreyju í Húnaþingi, rithöf- undi í Reykjavík, Akureyringi o. fl. Öil eru svörin mjög vinsamleg í garð höfundarins V. G. Biður hann Tímann að flytja öllum þeim, er sendu svör, kært þakklæti sitt — og einkum kveður hann það hafa glatt sig hve svörin hera vott um að mai'gir fást við að kveða bögu og að margir þeirra eru góðir hagyrðingar. Er þá hér með lokið þessari skammdegisdægra tilbreytingu. Svar Ilalldói-s Guðjónssonar, fyrrverandi skólastjóra: „Vinsældir Vigfúsar liggja í eft töldum atriðum: Hve víða hann hefir farið og beitt góðri og glöggri eftirtekt og segir frá af mikilli fjölbreyttni og skemmtilega. Þessi atriði felast í eftirfarandi stökum, sem teljast því svar við verðlaunaspurningunni: Miðsvetrarskemmtun. Þenur skeið um Atlanzál, óraleið til stranda. Húgann seiða Sjafnarmál sólar heiðra landa. Nemur fljótt hvað fyrir ber, færir skjótt í letur. Dag og nótt um foldu fer, fáir sóttu betui*. Margan hróður, fræðaflaum, flytur þjóð í eyra. Ljúflingsóð um glys og glaum gleður fljóð að heyra. Stillinn léttur, lipurt spjall, list og fréttum undinn. Örvum settur, einatt snjall, Amors glettum bundinn. Svar Norðlenzkrar konu: Fúsi á sér fagra vinu í flestum aifum: Glaðar, svartar, gular, hvítar, gerast þó til einskis nýtar. Edenslund á ýmsum stöðum á sá garpur. Epli hirðir ekki að naga, því Adam varð það fyrst til baga. Týzkunni hann tollir í með tækni og hraða, landshorna þó iangt sé milli leikur sér að fflestra hylli. Álfur þeyttist yfir hann sem ekk- ert væri, sjö mílna, er setti upp skóna. Sá var ekki líkur dóna. Æðrast ei þótt um hann næði aftankylja. morgunhress og miðdagsgæfur, maður vel til starfa hæfur. Efni valið er þar hætt með ýmsu kryddi. Veitingum er vanur — slyngur Vigfús sannur íslendingur. Svar Garðars Halidórssonar, Hríshóli, Barðastrandarsýslu: 'Framh á 8 gíBu Heilhrigfösmál Esra Pétursson, læknir Rannsóknir á ellihrörnun Framhald Augljóst er að æskilegast er að gera sljkai* athuganir fyrst og fremst á mönnum. Hópur rannsóknarmanna við há-! skólann í Basel hóf athuganir um ellihrörnun fyrir 3 árum. Gert er ráð fyrir því að þær standi svo lengi að flestir þéirra s'em taka þátt í þeim verði iöngu liðnir. Hér er um að ræða 100 sjálf-, boðaliða sem þátt taka í rann- j sókninni. Á tveggja ára fresti er starjræn hæfni þeirra á ýmsum sxúðum mæld, sjónstyrkleiki, lungnaþanþol, hjartalínurit, blóð- þrýstingur og hraði slagæðarbylgj unnar, húðin og svo framvegis. Vonazt er eftir því að finna á þennan hátt hvernig ýmis líffæri eldast og hvort hægt er að sjá fyrir eða spá nokkru um ellina, eins og sumir menn búast við að hægt sé. Dýratilraunir eru gerðar til þess að reyna að finna aðlögun- araðferðir sem unnt er að mæla. Til þess eru notuð skammlíf dýr og reynist þá gerlegt að alhuga a livaða hátt er hægt að hafa ævi- lengd þeirra. Skammlífust spen- dýr eru hvitar rottur, mýs og hamstrar. Hvítar rottur lifa að meðaltali í 2 ár, sumar lifa aðeins í 1 ár, aði*ai* verða nærri því 3% árs gamiar. Ávaxta- og hunangsflugur, cin- frumungar og enn fleiri lífverur hafa verið notaðar við þessar til- raunii* og atliuganii*. Hjá ávaxtaflugum er ævilengd- in greinilega arfgeng og kemur það skýrar fram hjá þeim en hjá fiestum öðrum lífverum. Nota verður lítil spendýr, ef gera á ráð fyrir því, að unnt sé að heimfæra niðurstöður rann- sóknanna á mcnn að einhverju Ieyti. Frá staðtölulegu sjónarmiði séð verður að athuga 1—200 dýi* í minnst 2 ár, ef reyna á að draga ályktanir um ævilengd þeirra og livernig hafa megi áhrif á hana. Það liggur í augum uppi að þvílíkar rannsóknir eru kostnaðar- samar og krefjast mikils tíma og þolinmæði. Þýðingarmesta atrði- tið sem komið hefir í Ijós við þess konar athuganir er sú stað- reynd að dýrin lifa mun lengur sé þeim gefinn töluvert minni mat ur en þau ætu væru þau látin sjálfráð. Athyglisvert í því samhandi eru næringarskilyrði elztu ljfveru ver- aldarinnar, brodd- eða kjarrfur- unnai*, sem vex í Kaliforníu og verður 4600 ára gömul. Jarðvegui* liennár er mjög rýr og gróður- efnasnauður! Hrörnun bandvefsins hjá mönn- um hefir verið álitin ein af aðal- orsökum linignunar líkamans. Bogomolelz kom fyrst fram með ■nýstárlegar kenningar þar að lút- andi, sem eru þó ekki almennt viðurkenndar en vakið hafa menn til umhugsunar um þýðingu band vefsins, og annarra stoðvefja. Bandvefur er að heita má í öll- um líffærum, skiptir þeim í hólf og myndar slíður utan um þau, eða klæðir þau sums staðar að innan. Þekktasti bandvefurinn eru sinarnar og vöðvaslíðrin. Margir sjúkdómar í elli koma hart niður á bandvefnum og aðal- efni lians. collagen. Langvinn liða- gigt, vöðvagigt, sumir liúðsjúk- dómar og jafnvel „æðakölkun“ eru collagen sjúkdómar, það er að segja sjúkdómar sem leggjast að- allega á bandvefinn. Á undanförnum árum hefir miJkil vinna verið lögð í það að ranns'aka hrörnun collagen tág- anna. Tunbridge hefir sýnt fram á það aö í bandvef húðarinnar í ellinni breytast collagen tægjurn- ar eða þræðirnir og ummyndast j einfalda teygjuþræði. í ungum collagcn þráðum sjást í elektronsmásjánni fagrar vindu- stiga myndanir -helical structure). Það eru þessir örsmáu vindustigar sem orsaka ekki einungis teygj- anleika heldur ef til vill fyrst og fremst samdráttarhæfni þráðanna. Þegai* vindustigarnir hverfa með aldrinum verður bandvefur- inn að vísu teygjanlegur eftir sem áður, en hætt er við að liann drag ist ekki jafnvel saman aftur. Verður liann því ofteygður líkt og slitið teygjuband, en við það myndast hrukkur í húðinui og önnur lirörnunareinkenni. Nú er unnið að rannsóknum og leitað að lyfjum, aðferðum og mataræði sem dregið geta þessar og aðrar hrörnunarbreytingar á langinn. Það er sem fyrr segir ekk ert áhlaupaverk og hlýtur að taka þó nokkurn tíma og koma smám saman stig af stigi. Óhætt er að treysta því fyrst um sinn að öll undralyf eru gagnslaus. Þegar að því kemur að raunhæfar fram- farir verða í þessum efnum verða þær ekki einungis á vitorði allra vel menntaðra lækna og vísinda- manna heldur einnig almennings- eign. E. P. Skildi spjarirnar eftir í leigubíl Á fimmtudagskvöldið fór ölvað ur maður um horð í togarani Skúla Magnússon, þar sem hani lá við togarahryggjuna, þeirra er inda að sækja fatnað fyrir kunn ingja sinn, búsettan á Akranesi Um leið notaði maðurinn tækifær ið og sprengdi upp tvær læstæ töskur og greip úr þeim sitt a hverju af fatnaði annarra skip veria. Maðurinn ók síðan brot með fatnaðinn í leigúbífreið. Bií reiðarstjórinn skiiaði fiíkunum ti lögreslunnar, en maðurinn brá sé upp á Akranes, sennilega til fund ar við kunningjann. Alúðar þakklr fyrir auðsýnda samúð og hluttekningu við frá- fall og jarðarför míns ástkæra eiginmanns Skúla Hermannssonar. Guðs blessun fylgi ykkur ölfum. Fyrir mfna hönd og annarra vandamanna. Helga Pálsdóftlr. Ölium þeim fjölmörgu, nær og fjær, er aðstoðuðu og sýndu okkur vinsemd og hlýhug við andlát og iarðarför. Jóhanns AAagmísar Helgasonar flytjum við hugheilar þakklr. ■— Guð blessi ykkur öil. Kristln Jóhannsdóttir. Helgi Tryggvason. María Helgadóttir. Lenharður Helgason. Tryggvi Helgason. Helga Helgadóttir. Sigþrúður Heigadóttlr. Marteinn Sigurðsson. Kristján Jónsson.

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.