Tíminn - 18.02.1959, Blaðsíða 6

6
T í iVI I N N, miðvikudag'inn 18. febrúar 1959.
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Ritstjóri: Þórarinn Þórarinsson.
Skrifstofur 'í Edduhúsinu við Lindargötu
Símar: 18 300, 18 301, 18 302, 18 303, 18 304.
(skrifstofur, ritstjórnin og blaðamenn)
Augiýsingasími 19 523. - Afgreiðslan 12323
Prentsm. Edda hf. Sími eftir kl. 18: 13948
Enn krefst
Oftlega heyrist því haldið
fram, að miklir hamingju-
menn megum við íslendingar
heita, að hafa sloppið við að
taka 'beinan þátt í hernaðar-
átökum heimsbyggðarinnar
undanfarna áratugi. Og víst
er það mikil gæfa hverri þjóð
að þurfa ekki að senda syni
sína á blóövöll brjálæðis-
kenndra bræðravíga, af mis
skilinni þjónustusemi við
hugsjónir, sem sjaldnast eru
skóbótarvirði. Og þótt að vísu
hafi ófáir íslendingar, miðað
við mannfæð þjóðarinnar,
fallið í vaiinn í síðustu heims
styrjöld, fyrir morðtólum
hinna svonefndu menningar- •
þjóða, þá var hin hinzta för
þeirra þrátt fyrir allt, gerð
til iiðveizlu við lífið en ekki
dauðann.
Þannig er því einmitt far-
ið með styrjaldarþátttöku
okkar íslendinga. Því víst hef
ur íslenzka þjóðin átt og mun
eiga í striði, linnulausri bar-
áttu fyrir lífsafkomu sinni í
þessu harðbýla en blessaða
iandi norðurhjarans. Og sú
barátta er hörð og æði mann
frek á stundum. Ægir kon-
tingur getur verið veitull þeg
ar því er að skipta en hann
Rrefst þá líka gjaldsins og
er þá ekki alltaf smátækur.
Undanfarna sólarhringa
hefur íslenzka þjóðin öll beð
iö í ofvæni. Fyrir nokkru létu
togarar úr höfn og héldu til
fjarlægra fiskimiða. Ham-
fara veður reið yfir, ýmsum
hlekktist á og einn kom ekki
aftur, Júlí frá Hafnarfirði:
Þrátt fyrir umfangsmikla og
ýtarlega leit hefur ekkert til
hans spurzt og mun nú full-
víst talið, að hann sé ekki
lengur ofansjávar. Þrjátíu
menn í blóma lífsins hafa nú
gist hina votu gröf. Það er
Ægir fórna
ægileg blóðtaka. Og enda þótt
við vitum, að það líf, sem
eitt sinn hefur kvatt dyra
hljóti líka að hverfa, þá
standa menn gjörsamlega
höggdofa gagnvart svona
geigvænlegum reiðarslöðum.
Sagt er að maður komi í
manns stað og má með nckkr
um sanni segja að svo sé, en
þó verður fráfall ungs manns
aldrei að fullu bætt. Það
finnum við öll full vel, sem
álengdar stöndum, hvað þá
hinir mörgu, sem misst hafa
náinn ástvin sumir kannski
þann sem þeim var kærastur
í mannheimi.
Ef til vill kann það -að
þykja lítil huggun meðan
harmurinn nístir sárast en
þó er þaö brátt fyrir allt ekki
sama fyrir hvað lífið er látið.
Sjómennirnir okkar eru í
stöðugri lífshættu og engir
vita það betur en þeir sjálf-
ir. Allt um það hika þeir þó
aldrei við að leggja á „höfin
blá og breið“ til þess að
draga björg í sameiginlegt
bú þjóðarinnar svo hún fái
betur en áður tryggt lífsaf-
komu sina og framtíð. Slík-
um mönnum er vissulega
gott að lifa — en einnig að
deyja. Enginn veit við upp-
haf ferðar hvenær siðasta
sigling er hafin. Og nú hafa
skipverjarnir á Júlí lokið
sinni hinztu för. Þeir féllu,
eins og svo átakanlega marg-
ir starfsbræður þeirra fyrr og
siðar, 1 fri'ðsamlegu stríöi fyr
ir samlanda sína og ættmold.
Þjóðin öll drjúpir höfði í
hljóðri sorg. Og hún kveður
þessa syni sína síðustu kveðju
með stolti, virðingu og þökk.
Tíminn vottar aðstandend
um hinna látnu dýpstu sam-
úð sína.
Landgræðsla
Steingrímur Steinþórsson
hefur lagt fram á Alþingi
frumvarp til laga um heft-
ingu sandfoks og græðslu
lands. Hér er um gagnmerkt
niál að ræða, sem ástæða er
fyrir alþjóð að gefa gaum.
ísland hefur um aldaraðir
verið að blása upp. „Þar sem
aö áöur akrar huldu völl, ólg
andi Þverá veltur yfir
sanda.“ En það er víðar en
í Fljótshlíðinni sem Þverárn
ar í ýmsum myndum hafa
sorfið að gróðurlendi íslands
á umliðnum öldum. Óhemju
landflæmi, sem áður voru
grasi vafin eru nú örfoka með
öllu, aðeins gróðurlaus, lif-
vana sandauðn.
Fyrir aðeins rúmum 50 ár
utn var fyrst skipulega hafizt
handa gegn uppblæstrinum.
Var það með sandgræðslulög
unum frá 1907. Þá fyrst var
farið að veita fé úr ríkissjóði
til sandgræðslustarfseminn-
ar. fímátt var bó skammtað í
fyrstu, einar 2000 kr. Mestu
skipti þó, að starfið var haf-e
ið. Og síðan hefur það ekki
slitnað en aukizt með árun-
um samhliða hækkuðum fjár
veitingum. Eru nú í eign sand
græðslunnar 50 girt sand-
græðslusvæði víðsvegar um
land, samtals rúmlega 100
þús. ha. að flatarmáli. Þess
utan eru sandgræðslulönd,
sem einstaklingar ráða yfir
nokkuð á 5. þús. ha.
Tilraun hefur verið gerð til
þess að áætla stærð þess
lands, sem til álita komi að
græða upp. Samkvæmt þeirri
áætlun eru „sandar og melar
auðveldir til græðslu‘“ sam-
tals 3788 ferkm. og „aðrar
auðnir lægra en 400 m. yfir
sjávarmál“ samt. 3554 ferkm.
Þótt e. t. v. sé varlegt að
taka þessar tölur alveg ná-
kvæmlega þá sést þó hversu
feiknanlegt verkefni er hér
fyrir hendi þegar þess er
gætt, að öll tún á landinu
eru samt aðeins um 600 fer-
km.
Frumv. Steingríms Stein-
þórssonar er ætlað að leggja
grundvöll að nýrri og stór-
felidari sókn en áður í þessari
landvarnarbaráttu. Því eins
og flutningsmaður sagði rétti
ERLENT YFIRLIT:
Veröur kona næsti forseti Kína ?
Kínverskir kommúnistar hafa- ekki annaö betra forsetaefni en frú Sun Yat-Sen
ALL MIKLAR getgálur eru nú
•um það að Sung Ching-ling, ekkja
Sun Yal-Sen, verði forseti Kína,
þegar Mao Tse-Tung lætur af því
starfi. Sumir geta þess jafnframt
til, að hún eigi að laka við þessu ■
embætti til þcss að frekar geti
komizt á samkomulag milli stjórn
ar Kina og úllagastjórnarinnar á
Formósu, en þær Sung Ching-ling
og Mai-ling, kona Chiang Kai
Sheks, eru systur. Sá orðrómur
er alltaf nokkur, að kínverskir
kommúnistar hugsi sér meö tíð
og tíma að ná toeinum samningum
við útlagana á ’Formósu. Slíkt er
þó vart talið líklegt meðan Chiang
Kai Sheks nýtur við.
Frú Sun Yat-Sen, eins og hún
er venjulega kölluð, verður sjötug
á þessu ári, en heldur þó fullu
starfsfjöri. Faðir hennar var prent
smiðjustjóri, sem hafði tekið
kristna trú og hafði það fvrir aðal
starf að gefa biblíuna út á kín-
versku. Hann átli þrjár dætur og
einn son. T. V. Soong, sem um
langt skeið var forsætisráðherra
i Kína eftir að Chiang Kai Shek
varð forseti. Elsta systirin, Ai-
ling giftist dr. Kung, sem lengi
var fjármálaráðherra í Kina. Hún
hafði verið einkaritari Sun Yat-
Sen, en lét af því starfi, þegar
hún giftist. Ching-ling, sem var
næstelst syslranna, var þá nýkom
in heim eftir að hafa stundað
háskólanám í Bandaríkjunum og
tók hún við einkaritarastarfinu
hjá Sun Yat-Sen af systur sinni.
Þetta leiddi svo til þess, að þau
felldu hugi saman. Sá galli var
hins vegar á, að Sun Yat-Sen var
giftur fyrir og þólti það þá mjög
ósi'ðsamt að giftast fráskildu.n
manni. Ching-ling lét það þó ekki
aftra sér, þótt það kostaði ’hana
ósátt vi'ð fjölskyldu liennar.
MEÐ Sun Yat-Sen lifði Ching-
iing bæði sætt og súrt. Hjá honum
valt á ýmsu. Hann er yfirleitt tal-
inn stofnandi hins nýja Kína. —
Hann var byltingarmaðurinn, sem
steypti keisarastjórninni, og varð
eftir það fyrsti forseti Kína. Sú
barátta kostaði hann miklar fórn
ir og erfiðleika. Það var því ekki
auðvelt hlutvcrk að vera kona
háns. Ching-iimg hlaut mikið lof
fyrir, hve mikla umhyggju og fórn
fýsi hún sýndi manni sínum.
SUN-YAT-SEN
mín er fvrst og fremst sú, er haft
eftir henni, að ég vil fylla svanga
maga. Kommúnistum hefir hún
fylgt vegna þess, að hún hefur
talið þá fullnægja bezt þessu mark
miði. Annars hefir hún fvrst og
fremst látið alls konar mannúðar
mái til sín taka. Fyrir styrjöldina
vann hún að bví með miklum dugn
aði að koma upp skólum og barna
heimilum. Hún lét lítið á sér bera,
en varð þó mikið ágengt. Henni
virtist bezt falia að vinna í kyrr-
þey. Hún er sögð dullynd, en blíð
lynd, en þó stefnuföst vel. Hún
virðist um flest ólík systrum sín-
um, sem báðar eru vel gefnar eins
og hún, en hafa haft gaman af
að láta á sér bera.
EFTIR að Japanir réðust inn í
Kína, sættist frú Sun Yat-Sen við
fjölskyldu sína og kom nokkuð
fram opinberlega, einkum í sam-
bandi við fjársafnanir til mann-
úðarmáia. Þær systur komu þá
oft fram saman í útvarpi og reynd-
ist frú Sun Yat-Sen þeirra áhrifa
mest á því sviði.
Þegar kom svo til átaka milli
Chiang Kai Sheks og kommúnist
ana eftir heimsstyrjöldina, stóð
írú Sun Yat-Sen með þeim síðar-
nefndu. Hún kvað stjórn '..nágs
síns svo spillta, að toetra væri
fyrir KLna. að kommúnistar sigr-
uðu. Fyrir bragðið hefur hún verið
og er í miklum metum hjá kín-
verskum kommúnistum. Hún hef-
ur samt ekki notað þá aðstöðu til
þess að láta á sér bera. Hins veg-
ar hefur hún haldið áfram að
vinna að níargháttuðum menning-
ar- og manmiðarmálum. Hún seg-
ist vera hinum forna spámanni
Kínverja, Konfusíusi, ósammála
um flest, nema eitt: Svangur magi
og háleitar hugsjónir geta ekki
i'arið saman.
Það væri áreiðanlega mjög
klókt af kínverskum kommúnist-
um, ef þeir gerðu frú Sun Yat-
Sen að forseta. Hún nýtur mikilla
vinsælda í Kína. Út á við er hún
vafalítið bezti fulitrúinn, sem þeir
eiga nú völ á. Kommúnistar þurfa
hins vegar ekki að óttast, að hún
itefli yfirráðum þeirra í neina
hættu, því að forsetaembættið er
valdalítið. Þ. Þ.
Fljótlega eftir fráfall Sun Yat-
Sen 1925, skildu leiðir Ching-ling
og fjölskyldu hennar. Hún taldi
Chiang Kai Shek og fylgismenn
hans svíkja þær hugsjónir, sem
maður hennar hafði barizt fyrir.
í staðinn fyrir að vinna fyrir al-
þýðuna, ynni Chiang Kai Shek
fyrst og fremst fyrir fjárbralls-
menn. í skjóli hans dafnaði hvers
konar fjárdráttur og mútur. —
Chiang Kai Shek lókst furðu lengi
að leyna þessu fyrir útlendingum
og þeir fengu því alranga hug-
mynd um stjórn hans. R.eynslan
sýndi hins vegar bezt, að frú Sun
Yat-Sen hafði haft rétt fyrir sér,
því að stjórn Chiamg Kai Shek
reyndist máttlaus og fylgisvana
strax þegar reyndi á ihana í átök-
unum innanlands. Hann hafði glat
að trú þjóðar, sem eitt sinn hafði
bundið miklar vonir við hann.
EFTIR að leiðir frú Sun Yat-
Sen og Chiang Kai Sheks skildu,
hélt hún sig mest með kommúnist
um og fór oft til Moskvu. Aldrei
hefur hún þó viljað viðurkenna
að hún væri kommúnisti. Stefna
lega í framsöguræðu sinni
fyrir málinu á Alþingi þá
er „landgræðslan eitt .brýn
asta hagsmunamál þjóðar-
allrar og nú vitum við, að
unnt er að koma í veg fyrir
frekari uppblástur og að
græða það, sem i auðn er
farið. Tækni er fyrir hendi
og fjármagn veröur að fást.“
HvaS verður fli
búnaðarvélum í
Nú eru bændur í óða önn að
gera upp við sig hvaða verkfæri
og dráttarvélar þeir ætla að
panta og kaupa í vor. Undan-
farin ár hefir tekist að útvsga
gjaldeyri til kaupa á öllum
þeim hjóladráttarvélum, sem
bændur hafa pantað. Að vísu
hefir þess verið krafist af bönk
unum, sem selja gjaldeyri að
bændur greiddu við pöntun á-
ætlað útsöluverð þeirra drátt-
arvélar, sem þeir aetla að
kaupa.
Um verkfæri bæði til jarð-
yrkju og heyskapar hafa allt
aðrar reglur gilt að undan-
förnu. Jarðyrkjuverkfærin eru
á svokölluðum frilista þ. e. a. s.
að bankarnir ákveða hvað mik-
ið fæst að kaupa aí þeim hverju
sinni. Heyvinnuvélarnar ' eru
aflur á mó'ti háðar innflutn-
ings- og gjaldeyrisleyfum og
ræður því . Innflutningsskrif-
stofan mestu um það, hvað
mikið af þeim kemur til lands-
ins hverju sinni.
Sá sem þessar línur skrifar á
tvær heyvinnuvélar í pöntun
hjá innflutningsfyrirtæki í
Reykjavík, en útilokað er að
fá vitneskju um það nú, hvort
þessar vélar fást afgreiddar í
vor eða ekki, og er sama sag-
an, að það stendur á nauðsyn-
legum leyfum.
att inn af land-
vor?
Mig og marga bændur lang
ar til að fá svör við eftirtöld-
um spurningum frá iandbúnað-
arráðherra hið allra fyrsta. —
Treysti ég að blað yðar herra
ritstjóri, láti ráðherra með
ánægju í té rúm í blaðinu til
að svara.
Spurningarnar eru:
Hve verða margar hjóladrátt-
arvélar ’fiuttar inn nú í vor?
Hvað verður mikið flutt inn
af heyvinnutækjum, jarðræktar
tækjum og mjaltavélum?
Hvenær verður gengið frá
því, að þeir sem innflutning
annast á þessum tækjum fái
nauðsynlegan gjaldeyri til kaup
anna?
Ef erfitt er að gefa upp tölu
tækjanna, sem leyfa á að
kaupa í vor, þá er nægjaniegt
að gefa upp krónutölu fyrir
hvern flokk véla.
Vænti ég þess að ráðherra
svari eða láti svara þessari
fyrirspurn. Bændur eiga fullan
rétt á að fá vitneskju um það
nú, hvort vélar þær, sem þeir
hafa pantað koma til með að
fást afgreiddar í vor og þá hve-
nær afgreiðsla get'ur farið
fram, en um það geta umboðin
nokkuð sagt þegar gjaldeyrir
til kaupanna hefir verið tryggð-
ur.
J. M.