Tíminn - 09.07.1959, Blaðsíða 6

6
T í I\I I N N, fimiutudaginn 9. júlí 1959.
ðlw§gi»-
FRAMSÓKNAKPM»KKUItlHe
Ritstjóri: Þðr*rinn Þórutsmx.
Skrifstoíur 1 Edduhúsinu flS Uadcrfitt
Símar: 18 300, 18 301, 18 SOX, USU, 11SM.
(skrifstofur, rltstjómln og M*8uu«ui>
Auglýsingasíml 19523. - AífroíScUji 12228
Prentsm. Edd* hf. Síml oftir kf. 11: 1S2&S
*
Urskurður kjósenda um höfuð-
andstæðing íhaldsins
ÞJÓÐVILJINN veltir
þeirri spurningu fyrir sér í
ritstjórnargrein í gær, hvort
„Framsókn sé treystandi til
þess að verða höfuðandstæð
ingur íhaldsins“, eins og það
er orðað. Varla þarf að því
að spyrja, hver niðurstaða
Þjóðviljans er af þessum hug
leiðingum. Hún er að sjálf-
sögðu sú, að fráleitt sé að
fela Framsóknarflokknum
það hlutverk. En sú fullyrð-
ing er vægast sagt studd hald
litlum rökum. Þjóðv. segir um
úrslit kosninganna: „Önnur
höfuðástœðan (önnur en
kjördœmamálið) til fylgis-
aukningar Framsóknar, þeirr
ar, sem ekki er bein inn-
heimta frá Alþýðuflokknum
síðan 1956, virðist vera sú,
að Framsókn hafi tekizt að
uppskera ein ávöxtinn af vin
sœldum vinstri stjórnarinn-
ar“.'
Þetta má heita nokkurn
veginn rétt ályktun hjá Þjóð
viljanum. Það er enginn vafi
á því, að framkoma Fram-
sóknarflokksins í vinstri
stjórninni átti verulegan
þátt í kosningasigri flokks-
ins nú, og þær eru jafn-
framt dómur yfir þeim flokk
um, flokksbrotum og mönn
um, sem unnu gegn henni
og ollu falli hennar.
Sjálfstæðisflokkurinn gekk
til kosninga undir kjörorð-
inu: Aldrei aftur vinstri
stjórn. Úrslit kosninganna
sýndu, að þetta voru ekki
sigúrvænleg kjörorð, og kjós
endur voru á öðru máli, því
að íhaldið fékk engan byr.
Alþýðuflokkurinn og Alþýðu
bandalagið töpuðu miklu.
Hvers vegna? Þeir nutu í
engu vinsælda vinstri stjórn
arinnar, enda varla eðlilegt,
því að hvorugur þessara
flokka hafði veriö heill í
stjórnarsamstarfinu. Annars
vegar höfðu Moskvu-komm-
únistar undir stjórn Einars
Olgeirssonar unnið gegn
henni leynt og Ijóst, beittu
sér meira að segja opinber-
lega gegn aðalmálum henn-
ar á Alþingi. Hins vegar unnu
hægri kratar í Alþýðuflokkn
um henni allt það ógagn,
sem þeir máttu, einkum með
þvi að taka höndum saman
við íhaldið í verkalýðsfélög-
unum og ganga með þeim
fram fyrir skjöldu í þeirri
kaupkröfupólitík, sem íhald-
ið rak og fræg varð. Þessi
niðurrifsöfl innan þeirra
flokka ,sem í orði kveðnu
stóðu að vinstri stjórninni,
urðu henni að falli. Fram-
sóknarflokkurinn Var hins
vegar eini stjórnarflokkur-
inn, sem stóð heill og óskipt
ur að stjórnarsamstarfinu
frá upphafi til enda. Hann
jók fylgi sitt einn allra
flokka í þessum kosningum,
meira að segja í ríkari mæli
en dæmi eru um í íslenzkri
stjórnmálasögu um langan
tima.
ÚRSLIT kosninganna,
þegar áhrifum k|jördæma-
málsins er sleppt, sýna gerla,
að kjósendur skildu fullkom-
lega, hvað hér hafði gerzt.
Kjósendur landsins neituðu
að verða við tilmælum Sjálf
stæðisflokksins um að lýsa
andúð á vinstri stjórninni
með því að efla hann, og
þeir kjósendur, sem mátu
vinstri stjórnina að verö-
leikum, hegndu Alþýðubanda
laginu og Alþýðuflokknum
fyrir undanbrögð og niður-
rifsstarfið í stjórnarsamvinn
unni en fylktu sér um Fram
sóknarflokkinn, sem einn
hafði staðið heill í stjórnar-
samstarfinu, svo að hann
„uppsker einn ávöxtinn af
vinsældum vinstri stjórnar-
innar“, eins og Þjóöviljinn
segir, og ekkert var eölilegra.
Og með þessum%staöreynd
um, sem kommúnístar viður
kenna sjálfir, er raunar full-
svarað þeirri spui-ningu Þjóð
viljans, hvort „Framsókn sé
treystandi til að verða höfuð
andstæðingur íhaldsins". —
Staðreyndin er sú, að í sam
starfinu um vinstri stjórn-
ina reyndist Framsóknar-
flokkurinn einn heill og ó-
skiptur andstæðingur íhalds
ins, Vinstra samstarfið í
landinu beið hnekki fyrir
sundrungarstarf og íhalds-
þjónustu kommúnista og
íhaldskrata, og kjósendurnir
skildu að vinstra samstarf
yrði ekki eflt að nýju með því
að styrkja þá flokka, sem
þessi öfl ráða nú, heldur með
því einu að efla þann flokk,
sem einn var heill í íhalds-
andstöðunni og gera hann
óumdeilanlega að höfuðvígi
vinstri manna í landinu og
aðalandstöðuflokk íhaldsins.
Þjóðv. verður að viðurkenna,
að kjósendur í landinu drógu
þá ályktun af aðild Fram-
sóknarflokksins og forystu i
vinstri stjórninni, að rétt-
mætt væri aö láta hann ein-
an „uppskera ávöxtmn af
vinsældum vinstri stjórnar-
innar“ svo að notuö séu enn
viðurkenningarorð Þjóðvilj-
ans.
MEÐ HINNI miklu fylgis
aukningu Framsóknarflokks
hafa vinstri kjósendur í land
ins, einkum í þéttbýlinu,
inu falið flokknum þetta
hlutverk svo augljóslega, að
ekki einu sinni Þjóðviljinn
getur um það efast. Og þótt
hann reyni að véfengja úr-
skurðinn er það haldlaust
pár í sand, því kjósendurnir
hafa svarað spurningu hans
skýrt og skorinort. Þeir hafa
gert Framsóknarflokkinn að
höfuðandstæðingi íhaldsins,
og hann mun kappkosta aö
reynast því hlutverki trúr á
sama hátt og hann stóð heill
að samstarfinu 1 vinstri
stjórninni.
Kvikmyndað á eldfjalli, í eyðimörk
og í hellum djúpt í jörðu niðri
Eins og áður hefur verið
sagt frá hér í blaðinu er hinn
góðkunni íþróttamaður Pét-
ur Rögnvaldsson nú orðinn
kvikmyndaleikari í Holly-
wood. Leikur hann allmikið
hlutverk í kvikmynd, sem
20th Century Fox er að gera
eftir sögu Jules Verne,
Leyndardómar Snæfellsjök-
uls. Meðal samleikara hans í
myndinni eru Pat Boone,
Arlene Dahl og James
Mason.
Eins' og mörgum mun kunmugt
segir sagan frá ferðalagi djúpt
niður í iður jarðar. Leiðangurinn
fer iniður í gig Snæf'cl'lsjökuls, —
og kemur loks upp úr kafinu aftur
í eldgosi á einmi eyju í Miðjarðar-
'liafi. Höfuðpaur leiðangursins er
prófessor og vísindaimaður, en með
í förinini er einnig íslenzkur leið-
sögumaður, Hans, og leikur Pétur
Rögnvaldsson það hlutverk.
Hellar, eyðimörk,
eldfjall, hraun
LauSt eftir miðjain júní var
kvikmyndatakam í þjóðgarðinum
við Carlstad Oaverns í Nýju Mexí-
kó. Þar eru miklir neðanjarðarhell-
ar og var kvikmyndað þar í all't að
250 metra dýpi, og mun ekki af
veita, ef iður jarð'ar eiga að hljóta
hæfilega lýsingu í myndinni. Unnið
var að tökunni frá 6 á kvöldin til
6 að morgni', með því að garðurinn
er opinn almeniningi á dagiinn. Pét-
ur Rögnvaldsson — hanin hefur
reyndar breytt nafni sínu að hætti
leikara og heitir nú Peter Ronson
— segir í bréfi heim nýlega að
starfið hafi gengið mjög vel og
jafnvel framar vonum. Þegar er
búið að framkalla fyrstu iriyndira-
ar og eru þær mjög góðar, segir
hanh. Bréf hans er slkrifað 28. júní
síðasti. og var þá myndatökunni
við Carlsbad nýlokið, en þá um
daginn hafði verið kvikmyndað í
steikjandi hita á eyðimörku þar í
Nýju Mexikó. Þar eru bæði eldfjall
og hraun, — en sennilega er Snœ-
fellsjökull úr sögunni.
Enginn asi á neinum
Upprunalega var fyrirhugað að
Pétur Rögnvaldsson vi^ kvikmyndatöku í
Nýju Mexíkó í hópi heimskunnra leikara
Clifton Webb léki lilutverk pró-
fessorsins, en har.in forfall'aðist og
fók þá James Mason við •hlutverk-
inu. Segir Pótur í bréfi sínu. að
enginn efi sé á að hainn muni gera
'því hin beztu skúl, þóitt það hefði
að vísu hæft Webh betur. Eins og
'að líkum lætur fylgjast biaðamenn
víðs vegar að úr Ba'ndarik^unum
rækilega með aðförunum við kvik
myndatökuna. Hafa bliaðamenn og
'ljósmynidariar frá biöðum eins og
Los Angeles Times og tímaritum
á við Life fylgzt með flokknum, og
skipía 'þeir tugum. Til gamains
skulú hér birtar nokkr'ar glefsur
úr grein, sem birtisit í bl'aði, er
kaliast Carlsbad •Current-Argus,
þegar myndataikan stóð þar í þjóð-
garðinum.
í upphafi segir frá etarfiinu í
þjóðgarðinum, þar hafi verið unín1-
ið í sex lamgar nætur djúp.t u.ndir
yfárborði jarðar, og séu aðfarirn-
ar næsta ó-lkilj'anlegar utangátta-
manni. Rafmagnis'línur liggja um
•allar trissur, skært Ijós fellur á
sviðið og nokkrir meinn sýn-ast að
starfi kringum kvikmyndavélina ..
Enginín fflsi virðist á neinu'm,
hvorki le'i'kurum, leikstjóra eða
tæfcnimönruum, ailit gengur gre-itt
og s'kiþulega. Þau 'atniði, sem mað-
ur sér undan og oían af eru brota*-
brot úr sögu, sem fyrst verður
heild, þegar lökið er klippingu og
frágang'i myndarinnar.
Starring: Boone, Mason,
Dahl, Ronson
„Góða fólkið“ í myndinni er
leikið af Pat Boone, James Mason,
Arlene Dahl og Pétri Rögnvaids-
syni ásiamit öndinni Geirþrúði (sem
•r.eyndar er ekki stafur um í bók-
inmii frekar en fieira í myndimni).
Þeitta lið er á flótta undan ofsókn-
armönnunum Alex Scourby og Ro-
bert Adler. Við mynidaitökuma hef-
ur 'góða fólkið hálftím'a forskot, í
mymdimmL verða þófarnir rétit á
hælunmm á því.
Arleine Dahl er þægileg og sam-
vinnuþýð og vimnuæ vel með sam-
leikurum sínuim, þótt starfið sé
henmi erfiðara em karlmönmum í
hópmum. Húrni ber 20 punda far-
Eingur, sem virðist verða þyngri
með hverju nýju atriði.
Bone, sem virðist miklu yngri
en hamn er, er vingjarnlegur I við-
rnóti. Hann virðist óþreytamdi og
r.aul'ar iðulega fyrir munni sér þar
sem harnn er á ferðinni fram og
afitiur.
Það er næstum ómögulegt að
hafa heindur í hár-i Masoms.
Vin'aiegasti maðu'rinn í hópn.um
er Scourby. En þegar komið er á
hann yfirskegg og andlitið hæfi-
lega grett, er hann orðimm hinn
iliúðLegiasti þorpari.
Rognvaoldsson (stafsetning
'greinlarhöfundar), sem brevtit hef-
■ur mafinii sínu í Romson. hefur ekki
dvaliið liamgdvölum frama.n við kvik
mymdiavélarnar og virðist þreifa
fyrir sór í hlutverkimu. Hanm er
eininig mjög vingjaralegur talar
fimm tumgumál o'g er þjóðhetja í
heimalamdi sínu, ísl'andi.
Adier ver einnig miklum tíma
‘tiil að kynmast hiutverki sínu.
Iía.nn hefur góða kímmigáfu, en er
mikið einn út af fyrir sig.
Og 'sleppir þar með greiin Carls-
bad bliaðsims.
Kvikmynd um kvikmyndina
Enm segir Pétur Rögnvaldisison í
bréfi sínu. að harnm hafi tekið mik-
inm fjöida af ljósmyndum í kvik-
mymldialleiðangfinum, og sömuleiðis
tekur hamm kvikmynd í litum af
sitarfinu og ferðinmii'. Mum áform
hains að gera sjálfur stutta mynd
um leiðangurinn og kvikmymdatök
una, 30—45 mímitna' lamiga. Þessa
inynd síma mun hanm ef til vill
sýna hór á landi, jafnvel áður en
myndin um leyndardóma Snæfells-
jökute kemur á markað. Kvik-
myndatökunni á að Ijúka í septém
ber, og á myndim s'íðlam að koma á
jólam.arkað. Ekkr er þó vitað hve-
mær hún mun berast h'mgað til
la'nids, en eflaust mum ýmsum lönd
um Peter Ronsons leika hugur á
að sjá hina nýju kvikmymdaStjörmu
á tjaldinu.
Frá kvikmyndatökunn! í þjóSgarðinum viS Carlsbad Caverns. James Mason (til hægri) fer í fararbroddi, en eftir
Fylgja Pétur Rögnvaldsson, Pat Boone og Arlene Dahl. Pétur heldur á öndlnni GeirþrúSi.