Tíminn - 11.10.1959, Blaðsíða 8

8
TÍMINN, sunmidaginn 11. október 195!V
75 ára: Elanore Roosevelt
í dag 1). október verður Ele-
anor Rosevelt, ekkja fyrrverandi
'forseta Bandaríkjanna, Franklins
D. Roosevelts, 75 ára. Fyrir nokkr
um árum spáði hún því, að hún
mundi hafa látið af opinberum
störfum, eða „gagnlegum störf-
um“ eins og hún sjálf komst að
orði, er hún væri 75 ára. Svo virð
ist rsem spádómur hennar muni
ekki rætast, því að lífsgleði
hennar og slarfsþrek og löngun
til að þjóna málstað mannkyns-
ins og friðarins hefur ekki þorr-
ið 'með árunum,' þótt þau hafi
gert hár hennar hvítt og markað
spor í andlit hennar og svip.
Eleanor Roosevelt er aðlaðandi
og vingjamleg í framkomu, og
viljaþrek og þrótt hefur hún á
við krossfarana fyrr á öldum.
Hún hefur barizt fyrir velferð
mannkynsins og lýðræði og friði
í heiminum af slíkum krafti, ag
ævintýralegt má heita. Á sinni
löngu ævi hefur hún gegnt marg-
víslegum störfum; hún hefur
verið kennari, rithöfundur, rit-
stjóri og fyrirlesari, og auk þess
hefur hún unniö að félagsmálum
og stjórnmálum. Þegar eiginmað
lir hennar lamaðist af völdum
mænuveiki, varð hún „augu hans,
eyru og fotleggir," og gegndi
þannig sérstæðu hlutverki sem
eiginkona í öllu opinberu lífi
hans. Um þetta ómetanlega starf
hefur hún sagt eftirfarandi:
„Þeta var ekki annað en það,
sem ég gat gert til að gera eigin
manni mínum og börnum lífið
bærilegt. En hvað sjálfa mig og
sögu mannkynsins snertir þá er
þetta hið eina í lífinu, sem ég
hef gert, og skiptir nokkru veru-
legu máli.“ Það var ekki fyrr en
eftir dauga forsetans árið 1945,
að fyrrverandi forsetafrú Banda-
ríkjanna kom fram á sjónarsviö
ið „sem sögufræg persóna, er
bæði varð metin sem einstakling
ur og lífsförunautur eiginmanns
síns,“ eins og þekktur rithöfund-
ur komst að orði.
Þegar Harry S. Truman var for-
seti, skipaði hann frú Roosevelt
í fyrstu bandarísku sendinefnd-
ina til Sameinuðu þjóðanna.
Þessu starfi gegndi hún til árs-
ins 1953, og fyrstu sex árin var
hún forseti mannréttindanefnd-
arinnar.
Þetta starf og þann þátt, sem
hún átti í að undirbúa og semja
malnnrétindayfirlýsingu alhéims
ins, hefur hún sjálf nefnt „fyrsta
stóra verkefnið,“ er henni hafi
verið fengið í hendur.
Um nokkurt skeið hefur nún
unnið sem sjálfboðaliði í félagi
Sameinuðu þjóðanna í Bandaríkj
unum og ferðast víða á vegum
þess í þeim tilgangi að auka skiln-
ing manna á starfsemi og hlut-
verki þessarar alþjóðastofnun-
ar, sem hún nefnir „stærstu von
mannkynsins.“ Hún er enn eft-
irsóttur fyrirlesari í Bandaríkj-
unum og víðar og á sæti í stjórn
fjölda félaga, er starfa að mann-
úðar-, félags og stjórnmálum,
Hún skrifar reglulega í ýmsis
dagblöð og tímarit og hefur ný-
lokið við að semja þriðja bindi
sjálfsævisögu sinnar. Auk þessa
hefur hún skrifað margar bækur,
en einna þekktust er ferðasaga
hennar frá Indlandi: „India and
tbe Awakening East.“
Fáir hafa ferðast jafnvíða um
heim og frú Reesevelt, bæði á
vegum þeirra blaða, er hún skrif-
ar fyrir og á vegum félags Sam-
einuðu þjóðanna. Framkvæmda
stjóri Sameinuðu þjóðanna, Dag
Hamarskjöld, komst einu smni
þannig að orði um hana: „Mill-
jónir manna um allan heim lita
á frú Roosevelt sem vin sinn.“ j
Hvers virði starf hennar héfur1
verig fyrir þjóðir heimsins, sést;
bezt á þeim fjölda viðurkenn-1
inga, sem hún hefur hlotið heima
og erlendis fyrir störf í þágu
mannúðar, friðar og frelsis og
aukins skilning-s meðal manna.
Hvernig kemst hún yfir að
sinna öllum þessum margvíslegu
verkefnum myndu vera ofviða
hverir manneskju á bezta alclri?
WíísaH 'spiurniwgu svara/r hútn
, sjálf þannig: „Ég get komizt yfir
1 ag gera margt, vegna þess að ég
hef áhuga á starfi' mínu.“ Ein-
. hvcrn tíma útlistaði hún lífsspeki
: sína með þessum orðum: „Maður
verður að taka því, sem að hönd-
um ber, og hið eina, er máli
skiptir, er að maður taki því
með hugrekki og öllu því bezta,
[sem manni er gefið.“
Sjötugur: Ingimundur Gíslason
Fremst á nesinu milli Kol-
grafarfjarðar og Grundarfjarðar, J
hafa frá fornu fari verið tvö j
byggðahverfi, sem í daglegu tali
voru kölluð Eyrarpláss og Vatna- j
búðarpláss. Þau hafa vaxig upp i j
kringu mtvö höfuðbýlin á þessum
slóðum, Hallbjarnareyri og
Vatnabúðir. Þarna stunduðu
menn fyrrum búskap og sjósókn
jöfnum höndum, en þó hlaut. i
sjávarútvegurinn að vera aðal-
bjargræðisvegurinn, þar sem land
rými var af skornum skammti. í
Eyrarplássi eru nú alls fimm býli,
en í Vatnabúðarplássi aðeins tvö.
Svo mjög hefur straumu,. tímans
mætt á hinu síðarnefnda byggð-
arhverfi og hrifið með sér íbú-
ana, að nú eru einungis þrír eftir,
þar sem um tugir manna bjuggu
fyrir fáum áratugum. Á Vatna-
búðum býr Snorri Elísson með
(Framhald á 11. síðu)

Þáttar kirkjurmar
„Fögur sál er ávallt ung“
Einu sinni var íslenzkt skáld,
sem orti lofsöng um haustið.
Hann sá í litum þess meiri fjöl-
breytni o.g fegurð en nokkur
árstíð önnur hafði. Dýrð haust-
kvöldsins birti honum meiri
ljóma en nokkurt annað kvöld,
ilmur deyjandi blóma sameinaði
í vitund hans unað lifs og dauða
í senn.
Svo minnir hann á annað
haust, það tímabil mannsævinn-
ar, sem nefnist elli og segir:
„Elli þú ert. ekki þung
anda Guði kærum,
fögur sál er ávallt ung
undir silfurhærum“.
Þarna snertir skáldið alveg
sama streng og Kristur, þegar
hann talar um hjartahreinleik-
ann og segir: '
„Sælir eru hjartahreinir
því að þeir munu Guð sjá“.
Hjartahreinleikinn er æskan
í sálinni, ilmur. og liladýrð
bernsku og æsku, sem blikur oft
skærast af svip þéss, sem hefur
•sigrað ailar æviráu'nir og unnið
úr þeim göfgi hugans, frið hjart-
ans, öry.ggi viljans.
„Bjartast hreins skín hjarta
úr hálfslokknum augum“.
Allir þrá fegurð og tiginleik
ellinnar og allir ■ geta eignazt
þetta að einhverja léyti, en ekki
fæst svo göfugur eiginleiki sem
eilíf æska er fyrfrhafnarlaust.
Hið fyrsta er auðvitað að varð
veita hjartahreinleikann, það er
að segja ’hæfileika barnsins til
að gleðjast yfir fegurð lifsins,
smámunum hversdagsins, leik
atvikanna, kunna að hlakka til
og — jafnvel kvíða dálíti'ð
stundum, kólna í frosti, klökkna
við yl.
■ Þá verður að gæta sín fyrir
iðjuleysinu. Þsgár kraftarnir
þverra til þeirra viðfangsefna,
sem áður virtust auðveld, þarf
að velja sérönnur við hæfi. Fjöl
breytni í starfshæfni er því
nauðsynleg frá barnsaldri, venja
börnin við sem fiest handtök í
iðni og ástundun. Þá geta þau
sem gamalmenni orðið ham-
ingjusöm við prjónaskap, fönd-
ur og alls konar nytsamar hand
íðir. Iðjuleysið er versti óvinur
ellinnar. Þess vegna geta gamal-
mennahæli, þar sem ekkert er
■sinnt um athafnaþörf gamla
fólksins, orðið því mjög erfiðir
dvalarstaðir, þótt allt sé hins
vegar fyrir það gert.
Lítil heilsa og litlir kraftar
nýtast vel við h.æfilega auðveld
viðfangsefni og ahugi, vilji og
afköst skapa ótrúlega un'aðar-
kennd og veifa víssu' um, að
ekki sé manni ofaukið í veröld-
inni.
■Önnur freisting, sem ■ 'eldra
fólk má ekki falla fyrir, er Hirðu
leysi um ytra útlit. Aldrei er
meiri ástæða til að vera hr-einn
o.g vel og virðulega klæddur en
einmilt, þegar aldur og útlit hef
ur veitt hinn mesta virðuleika
æviáranna. Enginn ber íburðar-
mikil og þó látlaus klæði eins:
vel og silfurkrýndar konur og
sköllóttir menn, þar sem ■ewnis-
himinn eýkur þeim mjög 'útliti
speki og lífsreynslu.
■Gamalt fóik má heldur sldreii
draga sig í hlé. Því er hauðsynj
að unigangast svo marga, semi
heilsa þess frekast leyfir. 'Og;
öðrum, einkum hinum yngri, er
sérstakur lærdómur og ’sönn
menntunarleið að umgángast
það, jafnvel þótt ekki væri ann-
að en kynnast málfari og siðum
liðinna tíma o.g hugsjónum og;
lífsskoðun hverfandi kynslóða.
Þannig rótfestist menningin ogi
þjóðheiðurinn bezt.
Störf ö'ðrum til gleði eru;
einnig mikilsverð til að varð-
veita æskuna í sálinni, hrein-
leika 'og barnslund vitundarinn-
ar. Gamia fólkið, sem alltaf er
■að útbúa einhvern gláðning.l
■gjafir og rnuni handa barnabörn'
um og vinum, varðveitir falleg-
ustu bros mannsævinnar, sem
stundum ijóma gegnum gleðitár.
En ekki má ljúka þessum orðj
um um eilífa æsku án þess að
■minnast á þá uppsprettulind,
sem göfgust er allra gömlu fólki
til hamingju, en það er iguð-
rækni og trúarhugð. Sumir geta
alltaf veríð að uppgötva éitt-
hvað nýtt á hverjum dégi.
Kirkjugangan, kvöldbænin, ritn-
ingargreinin, allt getúr orðið
'líkt og opinberun frá augliti
Guðs viðkvæmri sál, sem er
aftur orðin barn, eins og stund-
um er sagt um .gamla fólkið.
Og í sambahdi við guðrækn-
ina vildi ég að siðustu rninna
á þákklátsemina. Hún er sólskin
eilífðarvorsins í vitund ellinnar.
Sá, sem á þakklætið og hlýju.
þess bæði til Guðs og manna, á
vorið og biómailm æskuminn-
inga og ástúðar, fallegt bros og
blíðan sviþ og að síðustu bless-.
un sína yfir áslvini og samferða-.
fólk hið Ijúfa sólskin síungrar
sálar.
„Fagra haust þá fold ég kveð
faðmi vef mig þínum
bleikra laufa láttu beð
að legslað verða mínum“.
Þannig er yndislegt að kvaðja;
í trú á vor eilífðarinnar.
Árelíus Níelsson.
;m

amttmmnmnmmgmm:mmtngminug«mKmu::
Vörugæðin eru fóigin I
þolgóímm verkamanna-
skóm úr nautaleðri
og þeim munuð þér kynnast
með því að kaupa skóna frá út-
fiutningsfyrirtæki voru:
DIE VOLKSEIGENE SCHUHINDUSTRIE DER DEUTSCHEN
DEMOKRATISCHEN REPUBLIK
Útflytjendur: DEUTSCIIER INNEN- UND AUSSENHANDEL
TEXTIL — BERLIN W 8
Dansskéli
Rigmor Hansson
Samkvæmisdanskennsla fyrir
börn, unglinga og fullorSna
— byrjendur — framhald —
hefst á laugardaginn kemur.
Upplýsingar og innritun í
síma 13159, mánudag mið-
vikudag og fimmtudag.
Aðeins þessa þrjá daga. —
Sími 13159.
fiLÍ.áfii... .vrm
Stórt verzlunarfyrirtæki á Vesturlandi vill ráða til
sín yfirman á skrifstofu, fyrir góð laun, nú þegar
eða 1. febr., n. k. Þeir sem áhuga hafa, eru be'ðhir
að leggja nöfn sín á afgreiðslu blaðsins fyrb’ 20.
þ. m. merkt „Framtíð“.
mnnmmttm«m»tmmmmm«mtmm:tmmntmmmm:mmt&mn:«i