Tíminn - 14.02.1960, Síða 5

TfHINN, sannndagtnn 14. febrúar 1960.
5
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Ritstjóri og ábm. Þórarinn Þórannsson.
Sknfstofur 1 Edduhúsinu við Lindargötu
Símar 18 300. 18 301 18 302. 18 303 18305 og
18 306 iskrifst ritstjórnin og blaðamenn).
Auglýsingaslmi 19 523. Afgreiðslan 12 323
Prentsm Edda hf.
Stjórnin og reyfarinn
Ríkisstjórnin er að verða fræg að endemum Síðasta
endemisverk hennar svo vitað sé. er eins konar bókaút-
gáfa.
Fyrir stuttu var skotið inn á borð þingmanna „hvítri
bók“, með skjaldarmerki íslands skanandi á kápu og ber-
andi hið myndarlega nafn: „Viðreisn“ Þar var komin
„gjöf“ frá ríkisstjórninni Brátt varð hljóðbært að gjaf-
mildi stjórnarinnar næði lengra en tii þingmanna. Ekkert
heimili í landinu skyldi fara á mis við rausn ríkisstjórnar-
innar. Og hvað er það svo, sem þetta sérstæða „fræðslu-
rit“ hefur að geyma? Jú, efni þess er hvorki meira né
minna en „rökstuðningur" ríkisstjórnarinnar fyrir þeim
fáránlegu efnahagsráðstöfunum, sem hún hefur á prjón-
unum og leiða af sér gjörbyltingu á íslenzkum þjóðarbú-
skap, byltingu, sem, miðar að því að búa til kreppu, að
breyta góðæri í hallæri fyrir allan almenning í þessu
land. Og „rökstuðningurinn“ fyrir þessu þokkalega á-
formi er að mestu leyti byggður á blekkingum og hrein-
um fölsunum. Útgáfa bókarinnar er þegar af þeirri
ástæðu ósæmilegasti verknaður. En fleira kemur til.
Það hefur sem sé komið í ljós, að í stað þess að kosta
sjálf bókaútgáfu sína, hefur þessi stiörn sparseminnar og
heiðarleikans stungið hendi í ríkiskassann og hirt þaðan
heimildarlaust fé til þess að standa straum af þessari
þokka iðju sinni. Þannig er almenningur látinn mata sjálf-
an sig á ósannindum og blekkingum ríkisstjórnarinnar.
Menn spyrja: Hvað gerist næst? Hvað verður þess langt
að bíða, að stjórnin finni upp á að láta ríkissjóð kosta út-
gáfu málgagna sinna, Mbl. og Alþbl.’ Það tiltæki væri al-
gerlega hliðstætt þeirri reyfaraútgáfu. sem hún hefur nú
hafið fyrir almanna fé Mönnum þykir stundum fara
minna fyrir opinberu siðgæði en æskilegt væri. En á
hverju er von, þegar sjálf ríkisstjórnin leyfir sér slíkar
gripdeildir?
Misheppnuð fullyrðing
Stjórnarflokkarnir eru nú farnir að nota það sem ein
helztu rökin til stuðnings efnahagsmáiafrumvarpi sínu, að
Framsóknarflokkurinn myndi hafa stutt það, ef hann
hefði verið í stjórn
Til þess að afsanna þetta, nægir að benda á eftirfar-
andi: Framsóknarflokkurinn hefur tvivegis áður staðið að
gengislækkun. í hvorugt það skipti, voru lagðar á nýjar
álögur til viðbótar. vextir stórhækkaðir og dregið úr út-
lánum, eða framlög til verklegra framkvæmda stórskert.
Það hefði því verið alveg í ósamræmi við þessa fyrri af-
stöðu Framsóknarmanna ef þeir hefðu fylgt efnahags-
málafrumvarpi ríkisstjórnarinngr.
Framsóknarmenn hafa líka jafnan sýnt, að þeir vildu
komast út úr ógöngum uppbótakerfisins í áföngum. en
ekki með stórfelldri gengislækkun i einum áfanga er
hlýtur að hafa hina háskasamlegustu röskun í för með
sér.
Stjórnarliðinu getur því ekki orðið það til gagns að
ætla að vitna í Framsóknarmenn sér til stuðnings Hins
vegar sýnir þetta, að það telur þjóðina meta álit Fram-
sóknarmanna mikils.
Walter Lippman ritar um alþjóðamál: —•
Hinn virki hlekkur varnanna
Bili'ð milli Bandaríkjaman'na og Rússa getur breikkað þeim fyrri í óhag.
f BANDARÍKJUNUM er
komin upp mikil deila um
varnarmálin. Enginn neitar því,
að ástæðan fyrir þessari deilu
er sú, að Rússar eru nokkrum
árum á undan Bandaríkjunum
í framleiðslu flugskeyta og
könnun himmgeimsins. Rússar
eiga fleiri eldflaugar, stærri og
burðarmeiri. Sú staðreynd, að
þeir hafa sent myndavél með
eldflaug til að ljósmynda bak-
hlið mánans, nægir til þess að
sanna okkur að þeir eru langt
á undan í öllu, sem varðar
smíði flugskeyta.
Deilan í Washrngton stendur
raunverulega um, hvað gera
skuli gagnvart þeirir stað-
reynd, að við erum orðnir á
eftir í vígbúnaðarkapphlaup-
inu. Við þær umræður ber að
hafa margt í huga. í fyrsta lagi
hlýtur það að skipta megin-
máli, hvort forysta Rússa í
smíði flugskeyta þýðir það, að
þeir séu í þann veginn að öðl-
ast algjöra yfirburði á hern-
aðarsviðinu. Með hernaðaryfir-
burðum er átt við árásarmátt
slíkan, að árásaraðilinn þurfi
ekki að óttast alvarlegar afleið-
ingar.
SÁ MÖGULEIKI er fyrir
endi, að Sovétríkin geti innan
tveggja ára öðlazt þessa yfir-
burði, ef Bandaríkin gera ekki
annað en nú er áformað til
skjótra framfara í þessu kapp-
hlaupi. Ef Rússar hafa 150
langdræg og önnur 150 miðl-
ungslangdræg skeyti í stöðvum
sínum, vopnuð og tilbúin til
að fara á loft á hverri stundu,
sem vera skal, gæti slíkur árás-
arher borið varnir Bandaríkj-
anna ofurliði. Eftir slíka árás
yrðu Bandaríkjamenn varnar-
lausir og ættu allt sitt undir
náð og miskunn Rússa.
Þeir, sem bent hafa á þessa
hættu í sambandi við umræður
um vamarmál í Bandaríkjun-
um, hafa jafnframt bent á,
hvern mótleik væri hægt að
gera gegn þessari yfirvofandi
hættu. Þannig hefur Power
hershöfðingi lagt það til í til-
lögum sínum um aukinn víg-
búnað, að hluti af flugflota
hersins sé jafnan hafður á
lofti, svo að ekki sé hægt að
eyðileggja hann með langdræg
um eldflaugum í fyrirvara-
lausri árás.
Slík varúðarráðstöfun flug-
hersins gæti meðan ástandið er ^
uggvænlegt, komið í veg fyrir/
að sagan endurtæki sig írá)
árásinni frægu á Pearl Harbor. ?
Mér skilst, að menn álíti, að (
hvorugur aðilinn vilji hefja/
kjamorkuárásir, nema vera'(
nokkurn veginn viss um það,/
að með þeim sé greitt slíkt rot-/
högg, að ekki verði um endur-)
gjald í sömu mynt að ræða frá/1
hendi þess aðila, sem ráðizt)
er á. )
Frá sjónarmiði landvarna er/
það ekki nauðsýnlegt, þó að/
það sé æskilegt að hafa jafn/
mikið af flugskeytum og árás-/
araðilinn, til þess að koma í/
veg fyrir eyðileggingarárás/
eins og í Pearl Harbor. Sá, sem^
ætlar að ráðast á, getur ekkij,
gert það, nema hann sé nokk-^,
urn veginn viss um að geta
einu eyðilagt um 100 tiltölu-
lega smáar hernaðarbækistöðv-
ar. Flugskeytin eru ekki enn-
búin því öryggi, að þau hæfi;
Walter Lippmann
alltaf í mark og þess vegna
þarf mikinn fjölda skeyta til
að gera eina slíka stórárás.
Þjóð, sem snerist til varnar
slíkri árás, þyrfti ekki á jafn
mörgum flugskeytum að halda.
Þeim yrði ekki beint gegn vand
hittum eldflaugastöðvum óvin-
anna, heldur beint gegn stór-
borgum og iðjuverum, skot-
mörkum, sem auðvelt er að
hitta og þar sem hvert skeyti
gerði mikinn usla. Þeir, sem
vit hafa á, halda því fram, að
áður en Rússar geti náð slíkum
yfirburðum til árása, geti
Bandaríkin aukið svo mátt^sinn
með flugskeytum, sprengjuflug
vélum og kafbátum, að ekki sé
ástæða til að óttast yfirburði
Rússa, enda þótt Bandaríkin
standi höllum fæti í saman-
burði á hernaðarmætti eins og
hann er í dag.
Vegna gagnrýninnar á varn-
armálum í Bandaríkjunum, er
ástæða til að ætla, að gerðar
verði í tíma þær áætlanir, sem
að haldi mega koma.
ÞAÐ SEM veldur mér áhyggj
um, er sú tilhneiging ráða-
manna í Bandaríkjunum, að
halda að öllu sé borgið, ef við
getum farið fram úr Rússum í
smíði flugskeyta árið 1962, eða
þar um bil. Þeir, sem treysta
slíku gera sér ekki grein fyrir
þeirri hættu sem Bandaríkjun-
um er búin.
Sú hætta er ekki eingöngu
fólgin í vígbúnaðarkapphlaup-
inu, heldur einnig því, að þjóð-
arstyrkur Rússa eykst hraðar
en Bandaríkjanna. Mér virðist
sá misskilningur almennur
meðal annars á hæstu stöðum,
að Rússar séu komnir lengra
en við vegna þess að þeir hafi
byrjað nokkrum árum fyrr, og
að nokkrum árum liðnum mun-
um við standa þeim fyllilega
jafnfætis.
Sannleikurinn er sá, og í því
liggur hætta okkar fólgin, að
Sovétríkin hafa með góðum
árangri skipulagt umfangs-
mikla þróun á sviði tækni og
vísinda. Og vegna þess að þeir
hafa allt, sem til þess þarf,
breikkar bilið milli þeirra og
okkar, en styttist ekki. Þeir
hafa ekki aðeins byrjað fyrr,
þeir fara líka hraðar. Það má
vera að á fjárlögum Banda-
ríkjanna fyrir árið 1961 verði
reynt að brúa þetta bil. En
hugsunin að baki fjárlaganna
felur ósigurinn í sér og leiðir
til þess, að Bandarikin verði
annars flokks stórveldi.
ÞETTA ÞÝÐIR ekki, að Sov-
étríkin muni bráðlega eða í
sýnilegri framtíð öðlast algera
hernaðarlega yfirburði. Ég get
vel trúað því, að við munum
geta gert það, sem Power hers-
höfðingi segir að við verðum
að gera, að „þegar því marki
hefur verið náð, að skyndiárás
geti ekki orðið án eftirkasta
fyrir árásaraðilann" sé öruggi
okkar fólgið í því að geta skák-
að með kjarnorku.
En öryggi, þó gott sé, er ekki
fullnægjandi, og við getum
ekki sætt okkur við það hlut-
skipti að vera næstbeztir.
Ef til vill er þetta þó ekki
rétt. Kannske getum við verið
ánægðir. Ef til vill er hægt að
telja okkur trú um það, að með
því skilyrði, að Sovétrfkin
kasti ekki að okkur sprengjum
getum við snúið okkur beint
að þvi að hugsa um okkur
sjálf, um hlut einstaklingsins,
en látum þjóðina og framtíð
hennar lönd og leið. Það er
hægt að svæfa mikilhæfa
menn. Það getur gerzt ef leið-
togar fólksins segja því að
sofna á verðinum, en hlusta
ekki á hávaða þeirra manna,
sem prédika um nauðsyn þess
að hætta sparðatíningi meðan
stóru verkefnin eru enn óleyst.
Tvísöngur stjórnarflokkanna
Það hefur löngum þótt mikils
vert, þegar tveir herir sækja að
sama marki, að þeir samræmi
hernaðaraðgerðir sínar. Þessi
herstjórnarlist virðist vera nú-
verandi stjórnarflokkum alge-
lega framandi. Annar segir
þetta, hinn segir hitt og allt
stangast það á, svo að enginn
veit hverju eða hvorum á að
trúa, enda mála sannast, að
eins og komið er munu flestir
trúa háðum illa.
Þessi furðulega tvísögn kom
glöggt fram í útvarpsumræðun-
um um fjárlagafrumvarpið nú
fyrir nokkru. Þar hélt Emil Jóns-
son því fram, að allar áætlanir
Alþýðuflokksins um stöðvun
dýrtíðarinnar og hallalausan rík
isbúskap hefðu staðizt og jafn-
vel meira til. Gegn þessu stend
«•- svr sf H i,i1>s jr*jóín
arflokksins, að hundruð milljóna
vanti í ríkissjóð og útflutnings-
sjóð. Hvernig á nú þjóðin að
geta áttað sig á þvi hvor stjórn-
arflokkanna fer með rétt mál?
Sannleikurinn mun vera sá,
eins og búast mátti við, að hvor-
ugur segir satt. Fullyrðing AI-
þýðuflokksins er sprottin af
löngun hans til að fegra sinn
hlut. Eða hvaða ástæður væru
til þess nú, að demba á þjóðina
þeim dómadags álögum, sem
fyrirhugaðar eru, ef stöðvunin
hefði þegar tckizt og allt væri í
lagi með ríkisbúskapinn? Á
hinn bóginn lítur íhaldið á rnál-
ið frá öðrum sjónarhóli. Náunga
kærleikur þess til samstarfs-
flokksins er ekki mciri en svo,
að þvi er ósárt um þó að hann
fái að renna niður fullyrðingum
(FramhaM á 13 ríðu).