Tíminn - 14.08.1960, Síða 5

fÍMtKN, sjHmudaginu 14. ágúat 1960.
5
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN.
Framkvaemdastióri: Tómas Arnason Rit-
stjórar: Þórarinn Þórarinsson (áb.), Andrés
Kristjánsson. Fréttastjóri: Tómas Karlsson.
Auglýsingastj.: Egili Bjarnason. Skrifstofur
f Edduhúsinu. — Símar: 18300—18305.
Auglýsingasími: 19523 Afgreiðslusími:
12323. — Prentsmiðjan Edda h.f.
„Utanríkismál“
Forystugrein Morgunblaðsins í gær heitir furðulegu
nafni — Utanríkismál. Er það rætt um landhelgismál ís-
lands og viðræður þær. sem boðaðar hafa verið við Breta.
Um afstöðu Tímans til þess segir svo í greininni: ,Sérstak-
lega er leitt til þess að vita. að Framsóknarmenn og mál-
gagn þeirra, Tíminn, skuli ræða mál þetta jafn strákslega
og raun ber vitni“.
Því skal harðlega mótmælt, að Tíminn hafi rætt um
þetta mál af stráksskap, heldur hefur jafnan verið á því
tekið af fullri ábyrgðartilfinningu og með það í huga, að
allir flokkar og þjóðin öll stæði saman um það, og því
verið forðazt að nota málið til árása.
Þetta verður hins vegar ekki sagt um Morgunblaðið.
Öllum er í fersku minni hvernig Morgunblaðið lagði
brezkum útgerðarmönnum vopn í hendur hvað eftir ann-
að haustið, sem fiskveiðiiandhelgin var stækkuð. Það var
meira en „stráksskapur“ og það er líka annað og verra
en stráksskapur, hvernig nú er á málinu haldið og um
það ritað í Morgunblaðmu.
Ríkisstjórnin og Morgunblaðið ha'lda því fram. að það
sé ekki annað en sjálfsögð kurteisisskylda við Breta að
ganga til viðræðna um þetta mál! Látum þá ,,röksemd“
liggja milli hluta að sinni. Hitt er augljóst, að höfuðmáli
skiptir á hvaða forsendum og með hvaða yfirlýsingar er
gengið til slíkra viðræðna — úr því til þeirra á að koma.
Þegar fiskveiðilandhelgin var. færð út í 12 mílur var
það yfirlýst stefna allra flokka, að við ættum rétt til
þessa, og í hverri tilkynningu, sem síðar var gefin út um
málið þegar stríðið var harðast, var það mergurinn máls-
ins, að við mundum aldrei víkja frá þeim rétti og aldrei
hörfa frá ákvörðuninni um tólf mílurnar Þetta var kjarni
hverrar einustu yfirlýsingar, sem Hermann Jónasson,
þáverandi forsætisráðherra gaf um málið, og það var líka
kjarni í samhljóða yfirlýsingu Alþingis.
En nú bregður svo við. að um leið og væntanlegar
viðræður við Breta eru tilkynntar, vantar þennan kjarna
í yfirlýsingu íslenzkra stjórnvalda um landhelgisdeiluna.
Þar er aðeins talað um að við teljum okkur eiga réttinn,
en engin yfirlýsing um að haldið skuli fast við hann og að
frávik frá 12 mílunum Komi ekki til greina
Þjóðin stendur agndofa og spyr. Hvernig stendur á
þessu? Hvað býr undir þessu? Hvað hefur breytzt? Hljóta
ekki Bretar að draga sínar ályktanir af þessari breytingu
og álíta, að nú sé lát á íslendingum og gangi á lagið?
fslenzka þjóðin krefst þess, að ríkisstjórn hennar
gangi ekki til viðræðna við Breta nema á grundvelli þeirr-
ar skýru yfirlýsingar, að frá 12 mílunum verði alls ekki
vikið. Þá yfirlýsingu vantar nú frá þeim mönnum sem
virðast ferðbúnir til London. Og íslendingar munu spyrja
sem einn maður: Fáum við þessa yfiriýsingu endurnýjaða
skýrt og skorinort, áður en flogið verður tii London, eða
ekki? Eins og nú er komið er þetta brennandi spurning
málsins. Að ganga til viðræðna við Breta án þess væri
annað og verra en „stráksskapur“. Það væru fullkomin
svik við yfirlýstan vilja alþjóðar og alþingis
Rétt er einnig að víkja að því furðulega fyrirbæri. að
Morgunblaðið skuli kalla forustugreín sína um landhelgis-
málið „Utanríkismál". Er þetta utanríkismál í auguin rík-
isstjórnar íslands í dag? Við höfum talið að aðgerðir okk-
ar í þessu máli brytu ekki á neinn hatt í bág við alþjóða-
lög, heldur væru byggðar á rétti, og aðgerðir þjóðar í
eigin landi og 1 samræmi við alþjóðalög geta ekki kallast
utanríkismál — allra sízt landhelgismál þjóðar Hvaða
ríkisstjórn í öllum heiminum skyldi annars vera svo „stór-
lát“ fyrir hönd þióðar dnnar — önrur en ríkisstjórn ís-
lands og málgagn hennar — að flokka iandhelgi sína
undir utanríkismál?

„Allt, sem þú getur,
get ég gert betur“
Kosninjíabaráttan í Banda-
ríkjunum færist í aukana og
frambjóðcndurnir leiða saman
hesta sína á ýmsum sviðum og
er fyrb-gangurinn allmikill.
Ýmsum Evrópumönnum þykir
þó sem heldur lítið beri á milli
í málefnum, en meira sé deilt
um persónur og framkvæmda-
atriði í þjóðmálum en öndverð-
ar liöfuðstefnur.
Þessi teiknimynd birtist 6.
ágúst s. 1. í enska blaðinu New
Statesman og á að sýna yfir-
bragð kosningabaráttu þeirra
Kennedys og Nixons. Yfirskrift
myndarinnar er: „Allt. sem þú
getur, get ég gert betur“.
Myndirnar skýra þetta álit bet-
ur. Mörg hin helztu stefnuskrár-
atriði eru hin sömu. Báðir ætla
að gera hið sama í höfuðmál-
um, en þeir metast um það,
livor geti gert það betur.
Beztu myndirnar svna kemp-
urnar bera fram svipaða stefnu-
skrá um almennt lífsöryggi og
opinbera þjónustu við borgar-
ana. Næsta mynd gefur til
kynna, að í mannréttindainálum
sé stefnan einnig hin sama.
Og síðasta myndin sýnir einnig
að stefnan í efnahagsmálum er
hin sama og báðir hafa þeir
sömu fvrirætlanir um að halda
áfram geimrannsóknum og
halda áfram að senda út gerfi-
hnetti.
Stefnan er einnig hin sama
gagnvar* Rússum en þar slær
Nixon hins vegar út aðaltrompi
sínu og íiyggst skjóta Kennedy
ref fyrir rass — hann hefur
reynsluna í að kljást við Krustj-
off og vitnar títt til eldhús-
rimmunnar.
En mergurinn málsins í kosn-
ingabaráttunni er þessi að þeir bil það sama, en hvor um sig
segja báðir við þjóðina: — Við segir hins vegar: Ég get gert
ætlum baðir að gera hér um það miklu betur en hinn.
.»V«V»V»V*'
Rannsóknir vegna jarðskjálftatjóns
Efnahags- og' í'élagsmálaráð Sam
einuðu þjóðanna hefur á fundi sín-
un: í Genf látið í ljós „miklar
áhyggjur" vegna afleiðinganna af
jorðskjálftunum í Chile og hefur
samþykkt nokkrar tillögur um
frekari hjálp til handa íbúum
þeirra landsvæða sem verst urðu
úti.
Ráðið leggur enn fremur til að
gerð verði „víðtæk rannsíkn" til
að takmarka svo sem unnt verði
tjónið af völdum jarðhræringa og
annarra hamfara náttúrunnar.
Káðið hefur einnig lýst yfir þeirri
sannfæringu sinni, að alþjóðlegt
samstarf sé „alger nauðsyn“ til að
finna varúðarráðstafánir sem gagn
sé að. Þá rætur það í ljós vonir
um, að vísindalegum rannsóknum
á jarðskjálftum og öðrum fyrir-
bærum, sem þeim eru tengdar,
verði flýtt svo sem verða má Sam-
einuðu þjóðunar og sérstofnanir
Jjeirra eru hvattar til að fram-
k-’æma „ýtarlega og alhliða rann
sókn á leiðum og möguleikum til
að draga úr hinum skaðvænlegu
áhrifum af völdum jarðsk.iálft.a“.
Scm dæmi um slíkt er nefnd frek-
ari þróun og samræming athugana
og rannsókna, samstilling aðvör
ur.arkerfa gegn flóðbylgjum ýtar-
leg kort yfir jarðsk.iálftabelti og
bætt byggingartækni á svæðum þar
sem jarðhræringar eru tíðar.
í ræðu til þingsins, sem hefur á
ciogskrá sinni 20 mál á efnahags-
og félagsmálasviðinu, sagði Dag
Hammarskjöld m. a„ að Samein-
uðu þjóðirnar væru og yrðu að
vera í stöðugri þróun sem væri
þvinguð fram af sífellt nýjum
þörfum og síendurteknum. gagn-
rýndum rannsóknum sem gerðar
væru á grundvelli fyrri reynslu.
(Frá upplýsingaþjónastu
S.þ. i Khöfn).
Vilja umræður
að nýju
Fulltrúar Vesturvaldanna skora á S Þ. að
beita sér fyrir málinu
Fulltrúar frá Bandaríkjun-
um, Bretlandi, Ítalíu Frakk-
landi og Kanada. sem tóku
nátt í tiuríkiaráðsiefnunni um
afvopnun í Genf e1- fór út um
þúfur á dögunum. hafa farið
þess á leit við Sovétríkin að
úðræður verði teknar upp að
nýju.
Er jafnframt óskað þess, að
Sameinuðu þjóðirnar geri sitt til
þess að svo megi verða. í skýrslu
til S.þ. undirstrika þessar þjóðir
nauðsyn þess að viðræður um- af-
vopnun verði teknar upp að nýju
í Genf og telja sig reiðubúnar að
ræði um við Sovétstjórnina hve-
nær viðræður geti hafizt að nýju.
Sem kunnugt er gengu fulltrúar
Austur-Evrópuþjóðanna af fundi
þessarar neíndar í júní s. 1. og
hara ekki vújað taka viðræður upp
að nýju, oar sem Sovétstjórnin
telur þær gagnslausar á bessum
vettvangi en vill leggja tillögur
smar fyrir allsherjarþing S.þ.