Tíminn - 17.11.1960, Blaðsíða 5

TIM iVí N, fimmtudaginn 17. nóvember 1960.
Fréttabréf frá S.Þ.:
5
Útgetandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN.
FramKvæmdastióri: Tómas Arnason KiL
stjórar Þórarinn Þórarmsson iáb ). Andres
Kristiánsson Fréttastjóri Tómas Karlsson
Augl<rsingast.i EgiU Biarnason Skriístotur
í Edduhúsinu — Símar 18300 18305
Auglýsmgaslmi: 19523 Atgreiðsluslmr
12323 — Prentsmiðian Edda h.t
önsku kosningarnar
Úrslit þingkosningar>na, sem fóru fram i Danmörku
i fyrradag, urðu talsvert önnur en búizt var við. Því
hafði verið spáð að stjó’narflokkarntr myndu vel halda
hlut sínum en þó þanmg, að jafnaðarmenn ynnu á, radi-
kalir stæðu í stað, en Réttarsambandið myndi tapa Lík-
legt þótti, að stjórnarandstöðuflokkarnir/ Vinstri flokk-
urinn og íhaldsflokkurinn myndu nokkurn veginn haida
hlut sínum. Helzt þótti óvissa um einvígið milli Aksel
Larsens og kommúnista, en Larsen sem tengi hafði
verið forvígismaður kommúnista, var rekinn úr flokkn-
urn fyrir nokkru vegna þess, að hann vildi ekki hlýða
blint fyrirmælum frá Moskvu. Larsf'n stofnaði þá nvjan
flokk, sem bauð nú fram í fyrsta smn.
Úrslit kosninganna eru þau, að stjórnarflokkarnir
hafa misst meirihluta nnn. Jafnaðaimenn bættu við sig
6 þingsætum, en það nægði ekki til að bæta það upp,
að radikalir töpuðu þremur og Réttarsambandið missti
öll 9 þingsæti sín. Heiiaartap stjórnarflokkanna er því
sex þingsæti. Það hefur farið hér eins og oft áður að
stærsti stjórnarflokkurinn hefur unnið á kostnað minni
stjórnarflokkanna, þótt það nægði ekki til þess að stjórn-
in héldi velli.
Andstæðingar stjórnarinnar hafa nokkurn veginn
lialdið velli, en þó þannig, að Vinstri flokkurinn hefur
tapað sjö þingsætum, en íhaldsflokkurinn hins vegar
imnið tvö þingsæti og nýr hægri flokkur helur unnið 6
þmgsæti. Þessi nýi flokkur er að taisverðu leyti klofn-
ingur úr vinstri flokknum. Það hefur bersýnilega orðið
Vinstri flokknum til falis, að Eriksen formaður hans
befur fylgt mjög íhaldssamri stetnu og hrakið frá flokkn
um frjálslyndari menn L,oforð stjórnarandstæðmga um
skattalækkun, sem var eitt helzta vígorð þeirra 1 kosn-
ingunum, hefur bersýnilega ekki fengið hljómgrunn hjá
kjósendum.
Sá maður, sem er sigurvegarinn í kosningunum. er
framar öðrum Axsel Larsen. Hinn nýi flokkur hans fær
ellefu þingsæti, en kommúnistar þurrkuðust alveg úr
þinginu, en þeir fengu sex menn kjörna í semustu kosn-
mgum. Þetta sýnir bezt óvinsældir Moskvukommúmsta
cg mætti Alþýðubandalagið margt af þessu læra.
Eftir þessi kosningaúrslit ríkir nokkur óvissa um
næstu stjórn Danmerkur Ólíklega horfir þó um mynd-
un meirihlutastjórnar. Þingflokkarnir eru áfram sex,
þótt tveir féllu nú í valinn, veldur þessi flokkafjöldi eðli-
lega glundroða. Menn hafa hér fyrir augum afleiðingar
hutfallskosninganna.
„Ráð” stjómarinnar
við aflabrestinum
Ríkisstjórnin reynir nú eftir megn? að afsaka skakka-
föll þau, sem útgerðin hefur orðið fyrir af völdum ,,við-
reisnarinnar“ með því að þetta sé allt að kenna afla-
brestinum.
En jafnframt hefur hún boðað ,ráð“ sín við afla-
brestinum. Það er að mmnka fiskveiðilandhelgina raun-
verulega allt að helmingi og senda Islerídinga til fisk-
veiða við Vestur-Afríku.
Hvað finnst þjóðinni um ríkisstjórn, er býður upp á
slík „bjargráö“?
Fiskverzlunin í heiminum varð
15% meiri 1959 en árið áður
Norðmenn enn mestir fiskútflytjendur. — Matvæíaframleiðslan í heiminum
eykst meira e:n fólksfjölgunin. — Offramleiðsla í Vestur-Evrópu? — Alþjóða-
bankinn hefur lánað yfir 5000 milliónir dollara. — Ný alhjóðleg efnahags-
stofnun. — Vandamál kaffiframleiðenda.
Fiskverzlunin óx um 15%
órið 1959 segir í nýútkom-
inni „Yearbook of Fishery
Statistics" sem Matvæla- og
Landbúnaðarmálabtofnun S.Þ.
(FAO) hefur látið frá sér fara.
Skýrslur þessar ná til inn- og út
flutnings fisks í 95 löndum, þ. e.
a. s. 85% af heildarfiskaflanum í
heiminum. Fiskverzlun þessara 95
landa nam 7.4 milljónum tonna ár-
ið 1959, en árið áður var hún 6.4
milljónir tonna.
í þessari bók, sem gefin er út
árlega, er yfirlit yfir fiskverzlun-
ina frá 1954 til 1959. Eina stóra
fiskútflutningslandið, sem ekki er
þar meðtalið, er meginland Kína.
Ástæðan er sú, að eki lágu fyrir
fullnægjandi skýrslur þaðan.
„Yearbokk of Fishery Statistics“
staðhæfir, að Noregur sé enn
fremstur í flokki fiskútflytjenda.
Árið 1959 fluittu Norðmenn út
558.000 tonn af fiski og var verð-
mæti hans 151.569,00 dollarar.
Hins vegar fengu Japanir 35 af
hudraði meira fyrir sinn útflutn-
ing, enda þótt magnið væri 25 af
hundraði minna en hjá Norðmönn-
um. Árið 1959 fluttu Japanir út
436.100 tonn af fiski að verðmæti
205.385,000 dollarar.
Fiskútfltítnin'gilr Norðmanna várð
samt sem áður minni en áður. Sam
kvæmt árbókinni er ástæðan ein-
faldlega minni framleiðsla. Árið
1957 fluttu Norðmenn t. d. út
644.100 tonn sjávarafurða.
Bandaiíkin eru mestu fiskinn-
flytjendurnir. Innflutningur þeirra
hefur vaxið úr hálfri milljón tonna
árið 1957 í 647.000 tonn árið 1959.
Ekkert land flytur t. d. jafn mikið
af rækjum og humar og Bandarík-
in. Árið 1959 keyptu Bandaríkja-
menn nær alla rækju og humar,
sem veiddist í Kanada, Mexico,
Panama og Suður-Afríku.
Þá hefur sala niðursoðinna sjáv
arafurða aukizt jafnt og þétt. Árið
1957 var hún 434.800 tonn, 1958
483.600 tonn og 509.200 á síðasta
ári.
ast fregnir um betri uppskeru en
áður. Framleiðsluaukningin, sem
orðið hefur í vanþróuðum löndum,
á rætur sína að rekja til þess, að
ný landssvæði hafa verið tekin til
ræktunar. Hin fjarlægari Austur-
lönd eru enn sá hluti heims, sem
á við hvað mesta erfiðleika að
stríða á þessu sviði. Fólksfjölgun-
in þar er a. m. k. 11 milljónir á
ári (meginland Kína er enn undan
skilið).
Munurinn á lífsafkomu manna
í þeim löndum, sem búa við góðan
efnahag — og aftur hinum, sem
illa eru stödd á því sviði, fer vax-
andi. Kornbirgðir helztu útflutn-
ingslandanna eru meiri en nokkru
sinni: 120 milljónir tonna, eða fjór-
um sinnum meira en 1952.
Framleiðsluárinu er talið ljúka
30. júní — og þá var útlitið: Auk-
in framleiðsla á flestum sviðum
1960—’61.
Framleiðslan fer sennilega
fram úr neyzlunn;
Allt bendir til þess, að fram-
leiðsla neyzluvarnings í Vestur-
Evrópu verði umfram þarfir. Of-1
framleiðslan mun væntanlega hafa i
í för með sér samdrátt í innflutn-l
ingi og verðlækkun á landbúnaðarj
afur’ðum. Kemur þetta fram í i
skýrslu, . em Matvæla- og Landbún
'áðarstofnunTn (FAO) hefur gert
og tekin var til umræðu á „Evrópu
fundi“ stofnunarinnar, en hann
hófst í Rómaborg 10. október og
sátu hann fulltrúar 21 lands.
FAO leggur til, að með tilliti
til framtíðarhorfa á þessu sviði,
beri að vinna að því, að Evrópu-
þjóðir sendi matvæli til hinna fá
tæku landa Afriku og Asíu frekar
en að draga úr framleiðslunni.
Sicco Mansholt, varaformaður
Efnahagssamvinnustofnunar Ev-
Tópu (OEEC) studdi þetta álit og
i lagði jafnframt áherzlu á það, að
vægast sagt væri óheppilegt að
! styðja þróun, sem leitt gæti til
1 offramleiðslu, ef engin ráð væru
til að nýta hina framleiddu vöru.
Alþjóðabankinn hefur lánað
yfir 5000 milljómr dollara
Alþjóðabankinn hefur nú birt
15. ársreikninga sína og kemur
þar m. a. fram, að bankinn hefur
lánað samtals 5000 milljónir doll-
ara. Þá er varasjóðurinn kominn
yfir 500 milljónir dollara.
Reikningamir bera það með sér,
að árið 1969 markar tímamót í al-
þjóðlegu efnahagssamstarfi. Fyrst
og fremst vegna aukins skilnings
á fjárþörf vanþróuðu landanna, er
mörg eiga við alvarleg vandamál
að stríða. Einkum vegna hins lága
ver’ðlags á útflutningsvamingi
þeirra. Mörg þesara landa hafa
svo að segja gjörnýtt alla láns-
möguleika nú þegar.
Það er hins vegar staðhæft í árs-
yfirliti Alþjóðabankans, að í iðn
aðarlöndunum vaxi nú óðum skiln-
ingur manna á nauðsyn þess að
veita meiri lán með rýmri kjörum.
Bankinn lánaði samtals 659 millj
ónir dollara á síðasta reiknings-
ári: Asíuríki fengu 273 millj., Af-
ríka 183 millj., Suður-Ameríka 134
millj. og Evrópuríki 69 millj. doll-
ara.
Því er bætt við, að samkvæmt
þessu virðist útlit fyrir, að Evrópa
verði brátt sjálfri sér nóg um
nauðsynlegt lánsfé.
Stærsti hluti lánsfjársms var
notaður til endurbóta eða nýbygg-
inga samgöngu og flutningaleiða.
Þar var um 245 millj. dollara að
ræða. Af einstökum framkvæmd-
um, sem unnið var að fyrir þetta
fé, má nefna olíuleiðslurnar frá
nýju olíusvæðunum í Sahara-yði
mörkinni, endurbætur á Suez-
skurðinum, byggihgu fyrsta ný-
tízku akvegarins (highway) í Jap-
an, endurbætur á samgöngukerfi
Indlands, Pakistan og fyrrum Belg
isku Kongó.
Alþjóðabamkinn veitti á sama
tíma lán að upphæð 208 millj.
dollara til raforkuframkvæmda,
sem munu auka rafmagnsfram-
(Framhald á 12. síðu).
Qskari Jónssyni og fru haldiö
kveðjusamsæti í Vík í Mýrdal
Ástandið í matvæla-
framleiSslunni
Matvæla- og Lándbúnaðarstofn
un S. Þ. (FAO) hefur nú látið frá
sér fara árlegt yfirlit yfir fram-
leiðslu, neyzlu og þarfir heims-
byggðarinnar fyrir matvæli.
Samkvæmt þeim upplýsingum,
hefur matvælaframleiðsla í heimin
um (meginland Kína er ekki talið
með) aukizt á framleiðsluárihu
1959—’60, en þó ekki jafn mikið
og árið áður. Framleiðsluaukning-
in er jafnframt minni en meðaltal
aukningarinnar nokkur síðustu ár-
in. Samt er hún hlutfallslega meiri
en fólksfjölgunin, eða 2% miðað
við 1.6% fólksfjölgun.
Mest hefur aukning matvæla-
framleiðslunnar orðið í Vestur-Ev
rópu (um 4%) og í hinum fjarlæg
ari Austurlöndum (meginland
Kína ekki meðtalið) var aukningin
liðlega 3%. í Afriku hefur dregið
úr framleiðslunni (um 1%) en í
hinum nálægari Austurlöndum og
Kyrrahafssvafeðinu hefur framleiðsl
an staðið í stað.
Þróun vísinda á sviði landbún-
aðar hefur aukið framleiðsluna,
einkum í Norður-Ameríku, Evrópu
og á Kyrrahafssvæðinu. Þaðan ber-
Fyrir forgöngu sóknar-
nefndar og kirkjukórs Víkur-
sóknar í Mýrdal og kvenfélags-
ins þar var þeim hjónum frú
Katrínu Ingibergsdóttur og
Óskari Jónssyni, fyrrv. al-
þingismanni. haldið veglegt
kveðjusamsæti í Vík s I.
sunnudag að afstaðinni messu
f Víkurkirkju.
Þau hjónin eru nýflutt að Sel-
fossi, þar sem Óskar hefur tekið
við starfi sem félagsmálafulltrúi
Kaupfélags Árnesinga, en hafa
búið lengi í Vík, þar sem Óskar
var m. a. organleikari Víkurkirkju
og formaður kirkjukórasambands
V-Skaftafellsprófastsdæmis. Auk
þess gegndi hann sem kunnugt er
miklum opinberum störfum í sýsl
unni, var sýslunefndarmaður, for-
maður skólanefndar Víkurskóla og
í skólanefnd Skógaskóla, í yfir-
skattanefnd o. fl. Hann var kjör
inn alþingismaður V-Skaftfellinga
1949 og er nú annar varaþingmað
ur Framsóknarflokksins í Suður-
landskjördæmi. Hann var lengi
starfsmaður Kaupfélags V-Skaft
fellinga og mikill áhugamaður um
samvinnumál.
I kveðjuhófinu mælti séra Jónas
Gíslason fyrir minni heiðursgest-
anna og*stjórnaði hófinu. Auk hans
fluttu ræður frú Kr’istín Loftsdótt
ir, Einar Erlendsson, fulltrúi,
Björn Jónsson, skólastjóri, Hákon
Einarsson, afgreiðslumaður, Guð-
mundur Jóhannesson, tímavörður,
Jón Thor Haraldss., sagnfræðingur.
Óskar þakkaði fyrir hönd þeirra
hjóna allan sóma þeim sýndan, svo
og vináttu alla og samstarf. Mikið
var sungið milli ræðna og loks
dansað til miðnættis.
Heiðursgestunum var færður að
gjöf vandaður skrifstofustóll.