Tíminn - 16.04.1961, Blaðsíða 7

!TÍMIHN, sunnndaginn 16. aprfl 1961.
n
Efnahagsstefna ríkisstjórnarinnar hefur ekki leitt
Vegna ummæla utanrlkis-
ráðherra og reyndar annarra
þingmanna, svo sem Gísla
Jónssonar og Birgis Finnsson
ar um afstöðu Framsóknar-
flokksins til vamarmála, vil
ég taka fram, að stefna Fram
sóknarflokksins í utanríkis-
málum, þar á meðal vamar-
málum, er algerlega óbreytt
frá því sem verið hefur. Vil
ég því til staðfestingar leyfa
mér að lesa ályktun þá um
utanríkismál, sem gerð var á
aðalfundi miðstjórnar Fram-
sóknarflokksins í febrúarmán
uði s.l. Þar segir svo:
„Aðalfundur miðstjórnar
Framsóknarflokksins vísar til
fyrri samþykktar flokksins
um utanríkismál og ítrekar þá
stefnuyfirlýsingu, að íslend-
ingar ahfi samstarf um örygg
ismál við nágrannaþjóðirnar,
m. a. með þáttöku í Atlants-
hafsbandalaginu og unnið sé
að því, að herinn hverfi sem
fyrst úr landi.“
Samkvæmt þessari yfirlýs-
ingu er það stefna Framsókn
arflokksins að ísland starfi á-
fram í Atlantshafsbandalag-
inu, enda erum við samnings-
elga skuldbundnir til þess um
tiltekið tímabil. Og það er auð
vitað stefna Frams.flokks-
ins, hér eftir sem hingað til,
að af íslands hálfu sé staðið
við alla löglega gerða milli-
ríkjasamninga, alveg án til-
lits til þess, hvort Framsóknar
flokkurinn hefur átt að þeim
aðild eða ekki.
Þátttaka ísílands í Atlants-
hafsbandalaginu er ekki sam-
rýmanleg hinni gömlu og að
margar dómi úreltu eða jafn-
vel hættulegu hlutleysis—
stefnu. Það verða menn að
gera sér ljóst, að þar verður
ekki bæði sleppt og haldið.
VarnarliíitS.
En af þátttöku íslands í
Atlantshafsbandalaginu leiðir
það engan veginn, að hér skuli
eða þurfi ætíð að vera her í
landi. Við inngönguna í banda
lagið árið 1949 var því yfir-
lýst, að ekki kæmi til mála,
að erlendur her eða herstöðv-
ar væru á slandi á friðartím-
um. Að þessari yfirlýsingu
stóðu Framsóknarfl., og Sjálf-
stæðisflokkurinn. Á þeirri for
sendu var gengið i Nato. Og
Bandaríkjastjórn fyrir hönd
hinna bandalagsríki anna lvsti!
fullum skikiingi og samþykki
á þessari yfirlýsingu. j
Þegar varnarliðið var tekið
inn í landið 1951 vegna hins
sérstaka hættuástands í heim
inum, var út frá því gengið,
að það yrði hér aðeins um tak
markaðan tíma og að gildis-
tími varnarsamningsins. sem
er uppsegjanlegur með tiltölu
lega skömmum uppsagnar-
fresti, þyrfti á engan hátt að
falla saman við gildistíma
Natosamningsins.
Afstaða Framsóknarflokks-
ins til varnarliðsins hefur
ætíð verið í samræmi við
stefnuna frá 1949. Hann vill
ekki hafa varnarliðið hér á
landi degi lengur en nauðsyn
krefur. Hann vill ekki hafa
her í landi á friðartímum.
Auðvitað er það teyjanlegt, I
til viðreisnar, heldur til vandræða
Úr eldhúsræðu Ólafs Jóhannessonar
hvenær friðartfmar séu. En i
það verða íslendingar sjálfir
að meta. Þar getur verið um
vandasamt mat að ræða.
Framsóknarflokkurinn vill |
að því vinna, að vamarliðið
hverfi úr landi sem fyrst og
svo fljótt sem fært þykir ör-
yggis vegna, enda verði þá
auðvitað höfð hliðsjón af á-
kvæðum Nanto-sáttmálans og
þeim skuldbindingum, sem við
þar höfum undir gengizt.
Stefna Framsóknarflokksins i
utanríkismálum er þannig ó-
breytt og fastmótuð. Um hana
þarf enginn að vera í vafa.
Er stefna stjórnar-
flokkanna óbreytt?
En nú vil ég spyrja fyrir-
svarsmanns Alþýðuflokksins
og Sjálfstæðisflokksins Er
stefna þeirra varðandi varnar
liðið breytt? Vilja þeir nú
hafa her hér á landi á friðar-
tímum? Svari þeir nú þessu
jafn skýrt og skorinort og ég
hef tjáð mig um utanríkis-
stefnu Framsóknarflokksins.
Fyrst að ég er farinn að tala
hér um utanríkismál, langar
mig til að minna á eitt atriði,
sem frá mínu sjónarmiði er
grundvallaratriði í sambandi
við utanríkismál. Það er
nauðsynin á sem mestri sam-
stöðu stjórnmálaflokkanna í
utanríkismálum. Við getum
deilt hart um innanlandsmál.
En í utanríkismálum þurfa að
mínum dómi þeir flokkar að
standa saman og starfa sam-
an eftir því sem unnt er sem
aðhyllast sömu grundvallar-
sjónarmið í þeim málum,
jafnt stjórnarflokkar sem
stjórnarandstaða. Reynslulítil
smáþjóð þarf á öllu sínu að
halda í skiptum við aðrar
þjóðir. Á þeim vettvangi þurf
um við að varðveita sem
mesta einingu, þrátt fyrir á-
tök um innanlandsmál.
Þessi sjálfsagða regla var
illu heilli þverbrotin í samn-
ingagerðinni við Breta um
landhelgismálið, og það enda
þótt þeirri aðferð hefði jafn-
an verið fylgt áður, að því er
ég bezt veit, að láta stjórnar-
andstöðuna fylgjast með öll-
um aðgerðum í landhelgismál
inu. En um samningagerðina
við Breta nú hafði ríkisstjórn
in ekkert samráð við stjórnar
andstöðuna, bar málið á samn
ingastigi ekki einu sinni undir
utanríkLsmálanefnd, svo sem
skylt var þó að lögum, og gaf
hvað eftir annað á Alþingi
yfirlýsingar, sem vægast sagt
vóru stórlega villandi eða j afn
vel alrangar. Þannig má ekki
halda á viðkvæmum utanríkis
málum.
Um sjálfan landhelgissamn
inginn ræði ég ekki hér, enda
hefur hann verið svo rækilega
ræddur bæði í þessum umræð-
um og áður, að þar er engu við
að bæta.
Skipbrot stjórnar-
stefnunnar.
Eins og margsannað er í
þessum útvarpsumræðum, hef
ur stjóínárstefnan þegar beö-
ið algert skipbrot. Hinar
harkalegu efnahagsaðgerðir
ríkisstjórnarinnar, sem auk
gífurlegrar gengisfellingar
voru m. a. fólgnar í stórkost-
legri vaxtahækkun, söluskatts
viðauka og lánasamdrætti,
leggjast með vaxandi þunga
á atvinnuvegina og allan al-
menning í þessu landi.
Atvinnufyrirtækin eru að
1 sligast undan stórauknum!
rekstrarkostnaði. Stofnfjár-;
:kostnaður er öllum nýjum
framkvæmdum Þrándur í
Götu. Rúmu ári eftir viðreisn-
ina, sem öllu átti að bjarga,
er nú svo komið fyrir útgerð-
inni, bæði vegna efnahagsað-
gerðanna og af öðrum óvið-1
ráðanlegum ástæðum, að gera
verður sérstakar ráðstafanir
henni til bjargar. Því er verr i
og miður að þau úrræði munu
ekki nægja togaraútgerðinni
til bjargar nema því meiri
breyting verði á aflabrögð-
um eða á afurðaverði. Land-
búnaðurinn þarf á svipaðri
j fyrirgreiðslu að halda, en til
þessa hefur stjórnarliðið þver
S skallazt við því, að veita bænd
um hliðstæða aðstoð. Hjá því
verður þó ekki komizt til
lengdar að vandræðum bænda
stéttarinnar verði sinnt, enda
, þótt hagur bænda sé að sjálf-
sögðu misjafn og gott veður-
far á s.l. ári hafi hjálpað þeim
mikið.
Á valdatíma núverandi rík-
isstjómar hafa lífskjör og af-
komumöguleikar almennings
áreiðanlega stórversnað, þrátt
fyrir auknar fjölskyldubætur,
niðurgreiðslur og nokkrar
skattalækkanir, einkanlega
þó á hátekjumönnum. Þar er
eiign reynd ólygnust, hvað
sem öllum vísitöluútreikningi
líður.
I Hve lengi á a<S bí<Sa?
! Stjórnarliðar hafa neyðzt
til að viðurkenna erfiðleika
atvinnuveganna og lífskjara-
j skerðinguna. En þeir segja j
Ibara: — Þessi vandræði
standa ekki nema í bili. —
Bíðið þið nú róleg þangað til
þetta breytist til batnaðar. En
þeir nefna ekki hversu lengi
eigi að bíða. Enda er það nú
svo, að það eru allar líkur til
þess, að samdráttarstefnan
haldi framvegis áffam að
verka á sömu lund og að und-
anförnu, þ.e.a.s. að fram-
kvæmdir haldi áfram að drag
ast saman, að framleiðsla og
þjóðartekjur á hvern einstakl
ing verði minni, að framtak
manna haldi áfram að lamast,
atvinnan að minnka og lífsn-
kjörin að versna. Sannleikur-
inn er sá, að seint mun aftur
vora í íslenzku atvinnulífi, ef
haustsstefnu hæstv. ríkis-
stjórnar veröur óbreyttri á-
fram haldið.
Eftir 16 mánaða stjórnar-
tímabil er niðurstaðan í stuttu
máli sú, að „viðreisnin" (inn-
an gæsalappa) hefur ekki
leitt til viðreisnar heldur til
vandræða á svo að segja
hvaða sviði sem er. „Viðreisn
arstefna" ríkisstjórnarinnar
er því réttnefnd vandræða-
stefna.
Frá þeirri vandræðastefnu
þyrfti að hverfa sem fyrst.
það eina rétta og það eina
heiðarlega, sem stjórnarliðið
gæti gert, eins og sakir
standa, er að viðurkenna ó-
sigur sinn ,gefast upp og
leggja málin undir dóm kjós-
enda. Eftir nýjar kosningar
þyrfti að mynda stjórn á
breiðum grundvelli,, sem nyti
trausts fjölmennustu þjóðfé-
lagsstéttanna, jafnt í sveit og
við sjó — stjórn, sem hyrfi
frá samdráttarstefnunni, en
hefði að höfuðmarkmiði skipu
lagða stóraukningu þjóðar-
framleiðslunnar.
„Bumerang” á Akranesi
Leikfélag Akraness frum-
sýndi þýzkan gamanleik. Bum
erang, eftir Karen Jakobsen
s.l. þriðjudag í Bíóhöllinni, við
mikla hrifningu leikhúsgesta.
Hefur sjónleikur þessi ekki
verið sýndur fyrr hér á landi,
en hins vegar víða erlendis og
hlutið þar góða dóma ig mikla
aðsókn.
Þetta er annað leikritið, sem
Leikfélag Akraness sýnir á
þessu leikári, hið fyrra var
Þrír skálkar, eftir Gándrup.
Þó fullyrða megi, að Leik-
félaginu hafi oft vel tekizt
með val leikrita og flutning,
hef ég ekki fyrr séð svo snurðu
lausan leik og alla meðferð
hlutverka á sviði, sem í þess-
um gamanleik, sem undir
niðri einnig snertir þó alvöru
lífsins.
Leikurinn fjallar um vanda
málin í samskiptum karls og
konu, og þá sér í lagi hjóna-
bandið. Og þó að fjallað sé
um það efni á gamansaman
hátt, er vekur ósvikinn hlát-
ur og kátínu, er leikurinn eðli
legur og fágaður, og laus við
smásmuglega kynóra og yfir-
spenntar ástalífslýsingar.
Leikendur eru fimm og
koma allir mikið við sögu, svo
að varla er hægt að tala um
aðal- og aukahlutverk.
Leikstj. Þorleifur Bjarna-
son, fer nieð hlutverk Morits,
roskins en léttlynds verk-
smiðjueiganda, er lætur eftir
sér að skemmta fleiri konum
en eigjnkonunni, Gildu, en
hana leikur Ingibjörg Hiart-
ar, og má segja að eigi hall-
ist á um léttlyndi þeirra
hjóna. En óhjákvæmilega
leiða þessir lífshættir til á-
rekstra og uppgjörs það skipt
ast á skin og skúrir, eins og
gengur.
Þorgils Stefánsson leikur
rithöfundinn, Donaid, sem
búinn er að lifa 10 ár í ham-
ingjusömu hjónabandi, með
sinni einkar aðlaðandi konu,
Vivían, er Sólrún Yngvadótt-
(Framhald á 10. síðu)
Frá vinstri: Sólrún Yngvadóttir sem Vivian og Þorgils Stefánsson sem
Donald.