Tíminn - 17.08.1961, Blaðsíða 9

T.ÍMINN, fimmtudaginn 17. ágúst 1961.
9
"Í S
iH§ _■
m wmmmmrn VWWWVWWVWWWVWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWW'
* :: s
:• Lárus Jónsson: :■
!: 5
Landbúnaðar s # a
I Leiðbeiningarþjónusta
| landbúnaðarins
í; í dag ætla ég að ræða roál, svæði heimilisráðunauta verði
:■ sem efalaust mun verða ofar- héraðssvæði Kvenfélagasam-
jl lega á baugi meðal forystu- banda, þó séu eigi færri en 500
manna bænda á næstu misser- heimili um hvern heimilisráðu-
um. Þetta mál er leiðbeinmga- naut. Starfssvæði búnaðarráðu
250 tonna togarinn Bjarnarey kemur til SeySisfjarðar maS 1000 mál af síld. Aðeins fáir klukkutímar voru liSnir
frá því að skipið hélt aftur á miSin eftir bræluna, sem gerði um verzlunarmannahelgina, unz það var komið
inn aftur með þennan afla. Hrólfur skipstjóri á Bjarnarey kvaðst hafa von um að geta landað þessum afla í
norskt síldarflutningaskip, sem statt var á Seyðisfirðl þennan dag. Hásetahluturinn á Bjarnarey mun vera um
50.000 krónur eftir aðeins eins mánaðar veiði. Ekki ónýtt mánaðarkaup það. Ljósm.: JG.
síldarönnum
á Sevöisfir
Núna á þessum síðustu tímum SíJdarbser
hefur skotið upp allmörgum svona
smásiglóum fyrir Austurl. Land-
burður af síld á austursvæðinu
gerir þetta að verkum. Einn þess
ara smásigióa er Seyðisfjörður.
Forn frægí
Seyðisfjörður er fyrir margra
hluta sakir einn merkilegasti bær'
á íslandi. Þar var mikið athafna-
líf í eina tíð, fínt fólk, og samgöng
ur tryggari við Kaupmannahöfn
en aðra staði á íslandi. Lúðvík
Kristjánsson, sagnfræðingur, seg-
ir frá því í ritum sínum um Jón
Sigurðsson, forseta, að í hans for-
setatíð var auðveldasta leiðin til
að koma- Alþingistíðindum til Aust
fjarða, að senda þau með skipi
til Kaupmannahafnar, og svo það
an til Seyðisfjarðar.
En eins og svo oft þá hallaði
hér undan fæti. Hvalveiðistöðvar
og síldarplön eru hverful, og brátt
kom að því, að Seyðisfjörður
lifði nær eingöngu af fornri
frægð, en það er eitt hið versta
lifibrauð. Fyrir einum tíu árum
var svo komið, að á Seyðisfirði
var ekki einu sinni neitt athafna-
lif og sagt var í gamni, að þeir
Seyðfirðingar lifðu á því að verzla
hverjir við aðra, því að þar voru
einna flestar verzlanir miðað við
íbúafjölda. Að vísu var alltaf
nokkur verriun við útlendinga, en
margra þjóða skip hafa alltaf kom
ið inn á Seyðisfjörð. Þar er ein
bezta höfn landsins, enda gerð frá
náttúrunnar hendi.
Nú er þetta allt breytt. Meira
að segja er farið að byggja hús
í stórum stíl, bryggjur og síldar-
plön, og gömlu norsku timburhús-
in eru á kafi í reyk frá sfLdar-
fabrikkunni og peningalyktina
leggur lengst út á fjörð. Þúsundir
manna eru nú á Seyðisfirði. Norsk
ir sjóliðar, íslenzkir síldarmenn,
síldarstúlkur, Svíar og Finnar, og
fínir bílar síldarspekúlantanna
hinum megin af landinu þjóta um
göturnar. Meira að segja leigu-
bílar úr Reykjavík með nýríka
síldarmenn, og vakað er ,_fram á
nætur við að redda tunnum, salti
og löndun, og svo auðvitað að
landa úr bátunum, sem flykkjast
inn drekkhlaðnir af síld. Þetta
er orðið að gullbæ.
Nú er búið að bræða yfir
60.000 mál á Seyðisfirði og salta
í_ rúmlega 30.000 tunnur af síld.
Á því geta menn séð, að fjörður-
inn er óðum að endurheimta
forna frægð, en árið 1880 voru
saltaðar þar um 40.000 tunnur
síldar.
V er zlunarmannah elgin
Það er efalaust táknrænt fyrir
Seyðisfjörð, að á frídag verzlunar-
manna var stanzlaus ös í öllum
verzlunum staðarins. Atvinnulífið j
tók þennan frídag af dauðþreyttu
verzlunarfólkinu, þó ekki væri það
séð né fundið. Enginn dró af sér,
því að upp undir 100 síldarskip
lágu á firðinum, ýmist við bryggju
eða akkeri, því að ekki var veiði
veður fyrir síldarskipin, eða
„bræla úti“ eins og það heitir á
sjómannamáli. Göturnar eru full
ar af fólki, þrátt fyrir að margir
sjómenn hafa notað tækifærið til
þess að s'kreppa upp á Hérað, þar
sem miklar skemmtanir eru, í
Atlavík og víðar.
Þegar fregnir bárust um, að
hann væri farinn að ganga niður
fyrir utan, tæmdist höfnin á Seyð
isfirði af skipum, tugum skipa,
er þar höfðu legið af sér bræluna
yfir verzlunarmannahelgina.
En þótt sjónarsviptir væri af
þessum friða, „samnorræna flota“,
þá biðu þó nokkur þunglestuð
síldveiðiskip enn losunar, þrátt
fyrir margra daga norðanbrælu.
Sí'ldarverksmíðjurnar fyrir Austur
landi eru allt of smáar fyrir mikla
veiði sumarsins.
Bjarnarey
Snyrtilegt, svartmálað skip, með
hvfta brú siglir inn fjörðinn þung
um skriði. Eitt skipið er komið
aftur með veiði eftir aðeins fáa
klukkutíma. Þetta er 250 tonna
togarinn Bjarnarey frá Raufar-
höfn og er með 1000 mál, segir
einhver á bryggjunni. Og við
bregðum okkur um borð í Bjarn-
arey og hittum skipstjórann að
máli. Hann heitir Hrólfur Gunn-
arsson og er aðeins 26 ára gam-
all.
Bjarnarey er smíðuð í Austur-
Þýzkalandi sem togskip og er 250
tonn að stærð, segir Hrólfur skip
þjónustan, ráðunautaþjónustan.
Þótt enginn vandi væri þar
leystur, komu fram ýmis sjón-
armið, sem vert er að gefa
hann upp.
hvort tveggja í senn. Hið síðara
mun vera öllu algengara.
Nú er það svo, að allt há-
sem nú eru við störf.
Hitt er augljóst öllum þeim,
er á þessi mál líta, að ýmislegt
Þá yrði málum svo hagað, að
aldrei yrðu allir ráðunautar
fjarverandi í einu. Það drægi
vantar. Það vantar verkfæra- þann dilk á eftir sér, að ráðu-
ráðunauta, hagfræðiráðunauta, nautarnir yrðu að gera starfs-
garðyrkjuráðunauta, heimilis- áætlun, sem reyndar er sjálf-
ráðunauta og e.t.v. einhverjar sagður hlutur. Augljós kostur
fleiri „tegundir" ráðunauta.
Mér sýnist augljóst, að verði
um fjölgun að ræða á ráðu-
við þetta skipulag er, áð auð-
veldara er að flá skrifstofu-
hjálp, þótt hins vegar sé illt
Isl. og 'Kvenfélagasambandsins
um leiðbeiningaþjónustu
Þessi nefrid valdi sér þá leið Um það verður ekki hirt hér.
að semja uppkast að lögum um Tilgangur minn er að vekja
héraðsráðunauta. Þessi lög (ef menn. sem lesa kunna þátt-
sámþykkt verða) gera ráð fyrir inn, til umhugsunar og vildi
fjölþættari ráðunautaþjónustu ég mega vona, að einhver vildi
en núverandi jarð- og búfjár- taka upp hanzkann og ræða
ræktarlög gera ráð fyrir.
Gert er ráð fyrir, að starfs-
málið.
Orðið er frjálst.
|
nauts skal vera starfssvæði bún
aðarsambands, en um hvern
ráðunaut séu eigi minna en 100
býli. Þó skal vera hægt að
gaum. Þarna var kastað hanzka, gera undantekningu á þessu, ef.
og sem allra flestir skyldu taka sérstaklega stendur á.
Gert er ráð fyrir, að ráðu-
Nú sem stendur hafa öll bún nautar séu sérmenntaðir hver
aðsráðunautur er sérhæfur, í sinni grein, eftir nánari á-
ráðunauta, auk þess sem Bún- kvörðun stjórna Bf. IsL og
aðarsamband Islands hefur Kvenfélagasambands ísl.
ráðunauta, sem hafa allt land- Nú dylst engum, að mjög get
ið að starfssvæði. ur farið saman starf heimilis-
Ýmist er það, að hver hér- ráðunauts og garðyrkjuráðu-
aðsráðunautur sé sérhæfur, nauts, a.m.k. er samstarf þeirra
annað tveggja búfjárræktar- í milli sjálfsagt. Þetta sam-
ráðunautur eða jarðræktarráðu starf verður til mikilla muna
nautur, eða þá, að hann er erfiðara, ef starfssvæðin falla
ekki saman. Verði nú ráðunaut
ar sérhæfðir, mun þurfa fleiri
en einn á hvert starfssvæði.
skólanám í búvísindum sækir Osýnt þykir mér, hversu vel
í það horf að vera sérhæfðara sum búnaðarsamböndin eru
og sérhæfðara. Þetta veldur' fær um að bera þann kpstnað,
því, að fyrirkomulag það, sem sem þetta hefur í för með Sér
hér heÆur tíðkazt, mun fyrr og auk þess getur hver búnaðar
eða síðar ganga sér til húðar, ráðunautur (sérhæfður), með
og er ekki til frambúðar. góðu skipulagi, annað mun
Þó að vissulega séu, aB þvi stærra svæði en, starfsvæði
er séð verður, ærin verkefni tnargra búnaðarsambanda er
í flestum héruðum fyrir fleiri nu-
ráðunauta en nú er, mun því Óneitanlega er því sitthvað,
svo farið, aö við höfum hlut- sem mæJir með þeirri hug-
fallslega fleiri ráðunauta en mynd, sem komið hefur fram
flestar eða allar þjóðir, sem um að stokka upp og stækka
við höfum spurnir af. I-ví verð starfssvæði margra ráðunauta,
ur tæplega gert ráð fyrir, að láta þau ná yfir fleiri en eitt
ráðunautum fjölgi verulega í búnaðarsambandssvæði.
náinni framtið. Hitt er rvo það, Agnar Guðnason, ráðunaut-
að ýmis störf, sem ráðunautar ur, hefur opinberlega vakið
inna af hendi, krefjast engrar máls á þessari hugmynd um
sérfþekkingar í landbúnaði, stór starfssvæði, sem hvert urn
heldur aðeins venjulegrar sam sig hefði starfandi landbúnaðar
vizkusemi og aðgæzlu. Eflaust miðstöð, þ.e. sameiginleg skrif-
mætti með bættu skipulagi stofa fyrir ráðunautana, þar
bæta nýtingu þeirra ráðunauta, sem fólk gæti hitt þá að máli.
nautum, fæ ég ekki betur séð, að vera án hennar.
en fækka muni í eþim grein- Ýmislegt mælir gegn þessu
um, sem nú hafa þá flesta, og skipulagi. Eins og er sitja
í staðinn komi ráðunautar í ráðunautarnir alla jafna á mið
þeim greinum, er ekki starfa stöðvum héraða sinna, þessar
. ........ í. miðstöðvar héldust að sjálf-
Á Búnaðarþingi 1960 var sögðu eftir sem áður, menn
kjörin milliþinganefnd til þess gætu því ekki hitt ráðunaut-
að vinna, ásamt nefnd frá Kven ana um leið og þeir fara t.d.
félagasambandi fslands, að til- í kaupstaðinn. Ráðunautarnir
lögum um samstarf milli Bf. yrðu e.t.v. síður í persónulegu
sambandi við bænduma.
Fleira má ugglaust tína til.
V.WAV.VV.V.V.V.V.V.V.W.V.V.V.V.W.W.WAW,
stjóri, þegar við förum að inna
hann eftir þessu stóra síldarskipi,
og eigandi er hlutafélagið Röst á
Raufarhöfn. Eg hef aðeins verið.
með þetta skip síðan í vor, var
áður með vélbátinn Sæljón, sem
faðir mipn á, en hann þar sjálf-
ur skipstjóri núna. Við erum bún
ir að fá tæp 10.000 mál og tunn-
ur.
Þið eruð háir í því, segjum við.
(Framhald á 13. síðu).