Tíminn - 19.08.1961, Page 9

T j MI N N, laugardaginn 19. ágúst 1961.
9
í fyrrasumar efndu Fram-
sóknarfélögin til skemmti-
ferSar um Árnessýslu. Þátt-
takendur í þeirri ferð voru
um 120 og þótti ferðin tak-
ast ágætlega.
Nú efndu sömu aðilar til
skemmtiferðar s. 1. sunnudag. Og
hafði erindreki félaganna, Þórar-
inn Sigurðsson undirbúið ferðina
með prýði, ásamt ferðanefnd. —
Þátttakendur voru 140 í þetta
sinn, og var haldið af stað frá
Framsóknarhúsinu kl. 9 að morgni
í fjórum stórum langferðabílum,
undir stjórn Vigfúsar Guðmunds-
sonar, sem aðalfararstjóra.
Fyrst var stanzað í nokkrar min-
útur að Lögbergi á Þingvöllum og
fenginn hinn heillandi svipur sögu
staðarins forna í hugann sem gott
og kærkomið veganesti.
Næst var stanzað við Kerlinguna
á Kaldadal, þegar frá er dreginn!
örstuttur stanz við Hoffmannaflöt j
og annar á Tröllahálsi. Enn þá |
stendur Kerlingin upprétt við vest
urenda Hrúðurkarla í suðurmynni
Kaldadals. En hrossleggirnir eru
horfnir, og þótti það skaði, enda
mun skáldunum.sem ýms voru með
í förinni, tæpast hafa oiðið vísa
á vörum. Þarna var skrafað dálitla
Ungar stúlkur
ferSinni iíta i blaS í áningarstaS.
Um Kaldadal og Borgarfjörö
Skemmtiferð Framsóknarfélaganna
í Reykjavík
stund um nágrennið, og kunnugir
sögðu frá örnefnum og ýmsu frá
liðinni tíð. M. a. var minnzt hinna
fjölmennu ferðalaga í gamla daga,
þegar fjölmennir flokkar kaupa-
fólks héldu hér um dalinn frá og
til Norðurlands, og skólapiltar, að! talinn var líklegastur í hópnum ! reist var í Borgarfirði, af bónd'
ógleymdum þingmönnum til og að hafa getað lyft hellunni. anum í Stóra-Ási, Kolbeini Guð-
frá Alþingi á Þingvöllum. Og um I Áður en haldið var frá Húsa- mundssyni, er með hjálp og leið-
langan aldur höfðu margar snjall- felli, flutti Halldór E. Sigurðsson beiningum æskuvinar hans, Eiríks
ar stökur geymzt hér í hrossleggj-! alþingismaður ræðu. En hann Hjartarsonar raffræðings. —
unum til næsta vegfaranda, sem | hafði komið frá Borgarnesi, ásamt Margs var að minnast á þessum
á eftir höfundunum kom hér til konu sinni. Bauð Halldór gestina sióðum og niður Borgarfjörðinn,
gömlu konunnar, sem haft varjvelkomna i Borgarfjörð, sagði frá þótt hér skuli það ekki rakið.
eftir: „Verið þið allir velkomnir, Snorra og Húsafellsmönnum o. m. j Þagar komilð var í Reykholt,
sem við mig spjalla I ljóðum“Jfl- og mæltist vel að vanda. var þar margt að sjá og minnast.
Voru það stundum hetjusöngvar, i Og áður en stigið var í bifreið-l „„ „„ „„
eins og hjá Hafstein: „Eg vildi arnar, flutti Þórarinn Þórarinsson ( «r ,
það yrði ærlegt regn og íslenzkur alþingismaður ávarp.
stormur á Kaldadal", eða við-' Næst var stanzað um stund við
kvæm andvörp hins blíðara kyns: Barnafossa og notið þar hinnar
„Kúri ég ein á Kaldadal, komið einkennilegu og fögru náttúrufeg-
þið, piltar góðir.“ urðar, og haldið síðan af stað H
T .. * , ... eftir að rifjaðar höfðu verið upp
Leiðsogumaður hefð: att að vera gamlar þjóðsagnir> sem tengdar
í hverjum bil, en svo ílla vildi s
! ...................................................................................................................■■■. •.....
til, að á því urðu vanhöld, og m.a. ■ andi gtag_
era við þennan sérstaklega töfr-
komu boð frá einum úrvals Borg-
firðingi, sem ætlað var að yrði £ ÆnfStSdK
f þingismaður Vesturlandskjördæm-
hann hefði veikzt um nottma og is tekið að sér leiðsö . þeim M
gæti þvi ekki venð með í ferð- um sem yerst hafði8verig staddur
a„ð leiðsögumanninn. Var nú
margs minnzt í sambandi við bæ-
ina, er blöstu við beggja vegna
Hvítár, og hinum í nágrenninu,
sem sáust ekki, var heldur ekki
þessu, m. a. að einn ágætur kenn-
ari, Jón Þórðarson, sem var með
í förinni, varð við beiðni farar-
stjóra að taka að sér leiðsögn í
sínum bíl, og gerði það svo vel, gieýmt“
að farþegar kváðust tæpast hafa Einn farþeginn minntist Þor.
nokkurn tíma hafa feng.ð annan valdsstaða klökkum huga. En
ems agætis leiðsogumann. 6
þeir eru næsti nágrannabær Fljóts
Glatt var í bílumim og í sumum tungu> efst f Hvítársíðukrók. Kvað
þeirra mikið sungið og mikið sagt hann niargar greindar og fagrar
frá ýmsu nýju og gömlu, er snerti heimasætur hafa verið á Þorvalds-
umhverfið. stöðum upp úr síðustu aldamót-
Yfir fjallvegina var góður veg- um, og þá hefði verið Keillandi
ur og gott veður, en dálítið þung- að gista á þeim góða dalabæ uppi
búið loft. En þegar komið var í.við Tvídægru. Svo rifjuðu mennj
Húsafell glaðnaði til sólar og eftir j upp Gilsbakkaljóð, minntust bónd
það var glaðasólskin um allan^ans á Kirkjubóli, sem þar hefði
Borgarfjörð og sérstaklega fagurt auðgað íslenzkar bókmenntir með
veður. í Húsafellsskógi var snædd-! sínum fögru ljóðum.Og Þorbjargar
ur hádegisverður, skammt frá hin- á Bjarnastöðum, sem varð yfir
um reisulega og myndarlega bæ 100 ára gömul, — fyrstu Fram-
Húsafellsmanna. Sumir fóru til sóknarkonunnar á þessum slóðum. I
gömlu kvianna og reyndu þar við sem alltaf varðveitti æskueld sinn
hina gömlu kvíahellu Snorra, en þótt árin færðust yfir hana, og|
hún reyndist þung til upptöku, flestir nágrannar hennar væru and
þótt „móðurinn og kraftar væru snúnir henni í landsmálum á
nógir“, enda var hún sögð vega fyrstu árum Framsóknarflokksins
190 kg. En þarna var enginn líki;En nú kváðu þeir nær allir vera
Snorra prests, enda orðinn nokkuð orðnir Framsókiarmenn.
við aldur, sá er hafði komið af Á þessum •I,.im var minnzt
Hornströndum, eins og Snorri, og fyrstu rafmr iðvarinnar sem
Þórarinn Þórarinsson, alþingismaður
ávarpar ferðafélagana.
Þegar Reykholtsskóli var byggður
stóð um staðarval, fjáröflun og
margt viðvikjandi væntanlegri hér
aðsskólabyggingu allmikið strið í
,héraðinu. Ungmennafélögin höfðu
þar forystuna og nutu stuðnings
m. a. jiáveiandi menntamálaráð-
herra. I fyrstu forgöngunefnd um
byggingu Reykholtss-kóla voru
þrír héraðsbúar, er inntu mikið
starf af hondum, einkum við að
, vekja héraðsbúa almennt til dáða,
að koma skólanum upp. Nú vildi
svo til, að ferðafólkið hafði í þetta
sinn einn af þessum þremur mönn
um fyrir aðalfararstjóra sinn.
Ræktun og byggingar vaxa í
Reykholti eftir því sem tímar líða
og þótti mörgum ekki sízt gleðilegt
að sjá, hve skógurinn í Snorra-
garði sulvestan við skólann þrífst
vel og cr að verða mikil staðar-
prýði. Snorralaug var skoðuð og
mega staíkrbúar eiga lof skilið, að
mikill er munur til hins betra nú,
á umgengni í henni og umhverfis
hana heldur en var fyrir nokkr-
um árum síðan. Göng Snorra út
að lauginni úr jarðhúsi hans voru
skoðuð. En í því jarðhúsi var
Snorri veginn, e/ftir að prestur
staðarins hafði vísað Gissuri Þor-
valdssyni á, hvar hann væri falinn.
En hinir vígþyrstu menn, sem
komu að Reykholti um miðja nótt
voru að verða vonlitlir um, að
þeir fyndu Snorra. En nú stendur
líkneski hans á hlaðinu framan
við skólann sem gott minnismerki,
þótt skrif hans séu þó í gegnum
aldirnar bezta minnismerkið um
frægasta fslendinginn, sem ætt-
jörð vor hefur alið.
Frá Reykholti var haldið niður
um Reykholtsdal með alla sína
mörgu hveri og reyki upp af þeim.
Og var þá m. a. minnzt Þorska-
bíts, sem fegurst allra skálda hefur
kveðið um Borgarfjörð og þar á
meðal um Reykholt og Eiríks-
jökul, hinn fagra fjallakonung,
scm ' - víð f norðaustri fyrir
botni Borgarfjarðarhéraðs. Einnig
• —:—t Erlendar á Sturlureykj
um, þegar farið var fram hjá hans
fagra búgarði, sem sonarsynir
hans nú byggja. En Erlendur var
sem kunnugt er, brautryðjandi í
því að nota hverahitann hér á landi
er nú er orðið svo dýrmætt, en sem
mikið var :-------izt yfir á byrj-
unarstigiau, eins og svo mörgu,

sem til heilla horfir fyrir fram-
t'ðina.
] Einn ferðafélaganna gat þess,
að hann hefði spáð undir margra
votta við rvist fyrir 40 árum, að
Reykholtsdalurinn yrði í framtið-
j inni ein samfelld landbúnaðar-
jbyggð. Nú fjölgar stöðugt nýbýl-
] um í dalnum og er ekki ósennilegt,
að hinn umgetni spádómur hafi
rætzt eftir næstu 40 ár — eða á
næstu aldamótum. Þá verði orðin
samfelld -æktun eftir öllum daln-
|um, ásamt fjölda gróðurhúsa fram
yfir þau mörgu, sem nú þegar eru
komin. Og tvær þéttbyggðir eru
nú strax komnar: Reykholt og
I Kleppjárnsreykir. Einnig er lík-
legt, að ýmis smáiðnaður rísi
upp í T.eykholtsdal í framtíðinni,
sem hjáipi jarðargróðanum að
þétta byggðina.
Næst var stanzað á Varmalandi.
Þar tók Vigdís Jónsdóttir forstöðu
kona húsmæðraskólans strax vin-
samlega á móti ferðafólkinu og
sýndi því skóla sinn. En hún var
einn af fyrstu nemendum í Reyk-
holtss-kóla, þegar hann byrjaði
starf sitt. Hefur Vigdísi tekizt að
gera skila sinn svo vinsælan, að
liann er jafnan troðfullur, þótt
ýmsa sams konar skóla skorti mjög
acsókn. Og nú er í smíðum viðbót
við Varmalandsskólann, svo að
fleiri nemendur rúmist þar. —
Einnig var litið á barnaskólann á
staðnum, sem er með myndarbrag.
En skólastjóri var ekki heima.
Halldór E. Slgurðsson, alþingismaö-
ur, ávarpar ferðafólkið við komuna
í Húsafellsskóg.
Þessi skóli hefur tekið upp þá ný-
breytni í skólamálum, að börnin
eru aðeins 3 vikur í einu í honum
og svo næstu 3 vikur eru þau
heima i foreldrahúsum, og svo aft-
ur 3 vikur í skólanum — svo koll
af kolli. Við þetta vinnst margt
gott: Foiöað er hinum þráláta og
skaðlega námsleiða í börnunum.
Þau eru miklu minna losuð frá
heimilunum, en ef þau væru heil
misseri í fastaskóla yfir skólabók-
unum. Komizt er af með færri
kennnra en ella. Húsrúm og áhöld
þarf miklu minna, sbr. að öll börn
sýslunnar, utan Borgarness, væru
í skólanum samtímis. En þau öll
fá skólar.ienntun sína í bamaskól-
anum að Varmalandi.
Jarðhiti er mikill og miklar
framkvæmdir og menntasetur er
orðið að Varmalandi. En mörgum
þykir fegurra útsýni vera víða í
(Framhald á 13. síðu).